Qabriel Xose de la Konkordiya "Qabo" Qarsiya Markes (isp. Gabriel José de la Concordia «Gabo» García Márquez; 6 mart 1927[…], Arakataka[d], Maqdalena departamenti – 17 aprel 2014[…], Mexiko) — Kolumbiyalı romançı, jurnalist, ssenarist, qısa-hekayə yazıçısı, Neyştadt Beynəlxalq Ədəbiyyat Mükafatı (1972) və Ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatı laureatı (1982).
Qabriel Qarsiya Markes | |
---|---|
isp. Gabriel García Márquez | |
Doğum adı | Gabriel José de la Concordia García Márquez |
Doğum tarixi | 6 mart 1927[…] |
Doğum yeri |
|
Vəfat tarixi | 17 aprel 2014[…](87 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Vəfat səbəbi | limfoma, ağciyər iltihabı |
Təhsili |
|
Fəaliyyəti | roman yazıçısı, hekayə yazıçısı[d], jurnalist, dramaturq, yazıçı, naşir, şair-vəkil[d], avtobioqraf[d], ssenarist, nasir, publisist |
Fəaliyyət illəri | 1947–2009 |
Əsərlərinin dili | ispan dili |
İstiqamət | magik realizm |
Janr | roman |
Tanınmış əsərləri | |
Üzvlüyü |
|
Mükafatları | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Kolumbiya yazıçısı Qabriel Xose Qarsia Markes Karib dənizi sahilindəki Arakataka şəhərində doğulmuşdu. Ailədəki on altı uşaqdan ən böyüyü idi. Yerli poçt şöbəsində teleqrafçı işləyən atası maddi çətinliklərlə üzləşdiyindən Qabriel ana babasının və nənəsinin himayəsində böyümüşdü. Xüsusən nənəsinin danışdığı nağıl, əfsanə və əsatirlər gələcəkdə yazıçının işinə yaramış, bir çox əsərləri üçün əla xammala çevrilmişdi. İstefaya çıxmış polkovnik olan babası da vətəndaş müharibəsi və gənclik həyatı haqqındakı maraqlı xatirələri ilə nəvəsinin bədii təxəyyülünün formaşalaşmasında mühüm rol oynamışdı.
Gənc Markes 1947-ci ildə Boqot unversitetinin hüquq fakültəsində oxumağa başlamışdı. Sonra Kartagena universitetinə dəyişilmişdi. Lakin nəticədə yenə də diplom ala bilməmişdi. Amma bu aradan dörddə bir əsr keçəndən sonra yazıçının Nyu-Yorkun məşhur Kolumbiya universitetinin fəxri doktoru seçilməsinə mane olmamışdı. Boqotada çıxan "Espektador" ("Müşahidəçi") qəzeti onun "Üçüncü imtina" hekayəsini 1947-ci ildə çap etmişdi. Sonrakı illərdə həmin qəzetdə yazıçının 20-yə qədər hekayəsi çıxmışdı. Şəxsi etirafına görə Markesin yazıçı kimi təsirləndiyi müəllif Frans Kafka olmuşdu. Onun digər sevimli sənətkarları sırasına Ernest Heminquey, Ceyms Coys, Uilyam Folkner və Virciniya Vulf daxil idi.
Nəhayət, 1954-cü ildə Markes "Espektador"da müxbir kimi daimi işə götürülmüş və Avropaya göndərilmişdi. Avropa limanlarına yan alan Kolumbiya hərbi gəmilərinin narkotik qaçaqmalçılığı ilə məşğul olmaları haqqındakı silsilə məqalələri gənc jurnalistin həm özünə, həm də əməkdaşı olduğu qəzetə baha başa gəlmişdi. "Espektador" bağlanmış, Markes işsiz qalmışdı. Bu dövrdə Markesin sadəcə jurnalist və ədəbiyyat həvəskarı deyil, yazıçı olduğunu göstərən "Yanmış yarpaq" (1955) povesti çap edilmişdi.
Bir neçə il Avropada ispandilli qəzetlərin ştatdankənar müxbiri və Kubanın Prensa Latina dövlət agentliyinin əməkdaşı kimi çalışdıqdan sonra yazıçı 1961-ci ildə Mexikoya köçmüşdü. "Polkovnikə heç kim məktub yazmır" (1961) povesti və "Böyük Ananın dəfni" (1962) hekayələr məcmuəsi burada nəşr olunmuşdu.
Lakin Markesə həm ədəbi, həm də kommersiya uğuru gətirən əsəri 1967-ci ildə çap etdirdiyi "Yüz ilin tənhalığı" romanı olmuşdu. Pablo Neruda bu romanın meydana çıxmasını Servantesin "Don Kixot"undan sonra ispandilli ədəbiyyatın ikinci mühüm hadisəsi hesab etmişdi. Peru yazıçısı Varqos Losa isə onu "ədəbi zəlzələ"yə bənzətmişdi. Əsərdəki yazıçı təxəyyülünün məhsulu olan Makondo kəndi və Buendia ailəsi bütün Latın Amerikasının təcəssümü idi.
