Ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatı — İsveç Kral Elmlər Akademiyası tərəfindən ədəbiyyat sahəsində əhəmiyyətli töhfələr verən müəlliflərə təqdim olunan illik mükafat. Bu mükafat Alfred Nobelin 1895-ci ildəki vəsiyəti əsasında təsis edilmiş beş Nobel mükafatından biridir. Nobelin vəsiyyətinə əsasən, mükafat Nobel Fondu tərəfindən idarə olunur və İsveç Akademiyası tərəfindən seçilmiş beş üzvdən ibarət komitə tərəfindən verilir. Ədəbiyyat üzrə ilk Nobel mükafatı 1901-ci ildə Sülli-Prüdoma təqdim edildi. Hər laureat bir medal, bir diplom və illər ərzində dəyişən miqdarda pul mükafatı alır. 1901-ci ildə Prüdoma verilən mükafat pulu 150.782 SEK təşgil edirdi. Bu məbləğ yanvar 2018-ci ildə 8.823.637,78 SEK idi. Mükafat Stokholmda 10 dekabr Alfred Nobelin ölüm ildönümü ilə bağlı illik mərasimdə təqdim olunur.
2021-ci ildən etibarən mükafat 118 şəxsə təqdim edilmişdir. Ən gənc laureat 1907-ci ildə mükafatlandırılarkən 41 yaşı olan Redyard Kiplinq idi. Mükafatı alan ən yaşlı laureat 2007-ci ildə mükafatlandırılarkən 88 yaşı olan Doris Lessinq olub. Erik Karlfeldt 1931-ci ildə ölümündən sonra mükafata layiq görülüb. 1958-ci ildə bu mükafata layiq görülmüş Rusiyalı Boris Pasternak, SSRİ hökumətinin təyziqləri altında mükafatdan imtina etməyə məcbur olmuşdur. 1964-cü ildə Jan Pol Sartr, keçmişdə bütün rəsmi mükafatlardan imtina etdiyi kimi bu mükafatdan da imtina etmişdir. Bütün bunlara baxmayaraq, Nobel komiteti mükafatdan imtinanı qəbul etməyib və Pasternak və Jan Pol Sartrı Nobel laureatları siyahısına daxil etmişdir.
16 qadın Ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatı laureatı olmuşdur. 1904, 1917, 1966 və 1974-cü ildə mükafat iki nəfərə verilmişdir. 1914, 1918, 1935, 1940–1943 və 2018-ci ildə isə mükafat verilməmişdir. 2018-ci ilin Ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatı 2019-cu ilin mükafatı ilə birlikdə 2019-cu ilin oktyabrında verildi. 2021-ci ilə qədər Ədəbiyyat üzrə Nobel Mükafatının 29 ingilis dilli, 15 fransız dilli və 14 alman dilli qalibi mövcuddur.
Laureatlar
İl | Şəkil | Laureat | Ölkə | Dil(lər) | Əsaslanma | janr(lar) |
---|---|---|---|---|---|---|
1901 | Sülli-Prüdom (1839 – 1907) | Üçüncü Fransa Respublikası | Fransızca | "Qəlb və ağlın nadir kombinasiyasının keyfiyyətliliyi, bədii mükəmməliliyi və ali idealizmin sübutu olan poetik kompozisyasının xüsusi olaraq tanınması üçün" | Poeziya, esse | |
1902 | Teodor Mommzen (1817 – 1903) | Almaniya İmperiyası | Alman dili | "Roma tarixi" adlı monumental əsərinə xüsusi istinadla tarix yazıçılığı sənətinin ən böyük canlı ustası" | Tarix, hüquq | |
1903 | Byörnstyerne Byörnson(1832 – 1910) | İsveç-Norveç | Norveç dili | "İlhamının təravəti və nadir mənəvi saflığı ilə həmişə seçilən hərtərəfli, nəcib və yüksək poeziyasına, eləcə də epik və dramatik istedadına təqdir olaraq" | Poeziya, roman, dram | |
1904 | Frederik Mistral (1830 – 1914) | Üçüncü Fransa Respublikası | Provans dialekti | "Xalqının təbii mənzərəsini və doğma ruhunu sədaqətlə əks etdirən poetik istehsalının təravətli orjinallığının və həqiqi ilhamının tanınmasına və əlavə olaraq Provans filoloqu olaraq əhəmiyyətli çalışmalarına görə" | poeziya, filologiya | |
Xose Eçegeray-i-Eysagirre (1832 – 1916) | İspan dili | "İndividual və orijinal mövzularda İspan dramaturgiyasının böyük ənənələrini dirçəldən çoxsaylı və parlaq kompozisiyaların tanınması üçün" | dram | |||
1905 | Henrik Senkeviç (1846 – 1916) | Polşa | Polyak dili | "Epos sahəsindəki böyük xidmətlərinə görə" | roman | |
1906 | Cozue Karduççi (1835 – 1907) | İtaliya Krallığı | İtaliya dili | "Nəinki sadəcə onun dərin öyrənmə və tənqidi tədqiqatını diqqətə almaqla, lakin hər şeydən əvvəl onun poetik şah əsərlərini xarakterizə edən yaradıcılıq enerjisinə, tərzinin təravətinə və lirik gücünə təqdir olaraq" | poeziya | |
1907 | Redyard Kiplinq (1865 – 1936) | Böyük Britaniya və İrlandiya Birləşmiş Krallığı | İngilis dili | "Dünyaca məşhur müəllifin yaradıcılığını xarakterizə edən müşahidə gücü, təxəyyülünün orijinallığı, ideyalarının bitkinliyi və diqqətəlayiq təhkiyə qabiliyətinə görə" | roman, qıssa hekayə, poeziya | |
1908 | Rudolf Eyken (1846 – 1926) | Almaniya İmperiyası | Alman dili | "Onun çoxsaylı əsərlərində idealist həyat fəlsəfəsini təsdiqləmiş və inkişaf etdirdiyi təqdimatındaki həqiqəti ciddi axtarışının, nüfuz edən düşüncə gücünün, geniş baxış diapazonunun, hərarətinin və qüvvəsinin tanınması üçün" | fəlsəfə | |
1909 | Selma Lagerlöf (1858 – 1940) | İsveç | İsveç dili | "Onun yazılarını səciyyələndirən yüksək idealizmə, canlı təxəyyülə və mənəvi qavrayışa təqdir olaraq" | roman, qıssa hekayə | |
1910 | Paul fon Heyze (1830 – 1914) | Almaniya İmperiyası | Almaniya İmperiyası | "Lirik şair, dramaturq, romançı və dünya şöhrətli qısa hekayələr yazıçısı kimi uzun məhsuldar karyerası ərzində nümayiş etdirdiyi idealizmlə hopmuş mükəmməl sənətkarlığa təqdir olaraq" | poeziya, dram, roman, qıssa hekayə | |
1911 | Moris Meterlink (1862 – 1949) | Belçika | Fransız dili | "Onun çoxşaxəli ədəbi fəaliyyətinin, xüsusən də zəngin təxəyyülü və poetik fantaziya ilə seçilən dramatik əsərlərinə yüksək təqdir olaraq, hansı ki, onun əsərləri bəzən nağıl qiyafəsində, dərin ilhamla, sirli şəkildə oxucuların öz hisslərinə xitab edir, onların təxəyyülünü canlandırır" | dram, şeir, esse | |
1912 | Gerhart Hauptman (1862–1949) | Almaniya İmperiyası | Alman dili | "ilk növbədə onun dramaturgiya sənəti sahəsində məhsuldar, rəngarəng və görkəmli yaradıcılığının tanınması üçün." | dram, roman | |
1913 | Rabindranat Taqor (1861–1941) | Hindistan (Britaniya imperiyası) | Benqal dili və İngilis dili | "Poetik zəkadan ustalıqla istifadə edilərək, dərin həssaslıqla yazılmış orijinal və gözəl şeirlərə görə" | poeziya, roman, dram, qıssa hekayə, musiqi, esse, fəlsəfə | |
1914 | Mükafat verilmədi | |||||
1915 | Romen Rollan (1866–1940) | Üçüncü Fransa Respublikası | Fransız dili | "Ədəbi əsərlərindəki yüksək idealizmə, həqiqəti duymaya və sevməyə görə" | roman | |
1916 | Verner fon Heydenstam (1859–1940) | İsveç | İsveç dili | "Dünya ədəbiyyatının yeni dövrünün görkəmli nümayəndəsi olduğuna görə" | poeziya, roman | |
1917 | Karl Adolf Gellerup | Danimarka | Danimarka dili | "Poetik yaradıcılığının rəngarəngliyinə və yüksək ideallarına görə". | poetry | |
Henrik Pontoppidan | Danimarka | Danimarka dili | "Danimarkanın müasir həyatını inandırıcı bir tərzdə təsvir etdiyinə görə" | roman | ||
1918 | Mükafat verilmədi | |||||
