Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mo Yan (çin. sadə. 莫言, pinyin: Mò Yán, hərfi mənası: "Mo Yan"; 17 fevral 1955) — müasir Çin yazıçısı, Honkonq Açıq Universitetinin fəxri filologiya doktoru, Ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatı laureatı (2012).
| Mo Yan | |
|---|---|
| çin. 管谟业 | |
 | |
| Təxəllüsü | Mo Yan |
| Doğum tarixi | 17 fevral 1955(69 yaş) |
| Fəaliyyəti | yazıçı, roman yazıçısı, müəllim, ssenarist |
| Əsərlərinin dili | mandarin çincəsi |
| Tanınmış əsərləri | |
| Mükafatları | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Daha çox Mo Yan təxəllüsü ilə tanınan çinli yazıçı Guan Moye (sadələşdirilmiş Çin dilində: 管谟业; ənənəvi Çin dilində: 管謨業; pinyin yazı metodu ilə: Guǎn Móyè; doğum tarixi: 17 fevral 1955-ci il) roman və kiçik hekayələr müəllifidir. ABŞ-də nəşr olunan məşhur "TIME" jurnalında yazdığı məqaləsində Donald Morrison yazıçını “Çinin ən məşhur, əsərləri tez-tez qadağan edilən və kitabları piratçıların hədəfi olan yazıçılarından biri” adlandırmış, Cim Leç (Jim Leach) isə onu Çinin Frans Kafkası və ya hesab etmişdir. Qərbli oxucular Mo Yanı daha sonralar əsasında “Qırmızı kalış” (“Red Sorghum”) filmi çəkilmiş “Qırmızı kalış” və “Kalış şərabı” romanlarından tanıyırlar. 2012-ci ildə Mo Yan “hallüsinasiyalı realizmi vasitəsilə xalq nağıllarını, tarixi və müasir ədəbiyyatı birləşdirən" yazıçı kimi Ədəbiyyat sahəsində Nobel Mükafatına layiq görülmüşdür.
Təxəllüsü
Çin dilində “Danışma!” mənasının verən “Mo Yan” yazıçının təxəllüsüdür. ABŞ-nin Bəşəriyyətə Mili Dəstək qurumunun (National Endowment for the Humanities) sədri Cim Leç ilə müsahibə zamanı o bildirmişdi ki, bu ad 1950-ci illərdə Çindəki inqilabi-siyasi vəziyyətlə bağlı olaraq, ata-anasının ona düşüncələrini cəmiyyətdə danışmamaqla bağlı xəbərdarlığı ilə əlaqədardır. Bu təxəllüs eyni zamanda Mo Yanın Çinin siyasi və seksual tarixinin yeni şərhini verən əsərlərinin ana xətti ilə bağlıdır.
Əsərləri
Mo Yan yazıçı karyerasına Çinin islahatlar dövründə Çin dilində nəşr etdirdiyi onlarla qısa hekayə və romanlar yazmaqla başlamışdır. Onun “Bir yaz gecəsi yağan yağış” adlı ilk romanı 1981-ci ildə çap olunmuşdur. Mo Yanın bir neçə romanı Notrdam Universitetinin Şərqi Asiya dilləri və ədəbiyyatı üzrə professor Howard Goldblatt tərəfindən ingilis dilinə tərcümə edilmişdir.
