Klod Ejen Anri Simon (fr. Claude Simon; 10 oktyabr 1913[…], Antananarivu – 6 iyul 2005[…], Paris) — fransız yazıçı, Ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatı laureatı (1985).
Klod Simon | |
---|---|
fr. Claude Simon | |
Doğum adı | Claude Eugène Henri Simon |
Doğum tarixi | 10 oktyabr 1913[…] |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 6 iyul 2005[…](91 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Dəfn yeri | |
Təhsili |
|
Fəaliyyəti | yazıçı, roman yazıçısı |
Əsərlərinin dili | fransız dili |
İstiqamət | Yeni roman |
Üzvlüyü | |
Mükafatları | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Fransız yazıçısı Klod Ejen Anri Simon Madaqaskar adasında doğulmuşdu. Atası Lui Antuan Simon fransız müstəmləkə qüvvələrinin zabiti idi. Birinci Dünya müharibəsinin ilk günlərində cəbhədə həlak olmuşdu. Klod əvvəlcə anası Süzanna Simonla birlikdə Fransa-İspaniya sərhəddindəki kiçik Perpinyan şəhərində yaşamışdı. Lakin 10 yaşında anasını da itirdiyindən qohumlarının himayəsinə keçməli olmuşdu. Ədəbiyyatla, rəssamlıq və foto sənəti ilə yaxından maraqlanırdı. 1934-1935-ci illərdə o, Fransa ordusunda xidmət etmişdi. Ordudakı xidmətini başa vurandan sonra SSRİ-yə səfəri dünyagörüşündə müəyyən dəyişikliklərə yol açmışdı. 1937-ci ildə respublikaçıların tərəfində vuruşmaq üçün İspaniyaya gedən könüllülərə qoşulması da məhz bu təsirlə bağlı idi. Lakin o, bir müddətdən sonra seçiminin yanlış olduğunu anlamış və respublikaçılardan uzaqlaşmışdı.
İkinci Dünya müharibəsi başlananda Klod Simon Fransa ordusu sıralarına qayıtmışdı. Draqun polkunun zabiti kimi cəbhədə vuruşmuşdu. 1940-cl ilin mayında Paris uğrundakı döyüşlərdə təsadüf nəticəsində sağ qalsa da, əsirlikdən qurtara bilməmişdi. Faşistlər onu əvvəlcə Saksoniya, sonra isə Fransadakı hərbi əsir düşərgəsində saxlamışdılar. Bir təsadüf nəticəsində əsirlikdən qaça bilmişdi. Mübarizəsini Fransa Müqavimət hərəkatının sıralarında davam etdirmişdi.
Yaradıcılığa müharibədən əvvəl başlasa da, "Fırıldaqçı" adlı ilk romanı 1945-ci ildə çap olunmuşdu. Əsər haqqındakı rəylər kifayət qədər ziddiyyətli idi. Ədəbi tənqidin fikrincə, Klod Simonun "Gərilmiş ip" (1947), "Qulliver" (1952), "Külək" (1957) avtobioqrafik romanlarında Uilyam Folkner, Marsel Prust, Cozef Konrad, Fyodr Dostoyevski kimi klassik sənətkarların təsiri duyulurdu. Gənclik dostu olan fransız rəssamı Raul Dyufinin "Çəkməli olduğun şəkil üçün çəkdiyin şəkli qurban verməyi bacar!" — məsləhəti Klod Simonun yaradıcılıq axtarışları üçün həmişə aktual olmuşdu.
Mütərəqqi fransız yazıçılarının əksəriyyəti kimi Klod Simon da müstəmləkəçiliyə barışmaz mövqeyi ilə tanınırdı. 1960-cı ildə o da Fransanın bir çox intellektualları ilə birlikdə Əlcəzair xalqına azadlıq verilməsini tələb edən "121-lər Bəyannaməsi"ni imzalamışdı.
Müharibə Klod Simonun yaradıcılığının davamlı mövzularından biri idi. Nüfuzlu "Ekspress" jurnalının mükafatını alan "Flandriya yolları" (1961) romanının qəhrəmanı Corc da müəllifin özü kimi Paris döyüşlərinin iştirakçısıdır. Lakin Simon onun şücaətlərindən daha çox müharibə ilə bağlı fikirlərinə diqqət yetirmişdi. Mediçi mükafatı ilə qeyd olunan "Tarix" (1967) romanında yazıçı, əksinə sözlə batal səhnələr yaratmağı üstün tutmuşdu. "Farsal yaxınlığında döyüş" (1969) romanında isə müharibənin ab-havasını vermək üçün müəllif dil və üslub üzərində bir sıra maraqlı eksperimentlər aparmaqdan özünü saxlaya bilməmişdi.
Bədii mətnin get-gedə mürəkkəbləşməsi, kompozisiya eksperimentləri və şifrələnmiş obrazların yaradılması yazıçının erotik istiqaməti ilə seçilən "Triptix" (1973) romanında özünü göstərmişdir. Klod Simonun bir neçə il sonra çap etdirdiyi "Georgika" romanı (1981) isə əvvəlki ədəbi eksperimentlərdən uzaqlaşaraq yenidən fransız ədəbiyyatı ənənələrinə qayıdışla səciyyəvi idi.