1919 | Karl Şpitteler | İsveçrə | Alman dili | "Bənzərsiz "Olimpiya baharı" eposuna görə. | poeziya | |
1920 | Knut Hamsun | Norveç | Norveç dili | "Torpağın şirləri əsərinə görə" | roman | |
1921 | Anatol Frans | Üçüncü Fransa Respublikası | Fransız dili | "Dərin məşəqqətli humanizmlə və əsl qall temperamentliliyi ilə yazılmış nəfis stilli parlaq ədəbi nailiyyətlərinə görə". | roman, poeziya | |
1922 | Xasinto Benavente-i-Martines | İspan dili | "Şanlı ispan dram ənənələrini ustalıqla davam etdirdiyinə görə" | dram | ||
1923 | Vilyam Yeyts | İngilis dili | "Milli ruhu yüksək ədəbi formada özündə əks etdirən ilhamla dolu poetik yaradıcılığına görə" | poeziya | ||
1924 | Vladislav Reymont | İkinci Polşa Respublikası | Polyak dili | "Möhtəşəm Kişilər milli eposuna görə" | roman | |
1925 | Bernard Şou | İrlandiya | İngilis dili | "Misilsiz poetik gözəlliklə birləşdirdiyi parlaq satirasına, idealizm və humanizmlə zəngin yaradıcılığına görə" | dram, ədəbi tənqid | |
1926 | Qrasiya Deledda | İtaliya Krallığı | İtalyan dili | "Əziz vətəninin həyatını və insan problemlərinə tam dərindən yanaşmanı plastik aydınlıqla əks etdirdiyi poetik əsərlərinə görə" | poeziya, roman | |
1927 | Anri Berqson | Üçüncü Fransa Respublikası | Fransız dili | "Aydın və optimist ideyalarına və bu ideyaları özündə əks etdirən müstəsna fəaliyyətlərinə görə" | fəlsəfə | |
1929 | Tomas Mann | Almaniya | "Müasir ədəbiyyatın klassikasına çevrilmiş qüdrətli "Buddenbroklar" romanına görə". | |||
1930 | Sinkler Lüis | ABŞ | "Güclü və ifadəli yaradıcılıq məharətinə, satira və yumordan istifadə edərək yeni tip və xarakater yaratmaq kimi müstəsna qabiliyyətinə görə". |
1930-cu illər
Mükafatın təqdim edildiyi il | Mükafatı alan yazıçı və ya şairin adı | Laureatın təmsil etdiyi ölkə | Mükafata layiq görülmə səbəbi |
---|---|---|---|
1931 | Erik Karlfeldt | İsveç | "Poeziyasına görə (ölümündən sonra)" |
1932 | Con Qolsuorsi | Birləşmiş Krallıq | "Yüksək yaradıcılıq qabiliyyətinin zirvəsi olan "Forsaytlar haqqında saqa" əsərinə görə". |
1933 | İvan Bunin | Rusiya/ Fransa | "Rus klassik nəsrinin ənənələrini inkişaf etdirmə ustalığına görə". (mükafatı mühacirətdə alıb) |
1934 | Luici Pirandello | İtaliya | "Səhnədə və dramaturgiya sənətinin intibahında göstərmiş olduğu bədii cəsarətə və ixtiraçılıq qabiliyyətinə görə". |
1935 | Mükafat təqdim edilməyib. | ||
1936 | Yucin O'Nil | ABŞ | "Faciə janrını yeni şəkildə təfsir edən dram əsərlərinin təsir gücünə, həqiqiliyinə və məna dərinliyinə görə". |
1937 | Roje Marten dü Qar | Fransa | "İnsanı və müasir həyatın daha qabarıq tərəflərini düzgün əks etdirdiyinə və bədii gücünə görə". |
1938 | Perl Bak | ABŞ | "Çin kəndlilərinin həyatını hərtərəfli, həqiqi epik təsvirlərinə və bioqrafik şedevrlərinə görə". |
1939 | Frans Emil Sillanpaa | Finlandiya | "Fin kəndlilərinin həyatına dərindən nüfuz etdiyinə və onların möhtəşəm adətlərini və təbiətlə münasibətlərini əks etdirdiyinə görə". |
1940 | Mükafat təqdim edilməyib. |
1940-cı illər
Mükafatın təqdim edildiyi il | Mükafatı alan yazıçı və ya şairin adı | Laureatın təmsil etdiyi ölkə | Mükafata layiq görülmə səbəbi |
---|---|---|---|
1941 | Mükafat təqdim edilməyib. | ||
1942 | Mükafat təqdim edilməyib. | ||
1943 | Mükafat təqdim edilməyib. | ||
1944 | Yohannes Yensen | Danimarka | "İntellektual biliyə həvəsi və bənzərsiz yaradıcılıq üslübu ilə birləşdirmiş olduğu müstəsna poetik təxəyyülünün gücü və zənginliyinə görə". |
1945 | Qabriela Mistral | Çili | "Adını "bütün Latın Amerikası üçün idealist can atma" rəmzi edən həqiqi hisslərlə dolu poeziyasına görə ". |
1946 | Herman Hesse | Almaniya/ İsveçrə | "Humanizmin klassik ideallarını özündə əks etdirən dərin ruhlu yaradıcılığına və həmçinin gözəl üslüba görə". |
1947 | Andre Jid | Fransa | "İnsan problemini — həqiqətə qorxusuz sevgi və dərin psixoloji hisslərlə əks etdirən dərin mənalı bədii əsərlərinə görə". |
1948 | Tomas Eliot | Birləşmiş Krallıq | "Müasir poeziyanı yeniliklərlə zənginləşdirdiyinə görə". |
1949 | Vilyam Folkner | ABŞ | "Ədəbiyyat nöqteyi-nəzərindən müasir amerika romanına verdiyi böyük və misiksiz töhfələrinə görə". |
1950 | Bertran Rassel | Birləşmiş Krallıq | "Rasionalizm və humanizmin ən dəyərli nümayəndələrindən biri kimi azad söz və azad fikir uğrunda qərbdə mübarizə aparan qorxusuz döyüşçü olduğuna görə". |
1950-ci illər
Mükafatın təqdim edildiyi il | Mükafatı alan yazıçı və ya şairin adı | Laureatın təmsil etdiyi ölkə | Mükafata layiq görülmə səbəbi |
---|---|---|---|
1951 | Per Lagerkvist | İsveç | "Yazıçının bəşəriyyəti daim düşündürən suallara cavab tapmaq uğrunda çalışdığı bədii gücünə və mütləq müstəqil mühakimələrinə görə". |
1952 | Fransua Moriak | Fransa | "Öz romanlarında insan həyatının faciələrini əks etdirə bilən dərin mənəvi hissləri anlamağına və bədii gücünə görə". |
1953 | Vinston Çörçill | Birləşmiş Krallıq | "Tarixi və bioqrafik xarakterli əsərlər yaratmaqda böyük ustalığına və yüksək insanlıq dəyərlərini qoruya bildiyi çox gözəl natiqlik qabiliyyətinə görə". |
1954 | Ernest Heminquey | ABŞ | "Növbəti dəfə "Qoca və dəniz" əsərində sərgiləmiş olduğu yazıçılıq qabiliyyətinə görə". |
1955 | Halldor Laksness | İslandiya | "İslandiya ədəbiyyat sənətini dirçəldən parlaq epik gücünə görə". |
1956 | Xuan Ximenes | İspaniya | "İspan poeziyasında yüksək ruh və bədii təmizlik nümunəsinə çevrilmiş lirik poeziyasına görə". |
1957 | Alber Kamyu | Fransa | "İnsan vicdanının əhəmiyyətini işıqlandıran, ədəbiyyat sahəsinə vermiş olduğu böyük töhfələrə görə". |
1958 | Boris Pasternak | SSRİ | "Müasir lirik poeziyadakı əhəmiyyətli nailiyyətlərinə və böyük rus epik roman ənənələrini davam etdirdiyinə görə". |
1959 | Salvatore Kvazimodo | İtaliya | "Müasir dövrün faciəvi sınaqlarını klassik canlılıqla əks etdirdiyi lirik poeziyasına görə". |
1960 | Sen-Jon Pers | Fransa | "Müasir dövrdəki vəziyyəti əks etdirə bildiyi yüksək və nümunəvi şeirlərə görə". |
1960-cı illər
Mükafatın təqdim edildiyi il | Mükafatı alan yazıçı və ya şairin adı | Laureatın təmsil etdiyi ölkə | Mükafata layiq görülmə səbəbi |
---|---|---|---|
1961 | İvo Andriç | Yuqoslaviya | "Öz ölkəsinin tarixi ilə bağlı olan insanların taleyini və problemləri bütünlüklə aça bildiyi epik janrdakı istedad gücünə görə". |
1962 | Con Steynbek | ABŞ | "İncə yumoru kəskin sosial baxışlarla birləşdirə bilən realist poetik zəkasına görə". |
1963 | Yorqos Seferis | Yunanıstan | "Qədim ellin dünyasının qarşısında baş əyməyə vadar edən gözəl lirik əsərlərinə görə". |