Mo Yanın “Qırmızı Kalış Silsiləsi” 1923-1976-cı illər arasında Şandonq ailəsinin nəsilləri haqqında xronoloji ardıcıllıq gözləməyən tarixi romandır. Müəllif Çin tarixində Yapon Təcavüzü Əleyhinə Müqavimət Hərəkatı, Kommunist İnqilabı, Mədəniyyət İnqilabı kimi siyasi çevrilişlərdən qeyri-ənənəvi tərzdə söz açır: məsələn işğalçı yapon əsgərlərinin çəkdiyi əziyyətlərdən bəhs edir. Onun ikinci romanı “Sarımsaq Balladaları” məhsulları hökumət tərəfindən alınmayan Qaomi qəsəbəsinin üsyan qaldırmış fermerləri haqqında olmuş əhvalatlara əsaslanır. “Şərab Respublikası” qastronomiya və spirtli içkilər haqqında satiradır və burada o Lu Xundan sonra hannibalizmi Çində özünü-məhvin metaforası kimi istifadə etmişdir. “Yekə döşlər, iri budlar” əsəri qadın bədənindən bəhs edir; burada döşləri yapon güllələri ilə dəlik-dəlik edilmiş nənədən tutmuş, bir mərasimdə şəhərin bütün qadınlarının döşlərinə vurub onlara xeyir-dua verən Şanqquan Cintonqa qədər müxtəlif obrazlar vardır. Bu kitab Çində birmənalı qarşılanmadı. Bəzi solçu tənqidçilər bu əsəri Kommunist əsgərlərinin mənfi obrazda təsviri kimi qəbul edirdilər.
Mo Yan son əsəri olan “Həyat da, ölüm də məni əldən salır” romanını cəmi 42 gün içində yazmışdır. O öz romanlarını pinyin yazı metodu ilə deyil, əllə yazmağa üstünlük verir, çünki birinci metod “söz ehtiyatını məhdudlaşdırır”. “Həyat da, ölüm də məni əldən salır” romanı Çində torpaq islahatları hərəkatı dövründə müxtəlif heyvan formalarında yenidən doğulan mülkədardan bəhs edir. Mülkədar iki qatırı yemlərini onunla bölüşməyə məcbur etməklə ((eşşək formasında olduqda)) Kommunizm cəmiyyətini tənqid edir, çünki “kommunizm dövründə ... mənim malım - sənin malın, sənin malın – mənim malım” prinsipi hökm sürürdü.
Yaradıclığına təsir
Mo Yanın əsərləri əsasən sosial şərh xarakteri daşıyır və o, Lu Xunun sosial realizmi və Qabriel Qarsiya Markesin sehrli realizmindən güclü şəkildə təsirlənmişdir. Ənənəvi Çin ədəbiyyatı baxımından isə yazıçı Uater Marginin xalq ədəbiyyatına əsaslanan klassik epik romanından təsirlənmişdir. Mo Yan eyni zamanda “Qərbə Səyahət” və “Qırmızı palatanın yuxusu” əsərlərinin də onda təsir yaratdığını qeyd edir.
Xarici əsərlərin tərcümələrini oxuyan Mo Yan dünya ədəbiyyatını oxumağı güclü şəkildə təbliğ edir. 2009-cu ildə açılışı zamanı o, öz nitqində Hötenin “dünya ədəbiyyatı” ideyasını müzakirə edərək bildirirdi ki, “ədəbiyyat ölkələri və xalqları ayıran sərhədlərə qalib gələ bilər”.
Üslubu
Mo Yanın əsərləri “hallüsinasiyalı” realizmlə xarakterizə olunan və “qara yumor”dan ibarət tarixi epik romanlardır. İdeologiyanın təsirinə baxmayaraq onun əsərlərinin əsas mövzusunu insanın acgöz və satqın xarakterinin tükənməzliyi təşkil edir. Heyrətləndirici, mürəkkəb və əsasən zorakı obrazlardan istifadə edilən bir çox əsərlərindəki hadisələr Şandonq əyalətində, yazıçının doğma şəhəri Şimal-Şərqi Qaomi şəhərində cərəyan edir. Mo Yan deyirdi ki, o, Uilyam Folknerin “Səs və Qəzəb” əsərini oxuduqdan sonra başa düşdü ki, o, “ailəmi, tanıdığım insanları, kəndliləri...” əsərlərinin obrazlarına çevirə bilər. Yazıçı fəhlələri və bürokratları gülünc vəziyyətlərə salaraq sosialist realizmi janrını satira atəşinə tutur.
