Ser Vilyam Jerarld Qoldinq (ing. William Gerald Golding; 19 sentyabr 1911[…], Nyuki[d], Cənub-Qərbi İngiltərə[d] – 19 iyun 1993[…], Perranauortal[d], Cənub-Qərbi İngiltərə[d]) — ingilis yazıçısı, Ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatı laureatı (1983). Təxmini 40 illik ədəbiyyat yaradıcılığı karyerası dövründə 12 roman və ona bütün dünyada məşhurluq gətirən "Milçəklər tanrısı" (bir başqa adı "Milçəklər kralı") əsərini yaratmışdır.
Vilyam Qoldinq | |
---|---|
ing. William Gerald Golding | |
Doğum tarixi | 19 sentyabr 1911[…] |
Doğum yeri |
|
Vəfat tarixi | 19 iyun 1993[…](81 yaşında) |
Vəfat yeri |
|
Vəfat səbəbi | ürək çatışmazlığı |
Təhsili |
|
Fəaliyyəti | yazıçı, şair, roman yazıçısı, ssenarist, fantastika yazıçısı[d] |
Fəaliyyət illəri | 1934-cü ildən |
Tanınmış əsərləri |
|
Mükafatları | |
william-golding.co.uk | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
İngilis yazıçısı Vilyam Gerald Qoldinq Kornoull qraflığında, məktəb müəllimi ailəsində doğulmuşdu. Bioqraflarının yazdığına görə ilk yaradıcılıq təcrübələri yeddi yaşına aiddir. Valideynlərinin təkidi ilə iki il Oksford universitetində təbiət elmlərini öyrənsə də, sonradan bu məşhur ali məktəbi incəsənət sahəsi üzrə bakalavr diplomu ilə başa vurmuşdu. İlk şeirlər kitabını 1933-cü ildə nəşr etdirmişdi.
Yaradıcılığının başlanğıc mərhələsində Vilyam Qoldinq dramaturgiyaya da maraq göstərmişdi. O, rejissor və baş rolun ifaçısı kimi iştirak etdiyi bir neçə pyesinin Londonun kiçik teatrlarında tamaşaya qoyulmasına nail olmuşdu.
İkinci Dünya savaşında Qoldinq Britaniyanın hərbi-dəniz qüvvələrində xidmət etmişdi. Müharibə başa çatdıqdan sonra yenidən Solsberidəki müəllimlik işinə qayıtmışdı. 1961-ci ilə qədər fasiləsiz pedaqoji sahədə çalışmışdı. Həmin dövrə qədər dalbadal dörd roman yazsa da, heç birinin çapına nail ola bilməmişdi.
Lakin uğursuzluqlara baxmayaraq yazmağı davam etdirmişdi. 1954-cü ildə "Feyber ənd Feyber" nəşriyyatı müəllifin iyirmidən çox naşir tərəfindən zəif əsər kimi geri qaytarılan "Milçəklər tanrısı" romanını çap etdi. Əsər Britaniyada bestsellerə çevrildi. Növbəti ildə ABŞ-də nəşr olundu. 1959-cu ildə isə ingilis rejissoru Piter Bruk onun motivləri əsasında bədii film çəkmişdi.
Şübhəsiz, "Milçəklər tanrısı"nın yazılmasına Qoldinqin müharibədə iştirakının mühüm təsiri olmuşdu. Yazıçı etiraf edirdi ki, yalnız müharibəni gördükdən sonra o, "insanların nələrə hazır olduqlarını" anlamışdı. Müharibənin sınaqlarından keçən, amma "arıların bal istehsal etdikləri kimi insanların da pislik yaratdıqlarını anlamayan adam ya kordur, ya da ağlını itirmişdir".
Romanın əsasında insan təbiətindəki yaramazlıq və naqisliklər dayanırdı. İngilis yazıçısı R. Ballantaynın Viktoriya dövrü Britaniyasının nikbin imperiya təsəvvürlərindən bəhs edən "Mərcan adası" romanına parodiya kimi düşünülmüş "Milçəklər tanrısı" bir neçə il ərzində ingilisdilli ölkələrdə 20 milyon nüsxədən çox satılmışdı. Müəllif vəhşi adaya düşən orta təbəqəyə məxsus mədəni gənclərin tədricən insanlıq simalarını itirərək ibtidai icma dövrünün vəhşi və bəsit varlıqlarına çevrilmələrini böyük ustalıqla əks etdirmişdi.