1964 | Jan Pol Sartr | Fransa | "Müasir dövrümüzə böyük təsir göstərmiş azadlıq ruhu ilə aşılanmış və yaradıcılıq həqiqətləri ilə dolu zəngin ideyalarına görə ". |
1965 | Mixail Şoloxov | SSRİ | "Rusiya üçün dönüş dövründə bədii gücü baxımından eposun tamlığına görə". |
1966 | Şmuel Yosef Aqnon | İsrail | "Yəhudi xalq motivləri ilə zəngin olan dərin mənalı orijinal hekayələrinə görə ". |
1966 | Nelli Zaks | Almaniya/ İsveçrə | "Yəhudi xalqının taleyini araşdıran əzəmətli lirik və dram əsərlərinə görə". |
1967 | Migel Anhel Asturias | Qvatemala | "Əsərlərində Latın Amerikası hindularının adət və ənənələrinə maraq duyduğu parlaq bədii nailiyyətlərinə görə". |
1968 | Yasunari Kavabata | Yaponiya | "Yapon şüur və düşüncəsinin mahiyyətini ustalıqla çatdıra bildiyi yazıçılıq qabiliyyətinə görə". |
1969 | Semyuel Bekket | İrlandiya | "Müasir insanın faciəsinin elə insanın özünün qələbəsinə çevrildiyini göstərdiyi nəsr və dramaturgiya sahəsində yenilikçi əsərlərinə görə". |
1970 | Aleksandr Soljenitsın | SSRİ | "Dahi rus ədəbiyyatı ənənələrini öz əsərlərində qeyd etmiş əxlaqi gücünə görə". |
1970-ci illər
Mükafatın təqdim edildiyi il | Mükafatı alan yazıçı və ya şairin adı | Laureatın təmsil etdiyi ölkə | Mükafata layiq görülmə səbəbi |
---|---|---|---|
1971 | Pablo Neruda | Çili | "Bütün qitənin taleyini özündə təcəssüm etdirən fövqəltəbii şeirlərinə görə". |
1972 | Henrix Böll | Almaniya | "Əsərlərində geniş şəkildə əks etdirdiyi gerçəkliklərə və yüksək sənətkarlıqla yaratdığı xarakterlərlə alman ədəbiyyatının dirçəlməsinə səbəb olan yaradıcılığına görə". |
1973 | Patrik Vayt | Avstraliya | "Yeni ədəbiyyat materikinin kəşfinə səbəb olmuş epik və psixoloji ustalığına görə". |
1974 | Eyvind Yonson | İsveç | "Məkan və zamanı dərk edərək azadlığa xidmət edən yazıçılıq qabiliyyətinə görə". |
1974 | Harri Martinson | İsveç | "Özündə şehdən tutmuş kainata qədər hər şeyi ehtiva edən yaradıcılığına görə". |
1975 | Eucenio Montale | İtaliya | "Tamamilə xəyallardan azad, böyük təsirlilik gücü ilə və həyata baxışların ifadə olunması ilə fərqlənən poeziya sahəsindəki nailiyyətlərə görə". |
1976 | Sol Bellou | ABŞ | "Öz yaradıcılığında birləşdirmiş olduğu müasir mədəniyyətin incə təhlili və humanizminə görə". |
1977 | Visente Aleysandre | İspaniya | "İnsanın kosmosda və müasir cəmiyyətdəki vəziyyətini əks etdirən və eyni zamanda özündə iki dünya müharibəsi arasında ispan poeziyası ənənələrinin oyanışını ifadə edən möhtəşəm poetik yaradıcılığına görə". |
1978 | İsaak Başevis-Zinger | ABŞ | "Öz polyak-yəhudi köklərinə gedərək, emosional yazıçılıq qabiliyyətinə görə". |
1979 | Odiseas Elitis | Yunanıstan | "Yunan mədəniyyətindən bəhrələnərək, ehtirasla və yüksək intellektuallıqla müasir insanın azadlıq və müstəqillik uğrunda mübarizəsini təsvir edən poetik yaradıcılığına görə". |
1980 | Çeslav Miloş | Polşa | "İnsanın dünyada edilməməsini və münaqişələr nəticəsində parçalanacağını heç bir qorxu olmadan qabaqcadan xəbər verdiyinə görə ". |
1980-ci illər
Mükafatın təqdim edildiyi il | Mükafatı alan yazıçı və ya şairin adı | Laureatın təmsil etdiyi ölkə | Mükafata layiq görülmə səbəbi |
---|---|---|---|
1981 | Elias Kanetti | Birləşmiş Krallıq | "İnsan vicdanının əhəmiyyətini işıqlandıraraq ədəbiyyat sahəsinə vermiş olduğu böyük töhfələrə görə". |
1982 | Qabriel Qarsiya Markes | Kolumbiya | "Fantaziya və reallığı eyni zamanda bir yerə sığışdıraraq bütov bir qitənin həyat və mübarizələrini əks etdirən roman və hekayələrinə görə". |
1983 | Vilyam Qoldinq | Birləşmiş Krallıq | "İnsan təbiətinin və şər probleminin mahiyyətinə varan, onları yaşamaq uğrunda mübarizə ideyasında birləşdirən romanlarına görə". |
1984 | Yaroslav Seyfert | Çexoslovakiya | "İnsan ruhunun müstəqil və hərtərəfli olmasını sübut edən və öz təravətliliyi, həssaslığı və zəngin təxəyyüllülüyü ilə fərqlənən şeirlərinə görə". |
1985 | Klod Simon | Fransa | "Gözəlliyi və poetik başlanğıcları birləşdirmiş olduğu yaradıcılıq qabiliyyətinə görə". |
1986 | Vole Şoyinka | Nigeriya | "Nəhəng mədəni və poetik perspektivləri olan teatr yaratdığına görə". |
1987 | İosif Brodski | SSRİ ABŞ | "Aydın fikir və coşğun poeziya ilə zəngin hərtərəfli yaradıcılığına görə". |
1988 | Nəcib Məhfuz | Misir | "Bütün bəşəriyyət üçün məna kəsb edən, incəliklərlə zəngin ərəb hekayələrinə və realizmə görə". |
1989 | Kamilo Xose Sela | İspaniya | "Mərhəmətlə və həssaslıqla insan zəifliyini qeyd edən, təsirli və güclü nəsr əsərlərinə görə". |
1990 | Oktavio Pas | Meksika | "Ağılla, humanist tamlıqla və böyük şövqlə yazılmış hərtərəfli əsərlərinə görə". |
1990-cı illər
Mükafatın təqdim edildiyi il | Mükafatı alan yazıçı və ya şairin adı | Laureatın təmsil etdiyi ölkə | Mükafata layiq görülmə səbəbi |
---|---|---|---|
1991 | Nadin Qordimer | Cənubi Afrika | "Öz bənzərsiz eposu ilə bəşəriyyətə böyük xeyir verdiyinə görə". |
1992 | Derek Uolkott | Sent-Lüsiya | "64 fəsilli bənzərsiz karib eposu nümunəsinə görə". |
1993 | Toni Morrison | ABŞ | "Amerika gerçəkliyinin vacib aspektini dirçəltdiyi arzu və poeziyayla zəngin romanlarına görə". |
1994 | Kenzaburo Oe | Yaponiya | "Gerçəkliyin və mifin birləşərək bugünkü insan fəlakətlərinin qorxulu mənzərəsini canlandırdığı təsəvvür edilən dünyanın poetik bir güclə təsvirinə görə". |
1995 | Şeymas Xini | İrlandiya | "Qarşımızda heyrətamiz həyatı canlandıran və keçmişi dirildən poeziyasının lirik gözəlliyinə və etik dərinliyinə görə". |
1996 | Vislava Şimborska | Polşa | "Bəşər gerçəklikləri kontekstində tarixi və bioloji təzahürləri böyük dəqiqliklə təsvir edən poeziyasına görə". |
1997 | Dario Fo | İtaliya | "Orta əsrlərin təlxəklərinin xələfi kimi hakimiyyəti və avtoriteti tənə etdiyinə, əsarətdə yaşayanların ləyaqətini müdafiə etdiyinə görə". |
1998 | Joze Saramaqo | Portuqaliya | "Təxəyyül, həyəcan və ironiya ilə zəngin pritçalardan istifadə edərək xəyalı reallığı anlamağa imkan verən fəaliyyətlərinə görə". |
1999 | Günter Qrass | Almaniya | "Tarixin unudulmuş surətini işıqlandıran, şən və kədərli pritçalarına görə". |
2000 | Qao Sintszyan | ÇXR/ Fransa | "Müasir dünyada insanın vəziyyətini kədərlə qeyd edən dünyəvi xarakterli əsərlərinə görə". |
2000-ci illər
Mükafatın təqdim edildiyi il | Mükafatı alan yazıçı və ya şairin adı | Laureatın təmsil etdiyi ölkə | Mükafata layiq görülmə səbəbi |
---|---|---|---|
2001 | Vidiadxar Suracprasad Naypol | Trinidad və Tobaqo/ Birləşmiş Krallıq | "Barəsində fikir yürüdülməsi qəbul edilməyən bəzi faktlarla bağlı bizi düşünməyə vadar edən sarsılmaz düzlüyünə görə". |