Mo yanın yaradıcılığı “keçmiş və müasir dövr, canlılar və ölülər, eləcə də yaxşı və pis” arasında fərqlərin tutqun əks etdirilməsi ilə xarakterizə olunur. Mo Yan öz əsərlərində müəllifin digər əsərlərini yenidən nəql edən və düzəliş edən yarım-avtobioqrafik obraz kimi çıxış edir. Onun əsərlərindəki qadın obrazları əksər hallarda ənənəvi Çinli qadın roluna riayət etmir: məsələn “Qırmızı Kalış” əsərində Şanqquam ailəsinin anası ərinə oğul doğa bilmir və ona xəyanət edərək İsveç missioneri və Yapon əsgərindən qız uşaqlarına hamilə qalır. Kişinin gücü “Yekə döşlər, iri budlar” əsərində sarkazmla təsvir olunur və romanda yalnız bir kişi obraz var.
Əsərlərinin siyahısı
Romanları
- "Bir yaz gecəsi yağan yağış" (1981)
- "Qırmızı Kalış silsiləsi", beş hissədən ibarətdir: "Kalış şərabı", "Kalış dəfni", "İt yolu", "Qəribə ölü", " "Qırmızı Kalış" (1987; İngilis dilində: 1993)
- "Sarımsaq balladaları" (1988; İngilis dilində: 1995)
- "Şərab Respublikası: Roman" (1992; İngilis dilində: 2000)
- "Yekə döşlər, iri budlar" (1996; İngilis dilində: 2005)
- "Səndəl ağacının ölümü: Roman" (2004; İngilis dilində: 2013)
- "Həyat da, ölüm də məni əldən salır" (2006; İngilis dilində: 2008)
- "Dəyişiklik" (2010)
- "Pow!"[18] (2013)
Kiçik hekayələr
- "Partlayış və digər hekayələr"
- "Şifu: Sən gülmək üçün hər şeyi edərsən" (1999; İngilis dilində: 2002)
Müəllifin çap olunmuş digər əsərlərinə “İnsan və heyvan”, “Yüksəliş”, “Dəmir uşaq”, “Müalicə”, “Sevgi hekayəsi”, “Şen bağçası”, “Atılmış uşaq” və s. daxildir.
Mükafat və təltiflər
- 1998: Ədəbiyyat üzrə Beynəlxalq Neustadt Mükafatı, namizəd
- 2005: Kiriyama Mükafatı, Önəmli kitablar, "Yekə döşlər, iri budlar"
- 2006: XVII Fukuoka Asiya Mədəniyyət Mükafatı
- 2007: Asiya Ədəbiyyat Mükafatı, namizəd, "Yekə döşlər, iri budlar"
- 2009: Çin Ədəbiyyatı üzrə Nyuman Mükafatının qalibi "Həyat da, Ölüm də məni əldən salır"
- 2010: Fəxri Həmkar, Müasir Dillər Assosiasiyası
- 2011: Mao Dun Ədəbiyyat Mükafatının qalibi Qurbağa
- 2012: Ədəbiyyat üzrə Nobel Mükafatı
Ədəbiyyat üzrə Nobel Mükafatı, 2012
hallisünasiyalı realizmin xalq nağılları, tarix və müasir ədəbiyyatla birləşməsi
11 oktyabr 2012-ci il tarixində İsveç Akademiyası “hallüsinaiyalı realizm vasitəsilə xalq nağılları, tarix və və müasir ədəbiyyatı birləşdirən” yazıçı kimi Mo Yanın Ədəbiyyat üzrə Nobel Mükafatına layiq görüldüyünü elan etdi. 57 yaşlı yazıçı bu mükafatın 109-cu qalibi, Çində yaşayıb, bu mükafata layiq görülmüş ilk şəxsdir. Çində doğulmuş və Fransa vətəndaşı olan Gao Xingjian 2000-ci ildə bu mükafatın laureatı olmuşdu. İsveç Akademiyasınını rəhbəri Peter Englund bildirirdi: “Mo Yanın yazı üslubu elə özünəməxsusdur ki, onun əsərindən yarım səhifə oxumaqla bilərsiniz ki, bu əsəri kim yazıb”.