"Patriarxın payızı" (1975) adlandırdığı ikinci romanında isə Qarsia Markes Latın Amerikası diktatorlarının ümumiləşdirilmiş obrazını yaratmışdı. "Elan olunmuş qətlin xronikası"nda (1981) yazıçı bir daha sözə sahiblik qüdrətini, orijinal və mürəkkəb süjet qurmaq məharətini nümayiş etdirmişdi. Amerika tənqidçisi Uilyam Makferson haqlı olaraq Markes yaradıcılığını magiya, metafor və mifin fantastik şəkildə çulğalaşdığı ədəbiyyat cəngəlliyinə bənzətmişdi. Məhz reallıqla irreallığın bu qəribə sintezinə görə tənqidçilər Markesin özünəməxsus ədəbi üslubunu magik realizm kimi qiymətləndirmişlər.
"Patriarxın payızı"nı Markes "hakimiyyətin tənhalığı haqqında poema" adlandırırdı. Əsərin prorotipi kimi bəzən Venesuela diktatoru Markos Peres Jimenesin adı çəkilsə də, müəllif əsasən Karib hövzəsi üçün səciyyəvi olan diktator-ların sintetik, məcmu surətini yaratdığını bildirmişdi. Romanın çapından sonra Markes Mexikoya köçmüş və Çili diktatoru Pinoçetə etiraz əlaməti olaraq onun hakimiyyəti dövründə heç bir əsər yazmayacağını bildirmişdi.
1982-ci ildə Qabriel Qarsia Markes "fantaziya və reallığın bir-biri ilə qarışığından ibarət olan və bütöv bir regionun həyatını, münaqişələrini əks etdirən əsərlərinə görə" Latın Amerikası ədəbiyyatının ilk Nobel laureatı olmuşdu. Şübhəsiz, mükafat Kolumbiya yazıçısına həmin dövrə qədərki bütün yaradıcılığı üçün verilsə də, burada "Yüz ilin tənhalığ"ı romanın xüsusi çəkisi olmuşdu.
Roman üzərində işləyəcəyi dövrdə ailəsinin həyatını təmin etmək üçün maşınını satan və xeyli borca düşən Markes əsərin nəşrindən sonra ölkəsinin zəngin adamlarından birinə çevrilmişdi. "Yüz ilin tənhalığı" həm də Venesuelanın Romulo Kallages mükafatını (1972) qazanmışdı. Latın Amerikasının xalq mədəniyyəti ünsürlərindən, ispan barokkosundan, Avropa sürrealizmindən və digər modernist ədəbi təmayüllərin təcrübəsindən məharətlə yararlanan Markes həqiqətən də dünya ədəbiyyatında analoqu olmayan yeni ədəbi nümunə yaratmışdı.
"Yüz ilin tənhalığı" romanı Latın Amerikası miqyaslı yazıçı və ictimai xadim kimi də Markesin nüfuzunu xeyli artırmışdı. Əsərin ilk nəşrindən sonra Barselonaya köçən və həyatının növbəti yeddi ilini burada yaşayan yazıçı ölkəsindəki daxili siyasi qruplaşmalar arasındakı qarşıdur-manı nizama salmaq üçün vasitəçi rolunu oynamışdı. Onun Fidel Kastro ilə dostluğu da bu dövrdə başlamışdı. Kuba diktatoru ilə sıcaq əlaqələrinə görə ABŞ Markesin ölkəyə gəlməsinə yasaq qoymuşdu. Lakin Bill Klinton prezident seçiləndən sonra "Yüz ilin tənhalığı"nın özünün ən sevimli romanı olduğunu bildirmiş və yasağı ortadan qaldırmışdı.
Markes Stokholmdakı Nobel mühazirəsini "Latın Amerikasının tənhalığı" adlandırmışdı. Laureatın fikrincə, mükafat onun şəxsində regionun yalnız ədəbiyyatına deyil, bütünlükdə Latın Amerikası xalqlarının keşməkeşli tarixinə və yaratdıqları təkrarsız, özünəməxsus mədəni irsə verilmişdir.
Markesin əksər əsərlərində hadisələrin cərəyan etdiyi Makondo kəndi əslində onun doğulduğu kiçik Arakataka şəhərini təcəssüm etdirirdi. Uilyam Folkner bütün əsərləri üçün Yoknapatofanı seçdiyi kimi Markes də təkrarsız nağıl dünyasını yaradarkən Makondo üzərində dayanmışdı. Maraqlıdır ki, müəllif Nobel mükafatı aldıqdan və Makonda adı bütün dünyada məşhurlaşdıqdan sonra Arakataka sakinləri şəhərin adının dəyişdirilib Makonda qoyulması üçün referendum keçirmişdilər. Əksəriyyət razılıq bildirsə də, yetərsay olmadığından qərar qəbul edilməmişdi.