2002 | İmre Kertes | Macarıstan | "Kertes öz yaradıcılığında cəmiyyətin aktiv olaraq şəxsiyyəti özündən asılı etdiyi bir dövrdə fərdin yaşamağa və düşünməyə necə davam edə biləcəyi barəsində suallara cavab verir". |
2003 | Con Maksvell Kutzee | CAR | "Kutzeyenin romanlarına xas olan xüsusiyyətlər — gözəl düşünülmüş kompozisiyalar, zəngin dialoqlar və analitik düşüncə sahəsindəkı ustalığıdır. O, eyni zamanda hər şeyi — qərb sivilizasiyasının qəddar rasionalizmini və süni əxlaqını tənqid edir. O, intellektual baxımından çox vicdanlı adamdır. Doğrunu yanlışdan ayırd etmək problemləri ilə, hərəkət və hərəkətsizliklərin arasındakı seçim əzabı ilə məşğul olur". |
2004 | Elfrida Elinek | Avstriya | "Qeyri-adi linqvistik səylə sosial qəliblərin mənasızlığını və onları kölə vəziyyətinə salan qüvvələri işıqlandırdığı roman və pyeslərində musiqili səda və əks-səda qabarmalarına görə". |
2005 | Harold Pinter | Birləşmiş Krallıq | "Öz pyeslərində gündəmin təlaşları əsasında duran uçurumları aydınlaşdırdığına və işgəncə yerinə daxil olduğuna görə". |
2006 | Orxan Pamuk | Türkiyə | "Doğma şəhərinin melanxolik ruhunun axtarışı nəticəsində mədəniyyətlərin toqquşması və qovuşması üçün yeni simvollar tapdığına görə". |
2007 | Doris Lessinq | Zimbabve/ Birləşmiş Krallıq | "Skepsis, həyəcan və uzaqgörənliklə bölünmüş sivilizasiyanı diqqətə çatdıran, qadın təcrübəsini qeyd edən yazıçı olduğuna görə". |
2008 | Jan-Mari Qustav Le Klezio | Fransa/ Mavriki | "Yeni istiqamətlərin, poetik macəraların və duyğusal coşğunluğun müəllifi, bəşəriyyətin hakim sivilizasiyanın sərhədlərindən kənar tədqiqatçısı olduğuna görə". |
2009 | Herta Müller | Almaniya | "Poeziyanın cəmləşdirilməsi və nəsrdəki səmimiyyəti ilə məzlumların həyatını təsvir etdiyinə görə". |
2010 | Mario Varqas Lyosa | Peru | "Hakimiyyət strukturunun detallı açıqlamasına və insanın mübarizəsi, üsyanı və məğlubiyyətinin kəskin təsvirinə görə". |
2010-cu illər
Mükafatın təqdim edildiyi il | Mükafatı alan yazıçı və ya şairin adı | Laureatın təmsil etdiyi ölkə | Mükafata layiq görülmə səbəbi |
---|---|---|---|
2011 | Tumas Tranströmer | İsveç | "Aydın və yığcam şəkilləri ilə reallığa daha asan çıxış əldə etmək imkanı yaratdığına görə" |
2012 | Mo Yan | ÇXR | "Öz əsərlərində magik realizmlə xalq nağıllarını, tarixiliyi və müasirliyi əlaqələndirdiyinə görə" |
2013 | Elis Munro | Kanada | "çağdaş qısa hekayənin ustası olduğuna görə" |
2014 | Patrik Modiano | Fransa | "özünün ən anlaşılmaz insan talelərinə yol açan və sənət dünyasının-həyatının bilinməyən tərəflərini açıb göstərən yaddaş sənətinə görə" |
2015 | Svetlana Aleksiyeviç | Belarus | "polifonik yazılarına və dövrümüzün iztirab və cəsarət abidəsini yaratdığına görə" |
2016 | Bob Dylan | ABŞ | "polifonik yazılarına və dövrümüzün iztirab və cəsarət abidəsini yaratdığına görə" |
2022 | Anni Erno | Fransa | "cəsarət və klinik kəskinliklə, şəxsi yaddaşın köklərini, yadlaşmasını və kollektiv məhdudiyyətlərini ortaya qoyduğuna görə" |
2023 | Yun Fosse | Norveç | “anlaşılmaz olanı ifadə etməyə imkan verən yenilikçi pyesləri və nəsrinə görə” |
İstinadlar
- "Alfred Nobel – The Man Behind the Nobel Prize". . 2007-10-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2008-10-16.
- . . 2008-10-15 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2008-10-16.
- "Winners of the Nobel Prize for Literature | Nobel Prize in Literature". Encyclopedia Britannica (ingilis). 2017-08-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-08-24.
- "The Nobel Prize". . 2008-10-15 tarixində . İstifadə tarixi: 2008-10-07.
- "The Nobel Prize Award Ceremonies". . 2008-08-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2008-10-16.
- "All Nobel Laureates in Literature". . 2011-05-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2008-10-16.
- Facts on the Nobel Prize in Literature 2019-09-28 at the Wayback Machine Nobelprize.org
- . . 2007-02-02 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2008-10-16.
- Flood, Alison. "Jean-Paul Sartre rejected Nobel prize in a letter to jury that arrived too late". The Guardian (ingilis). 2015-01-05. ISSN 0261-3077. 2019-05-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-08-24.
- "Bob Dylan removes mention of Nobel prize from website". The Guardian. 2016-10-21. 2019-12-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-11-02.
- "Women Nobel Laureates". . 2008-09-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2008-10-16.
- "Nobel Prize winners: How many women have won awards?". Telegraph.co.uk (ingilis). 2017-08-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-08-24.
- "2018 Nobel Prize In Literature Is A Casualty Of Sex-Abuse Scandal". NPR. NPR. 11 November 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 1 November 2018.
- "2018 Nobel Prize In Literature Is A Casualty Of Sex-Abuse Scandal". NPR. NPR. 11 November 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 1 November 2018.
- "Nobel Prize in Literature awarded to Olga Tokarczuk and Peter Handke". The Independent. The Independent. 10 October 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 10 October 2019.
- "Nobel Prize in Literature 1901". . 2008-10-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2008-10-17.
- "Nobel Prize in Literature 1902". Nobel Foundation. 2008-10-11 tarixində . İstifadə tarixi: 2008-10-17.
- "Nobel Prize in Literature 1903". Nobel Foundation. 2008-10-11 tarixində . İstifadə tarixi: 2008-10-17.
- "Nobel Prize in Literature 1904". Nobel Foundation. 2008-10-11 tarixində . İstifadə tarixi: 2008-10-17.
- "Nobel Prize in Literature 1905". Nobel Foundation. 2008-10-11 tarixində . İstifadə tarixi: 2008-10-17.
- "Nobel Prize in Literature 1906". Nobel Foundation. 2008-10-11 tarixində . İstifadə tarixi: 2008-10-17.
- "Nobel Prize in Literature 1907". Nobel Foundation. 2008-10-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2008-10-17.
- "Nobel Prize in Literature 1908". Nobel Foundation. 2008-10-11 tarixində . İstifadə tarixi: 2008-10-17.
- "Nobel Prize in Literature 1909". Nobel Foundation. 2018-12-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2008-10-17.
- "Nobel Prize in Literature 1910". Nobel Foundation. 2008-10-11 tarixində . İstifadə tarixi: 2008-10-17.
- "Nobel Prize in Literature 1911". Nobel Foundation. 2008-10-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2008-10-17.
