Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Yorqos Seferis (əsl soyadı Seferiadis) (yun. Γιώργος Σεφέρης) — müasir yunan ədəbiyyatının ən görkəmli şairlərindən biri, Ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatı laureatı.
| Yorqos Seferis | |
|---|---|
| yun. Γιώργος Σεφέρης | |
 | |
| Doğum adı | Γεώργιος Σεφεριάδης |
| Təxəllüsü | Γιώργος Σεφέρης |
| Doğum tarixi | 13 mart 1900 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 20 sentyabr 1971[…](71 yaşında) |
| Vəfat yeri |
|
| Dəfn yeri | |
| Təhsili | |
| Fəaliyyəti | şair, diplomat, tərcüməçi, yazıçı |
| Mükafatları | |
 | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Yunan şairi və diplomatı Yorqos Seferis Osmanlı İmperiyasında, İzmir yaxınlığındakı Urla qəsəbəsində, zəngin ailədə doğulmuşdur. Vəkilliklə məşğul olan atası həm də canlı danışıq ənənələrinə əsaslanan yeni yunan dilində – demotikdə şeirlər yazırdı. Türkiyə-Yunanıstan münasibətlərinin daha da kəskinləşdiyi Birinci Dünya müharibəsi dövründə Seferiadislər ailəsi Afinaya köçmüşdür. Yorqos burada ginmaziyaya daxil olmuş, klassik yunan dilini öyrənmiş və vətəninin qədim mədəniyyət tarixi ilə yaxından maraqlanmışdır.
1918-ci ildə beynəlxalq hüququ öyrənmək məqsədi ilə Parisə yollanan atası ilə birlikdə Yorqos Seferis də Fransa paytaxtına gəlmişdir. O, ali təhsilini Sorbonnanın hüquq məktəbində davam etdirmişdir. Fransız simvolistlərinin, klassik və müasir yunan şairlərinin əsərlərini diqqətlə öyrənmişdir. Özü də fransız və yeni yunan dilində şeirlər yazmışdır. Sorbonnanı başa vurduqdan sonra hüquq magistri dərəcəsi alan Seferis təhsilini bir müddət Londonda təkmilləşdirmişdir.
Atatürkün rəhbərliyi ilə Qurtuluş Savaşına başlayan türk ordularının yunan işğalı altındakı İzmiri azad etmələri və onu yenidən Türkiyənin tərkibinə qaytarmaları Seferisə sarsıdıcı təsir göstərmişdir. Bu, yunan şairində vətənsizlik sindromu yaratmış və onun bir çox şeirlərinin əsas mövzusuna çevrilmişdir.
Yorqos Seferis 1926-cı ildən Yunanıstan xarici işlər nazirliyində fəaliyyətə başlamış və 35 ildən çox diplomatiya sahəsində çalışmışdır. Ölkəsinin Albaniya, Britaniya və Türkiyədəki səfirliklərində konsul və müşavir, Livan, Suriya, İraq və İordaniyada səfir, BMT-dəki Yunanıstan Daimi nümayəndəliyinin rəhbəri olmuşdur. Diplomatik xidmətini 1962-ci ildə Böyük Britaniyada səfir kimi başa vurmuşdur.
İlk kitabı "Sətirlər" 1931-ci ildə məhdud tirajla çap edilmişdir. Həmvətəni, tənqidçi Antoni Zaxareosun fikrincə, "bu məcmuə yunan poeziyasında yeni istiqamətin başlanğıcı" olmuşdur. Şeirlərində fransız simvolistlərinin, ilk növbədə, Pol Valerinin təsiri aydın hiss edilirdi. Müəllif özü isə Tomas Eliot və Ezra Paund kimi ingilis şairlərinin yaradıcılığından öyrəndiyini və təsirləndiyini etiraf etmişdir. Londonda yazdığı şeirlərin toplandığı "Su hövzəsi" (1932) kitabında da Seferis modernist ənənələrlə sadə xalq dilinin və təsvir üsullarının sintezinə çalışmışdır. O, həm də Tomas Eliotun şeirlərini yunan dilinə çevirmişdir.
Tədqiqatçıların fikrincə, "Mifik tarix" (1936) poemasından başlayaraq Seferisin poetik üslubu daha sərbəst və təbii şəkil almışdır. Bu poemanın məzmunu da maraqlı idi. Müəllif "Odisseya" qəhrəmanlarını və müasir didərginləri bir araya gətirmiş, sanki bu yolla da yunan antikliyi ilə müasirliyi arasında körpü salmışdır.
dövründə Yorqos Seferis Xarici İşlər Nazirliyinin yüksək çinli məmuru kimi mühacir yunan hökumətinin üzvləri ilə birlikdə Krit adasında, Misirdə, Cənubi Afrikada və İtaliyada yaşamışdır. Bu illərdə həm də şeir və esselərdən ibarət iki kitab çap etdirmişdir. Yalnız 40-cı illərin sonunda yunan şairi Avropa ədəbi ictimaiyyətinə təqdim olunmuşdur. 1948-ci ildə "Çar Asian və başqa şeirlər" kitabı ingilis dilinə tərcümə edilmişdir. Lakin kitab hansısa gözlənilməz effekt yaratmamışdır. Britaniyada Seferis şair kimi yalnız ölkədə səfir işlədiyi dövrdə tanınmışdır. Bu da Edmund Kili və Filip Şerrardın tərtib və tərcüməsi ilə hazırlanan "Müasir Yunanıstanın altı şairi" (1961) kitabı işıq üzü gördükdən sonra mümkün olmuşdur.