Həkimlər 1992-ci ildə Markesdə ağ ciyər xərçəngi aşkara çıxarmışdılar. Uğurlu əməliyyatdan sonra xəstəliyin yayılmasının qarşısını almaq mümkün olmuşdu. 1999-cu ildə isə yazıçının limfalarında xərçəng tapılmışdı. Lakin ABŞ və Meksikadakı cərrahiyyə əməliyyatları nəticəsində Markes bu dəfə də xəstəliyə qalib gəlmişdi. 2000-ci ildə bir sıra Latın Amerikası qəzetlərində yazıçının ölümü ilə bağlı xəbərlər yayılsa da, bunların ucuz sensasiya olduğu tezliklə aşkara çıxmışdı.
Pinoçetin hakimiyyətdə olduğu dövrdə yazmamaq haqqında 1975-ci ildəki vədinə baxmayaraq, Markes yaradıcılığını davam etdirdi. Böyük uğurla ekranlaşdırılan "Vəba zamanı məhəbbət" (1995) romanını yazdı. Son illərdə isə o, üç cilddən ibarət memuarları üzərində işləyirdi. Bu trilogiyaya daxil olan ilk kitab — "Yazmaq üçün yaşamaq" artıq 2002-ci ildə çapdan çıxıb.
2004-cü ildə Qarsia Markes böyük səs-küy yaradan növbəti əsərini — "Mənim kədərli fahişələrimin xatirələri" romanını tamamlayaraq Kolumbiya nəşriyyatlarından birinə təqdim etmişdi. Çap prosesində piratlar əsərin elektron variantını oğurlamağa və rəsmi nəşrdən əvvəl oxuculara çatdırmağa müvəffəq olmuşdular. Vəziyyətdən çıxış yolu axtaran yazıçı isə orijinal bir yola əl atmış, romanın sonluğunu dəyişməklə ədəbiyyat quldurlarını müftə qazancdan məhrum etməyə çalışmışdı. Ancaq pirat nəşr də, öz növbəsində bahalı biblioqrafik relikviyaya çevrilərək ədəbiyyat oğrularına o qədər də pis qazanc gətirməmişdi.
Qarsia Markes Azərbaycanda nisbətən yaxşı tanınan Nobel laureatlarındandır. Onun ayrı-ayrı əsərlərini Əkrəm Əylisli, Natiq Səfərli, Afaq Məsud kimi yazıçılar Azərbaycan dilinə çevirmişlər.
Qabriel Qarsiya Markes 17 aprel 2014-cü ildə Mexikoda vəfat etmişdir.
Əsərləri
Romanları
- Arzuedilməz saat (isp. La mala hora) (1959)
- Yüz ilin tənhalığı(isp. Cien años de soledad) (1967)
- Patriarxın payızı (isp. El otono del patriarca) (1975)
- Gözlənilən bir qətlin tarixçəsi (isp. Cronica de una muerte anunciada) (1981)
- Vəba günlərində eşq (isp. El amor en los tiempos del cólera) (1985)
- Öz labirintində olan general (isp. El general en su laberinto) (1989)
- Hüznlü Fahişələrim (isp. Memoria de mis putas tristes) (2004)
Povest və hekayələri
- Üçüncü sadəlik (isp. La tercera resignacion) (1947)
- Ölümün digər tərəfi (isp. La otra costilla de la muerte) (1948)
- Yeva öz pişiyinin daxilində (isp. Eva está dentro de su gato) (1948)
- Tuvalkain ulduzlarda (isp. Tubal-Caín forja una estrella) (1948)
- Üç somnambulun əsəbi (isp. Amargura para tres sonánbulos) (1949)
- Güzgü ilə dialoq (isp. Diálogo del espejo) (1949)
- Düz saat altıda gələn qadın (isp. La mujer que llegaba a las seis) (1950)
- Mavi itin gözləri (isp. Ojos de perro azul) (1950)
- Natanael vizit gətirdi (isp. De cómo Natanael hace una)
- Mələkləri gözləməyə məcbur edən qaraca – Nabo (isp. Nabo, el negro que hizo esperar a los ángeles) (1951)
- Kim bu qızılgülləri dağıtsa o (isp. Alguien desordena estas rosas) (1952)
- İçkinin rəhbərlik etdiyi gecə (isp. La noche de los alcaravanes) (1953)
- Yağış yağanda gələn kişi (isp. Un hombre viene bajo la lluvia) (1954)
- Düşmüş yarpaq (isp. La hojarasca) (1955)
- İsabel yağışa Makondada baxır (isp. Monólogo de Isabel viendo llover en Macondo) (1955)
- Şənbədən sonrakı gün (isp. Un día despues del sábado) (1955)