- "Nobel Prize in Literature 1912". Nobel Foundation. 2008-10-11 tarixində . İstifadə tarixi: 2008-10-17.
- "Nobel Prize in Literature 1913". Nobel Foundation. 2008-10-15 tarixində . İstifadə tarixi: 2008-10-17.
- "Nobel Prize in Literature 1915". Nobel Foundation. 2008-10-11 tarixində . İstifadə tarixi: 2008-10-17.
- "Nobel Prize in Literature 1916". Nobel Foundation. 2008-10-11 tarixində . İstifadə tarixi: 2008-10-17.
- "Nobel Prize in Literature 1917". Nobel Foundation. 2008-10-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2008-10-17.
- "Nobel Prize in Literature 1919". Nobel Foundation. 2008-10-11 tarixində . İstifadə tarixi: 2008-10-17.
- "Nobel Prize in Literature 1920". Nobel Foundation. 2008-10-11 tarixində . İstifadə tarixi: 2008-10-17.
- "Nobel Prize in Literature 1921". Nobel Foundation. 2008-10-11 tarixində . İstifadə tarixi: 2008-10-17.
- "Nobel Prize in Literature 1922". Nobel Foundation. 2008-10-11 tarixində . İstifadə tarixi: 2008-10-17.
- "Nobel Prize in Literature 1923". Nobel Foundation. 2008-10-19 tarixində . İstifadə tarixi: 2008-10-17.
- "Nobel Prize in Literature 1924". Nobel Foundation. 2008-10-15 tarixində . İstifadə tarixi: 2008-10-17.
- "George Bernard Shaw | Irish dramatist and critic". Encyclopedia Britannica (ingilis). 2018-03-10 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-02-18.
- "Nobel Prize in Literature 1925". Nobel Foundation. 2008-10-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2008-10-17.
- "Nobel Prize in Literature 1926". Nobel Foundation. 2008-10-11 tarixində . İstifadə tarixi: 2008-10-17.
- "Nobel Prize in Literature 1927". Nobel Foundation. 2008-10-11 tarixində . İstifadə tarixi: 2008-10-17.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Edebiyyat uzre Nobel mukafati Isvec Kral Elmler Akademiyasi terefinden edebiyyat sahesinde ehemiyyetli tohfeler veren muelliflere teqdim olunan illik mukafat Bu mukafat Alfred Nobelin 1895 ci ildeki vesiyeti esasinda tesis edilmis bes Nobel mukafatindan biridir Nobelin vesiyyetine esasen mukafat Nobel Fondu terefinden idare olunur ve Isvec Akademiyasi terefinden secilmis bes uzvden ibaret komite terefinden verilir Edebiyyat uzre ilk Nobel mukafati 1901 ci ilde Sulli Prudoma teqdim edildi Her laureat bir medal bir diplom ve iller erzinde deyisen miqdarda pul mukafati alir 1901 ci ilde Prudoma verilen mukafat pulu 150 782 SEK tesgil edirdi Bu mebleg yanvar 2018 ci ilde 8 823 637 78 SEK idi Mukafat Stokholmda 10 dekabr Alfred Nobelin olum ildonumu ile bagli illik merasimde teqdim olunur Isvec Akademiyasinin daimi katibi Hiras Enqdahlin 2008 ci ilin Edebiyyat uzre Nobel mukafatini Jan Mari Qustav Le Klezionun qazandigini elan ederken 2021 ci ilden etibaren mukafat 118 sexse teqdim edilmisdir En genc laureat 1907 ci ilde mukafatlandirilarken 41 yasi olan Redyard Kiplinq idi Mukafati alan en yasli laureat 2007 ci ilde mukafatlandirilarken 88 yasi olan Doris Lessinq olub Erik Karlfeldt 1931 ci ilde olumunden sonra mukafata layiq gorulub 1958 ci ilde bu mukafata layiq gorulmus Rusiyali Boris Pasternak SSRI hokumetinin teyziqleri altinda mukafatdan imtina etmeye mecbur olmusdur 1964 cu ilde Jan Pol Sartr kecmisde butun resmi mukafatlardan imtina etdiyi kimi bu mukafatdan da imtina etmisdir Butun bunlara baxmayaraq Nobel komiteti mukafatdan imtinani qebul etmeyib ve Pasternak ve Jan Pol Sartri Nobel laureatlari siyahisina daxil etmisdir 16 qadin Edebiyyat uzre Nobel mukafati laureati olmusdur 1904 1917 1966 ve 1974 cu ilde mukafat iki nefere verilmisdir 1914 1918 1935 1940 1943 ve 2018 ci ilde ise mukafat verilmemisdir 2018 ci ilin Edebiyyat uzre Nobel mukafati 2019 cu ilin mukafati ile birlikde 2019 cu ilin oktyabrinda verildi 2021 ci ile qeder Edebiyyat uzre Nobel Mukafatinin 29 ingilis dilli 15 fransiz dilli ve 14 alman dilli qalibi movcuddur LaureatlarIl Sekil Laureat Olke Dil ler Esaslanma janr lar 1901 Sulli Prudom 1839 1907 Ucuncu Fransa Respublikasi Fransizca Qelb ve aglin nadir kombinasiyasinin keyfiyyetliliyi bedii mukemmeliliyi ve ali idealizmin subutu olan poetik kompozisyasinin xususi olaraq taninmasi ucun Poeziya esse1902 Teodor Mommzen 1817 1903 Almaniya Imperiyasi Alman dili Roma tarixi adli monumental eserine xususi istinadla tarix yaziciligi senetinin en boyuk canli ustasi Tarix huquq1903 Byornstyerne Byornson 1832 1910 Isvec Norvec Norvec dili Ilhaminin teraveti ve nadir menevi safligi ile hemise secilen herterefli necib ve yuksek poeziyasina elece de epik ve dramatik istedadina teqdir olaraq Poeziya roman dram1904 Frederik Mistral 1830 1914 Ucuncu Fransa Respublikasi Provans dialekti Xalqinin tebii menzeresini ve dogma ruhunu sedaqetle eks etdiren poetik istehsalinin teravetli orjinalliginin ve heqiqi ilhaminin taninmasina ve elave olaraq Provans filoloqu olaraq ehemiyyetli calismalarina gore poeziya filologiyaXose Ecegeray i Eysagirre 1832 1916 Ispan dili Individual ve orijinal movzularda Ispan dramaturgiyasinin boyuk enenelerini dircelden coxsayli ve parlaq kompozisiyalarin taninmasi ucun dram1905 Henrik Senkevic 1846 1916 Polsa Polyak dili Epos sahesindeki boyuk xidmetlerine gore roman1906 Cozue Karducci 1835 1907 Italiya Kralligi Italiya dili Neinki sadece onun derin oyrenme ve tenqidi tedqiqatini diqqete almaqla lakin her seyden evvel onun poetik sah eserlerini xarakterize eden yaradiciliq enerjisine terzinin teravetine ve lirik gucune teqdir olaraq poeziya1907 Redyard Kiplinq 1865 1936 Boyuk Britaniya ve Irlandiya Birlesmis Kralligi Ingilis dili Dunyaca meshur muellifin yaradiciligini xarakterize eden musahide gucu texeyyulunun orijinalligi ideyalarinin bitkinliyi ve diqqetelayiq tehkiye qabiliyetine gore roman qissa hekaye poeziya1908 Rudolf Eyken 1846 1926 Almaniya Imperiyasi Alman dili Onun coxsayli eserlerinde idealist heyat felsefesini tesdiqlemis ve inkisaf etdirdiyi teqdimatindaki heqiqeti ciddi axtarisinin nufuz eden dusunce gucunun genis baxis diapazonunun heraretinin ve quvvesinin taninmasi ucun felsefe1909 Selma Lagerlof 1858 1940 Isvec Isvec dili Onun yazilarini seciyyelendiren yuksek idealizme canli texeyyule ve menevi qavrayisa teqdir olaraq roman qissa hekaye1910 Paul fon Heyze 1830 1914 Almaniya Imperiyasi Almaniya Imperiyasi Lirik sair dramaturq romanci ve dunya sohretli qisa hekayeler yazicisi kimi uzun mehsuldar karyerasi erzinde numayis etdirdiyi idealizmle hopmus mukemmel senetkarliga teqdir olaraq poeziya dram roman qissa hekaye1911 Moris Meterlink 1862 1949 Belcika Fransiz dili Onun coxsaxeli edebi fealiyyetinin xususen de zengin texeyyulu ve poetik fantaziya ile secilen dramatik eserlerine yuksek teqdir olaraq hansi ki onun eserleri bezen nagil