1985-ci ildə daha çox "seçilmişlərin" və "mütəxəssislərin" yazıçısı sayılan Klod Simon "insanın təsvirində zaman amilinin rolunun dərindən dərk edilməsinə, habelə yaradıcılığında poetika və rəngkarlığın üzvi şəkildə birləşdirilməsinə görə" Fransa ədəbiyyatına növbəti Nobel qazandırmışdı. Nobel mühazirəsində yazıçı özünün ədəbiyyata fərqli baxışının mahiyyətini açıqlayaraq qələm dostlarını "sübuta yetirməyə deyil, göstərməyə, uydurmağa deyil, yaratmağa, ifadə etməyə deyil, açmağa, kəşf etməyə" çağırırdı.
"Hər şey avtobioqrafikdir, hətta təxəyyül də!" — deyən müəllif 80-ci illərin ikinci yarısından sonra çap etdirdiyi "Dəvət" (1987), "Akasiya" (1989), "Tramvay" (2001) kitablarında da özünün sənət prinsiplərinə sadiq qalmağa çalışmışdı.
Əsərləri
- Le Tricheur (Fırıldaqçı) 1946
- La Corde Raide (İp) 1947
- Gulliver 1952
- Le Sacre du printemps (Bahar ayini) 1954
- Le vent: Tentative de restitution d 'un rétable baroque (The Wind: Attempted Restoration of a Baroque Altarpiece) 1957
- L'Herbe (Ot) 1958
- La Route des Flandres (Flanders yolu) 1960
- Le Palace (Saray) 1962
- La Separation (Ayrılma) 1963; pyes, Ot romanından adaptasiya olunmuş
- Femmes, sur 23 peintures de Joan Miró (Qadınlar, Con Mironun 23 şəkli) 1966; yeni nəşr, La Chevelure de Bérénice (Berenisin saçı) 1984
- Histoire (Hekayə) 1967
- La Bataille de Pharsale (Farsal savaşı) 1969
- Orion aveugle: Essai (Kor Oryon: İnşa) 1970
- Les Corps conducteurs (Conducting Bodies) 1971
- Triptyque (3 hissəli əsər) 1973
- Leçon de choses (Əşyalarda dərs) 1975
- Les Géorgiques (The Georgics) 1981
- L'Invitation (Dəvət) 1987
- L'Acacia (Akasiya) 1989
- Le jardin des plantes (Bitkilərin bağı) 1997
- Le tramway (Tramvay) 2001
İstinadlar
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Claude Simon // Encyclopædia Britannica (ing.).
Mənbə
- Vilayət Quliyev. Ədəbiyyat sahəsində Nobel mükafatı laureatları. Bakı: "Kitab aləmi" Nəşriyyat-Poliqrafiya Mərkəzi, 2009, səh.
Xarici keçidlər
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Klod Ejen Anri Simon fr Claude Simon 10 oktyabr 1913 Antananarivu 6 iyul 2005 Paris fransiz yazici Edebiyyat uzre Nobel mukafati laureati 1985 Klod Simonfr Claude SimonDogum adi Claude Eugene Henri SimonDogum tarixi 10 oktyabr 1913 1913 10 10 Dogum yeri Antananarivu MadaqaskarVefat tarixi 6 iyul 2005 2005 07 06 91 yasinda Vefat yeri Paris Il de Frans Fransa metropoliyasi FransaDefn yeri Monmartr qebiristanligiTehsili Sen Lui Liseyi d Fealiyyeti yazici roman yazicisiEserlerinin dili fransiz diliIstiqamet Yeni romanUzvluyu Amerika Incesenet ve Elmler AkademiyasiMukafatlari Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiFransiz yazicisi Klod Ejen Anri Simon Madaqaskar adasinda dogulmusdu Atasi Lui Antuan Simon fransiz mustemleke quvvelerinin zabiti idi Birinci Dunya muharibesinin ilk gunlerinde cebhede helak olmusdu Klod evvelce anasi Suzanna Simonla birlikde Fransa Ispaniya serheddindeki kicik Perpinyan seherinde yasamisdi Lakin 10 yasinda anasini da itirdiyinden qohumlarinin himayesine kecmeli olmusdu Edebiyyatla ressamliq ve foto seneti ile yaxindan maraqlanirdi 1934 1935 ci illerde o Fransa ordusunda xidmet etmisdi Ordudaki xidmetini basa vurandan sonra SSRI ye seferi dunyagorusunde mueyyen deyisikliklere yol acmisdi 1937 ci ilde respublikacilarin terefinde vurusmaq ucun Ispaniyaya geden konullulere qosulmasi da mehz bu tesirle bagli idi Lakin o bir muddetden sonra seciminin yanlis oldugunu anlamis ve respublikacilardan uzaqlasmisdi Ikinci Dunya muharibesi baslananda Klod Simon Fransa ordusu siralarina qayitmisdi Draqun polkunun zabiti kimi cebhede vurusmusdu 1940 cl ilin mayinda Paris ugrundaki doyuslerde tesaduf neticesinde sag qalsa da esirlikden qurtara bilmemisdi Fasistler onu evvelce Saksoniya sonra ise Fransadaki herbi esir