- Polkovnikə məktub yoxdur (isp. El coronel no tiene quien le escriba) (1957)
- Zamanla itən dənizlər (isp. El mar del tiempo perdido) (1961)
- Dul qadın Montel (isp. La viuda de Montiel) (1961)
- Qızılgün incəsənəti (isp. Rosas artificiales) (1961)
- Böyük ananın dəfni (isp. Los funerales de la Mama Grande) (1961)
- Bizim şəhərdə oğrular yoxdur (isp. En este pueblo no hay ladrones) (1962)
- Baltasararın həyatında unudulmaz gün (isp. La prodigiosa tarde de Baltazar) (1962)
- Çərşənbə axşamı Siesta (isp. La siesta del martes) (1962)
- Bu günlərdən biri (isp. Un día de éstos) (1962)
- Nəhəng qanadlarla çox yaşlı insan (isp. Un señor muy viejo con unas alas enormes) (1968)
- Möcüzələr satan xeyirxah Blakaman (isp. Blacamán el bueno vendedor de milagros) (1968)
- Dünyada ən gözəl suda boğulmuş adam (isp. El ahogado más hermoso del mundo) (1968)
- Ruhlar gəmisində sonuncu səyahət (isp. El último viaje del buque fantasma) (1968)
- Açıq dənizdə batmayanların nağılı (isp. Relato de un náufrago) (1970)
- Sevgi ölümdən qaçmağa səbəb deyil (isp. Muerte constante más allá del amor) (1970)
- Sadəqəlbli Erendiranın inanılmaz, kədərli tarixi və onun qəlbsiz nənəsi (isp. La increíble y triste historia de la cándida Eréndira y de su abuela desalmada) (1972)
- Senyor Forbesin xoşbəxt yayı (isp. El verano feliz de la señora Forbes) (1982)
- Qarda sənin qan izlərin (isp. El verano feliz de la señora Forbes) (1982)
- Mariya dos Prazeres (isp. María dos Prazeres) (1992)
- Yaxşı yol, möhtərəm prezident! (isp. Bon Voyage, Mr President) (1992)
- Tramontana (isp. Tramontana) (1992)
- Avqust qorxuları (isp. Espantos de agosto) (1992)
- Müqəddəs (isp. La Santa) (1992)
- İşıq – su kimidir (isp. La luz es como el agua) (1992)
- Yatmış gözəlin təyyarəsi (isp. El avión de la bella durmiente) (1992)
- Mən yalnız telefondan zəng etməyə gəlmişəm (isp. Solo vine a hablar por teléfono) (1992)
- On yeddi göndərilmiş ingilis (isp. Diecisiete ingleses envenenados) (1992)
- Oğlumu görmək üçün kirayəşinəm (isp. Me alquilo para soñar) (1992)
- Sevgi və başqa şeytanlar (isp. Diatriba de amor contra un hombre sentado y Del amor y otros demonios) (1994)
- Qaçırılma haqqında məlumat (isp. Noticia de un secuestro) (1996)
Sənədli əsərləri
- Bunu danışmaq üçün yaşamaq (isp. Vivir Para Contarla) (2002)
Azərbaycanca tərcümə edilmiş əsərləri
- Gözlənilən bir qətlin tarixçəsi (Tərcümə edən: Əkrəm Əylisli)
- Patriarxın payızı (Tərcümə edən: Afaq Məsud)
- Sənin qar üzərindəki izinlə (Tərcümə edən: Nəriman Əbdülrəhmanlı)
- Polkovnikə heç kim yazmır (Tərcümə edən: İshaq İbrahimov)
- Bizlərdə oğru yoxdur (Tərcümə edən: Mahir N. Qarayev)
- Bu günlərdən biri (Tərcümə edən: Mehman Musabəyli)
- Üç somnambul üçün kədər (Tərcümə edən: Mehman Musabəyli)
- Nəhəng qanadlı senyor (Tərcümə edən: Mehman Musabəyli)
Markesin Azərbaycanca çap edilmiş kitablarının üz qabığları
- Polkovnikə məktub yoxdur (tərcüməçi: İshaq İbrahimov)
- Sənin qar üzərindəki izinlə (tərcüməçilər: Nəriman Əbdülrəhmanlı və Mahir N. Qarayev)
- Patriarxın payızı (tərcüməçi: Afaq Məsud)
- Gözlənilən bir qətlin tarixçəsi (tərcüməçi: Əkrəm Əylsili)
- Yüz ilin tənhalığı (tərcüməçi: Günel Mövlud)
- Hüznlü fahişələrim (tərcüməçi: Əziz Rzazadə)
- Eşq və başqa cinlər (tərcüməçi: Əziz Rzazadə)
İstinadlar
- Gabriel García Márquez (isp.).