qiyafesinde derin ilhamla sirli sekilde oxucularin oz hisslerine xitab edir onlarin texeyyulunu canlandirir dram seir esse1912 Gerhart Hauptman 1862 1949 Almaniya Imperiyasi Alman dili ilk novbede onun dramaturgiya seneti sahesinde mehsuldar rengareng ve gorkemli yaradiciliginin taninmasi ucun dram roman1913 Rabindranat Taqor 1861 1941 Hindistan Britaniya imperiyasi Benqal dili ve Ingilis dili Poetik zekadan ustaliqla istifade edilerek derin hessasliqla yazilmis orijinal ve gozel seirlere gore poeziya roman dram qissa hekaye musiqi esse felsefe1914 Mukafat verilmedi1915 Romen Rollan 1866 1940 Ucuncu Fransa Respublikasi Fransiz dili Edebi eserlerindeki yuksek idealizme heqiqeti duymaya ve sevmeye gore roman1916 Verner fon Heydenstam 1859 1940 Isvec Isvec dili Dunya edebiyyatinin yeni dovrunun gorkemli numayendesi olduguna gore poeziya roman1917 Karl Adolf Gellerup Danimarka Danimarka dili Poetik yaradiciliginin rengarengliyine ve yuksek ideallarina gore poetryHenrik Pontoppidan Danimarka Danimarka dili Danimarkanin muasir heyatini inandirici bir terzde tesvir etdiyine gore roman1918 Mukafat verilmedi1919 Karl Spitteler Isvecre Alman dili Benzersiz Olimpiya bahari eposuna gore poeziya1920 Knut Hamsun Norvec Norvec dili Torpagin sirleri eserine gore roman1921 Anatol Frans Ucuncu Fransa Respublikasi Fransiz dili Derin meseqqetli humanizmle ve esl qall temperamentliliyi ile yazilmis nefis stilli parlaq edebi nailiyyetlerine gore roman poeziya1922 Xasinto Benavente i Martines Ispan dili Sanli ispan dram enenelerini ustaliqla davam etdirdiyine gore dram1923 Vilyam Yeyts Ingilis dili Milli ruhu yuksek edebi formada ozunde eks etdiren ilhamla dolu poetik yaradiciligina gore poeziya1924 Vladislav Reymont Ikinci Polsa Respublikasi Polyak dili Mohtesem Kisiler milli eposuna gore roman1925 Bernard Sou Irlandiya Ingilis dili Misilsiz poetik gozellikle birlesdirdiyi parlaq satirasina idealizm ve humanizmle zengin yaradiciligina gore dram edebi tenqid1926 Qrasiya Deledda Italiya Kralligi Italyan dili Eziz veteninin heyatini ve insan problemlerine tam derinden yanasmani plastik aydinliqla eks etdirdiyi poetik eserlerine gore poeziya roman1927 Anri Berqson Ucuncu Fransa Respublikasi Fransiz dili Aydin ve optimist ideyalarina ve bu ideyalari ozunde eks etdiren mustesna fealiyyetlerine gore felsefe1929 Tomas Mann Almaniya Muasir edebiyyatin klassikasina cevrilmis qudretli Buddenbroklar romanina gore 1930 Sinkler Luis ABS Guclu ve ifadeli yaradiciliq meharetine satira ve yumordan istifade ederek yeni tip ve xarakater yaratmaq kimi mustesna qabiliyyetine gore 1930 cu iller Mukafatin teqdim edildiyi il Mukafati alan yazici ve ya sairin adi Laureatin temsil etdiyi olke Mukafata layiq gorulme sebebi1931 Erik Karlfeldt Isvec Poeziyasina gore olumunden sonra 1932 Con Qolsuorsi Birlesmis Kralliq Yuksek yaradiciliq qabiliyyetinin zirvesi olan Forsaytlar haqqinda saqa eserine gore 1933 Ivan Bunin Rusiya Fransa Rus klassik nesrinin enenelerini inkisaf etdirme ustaligina gore mukafati muhaciretde alib 1934 Luici Pirandello Italiya Sehnede ve dramaturgiya senetinin intibahinda gostermis oldugu bedii cesarete ve ixtiraciliq qabiliyyetine gore 1935 Mukafat teqdim edilmeyib 1936 Yucin O Nil ABS Facie janrini yeni sekilde tefsir eden dram eserlerinin tesir gucune heqiqiliyine ve mena derinliyine gore 1937 Roje Marten du Qar Fransa Insani ve muasir heyatin daha qabariq tereflerini duzgun eks etdirdiyine ve bedii gucune gore 1938 Perl Bak ABS Cin kendlilerinin heyatini herterefli heqiqi epik tesvirlerine ve bioqrafik sedevrlerine gore 1939 Frans Emil Sillanpaa Finlandiya Fin kendlilerinin heyatina derinden nufuz etdiyine ve onlarin mohtesem adetlerini ve tebietle munasibetlerini eks etdirdiyine gore 1940 Mukafat teqdim edilmeyib 1940 ci iller Mukafatin teqdim edildiyi il Mukafati alan yazici ve ya sairin adi Laureatin temsil etdiyi olke Mukafata layiq gorulme sebebi1941 Mukafat teqdim edilmeyib 1942 Mukafat teqdim edilmeyib 1943 Mukafat teqdim edilmeyib 1944 Yohannes Yensen Danimarka Intellektual biliye hevesi ve benzersiz yaradiciliq uslubu ile birlesdirmis oldugu mustesna poetik texeyyulunun gucu ve zenginliyine gore 1945 Qabriela Mistral Cili Adini butun Latin Amerikasi ucun idealist can atma remzi eden heqiqi hisslerle dolu poeziyasina gore 1946 Herman Hesse Almaniya Isvecre Humanizmin klassik ideallarini ozunde eks etdiren derin ruhlu yaradiciligina ve hemcinin gozel usluba gore 1947 Andre Jid Fransa Insan problemini heqiqete qorxusuz sevgi ve derin psixoloji hisslerle eks etdiren derin menali bedii eserlerine gore 1948 Tomas Eliot Birlesmis Kralliq Muasir poeziyani yeniliklerle zenginlesdirdiyine gore 1949 Vilyam Folkner ABS Edebiyyat noqteyi nezerinden muasir amerika romanina verdiyi boyuk ve misiksiz tohfelerine gore 1950 Bertran Rassel Birlesmis Kralliq Rasionalizm ve humanizmin en deyerli numayendelerinden biri kimi azad soz ve azad fikir ugrunda qerbde mubarize aparan qorxusuz doyuscu olduguna gore 1950 ci iller Mukafatin teqdim edildiyi il Mukafati alan yazici ve ya sairin adi Laureatin temsil etdiyi olke Mukafata layiq gorulme sebebi1951 Per Lagerkvist Isvec Yazicinin beseriyyeti daim dusunduren suallara cavab tapmaq ugrunda calisdigi bedii gucune ve mutleq musteqil muhakimelerine gore 1952 Fransua Moriak Fransa Oz romanlarinda insan heyatinin facielerini eks etdire bilen derin menevi hissleri anlamagina ve bedii gucune gore 1953 Vinston Corcill Birlesmis Kralliq Tarixi ve bioqrafik xarakterli eserler yaratmaqda boyuk ustaligina ve yuksek insanliq deyerlerini qoruya bildiyi cox gozel natiqlik qabiliyyetine gore 1954 Ernest Heminquey ABS Novbeti defe Qoca ve deniz eserinde sergilemis oldugu yaziciliq qabiliyyetine gore 1955 Halldor Laksness Islandiya Islandiya edebiyyat senetini dircelden parlaq epik gucune gore 1956 Xuan Ximenes Ispaniya Ispan poeziyasinda yuksek ruh ve bedii temizlik numunesine cevrilmis lirik poeziyasina gore 1957 Alber Kamyu Fransa Insan vicdaninin ehemiyyetini isiqlandiran edebiyyat sahesine vermis oldugu boyuk tohfelere gore 1958 Boris Pasternak SSRI Muasir lirik poeziyadaki ehemiyyetli nailiyyetlerine ve boyuk rus epik roman enenelerini davam etdirdiyine gore 1959 Salvatore Kvazimodo Italiya Muasir dovrun facievi sinaqlarini klassik canliliqla eks etdirdiyi lirik poeziyasina gore 1960 Sen Jon Pers Fransa Muasir dovrdeki veziyyeti eks etdire bildiyi yuksek ve numunevi seirlere gore 1960 ci iller Mukafatin teqdim edildiyi il Mukafati alan yazici ve ya sairin adi Laureatin temsil etdiyi olke Mukafata layiq gorulme sebebi1961 Ivo Andric Yuqoslaviya Oz olkesinin tarixi ile bagli olan insanlarin