Filmoqrafiya
Mo Yanın bir neçə əsəri əsasında film çəkilmişdir:
- "Qırmızı Kalış" (1987) (rejissor: )
- "Xoşbəxt anlar" (2000) (rejissor: Zhang Yimou, "Şifu: Sən gülmək üçün hər şeyi edərsən" əsəri əsasında)
- "Nuan" (2003) (rejissor: Huo Jianqi, "Ağ it və yelləncək" əsəri əsasında)
- "Günəşin qulaqları var (1995) (rejissor: Yim Ho, "Qırmızı ipək geyinən nənə" əsəri əsasında)
İstinadlar
- Mo Yan // Babelio (fr.). 2007.
- https://www.nobelprize.org/prizes/facts/facts-on-the-nobel-prize-in-literature/.
Xarici keçidlər
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mo Yan cin sade 莫言 pinyin Mo Yan herfi menasi Mo Yan 17 fevral 1955 muasir Cin yazicisi Honkonq Aciq Universitetinin fexri filologiya doktoru Edebiyyat uzre Nobel mukafati laureati 2012 Mo Yancin 管谟业Texellusu Mo YanDogum tarixi 17 fevral 1955 1955 02 17 69 yas Fealiyyeti yazici roman yazicisi muellim ssenaristEserlerinin dili mandarin cincesiTaninmis eserleri Serab olkesiMukafatlari Vikianbarda elaqeli mediafayllar Daha cox Mo Yan texellusu ile taninan cinli yazici Guan Moye sadelesdirilmis Cin dilinde 管谟业 enenevi Cin dilinde 管謨業 pinyin yazi metodu ile Guǎn Moye dogum tarixi 17 fevral 1955 ci il roman ve kicik hekayeler muellifidir ABS de nesr olunan meshur TIME jurnalinda yazdigi meqalesinde Donald Morrison yazicini Cinin en meshur eserleri tez tez qadagan edilen ve kitablari piratcilarin hedefi olan yazicilarindan biri adlandirmis Cim Lec Jim Leach ise onu Cinin Frans Kafkasi ve ya hesab etmisdir Qerbli oxucular Mo Yani daha sonralar esasinda Qirmizi kalis Red Sorghum filmi cekilmis Qirmizi kalis ve Kalis serabi romanlarindan taniyirlar 2012 ci ilde Mo Yan hallusinasiyali realizmi vasitesile xalq nagillarini tarixi ve muasir edebiyyati birlesdiren yazici kimi Edebiyyat sahesinde Nobel Mukafatina layiq gorulmusdur TexellusuCin dilinde Danisma menasinin veren Mo Yan yazicinin texellusudur ABS nin Beseriyyete Mili Destek qurumunun National Endowment for the Humanities sedri Cim Lec ile musahibe zamani o bildirmisdi ki bu ad 1950 ci illerde Cindeki inqilabi siyasi veziyyetle bagli olaraq ata anasinin ona dusuncelerini cemiyyetde danismamaqla bagli xeberdarligi ile elaqedardir Bu texellus eyni zamanda Mo Yanin Cinin siyasi ve seksual tarixinin yeni serhini veren eserlerinin ana xetti ile baglidir EserleriMo Yan yazici karyerasina Cinin islahatlar dovrunde Cin dilinde nesr etdirdiyi onlarla qisa hekaye ve romanlar yazmaqla baslamisdir Onun Bir yaz gecesi yagan yagis adli ilk romani 1981 ci ilde cap olunmusdur Mo Yanin bir nece romani Notrdam Universitetinin Serqi Asiya dilleri ve edebiyyati uzre professor Howard Goldblatt terefinden ingilis diline tercume edilmisdir Mo Yanin Qirmizi Kalis Silsilesi 1923 1976 ci iller arasinda Sandonq ailesinin nesilleri haqqinda xronoloji ardicilliq gozlemeyen tarixi romandir Muellif Cin tarixinde Yapon Tecavuzu Eleyhine Muqavimet Herekati Kommunist Inqilabi Medeniyyet Inqilabi