60-cı illərin başlanğıcında Qoldinq müəllimlikdən uzaqlaşaraq yalnız bədii yaradıcılıqla məşğul olurdu. Bu dövrə qədər artıq onun "Varislər" (1955), "Oğru Martin" (1956), "Sərbəst yıxılma" (1959) romanları və "Mis kəpənək" pyesi çap edilmişdi. "Varislər" digər məşhur ingilis yazıçısının — Herbert Uelsin "Tarixi oçerk" əsəri ilə polemika şəklində yazılmışdı.
XIV əsr ingilis həyatından bəhs edən "Piramida" (1967) romanını bir çox tənqidçilər ideya məzmunu və bədii sənətkarlıq baxımından Qoldinq yaradıcılığının zirvəsi sayırlar. "Milçəklər tanrısı" ilə müqayisədə bu əsərdə reallıqla əfsanə daha sıx şəkildə çulğalaşmışdı. Sonrakı əsərlərində yazıçı metafizik və sosial mövzuları ayrı-ayrılıqda əks etdirməyə üstünlük vermişdi. Onun nəsr yaradıcılığı nüfuzlu Avropa ədəbi mükafatlarından sayılan Bukerlə (1980) də mükafatlandırılmışdı.
1983-cü ildə Vilyam Qoldinq "aydın və realist təhkiyə sənəti ilə universal mif və çoxmənalılığın birləşdirilməsi nəticəsində müasir dünyada insan mövcudluğunun mahiyyətini başa düşməyə imkan verən romanlarına görə" Nobel mükafatı aldı. Mükafatın məhz Qoldinqə verilməsi ciddi mübahisələrə səbəb olmuşdu. Onun rəqibi avropalı oxuculara daha yaxın olan Qrehem Qrin idi. Müzakirələr zamanı İsveç Akademiyasının üzvü, ədəbiyyatşünas Artur Lundkvist qəbul edilən qərarların yekdilliyi ilə bağlı çoxillik ənənəni pozaraq Qoldinqin namizədliyi əleyhinə səs vermişdi. Lundkvist etirazını Qoldinq yaradıcılığının sırf ingilis hadisəsi olması və əsərlərinin ciddi maraq doğurmaması ilə əsaslandırmışdı.
Ənənəvi Nobel mühazirəsində "Bizim daha çox məhəbbətə, daha çox insanpərvərliyə, daha çox qayğıya ehtiyacımız var" — deyən yazıçı elmin izah etdiyi dünyada özünü bədbin, əxlaq və mənəviyyatın qanunları ilə yaşayan və idarə olunan dünyada isə nikbin saydığını bildirmişdi.
Nobel laureatı kimi yazdığı "Kağız adamlar" (1984) romanını Qoldinq anqlosaks və amerikan dünyagörüşlərinin qarşılaşdırılması və onların ziddiyyətli məqamlarının üzə çıxarılması motivləri üzərində qurmuşdu.
Vilyam Qoldinq 1966-cı ildə Kral ədəbiyyat cəmiyyətinin üzvü seçilmişdi. 1988-ci ildə isə kraliça Yelizaveta ona Böyük Britaniyanın cəngavəri titulunu vermişdi. Həyatının son illərini yazıçı Uiltşir qraflığındakı malikanəsində keçirmişdi. Gəncliyində dəniz vurğunu olsa da ahıl yaşlarında fortepianoda çalmağı, qədim yunan poeziyasını oxumaq üçün öyrəndiyi yunan dili məşğələlərini davam etdirməyi və arxelogiyaya dair kitablar oxumağı daha üstün tutmuşdu.
Qoldinq haqqında kitablar
- Bernard Bergonzi, J. S. Whitely. William Golding (1982, Sussex Publications. Audio Edition. )
- Bernard F. Dick. William Golding (1986, Twayne Publishers Inc., U. S., )
- G. Handley. Brodie’s Notes on William Golding’s Lord of the Flies (1990, )
- R. A. Gekoski, P. A. Grogan. William Golding . A Bibliography 1934–1993 (1994, )
- Pralhad A Kulkarni. William Golding: A Critical Study (1994)
- Kevin McCarron. William Golding)Writers and Their Work) (1994 )
- Andrew Bent. A Study Course on William Golding’s Lord of the Flies (1995 )
- Harold Bloom. William Golding’s Lord of the Flies (1995 )
İstinadlar
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- William Golding // Nationalencyklopedin (швед.). 1999.
- Oxford Dictionary of National Biography (ing.). / C. Matthew Oxford: OUP, 2004.