- Echevarría R. G. Gabriel Garcia Marquez // Encyclopædia Britannica (ing.).
- http://www.latintimes.com/gabriel-garcia-marquez-dies-famed-colombian-author-and-nobel-laureate-dead-87-pneumonia-166280.
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Archivio Storico Ricordi. 1808.
- "The Nobel Prize in Literature 1982". NobelPrize.org. Nobel Media AB 2014. 11 July 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 18 April 2014.
- (rus). риановости.рф. 18.04.2014 00:04. 2016-03-05 tarixində orijinalından (#bad_url) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-04-18.
Mənbə
- Vilayət Quliyev. Ədəbiyyat sahəsində Nobel mükafatı laureatları. Bakı: "Kitab aləmi" Nəşriyyat-Poliqrafiya Mərkəzi, 2009, səh.
Xarici keçidlər
- Qarsiya Markes
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qabriel Xose de la Konkordiya Qabo Qarsiya Markes isp Gabriel Jose de la Concordia Gabo Garcia Marquez 6 mart 1927 Arakataka d Maqdalena departamenti 17 aprel 2014 Mexiko Kolumbiyali romanci jurnalist ssenarist qisa hekaye yazicisi Neystadt Beynelxalq Edebiyyat Mukafati 1972 ve Edebiyyat uzre Nobel mukafati laureati 1982 Qabriel Qarsiya Markesisp Gabriel Garcia MarquezDogum adi Gabriel Jose de la Concordia Garcia MarquezDogum tarixi 6 mart 1927 1927 03 06 Dogum yeri Arakataka d Maqdalena departamenti KolumbiyaVefat tarixi 17 aprel 2014 2014 04 17 87 yasinda Vefat yeri Mexiko MeksikaVefat sebebi limfoma agciyer iltihabiTehsili Kolumbiya Milli Universiteti d Fealiyyeti roman yazicisi hekaye yazicisi d jurnalist dramaturq yazici nasir sair vekil d avtobioqraf d ssenarist nasir publisistFealiyyet illeri 1947 2009Eserlerinin dili ispan diliIstiqamet magik realizmJanr romanTaninmis eserleri Yuz ilin tenhaligi Gozlenilen bir qetlin tarixcesi Polkovnike mektub yoxdurUzvluyu ADR Incesenet Akademiyasi d Mukafatlari Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiKolumbiya yazicisi Qabriel Xose Qarsia Markes Karib denizi sahilindeki Arakataka seherinde dogulmusdu Ailedeki on alti usaqdan en boyuyu idi Yerli poct sobesinde teleqrafci isleyen atasi maddi cetinliklerle uzlesdiyinden Qabriel ana babasinin ve nenesinin himayesinde boyumusdu Xususen nenesinin danisdigi nagil efsane ve esatirler gelecekde yazicinin isine yaramis bir cox eserleri ucun ela xammala cevrilmisdi Istefaya cixmis polkovnik olan babasi da vetendas muharibesi ve genclik heyati haqqindaki maraqli xatireleri ile nevesinin bedii texeyyulunun formasalasmasinda muhum rol oynamisdi Genc Markes 1947 ci ilde Boqot unversitetinin huquq fakultesinde oxumaga baslamisdi Sonra Kartagena universitetine deyisilmisdi Lakin neticede yene de diplom ala bilmemisdi Amma bu aradan dordde bir esr kecenden sonra yazicinin Nyu Yorkun meshur Kolumbiya universitetinin fexri doktoru secilmesine mane olmamisdi Boqotada cixan Espektador Musahideci qezeti onun Ucuncu imtina hekayesini 1947 ci ilde cap etmisdi Sonraki illerde hemin qezetde yazicinin 20 ye qeder hekayesi cixmisdi Sexsi etirafina gore Markesin yazici kimi tesirlendiyi muellif Frans Kafka olmusdu Onun diger sevimli senetkarlari sirasina Ernest Heminquey Ceyms Coys Uilyam Folkner ve Virciniya Vulf daxil idi Nehayet 1954 cu ilde Markes Espektador da muxbir kimi daimi ise goturulmus ve Avropaya gonderilmisdi Avropa limanlarina yan alan Kolumbiya herbi gemilerinin narkotik qacaqmalciligi ile mesgul olmalari haqqindaki silsile meqaleleri genc jurnalistin hem ozune hem de emekdasi oldugu qezete baha basa gelmisdi Espektador baglanmis Markes issiz qalmisdi Bu dovrde Markesin sadece jurnalist ve edebiyyat heveskari deyil yazici oldugunu gosteren Yanmis yarpaq 1955 povesti cap