taleyini ve problemleri butunlukle aca bildiyi epik janrdaki istedad gucune gore 1962 Con Steynbek ABS Ince yumoru keskin sosial baxislarla birlesdire bilen realist poetik zekasina gore 1963 Yorqos Seferis Yunanistan Qedim ellin dunyasinin qarsisinda bas eymeye vadar eden gozel lirik eserlerine gore 1964 Jan Pol Sartr Fransa Muasir dovrumuze boyuk tesir gostermis azadliq ruhu ile asilanmis ve yaradiciliq heqiqetleri ile dolu zengin ideyalarina gore 1965 Mixail Soloxov SSRI Rusiya ucun donus dovrunde bedii gucu baximindan eposun tamligina gore 1966 Smuel Yosef Aqnon Israil Yehudi xalq motivleri ile zengin olan derin menali orijinal hekayelerine gore 1966 Nelli Zaks Almaniya Isvecre Yehudi xalqinin taleyini arasdiran ezemetli lirik ve dram eserlerine gore 1967 Migel Anhel Asturias Qvatemala Eserlerinde Latin Amerikasi hindularinin adet ve enenelerine maraq duydugu parlaq bedii nailiyyetlerine gore 1968 Yasunari Kavabata Yaponiya Yapon suur ve dusuncesinin mahiyyetini ustaliqla catdira bildiyi yaziciliq qabiliyyetine gore 1969 Semyuel Bekket Irlandiya Muasir insanin faciesinin ele insanin ozunun qelebesine cevrildiyini gosterdiyi nesr ve dramaturgiya sahesinde yenilikci eserlerine gore 1970 Aleksandr Soljenitsin SSRI Dahi rus edebiyyati enenelerini oz eserlerinde qeyd etmis exlaqi gucune gore 1970 ci iller Mukafatin teqdim edildiyi il Mukafati alan yazici ve ya sairin adi Laureatin temsil etdiyi olke Mukafata layiq gorulme sebebi1971 Pablo Neruda Cili Butun qitenin taleyini ozunde tecessum etdiren fovqeltebii seirlerine gore 1972 Henrix Boll Almaniya Eserlerinde genis sekilde eks etdirdiyi gercekliklere ve yuksek senetkarliqla yaratdigi xarakterlerle alman edebiyyatinin dircelmesine sebeb olan yaradiciligina gore 1973 Patrik Vayt Avstraliya Yeni edebiyyat materikinin kesfine sebeb olmus epik ve psixoloji ustaligina gore 1974 Eyvind Yonson Isvec Mekan ve zamani derk ederek azadliga xidmet eden yaziciliq qabiliyyetine gore 1974 Harri Martinson Isvec Ozunde sehden tutmus kainata qeder her seyi ehtiva eden yaradiciligina gore 1975 Eucenio Montale Italiya Tamamile xeyallardan azad boyuk tesirlilik gucu ile ve heyata baxislarin ifade olunmasi ile ferqlenen poeziya sahesindeki nailiyyetlere gore 1976 Sol Bellou ABS Oz yaradiciliginda birlesdirmis oldugu muasir medeniyyetin ince tehlili ve humanizmine gore 1977 Visente Aleysandre Ispaniya Insanin kosmosda ve muasir cemiyyetdeki veziyyetini eks etdiren ve eyni zamanda ozunde iki dunya muharibesi arasinda ispan poeziyasi enenelerinin oyanisini ifade eden mohtesem poetik yaradiciligina gore 1978 Isaak Basevis Zinger ABS Oz polyak yehudi koklerine gederek emosional yaziciliq qabiliyyetine gore 1979 Odiseas Elitis Yunanistan Yunan medeniyyetinden behrelenerek ehtirasla ve yuksek intellektualliqla muasir insanin azadliq ve musteqillik ugrunda mubarizesini tesvir eden poetik yaradiciligina gore 1980 Ceslav Milos Polsa Insanin dunyada edilmemesini ve munaqiseler neticesinde parcalanacagini hec bir qorxu olmadan qabaqcadan xeber verdiyine gore 1980 ci iller Mukafatin teqdim edildiyi il Mukafati alan yazici ve ya sairin adi Laureatin temsil etdiyi olke Mukafata layiq gorulme sebebi1981 Elias Kanetti Birlesmis Kralliq Insan vicdaninin ehemiyyetini isiqlandiraraq edebiyyat sahesine vermis oldugu boyuk tohfelere gore 1982 Qabriel Qarsiya Markes Kolumbiya Fantaziya ve realligi eyni zamanda bir yere sigisdiraraq butov bir qitenin heyat ve mubarizelerini eks etdiren roman ve hekayelerine gore 1983 Vilyam Qoldinq Birlesmis Kralliq Insan tebietinin ve ser probleminin mahiyyetine varan onlari yasamaq ugrunda mubarize ideyasinda birlesdiren romanlarina gore 1984 Yaroslav Seyfert Cexoslovakiya Insan ruhunun musteqil ve herterefli olmasini subut eden ve oz teravetliliyi hessasligi ve zengin texeyyulluluyu ile ferqlenen seirlerine gore 1985 Klod Simon Fransa Gozelliyi ve poetik baslangiclari birlesdirmis oldugu yaradiciliq qabiliyyetine gore 1986 Vole Soyinka Nigeriya Neheng medeni ve poetik perspektivleri olan teatr yaratdigina gore 1987 Iosif Brodski SSRI ABS Aydin fikir ve cosgun poeziya ile zengin herterefli yaradiciligina gore 1988 Necib Mehfuz Misir Butun beseriyyet ucun mena kesb eden inceliklerle zengin ereb hekayelerine ve realizme gore 1989 Kamilo Xose Sela Ispaniya Merhemetle ve hessasliqla insan zeifliyini qeyd eden tesirli ve guclu nesr eserlerine gore 1990 Oktavio Pas Meksika Agilla humanist tamliqla ve boyuk sovqle yazilmis herterefli eserlerine gore 1990 ci iller Mukafatin teqdim edildiyi il Mukafati alan yazici ve ya sairin adi Laureatin temsil etdiyi olke Mukafata layiq gorulme sebebi1991 Nadin Qordimer Cenubi Afrika Oz benzersiz eposu ile beseriyyete boyuk xeyir verdiyine gore 1992 Derek Uolkott Sent Lusiya 64 fesilli benzersiz karib eposu numunesine gore 1993 Toni Morrison ABS Amerika gercekliyinin vacib aspektini dirceltdiyi arzu ve poeziyayla zengin romanlarina gore 1994 Kenzaburo Oe Yaponiya Gercekliyin ve mifin birleserek bugunku insan felaketlerinin qorxulu menzeresini canlandirdigi tesevvur edilen dunyanin poetik bir gucle tesvirine gore 1995 Seymas Xini Irlandiya Qarsimizda heyretamiz heyati canlandiran ve kecmisi dirilden poeziyasinin lirik gozelliyine ve etik derinliyine gore 1996 Vislava Simborska Polsa Beser gerceklikleri kontekstinde tarixi ve bioloji tezahurleri boyuk deqiqlikle tesvir eden poeziyasina gore 1997 Dario Fo Italiya Orta esrlerin telxeklerinin xelefi kimi hakimiyyeti ve avtoriteti tene etdiyine esaretde yasayanlarin leyaqetini mudafie etdiyine gore 1998 Joze Saramaqo Portuqaliya Texeyyul heyecan ve ironiya ile zengin pritcalardan istifade ederek xeyali realligi anlamaga imkan veren fealiyyetlerine gore 1999 Gunter Qrass Almaniya Tarixin unudulmus suretini isiqlandiran sen ve kederli pritcalarina gore 2000 Qao Sintszyan CXR Fransa Muasir dunyada insanin veziyyetini kederle qeyd eden dunyevi xarakterli eserlerine gore 2000 ci iller Mukafatin teqdim edildiyi il Mukafati alan yazici ve ya sairin adi Laureatin temsil etdiyi olke Mukafata layiq gorulme sebebi2001 Vidiadxar Suracprasad Naypol Trinidad ve Tobaqo Birlesmis Kralliq Baresinde fikir yurudulmesi qebul edilmeyen bezi faktlarla bagli bizi dusunmeye vadar eden sarsilmaz duzluyune gore 2002 Imre Kertes Macaristan Kertes oz yaradiciliginda cemiyyetin aktiv olaraq sexsiyyeti ozunden asili etdiyi bir dovrde ferdin yasamaga ve dusunmeye nece davam ede bileceyi baresinde suallara cavab verir 2003 Con Maksvell Kutzee CAR Kutzeyenin romanlarina xas olan xususiyyetler gozel dusunulmus kompozisiyalar zengin dialoqlar ve analitik dusunce sahesindeki ustaligidir O eyni zamanda her