Mənbə
- Vilayət Quliyev. Ədəbiyyat sahəsində Nobel mükafatı laureatları. Bakı: "Kitab aləmi" Nəşriyyat-Poliqrafiya Mərkəzi, 2009, səh.
Xarici keçidlər
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ser Vilyam Jerarld Qoldinq ing William Gerald Golding 19 sentyabr 1911 Nyuki d Cenub Qerbi Ingiltere d 19 iyun 1993 Perranauortal d Cenub Qerbi Ingiltere d ingilis yazicisi Edebiyyat uzre Nobel mukafati laureati 1983 Texmini 40 illik edebiyyat yaradiciligi karyerasi dovrunde 12 roman ve ona butun dunyada meshurluq getiren Milcekler tanrisi bir basqa adi Milcekler krali eserini yaratmisdir Vilyam Qoldinqing William Gerald GoldingDogum tarixi 19 sentyabr 1911 1911 09 19 Dogum yeri Nyuki d Kornuoll d Cenub Qerbi Ingiltere d Ingiltere Boyuk Britaniya ve Irlandiya Birlesmis KralligiVefat tarixi 19 iyun 1993 1993 06 19 81 yasinda Vefat yeri Perranauortal d Kornuoll d Cenub Qerbi Ingiltere d Ingiltere Birlesmis KralliqVefat sebebi urek catismazligiTehsili Brasenos Kolleci d Oksford UniversitetiFealiyyeti yazici sair roman yazicisi ssenarist fantastika yazicisi d Fealiyyet illeri 1934 cu ildenTaninmis eserleri Milcekler tanrisi To the Ends of the Earth d Mukafatlariwilliam golding co uk Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiIngilis yazicisi Vilyam Gerald Qoldinq Kornoull qrafliginda mekteb muellimi ailesinde dogulmusdu Bioqraflarinin yazdigina gore ilk yaradiciliq tecrubeleri yeddi yasina aiddir Valideynlerinin tekidi ile iki il Oksford universitetinde tebiet elmlerini oyrense de sonradan bu meshur ali mektebi incesenet sahesi uzre bakalavr diplomu ile basa vurmusdu Ilk seirler kitabini 1933 cu ilde nesr etdirmisdi Yaradiciliginin baslangic merhelesinde Vilyam Qoldinq dramaturgiyaya da maraq gostermisdi O rejissor ve bas rolun ifacisi kimi istirak etdiyi bir nece pyesinin Londonun kicik teatrlarinda tamasaya qoyulmasina nail olmusdu Ikinci Dunya savasinda Qoldinq Britaniyanin herbi deniz quvvelerinde xidmet etmisdi Muharibe basa catdiqdan sonra yeniden Solsberideki muellimlik isine qayitmisdi 1961 ci ile qeder fasilesiz pedaqoji sahede calismisdi Hemin dovre qeder dalbadal dord roman yazsa da hec birinin capina nail ola bilmemisdi Lakin ugursuzluqlara baxmayaraq yazmagi davam etdirmisdi 1954 cu ilde Feyber end Feyber nesriyyati muellifin iyirmiden cox nasir terefinden zeif eser kimi geri qaytarilan Milcekler tanrisi romanini cap etdi Eser Britaniyada bestsellere cevrildi Novbeti ilde ABS de nesr olundu 1959 cu ilde ise ingilis rejissoru Piter Bruk onun motivleri esasinda bedii film cekmisdi Subhesiz Milcekler tanrisi nin yazilmasina Qoldinqin muharibede istirakinin muhum tesiri olmusdu Yazici etiraf edirdi ki yalniz muharibeni gordukden sonra o insanlarin nelere hazir olduqlarini anlamisdi Muharibenin sinaqlarindan kecen amma arilarin bal istehsal etdikleri kimi insanlarin da pislik yaratdiqlarini anlamayan adam ya kordur ya da aglini itirmisdir Romanin esasinda insan tebietindeki yaramazliq ve naqislikler dayanirdi Ingilis yazicisi R Ballantaynin Viktoriya dovru Britaniyasinin nikbin imperiya tesevvurlerinden behs eden Mercan adasi romanina parodiya kimi dusunulmus Milcekler tanrisi bir nece il erzinde ingilisdilli olkelerde 20 milyon nusxeden cox satilmisdi Muellif vehsi adaya dusen orta tebeqeye mexsus medeni genclerin tedricen insanliq simalarini itirerek ibtidai icma dovrunun vehsi ve besit varliqlarina cevrilmelerini boyuk ustaliqla eks etdirmisdi 