edilmisdi Bir nece il Avropada ispandilli qezetlerin statdankenar muxbiri ve Kubanin Prensa Latina dovlet agentliyinin emekdasi kimi calisdiqdan sonra yazici 1961 ci ilde Mexikoya kocmusdu Polkovnike hec kim mektub yazmir 1961 povesti ve Boyuk Ananin defni 1962 hekayeler mecmuesi burada nesr olunmusdu Lakin Markese hem edebi hem de kommersiya uguru getiren eseri 1967 ci ilde cap etdirdiyi Yuz ilin tenhaligi romani olmusdu Pablo Neruda bu romanin meydana cixmasini Servantesin Don Kixot undan sonra ispandilli edebiyyatin ikinci muhum hadisesi hesab etmisdi Peru yazicisi Varqos Losa ise onu edebi zelzele ye benzetmisdi Eserdeki yazici texeyyulunun mehsulu olan Makondo kendi ve Buendia ailesi butun Latin Amerikasinin tecessumu idi Patriarxin payizi 1975 adlandirdigi ikinci romaninda ise Qarsia Markes Latin Amerikasi diktatorlarinin umumilesdirilmis obrazini yaratmisdi Elan olunmus qetlin xronikasi nda 1981 yazici bir daha soze sahiblik qudretini orijinal ve murekkeb sujet qurmaq meharetini numayis etdirmisdi Amerika tenqidcisi Uilyam Makferson haqli olaraq Markes yaradiciligini magiya metafor ve mifin fantastik sekilde culgalasdigi edebiyyat cengelliyine benzetmisdi Mehz realliqla irrealligin bu qeribe sintezine gore tenqidciler Markesin ozunemexsus edebi uslubunu magik realizm kimi qiymetlendirmisler Patriarxin payizi ni Markes hakimiyyetin tenhaligi haqqinda poema adlandirirdi Eserin prorotipi kimi bezen Venesuela diktatoru Markos Peres Jimenesin adi cekilse de muellif esasen Karib hovzesi ucun seciyyevi olan diktator larin sintetik mecmu suretini yaratdigini bildirmisdi Romanin capindan sonra Markes Mexikoya kocmus ve Cili diktatoru Pinocete etiraz elameti olaraq onun hakimiyyeti dovrunde hec bir eser yazmayacagini bildirmisdi 1982 ci ilde Qabriel Qarsia Markes fantaziya ve realligin bir biri ile qarisigindan ibaret olan ve butov bir regionun heyatini munaqiselerini eks etdiren eserlerine gore Latin Amerikasi edebiyyatinin ilk Nobel laureati olmusdu Subhesiz mukafat Kolumbiya yazicisina hemin dovre qederki butun yaradiciligi ucun verilse de burada Yuz ilin tenhalig i romanin xususi cekisi olmusdu Roman uzerinde isleyeceyi dovrde ailesinin heyatini temin etmek ucun masinini satan ve xeyli borca dusen Markes eserin nesrinden sonra olkesinin zengin adamlarindan birine cevrilmisdi Yuz ilin tenhaligi hem de Venesuelanin Romulo Kallages mukafatini 1972 qazanmisdi Latin Amerikasinin xalq medeniyyeti unsurlerinden ispan barokkosundan Avropa surrealizminden ve diger modernist edebi temayullerin tecrubesinden meharetle yararlanan Markes heqiqeten de dunya edebiyyatinda analoqu olmayan yeni edebi numune yaratmisdi Yuz ilin tenhaligi romani Latin Amerikasi miqyasli yazici ve ictimai xadim kimi de Markesin nufuzunu xeyli artirmisdi Eserin ilk nesrinden sonra Barselonaya kocen ve heyatinin novbeti yeddi ilini burada yasayan yazici olkesindeki daxili siyasi qruplasmalar arasindaki qarsidur mani nizama salmaq ucun vasiteci rolunu oynamisdi Onun Fidel Kastro ile dostlugu da bu dovrde baslamisdi Kuba diktatoru ile sicaq elaqelerine gore ABS Markesin olkeye gelmesine yasaq qoymusdu Lakin Bill Klinton prezident secilenden sonra Yuz ilin tenhaligi nin ozunun en sevimli romani oldugunu bildirmis ve yasagi ortadan qaldirmisdi Markes Stokholmdaki Nobel muhaziresini Latin Amerikasinin tenhaligi adlandirmisdi Laureatin fikrince mukafat onun sexsinde regionun yalniz edebiyyatina deyil butunlukde Latin Amerikasi xalqlarinin kesmekesli tarixine ve yaratdiqlari tekrarsiz ozunemexsus medeni irse verilmisdir Markesin ekser eserlerinde hadiselerin cereyan etdiyi Makondo kendi eslinde onun doguldugu