seyi qerb sivilizasiyasinin qeddar rasionalizmini ve suni exlaqini tenqid edir O intellektual baximindan cox vicdanli adamdir Dogrunu yanlisdan ayird etmek problemleri ile hereket ve hereketsizliklerin arasindaki secim ezabi ile mesgul olur 2004 Elfrida Elinek Avstriya Qeyri adi linqvistik seyle sosial qeliblerin menasizligini ve onlari kole veziyyetine salan quvveleri isiqlandirdigi roman ve pyeslerinde musiqili seda ve eks seda qabarmalarina gore 2005 Harold Pinter Birlesmis Kralliq Oz pyeslerinde gundemin telaslari esasinda duran ucurumlari aydinlasdirdigina ve isgence yerine daxil olduguna gore 2006 Orxan Pamuk Turkiye Dogma seherinin melanxolik ruhunun axtarisi neticesinde medeniyyetlerin toqqusmasi ve qovusmasi ucun yeni simvollar tapdigina gore 2007 Doris Lessinq Zimbabve Birlesmis Kralliq Skepsis heyecan ve uzaqgorenlikle bolunmus sivilizasiyani diqqete catdiran qadin tecrubesini qeyd eden yazici olduguna gore 2008 Jan Mari Qustav Le Klezio Fransa Mavriki Yeni istiqametlerin poetik maceralarin ve duygusal cosgunlugun muellifi beseriyyetin hakim sivilizasiyanin serhedlerinden kenar tedqiqatcisi olduguna gore 2009 Herta Muller Almaniya Poeziyanin cemlesdirilmesi ve nesrdeki semimiyyeti ile mezlumlarin heyatini tesvir etdiyine gore 2010 Mario Varqas Lyosa Peru Hakimiyyet strukturunun detalli aciqlamasina ve insanin mubarizesi usyani ve meglubiyyetinin keskin tesvirine gore 2010 cu iller Mukafatin teqdim edildiyi il Mukafati alan yazici ve ya sairin adi Laureatin temsil etdiyi olke Mukafata layiq gorulme sebebi2011 Tumas Transtromer Isvec Aydin ve yigcam sekilleri ile realliga daha asan cixis elde etmek imkani yaratdigina gore 2012 Mo Yan CXR Oz eserlerinde magik realizmle xalq nagillarini tarixiliyi ve muasirliyi elaqelendirdiyine gore 2013 Elis Munro Kanada cagdas qisa hekayenin ustasi olduguna gore 2014 Patrik Modiano Fransa ozunun en anlasilmaz insan talelerine yol acan ve senet dunyasinin heyatinin bilinmeyen tereflerini acib gosteren yaddas senetine gore 2015 Svetlana Aleksiyevic Belarus polifonik yazilarina ve dovrumuzun iztirab ve cesaret abidesini yaratdigina gore 2016 Bob Dylan ABS polifonik yazilarina ve dovrumuzun iztirab ve cesaret abidesini yaratdigina gore 2022 Anni Erno Fransa cesaret ve klinik keskinlikle sexsi yaddasin koklerini yadlasmasini ve kollektiv mehdudiyyetlerini ortaya qoyduguna gore 2023 Yun Fosse Norvec anlasilmaz olani ifade etmeye imkan veren yenilikci pyesleri ve nesrine gore Istinadlar Alfred Nobel The Man Behind the Nobel Prize 2007 10 25 tarixinde Istifade tarixi 2008 10 16 2008 10 15 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2008 10 16 Winners of the Nobel Prize for Literature Nobel Prize in Literature Encyclopedia Britannica ingilis 2017 08 24 tarixinde Istifade tarixi 2017 08 24 The Nobel Prize 2008 10 15 tarixinde Istifade tarixi 2008 10 07 The Nobel Prize Award Ceremonies 2008 08 22 tarixinde Istifade tarixi 2008 10 16 All Nobel Laureates in Literature 2011 05 29 tarixinde Istifade tarixi 2008 10 16 Facts on the Nobel Prize in Literature 2019 09 28 at the Wayback Machine Nobelprize org 2007 02 02 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2008 10 16 Flood Alison Jean Paul Sartre rejected Nobel prize in a letter to jury that arrived too late The Guardian ingilis 2015 01 05 ISSN 0261 3077 2019 05 27 tarixinde Istifade tarixi 2017 08 24 Bob Dylan removes mention of Nobel prize from website The Guardian 2016 10 21 2019 12 13 tarixinde Istifade tarixi 2016 11 02 Women Nobel Laureates 2008 09 28 tarixinde Istifade tarixi 2008 10 16 Nobel Prize winners How many women have won awards Telegraph co uk ingilis 2017 08 24 tarixinde Istifade tarixi 2017 08 24 2018 Nobel Prize In Literature Is A Casualty Of Sex Abuse Scandal NPR NPR 11 November 2018 tarixinde Istifade tarixi 1 November 2018 2018 Nobel Prize In Literature Is A Casualty Of Sex Abuse Scandal NPR NPR 11 November 2018 tarixinde Istifade tarixi 1 November 2018 Nobel Prize in Literature awarded to Olga Tokarczuk and Peter Handke The Independent The Independent 10 October 2019 tarixinde Istifade tarixi 10 October 2019 Nobel Prize in Literature 1901 2008 10 21 tarixinde Istifade tarixi 2008 10 17 Nobel Prize in Literature 1902 Nobel Foundation 2008 10 11 tarixinde Istifade tarixi 2008 10 17 Nobel Prize in Literature 1903 Nobel Foundation 2008 10 11 tarixinde Istifade tarixi 2008 10 17 Nobel Prize in Literature 1904 Nobel Foundation 2008 10 11 tarixinde Istifade tarixi 2008 10 17 Nobel Prize in Literature 1905 Nobel Foundation 2008 10 11 tarixinde Istifade tarixi 2008 10 17 Nobel Prize in Literature 1906 Nobel Foundation 2008 10 11 tarixinde Istifade tarixi 2008 10 17 Nobel Prize in Literature 1907 Nobel Foundation 2008 10 17 tarixinde Istifade tarixi 2008 10 17 Nobel Prize in Literature 1908 Nobel Foundation 2008 10 11 tarixinde Istifade tarixi 2008 10 17 Nobel Prize in Literature 1909 Nobel Foundation 2018 12 26 tarixinde Istifade tarixi 2008 10 17 Nobel Prize in Literature 1910 Nobel Foundation 2008 10 11 tarixinde Istifade tarixi 2008 10 17 Nobel Prize in Literature 1911 Nobel Foundation 2008 10 21 tarixinde Istifade tarixi 2008 10 17 Nobel Prize in Literature 1912 Nobel Foundation 2008 10 11 tarixinde Istifade tarixi 2008 10 17 Nobel Prize in Literature 1913 Nobel Foundation 2008 10 15 tarixinde Istifade tarixi 2008 10 17 Nobel Prize in Literature 1915 Nobel Foundation 2008 10 11 tarixinde Istifade tarixi 2008 10 17 Nobel Prize in Literature 1916 Nobel Foundation 2008 10 11 tarixinde Istifade tarixi 2008 10 17 Nobel Prize in Literature 1917 Nobel Foundation 2008 10 21 tarixinde Istifade tarixi 2008 10 17 Nobel Prize in Literature 1919 Nobel Foundation 2008 10 11 tarixinde Istifade tarixi 2008 10 17 Nobel Prize in Literature 1920 Nobel Foundation 2008 10 11 tarixinde Istifade tarixi 2008 10 17 Nobel Prize in Literature 1921 Nobel Foundation 2008 10 11 tarixinde Istifade tarixi 2008 10 17 Nobel Prize in Literature 1922 Nobel Foundation 2008 10 11 tarixinde Istifade tarixi 2008 10 17 Nobel Prize in Literature 1923 Nobel Foundation 2008 10 19 tarixinde Istifade tarixi 2008 10 17 Nobel Prize in Literature 1924 Nobel Foundation 2008 10 15 tarixinde Istifade tarixi 2008 10 17 George Bernard Shaw Irish dramatist and critic Encyclopedia Britannica ingilis 2018 03 10 tarixinde Istifade tarixi 2018 02 18 Nobel Prize in Literature 1925 Nobel Foundation 2008 10 17 tarixinde Istifade tarixi 2008 10 17 Nobel Prize in Literature 1926 Nobel Foundation 2008 10 11 tarixinde Istifade tarixi 2008 10 17 Nobel Prize in Literature 1927 Nobel Foundation 2008 10 11 tarixinde Istifade tarixi 2008 10 17