60 ci illerin baslangicinda Qoldinq muellimlikden uzaqlasaraq yalniz bedii yaradiciliqla mesgul olurdu Bu dovre qeder artiq onun Varisler 1955 Ogru Martin 1956 Serbest yixilma 1959 romanlari ve Mis kepenek pyesi cap edilmisdi Varisler diger meshur ingilis yazicisinin Herbert Uelsin Tarixi ocerk eseri ile polemika seklinde yazilmisdi XIV esr ingilis heyatindan behs eden Piramida 1967 romanini bir cox tenqidciler ideya mezmunu ve bedii senetkarliq baximindan Qoldinq yaradiciliginin zirvesi sayirlar Milcekler tanrisi ile muqayisede bu eserde realliqla efsane daha six sekilde culgalasmisdi Sonraki eserlerinde yazici metafizik ve sosial movzulari ayri ayriliqda eks etdirmeye ustunluk vermisdi Onun nesr yaradiciligi nufuzlu Avropa edebi mukafatlarindan sayilan Bukerle 1980 de mukafatlandirilmisdi 1983 cu ilde Vilyam Qoldinq aydin ve realist tehkiye seneti ile universal mif ve coxmenaliligin birlesdirilmesi neticesinde muasir dunyada insan movcudlugunun mahiyyetini basa dusmeye imkan veren romanlarina gore Nobel mukafati aldi Mukafatin mehz Qoldinqe verilmesi ciddi mubahiselere sebeb olmusdu Onun reqibi avropali oxuculara daha yaxin olan Qrehem Qrin idi Muzakireler zamani Isvec Akademiyasinin uzvu edebiyyatsunas Artur Lundkvist qebul edilen qerarlarin yekdilliyi ile bagli coxillik eneneni pozaraq Qoldinqin namizedliyi eleyhine ses vermisdi Lundkvist etirazini Qoldinq yaradiciliginin sirf ingilis hadisesi olmasi ve eserlerinin ciddi maraq dogurmamasi ile esaslandirmisdi Enenevi Nobel muhaziresinde Bizim daha cox mehebbete daha cox insanperverliye daha cox qaygiya ehtiyacimiz var deyen yazici elmin izah etdiyi dunyada ozunu bedbin exlaq ve meneviyyatin qanunlari ile yasayan ve idare olunan dunyada ise nikbin saydigini bildirmisdi Nobel laureati kimi yazdigi Kagiz adamlar 1984 romanini Qoldinq anqlosaks ve amerikan dunyagoruslerinin qarsilasdirilmasi ve onlarin ziddiyyetli meqamlarinin uze cixarilmasi motivleri uzerinde qurmusdu Vilyam Qoldinq 1966 ci ilde Kral edebiyyat cemiyyetinin uzvu secilmisdi 1988 ci ilde ise kralica Yelizaveta ona Boyuk Britaniyanin cengaveri titulunu vermisdi Heyatinin son illerini yazici Uiltsir qrafligindaki malikanesinde kecirmisdi Gencliyinde deniz vurgunu olsa da ahil yaslarinda fortepianoda calmagi qedim yunan poeziyasini oxumaq ucun oyrendiyi yunan dili mesgelelerini davam etdirmeyi ve arxelogiyaya dair kitablar oxumagi daha ustun tutmusdu Qoldinq haqqinda kitablarBernard Bergonzi J S Whitely William Golding 1982 Sussex Publications Audio Edition ISBN 0 905272 33 1 Bernard F Dick William Golding 1986 Twayne Publishers Inc U S ISBN 0 8057 6925 0 G Handley Brodie s Notes on William Golding s Lord of the Flies 1990 ISBN 0 333 58098 2 R A Gekoski P A Grogan William Golding A Bibliography 1934 1993 1994 ISBN 0 233 98611 1 Pralhad A Kulkarni William Golding A Critical Study 1994 Kevin McCarron William Golding Writers and Their Work 1994 ISBN 0 7463 1143 5 Andrew Bent A Study Course on William Golding s Lord of the Flies 1995 ISBN 1 86083 036 6 Harold Bloom William Golding s Lord of the Flies 1995 ISBN 1 60413 814 9 IstinadlarBibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 William Golding Nationalencyklopedin shved 1999 Oxford Dictionary of National Biography ing C Matthew Oxford OUP 2004 MenbeVilayet Quliyev Edebiyyat sahesinde Nobel mukafati laureatlari Baki Kitab alemi Nesriyyat Poliqrafiya Merkezi 2009 seh Xarici kecidlerHemcinin bax