kicik Arakataka seherini tecessum etdirirdi Uilyam Folkner butun eserleri ucun Yoknapatofani secdiyi kimi Markes de tekrarsiz nagil dunyasini yaradarken Makondo uzerinde dayanmisdi Maraqlidir ki muellif Nobel mukafati aldiqdan ve Makonda adi butun dunyada meshurlasdiqdan sonra Arakataka sakinleri seherin adinin deyisdirilib Makonda qoyulmasi ucun referendum kecirmisdiler Ekseriyyet raziliq bildirse de yetersay olmadigindan qerar qebul edilmemisdi Hekimler 1992 ci ilde Markesde ag ciyer xercengi askara cixarmisdilar Ugurlu emeliyyatdan sonra xesteliyin yayilmasinin qarsisini almaq mumkun olmusdu 1999 cu ilde ise yazicinin limfalarinda xerceng tapilmisdi Lakin ABS ve Meksikadaki cerrahiyye emeliyyatlari neticesinde Markes bu defe de xesteliye qalib gelmisdi 2000 ci ilde bir sira Latin Amerikasi qezetlerinde yazicinin olumu ile bagli xeberler yayilsa da bunlarin ucuz sensasiya oldugu tezlikle askara cixmisdi Pinocetin hakimiyyetde oldugu dovrde yazmamaq haqqinda 1975 ci ildeki vedine baxmayaraq Markes yaradiciligini davam etdirdi Boyuk ugurla ekranlasdirilan Veba zamani mehebbet 1995 romanini yazdi Son illerde ise o uc cildden ibaret memuarlari uzerinde isleyirdi Bu trilogiyaya daxil olan ilk kitab Yazmaq ucun yasamaq artiq 2002 ci ilde capdan cixib 2004 cu ilde Qarsia Markes boyuk ses kuy yaradan novbeti eserini Menim kederli fahiselerimin xatireleri romanini tamamlayaraq Kolumbiya nesriyyatlarindan birine teqdim etmisdi Cap prosesinde piratlar eserin elektron variantini ogurlamaga ve resmi nesrden evvel oxuculara catdirmaga muveffeq olmusdular Veziyyetden cixis yolu axtaran yazici ise orijinal bir yola el atmis romanin sonlugunu deyismekle edebiyyat quldurlarini mufte qazancdan mehrum etmeye calismisdi Ancaq pirat nesr de oz novbesinde bahali biblioqrafik relikviyaya cevrilerek edebiyyat ogrularina o qeder de pis qazanc getirmemisdi Qarsia Markes Azerbaycanda nisbeten yaxsi taninan Nobel laureatlarindandir Onun ayri ayri eserlerini Ekrem Eylisli Natiq Seferli Afaq Mesud kimi yazicilar Azerbaycan diline cevirmisler Qabriel Qarsiya Markes 17 aprel 2014 cu ilde Mexikoda vefat etmisdir EserleriRomanlari Arzuedilmez saat isp La mala hora 1959 Yuz ilin tenhaligi isp Cien anos de soledad 1967 Patriarxin payizi isp El otono del patriarca 1975 Gozlenilen bir qetlin tarixcesi isp Cronica de una muerte anunciada 1981 Veba gunlerinde esq isp El amor en los tiempos del colera 1985 Oz labirintinde olan general isp El general en su laberinto 1989 Huznlu Fahiselerim isp Memoria de mis putas tristes 2004 Povest ve hekayeleri Ucuncu sadelik isp La tercera resignacion 1947 Olumun diger terefi isp La otra costilla de la muerte 1948 Yeva oz pisiyinin daxilinde isp Eva esta dentro de su gato 1948 Tuvalkain ulduzlarda isp Tubal Cain forja una estrella 1948 Uc somnambulun esebi isp Amargura para tres sonanbulos 1949 Guzgu ile dialoq isp Dialogo del espejo 1949 Duz saat altida gelen qadin isp La mujer que llegaba a las seis 1950 Mavi itin gozleri isp Ojos de perro azul 1950 Natanael vizit getirdi isp De como Natanael hace una Melekleri gozlemeye mecbur eden qaraca Nabo isp Nabo el negro que hizo esperar a los angeles 1951 Kim bu qizilgulleri dagitsa o isp Alguien desordena estas rosas 1952 Ickinin rehberlik etdiyi gece isp La noche de los alcaravanes 1953 Yagis yaganda gelen kisi isp Un hombre viene bajo la lluvia 1954 Dusmus yarpaq isp La hojarasca 1955 Isabel yagisa Makondada baxir isp Monologo de Isabel viendo llover en Macondo 1955 Senbeden sonraki gun isp Un dia despues del sabado 1955 Polkovnike mektub yoxdur isp El coronel no tiene quien le escriba 1957 Zamanla iten denizler isp