kimi siyasi cevrilislerden qeyri enenevi terzde soz acir meselen isgalci yapon esgerlerinin cekdiyi eziyyetlerden behs edir Onun ikinci romani Sarimsaq Balladalari mehsullari hokumet terefinden alinmayan Qaomi qesebesinin usyan qaldirmis fermerleri haqqinda olmus ehvalatlara esaslanir Serab Respublikasi qastronomiya ve spirtli ickiler haqqinda satiradir ve burada o Lu Xundan sonra hannibalizmi Cinde ozunu mehvin metaforasi kimi istifade etmisdir Yeke dosler iri budlar eseri qadin bedeninden behs edir burada dosleri yapon gulleleri ile delik delik edilmis neneden tutmus bir merasimde seherin butun qadinlarinin doslerine vurub onlara xeyir dua veren Sanqquan Cintonqa qeder muxtelif obrazlar vardir Bu kitab Cinde birmenali qarsilanmadi Bezi solcu tenqidciler bu eseri Kommunist esgerlerinin menfi obrazda tesviri kimi qebul edirdiler Mo Yan son eseri olan Heyat da olum de meni elden salir romanini cemi 42 gun icinde yazmisdir O oz romanlarini pinyin yazi metodu ile deyil elle yazmaga ustunluk verir cunki birinci metod soz ehtiyatini mehdudlasdirir Heyat da olum de meni elden salir romani Cinde torpaq islahatlari herekati dovrunde muxtelif heyvan formalarinda yeniden dogulan mulkedardan behs edir Mulkedar iki qatiri yemlerini onunla bolusmeye mecbur etmekle essek formasinda olduqda Kommunizm cemiyyetini tenqid edir cunki kommunizm dovrunde menim malim senin malin senin malin menim malim prinsipi hokm sururdu Yaradicligina tesirMo Yanin eserleri esasen sosial serh xarakteri dasiyir ve o Lu Xunun sosial realizmi ve Qabriel Qarsiya Markesin sehrli realizminden guclu sekilde tesirlenmisdir Enenevi Cin edebiyyati baximindan ise yazici Uater Marginin xalq edebiyyatina esaslanan klassik epik romanindan tesirlenmisdir Mo Yan eyni zamanda Qerbe Seyahet ve Qirmizi palatanin yuxusu eserlerinin de onda tesir yaratdigini qeyd edir Xarici eserlerin tercumelerini oxuyan Mo Yan dunya edebiyyatini oxumagi guclu sekilde teblig edir 2009 cu ilde acilisi zamani o oz nitqinde Hotenin dunya edebiyyati ideyasini muzakire ederek bildirirdi ki edebiyyat olkeleri ve xalqlari ayiran serhedlere qalib gele biler UslubuMo Yanin eserleri hallusinasiyali realizmle xarakterize olunan ve qara yumor dan ibaret tarixi epik romanlardir Ideologiyanin tesirine baxmayaraq onun eserlerinin esas movzusunu insanin acgoz ve satqin xarakterinin tukenmezliyi teskil edir Heyretlendirici murekkeb ve esasen zoraki obrazlardan istifade edilen bir cox eserlerindeki hadiseler Sandonq eyaletinde yazicinin dogma seheri Simal Serqi Qaomi seherinde cereyan edir Mo Yan deyirdi ki o Uilyam Folknerin Ses ve Qezeb eserini oxuduqdan sonra basa dusdu ki o ailemi tanidigim insanlari kendlileri eserlerinin obrazlarina cevire biler Yazici fehleleri ve burokratlari gulunc veziyyetlere salaraq sosialist realizmi janrini satira atesine tutur Mo yanin yaradiciligi kecmis ve muasir dovr canlilar ve oluler elece de yaxsi ve pis arasinda ferqlerin