dusergesinde saxlamisdilar Bir tesaduf neticesinde esirlikden qaca bilmisdi Mubarizesini Fransa Muqavimet herekatinin siralarinda davam etdirmisdi Yaradiciliga muharibeden evvel baslasa da Firildaqci adli ilk romani 1945 ci ilde cap olunmusdu Eser haqqindaki reyler kifayet qeder ziddiyyetli idi Edebi tenqidin fikrince Klod Simonun Gerilmis ip 1947 Qulliver 1952 Kulek 1957 avtobioqrafik romanlarinda Uilyam Folkner Marsel Prust Cozef Konrad Fyodr Dostoyevski kimi klassik senetkarlarin tesiri duyulurdu Genclik dostu olan fransiz ressami Raul Dyufinin Cekmeli oldugun sekil ucun cekdiyin sekli qurban vermeyi bacar mesleheti Klod Simonun yaradiciliq axtarislari ucun hemise aktual olmusdu Mutereqqi fransiz yazicilarinin ekseriyyeti kimi Klod Simon da mustemlekeciliye barismaz movqeyi ile taninirdi 1960 ci ilde o da Fransanin bir cox intellektuallari ile birlikde Elcezair xalqina azadliq verilmesini teleb eden 121 ler Beyannamesi ni imzalamisdi Muharibe Klod Simonun yaradiciliginin davamli movzularindan biri idi Nufuzlu Ekspress jurnalinin mukafatini alan Flandriya yollari 1961 romaninin qehremani Corc da muellifin ozu kimi Paris doyuslerinin istirakcisidir Lakin Simon onun sucaetlerinden daha cox muharibe ile bagli fikirlerine diqqet yetirmisdi Medici mukafati ile qeyd olunan Tarix 1967 romaninda yazici eksine sozle batal sehneler yaratmagi ustun tutmusdu Farsal yaxinliginda doyus 1969 romaninda ise muharibenin ab havasini vermek ucun muellif dil ve uslub uzerinde bir sira maraqli eksperimentler aparmaqdan ozunu saxlaya bilmemisdi Bedii metnin get gede murekkeblesmesi kompozisiya eksperimentleri ve sifrelenmis obrazlarin yaradilmasi yazicinin erotik istiqameti ile secilen Triptix 1973 romaninda ozunu gostermisdir Klod Simonun bir nece il sonra cap etdirdiyi Georgika romani 1981 ise evvelki edebi eksperimentlerden uzaqlasaraq yeniden fransiz edebiyyati enenelerine qayidisla seciyyevi idi 1985 ci ilde daha cox secilmislerin ve mutexessislerin yazicisi sayilan Klod Simon insanin tesvirinde zaman amilinin rolunun derinden derk edilmesine habele yaradiciliginda poetika ve rengkarligin uzvi sekilde birlesdirilmesine gore Fransa edebiyyatina novbeti Nobel qazandirmisdi Nobel muhaziresinde yazici ozunun edebiyyata ferqli baxisinin mahiyyetini aciqlayaraq qelem dostlarini subuta yetirmeye deyil gostermeye uydurmaga deyil yaratmaga ifade etmeye deyil acmaga kesf etmeye cagirirdi Her sey avtobioqrafikdir hetta texeyyul de deyen muellif 80 ci illerin ikinci yarisindan sonra cap etdirdiyi Devet 1987 Akasiya 1989 Tramvay 2001 kitablarinda da ozunun senet prinsiplerine sadiq qalmaga calismisdi EserleriLe Tricheur Firildaqci 1946 La Corde Raide Ip 1947 Gulliver 1952 Le Sacre du printemps Bahar ayini 1954 Le vent Tentative de restitution d un retable baroque The Wind Attempted Restoration of a Baroque Altarpiece 1957 L Herbe Ot 1958 La Route des Flandres Flanders yolu 1960 Le Palace Saray 1962 La Separation Ayrilma 1963 pyes Ot romanindan adaptasiya olunmus Femmes sur 23 peintures de Joan Miro Qadinlar Con Mironun 23 sekli 1966 yeni nesr La Chevelure de Berenice Berenisin saci 1984 Histoire Hekaye 1967 La Bataille de Pharsale Farsal savasi 1969 Orion aveugle Essai Kor Oryon Insa 1970 Les Corps conducteurs Conducting Bodies 1971 Triptyque 3 hisseli eser 1973 Lecon de choses Esyalarda ders 1975 Les Georgiques The Georgics 1981 L Invitation Devet 1987 L Acacia Akasiya 1989 Le jardin des plantes Bitkilerin bagi 1997 Le tramway Tramvay 2001IstinadlarBibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Bibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Claude Simon Encyclopaedia Britannica ing MenbeVilayet Quliyev Edebiyyat sahesinde Nobel mukafati laureatlari Baki Kitab alemi Nesriyyat Poliqrafiya Merkezi 2009 seh Xarici kecidlerHemcinin bax