El mar del tiempo perdido 1961 Dul qadin Montel isp La viuda de Montiel 1961 Qizilgun inceseneti isp Rosas artificiales 1961 Boyuk ananin defni isp Los funerales de la Mama Grande 1961 Bizim seherde ogrular yoxdur isp En este pueblo no hay ladrones 1962 Baltasararin heyatinda unudulmaz gun isp La prodigiosa tarde de Baltazar 1962 Cersenbe axsami Siesta isp La siesta del martes 1962 Bu gunlerden biri isp Un dia de estos 1962 Neheng qanadlarla cox yasli insan isp Un senor muy viejo con unas alas enormes 1968 Mocuzeler satan xeyirxah Blakaman isp Blacaman el bueno vendedor de milagros 1968 Dunyada en gozel suda bogulmus adam isp El ahogado mas hermoso del mundo 1968 Ruhlar gemisinde sonuncu seyahet isp El ultimo viaje del buque fantasma 1968 Aciq denizde batmayanlarin nagili isp Relato de un naufrago 1970 Sevgi olumden qacmaga sebeb deyil isp Muerte constante mas alla del amor 1970 Sadeqelbli Erendiranin inanilmaz kederli tarixi ve onun qelbsiz nenesi isp La increible y triste historia de la candida Erendira y de su abuela desalmada 1972 Senyor Forbesin xosbext yayi isp El verano feliz de la senora Forbes 1982 Qarda senin qan izlerin isp El verano feliz de la senora Forbes 1982 Mariya dos Prazeres isp Maria dos Prazeres 1992 Yaxsi yol mohterem prezident isp Bon Voyage Mr President 1992 Tramontana isp Tramontana 1992 Avqust qorxulari isp Espantos de agosto 1992 Muqeddes isp La Santa 1992 Isiq su kimidir isp La luz es como el agua 1992 Yatmis gozelin teyyaresi isp El avion de la bella durmiente 1992 Men yalniz telefondan zeng etmeye gelmisem isp Solo vine a hablar por telefono 1992 On yeddi gonderilmis ingilis isp Diecisiete ingleses envenenados 1992 Oglumu gormek ucun kirayesinem isp Me alquilo para sonar 1992 Sevgi ve basqa seytanlar isp Diatriba de amor contra un hombre sentado y Del amor y otros demonios 1994 Qacirilma haqqinda melumat isp Noticia de un secuestro 1996 Senedli eserleri Bunu danismaq ucun yasamaq isp Vivir Para Contarla 2002 Azerbaycanca tercume edilmis eserleri Gozlenilen bir qetlin tarixcesi Tercume eden Ekrem Eylisli Patriarxin payizi Tercume eden Afaq Mesud Senin qar uzerindeki izinle Tercume eden Neriman Ebdulrehmanli Polkovnike hec kim yazmir Tercume eden Ishaq Ibrahimov Bizlerde ogru yoxdur Tercume eden Mahir N Qarayev Bu gunlerden biri Tercume eden Mehman Musabeyli Uc somnambul ucun keder Tercume eden Mehman Musabeyli Neheng qanadli senyor Tercume eden Mehman Musabeyli Markesin Azerbaycanca cap edilmis kitablarinin uz qabiglariPolkovnike mektub yoxdur tercumeci Ishaq Ibrahimov Senin qar uzerindeki izinle tercumeciler Neriman Ebdulrehmanli ve Mahir N Qarayev Patriarxin payizi tercumeci Afaq Mesud Gozlenilen bir qetlin tarixcesi tercumeci Ekrem Eylsili Yuz ilin tenhaligi tercumeci Gunel Movlud Huznlu fahiselerim tercumeci Eziz Rzazade Esq ve basqa cinler tercumeci Eziz Rzazade IstinadlarGabriel Garcia Marquez isp Echevarria R G Gabriel Garcia Marquez Encyclopaedia Britannica ing http www latintimes com gabriel garcia marquez dies famed colombian author and nobel laureate dead 87 pneumonia 166280 Bibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Archivio Storico Ricordi 1808 The Nobel Prize in Literature 1982 NobelPrize org Nobel Media AB 2014 11 July 2018 tarixinde Istifade tarixi 18 April 2014 rus rianovosti rf 18 04 2014 00 04 2016 03 05 tarixinde orijinalindan bad url arxivlesdirilib Istifade tarixi 2014 04 18 MenbeVilayet Quliyev Edebiyyat sahesinde Nobel mukafati laureatlari Baki Kitab alemi Nesriyyat Poliqrafiya Merkezi 2009 seh Xarici kecidlerQarsiya MarkesVikisitatda Qabriel Qarsiya Markes ile elaqedar sitatlar var Hemcinin bax