tutqun eks etdirilmesi ile xarakterize olunur Mo Yan oz eserlerinde muellifin diger eserlerini yeniden neql eden ve duzelis eden yarim avtobioqrafik obraz kimi cixis edir Onun eserlerindeki qadin obrazlari ekser hallarda enenevi Cinli qadin roluna riayet etmir meselen Qirmizi Kalis eserinde Sanqquam ailesinin anasi erine ogul doga bilmir ve ona xeyanet ederek Isvec missioneri ve Yapon esgerinden qiz usaqlarina hamile qalir Kisinin gucu Yeke dosler iri budlar eserinde sarkazmla tesvir olunur ve romanda yalniz bir kisi obraz var Eserlerinin siyahisiRomanlari Bir yaz gecesi yagan yagis 1981 Qirmizi Kalis silsilesi bes hisseden ibaretdir Kalis serabi Kalis defni It yolu Qeribe olu Qirmizi Kalis 1987 Ingilis dilinde 1993 Sarimsaq balladalari 1988 Ingilis dilinde 1995 Serab Respublikasi Roman 1992 Ingilis dilinde 2000 Yeke dosler iri budlar 1996 Ingilis dilinde 2005 Sendel agacinin olumu Roman 2004 Ingilis dilinde 2013 Heyat da olum de meni elden salir 2006 Ingilis dilinde 2008 Deyisiklik 2010 ISBN 978 1 906497 48 4 Pow 18 2013 ISBN 978 0 85742 076 3Kicik hekayeler Partlayis ve diger hekayeler Sifu Sen gulmek ucun her seyi edersen 1999 Ingilis dilinde 2002 Muellifin cap olunmus diger eserlerine Insan ve heyvan Yukselis Demir usaq Mualice Sevgi hekayesi Sen bagcasi Atilmis usaq ve s daxildir Mukafat ve teltifler1998 Edebiyyat uzre Beynelxalq Neustadt Mukafati namized 2005 Kiriyama Mukafati Onemli kitablar Yeke dosler iri budlar 2006 XVII Fukuoka Asiya Medeniyyet Mukafati 2007 Asiya Edebiyyat Mukafati namized Yeke dosler iri budlar 2009 Cin Edebiyyati uzre Nyuman Mukafatinin qalibi Heyat da Olum de meni elden salir 2010 Fexri Hemkar Muasir Diller Assosiasiyasi 2011 Mao Dun Edebiyyat Mukafatinin qalibi Qurbaga 2012 Edebiyyat uzre Nobel MukafatiEdebiyyat uzre Nobel Mukafati 2012hallisunasiyali realizmin xalq nagillari tarix ve muasir edebiyyatla birlesmesi 11 oktyabr 2012 ci il tarixinde Isvec Akademiyasi hallusinaiyali realizm vasitesile xalq nagillari tarix ve ve muasir edebiyyati birlesdiren yazici kimi Mo Yanin Edebiyyat uzre Nobel Mukafatina layiq gorulduyunu elan etdi 57 yasli yazici bu mukafatin 109 cu qalibi Cinde yasayib bu mukafata layiq gorulmus ilk sexsdir Cinde dogulmus ve Fransa vetendasi olan Gao Xingjian 2000 ci ilde bu mukafatin laureati olmusdu Isvec Akademiyasinini rehberi Peter Englund bildirirdi Mo Yanin yazi uslubu ele ozunemexsusdur ki onun eserinden yarim sehife oxumaqla bilersiniz ki bu eseri kim yazib FilmoqrafiyaMo Yanin bir nece eseri esasinda film cekilmisdir Qirmizi Kalis 1987 rejissor Xosbext anlar 2000 rejissor Zhang Yimou Sifu Sen gulmek ucun her seyi edersen eseri esasinda Nuan 2003 rejissor Huo Jianqi Ag it ve yellencek eseri esasinda Gunesin qulaqlari var 1995 rejissor Yim Ho Qirmizi ipek geyinen nene eseri esasinda IstinadlarMo Yan Babelio fr 2007 https www nobelprize org prizes facts facts on the nobel prize in literature Xarici kecidlerHemcinin bax