Seferis yunan müəllifləri arasında ilk dəfə olaraq 1963-cü ildə "qədim Ellin dünyası qarşısında pərəstiş hissi ilə yazılmış diqqətəlayiq lirik əsərlərinə görə" Nobel mükafatı almışdır. Laureat öz Nobel mühazirəsini qədim yunan mədəniyyəti ənənələrinin dirçəldilməsi məsələlərinə həsr etmişdir.
1968-ci ildən etibarən Seferis ABŞ-nin Prinston Universitetindəki fundamental tədqiqatlar mərkəzində işləyirdi. O, ölkənin müxtəlif yerlərinə səfərləri zamanı əsasən şeirlərini oxuyur, Yunanıstanda bir il əvvəl hakimiyyəti qəsb etmiş hərbi xuntanın – "qara polkovniklər"in əməllərinə isə toxunmamağa çalışırdı. Lakin şair BBC radiosuna verdiyi müsahibədəki – "Bu biabırçılığa son qoyulmalıdır!" çağırışı, habelə 1969-cu ildə Afinaya qayıtdığı zaman diktaturaya kəskin etirazını bildirməsi ilə Yunanıstan gəncliyi arasında böyük nüfuz qazanmışdır. Onun dəfni ölkə üçün demokratik azadlıqlar və sərbəst seçim istəyən insanların qüdrətli nümayişinə çevrilmişdir.
Diplomat və şair kimi beynəlxalq aləmdə yaxşı tanınan Seferis Oksford, Kembric, Saloniki və Prinston universitetlərinin fəxri doktoru idi. Amerikalı tənqidçi Ceyms Qudmenin fikrincə, XX əsrdə Yunanıstan qədər faciəli tarixə malik ölkə, Yunanıstanda isə bu faciələri Yorqos Seferis kimi bütün dərinliyi və sarsıntıları ilə əks etdirən sənətkar olmamışdır.
İstinadlar
- George Seferis // Encyclopædia Britannica (ing.).
- The Fine Art Archive. 2003.
- Giorgos Seferis // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
- https://www.nobelprize.org/prizes/facts/facts-on-the-nobel-prize-in-literature/.
- СЕФЕРИС // Большая российская энциклопедия (rus.). Москва: Большая российская энциклопедия, 2004.
Mənbə
- Vilayət Quliyev. Ədəbiyyat sahəsində Nobel mükafatı laureatları. Bakı: "Kitab aləmi" Nəşriyyat-Poliqrafiya Mərkəzi, 2009, səh.
Xarici keçidlər
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Yorqos Seferis esl soyadi Seferiadis yun Giwrgos Seferhs muasir yunan edebiyyatinin en gorkemli sairlerinden biri Edebiyyat uzre Nobel mukafati laureati Yorqos Seferisyun Giwrgos SeferhsDogum adi Gewrgios SeferiadhsTexellusu Giwrgos SeferhsDogum tarixi 13 mart 1900 1900 03 13 Dogum yeri Urla Izmir ili TurkiyeVefat tarixi 20 sentyabr 1971 1971 09 20 71 yasinda Vefat yeri Afina Afina belediyyesi d Merkezi Afina d Attika YunanistanDefn yeri Birinci Afina qebiristanligiTehsili Panteon Sorbona UniversitetiFealiyyeti sair diplomat tercumeci yaziciMukafatlari Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiYunan sairi ve diplomati Yorqos Seferis Osmanli Imperiyasinda Izmir yaxinligindaki Urla qesebesinde zengin ailede dogulmusdur Vekillikle mesgul olan atasi hem de canli danisiq enenelerine esaslanan yeni yunan dilinde demotikde seirler yazirdi Turkiye Yunanistan munasibetlerinin daha da keskinlesdiyi Birinci Dunya muharibesi dovrunde Seferiadisler ailesi Afinaya kocmusdur Yorqos burada ginmaziyaya daxil olmus klassik yunan dilini oyrenmis ve veteninin qedim medeniyyet tarixi ile yaxindan maraqlanmisdir 1918 ci ilde beynelxalq huququ oyrenmek meqsedi ile Parise yollanan atasi ile birlikde Yorqos Seferis de Fransa paytaxtina gelmisdir O ali tehsilini Sorbonnanin huquq mektebinde davam etdirmisdir Fransiz simvolistlerinin klassik ve muasir yunan sairlerinin eserlerini diqqetle oyrenmisdir Ozu de fransiz ve yeni yunan dilinde seirler yazmisdir Sorbonnani basa vurduqdan sonra huquq magistri derecesi alan Seferis tehsilini bir muddet Londonda tekmillesdirmisdir Ataturkun rehberliyi ile Qurtulus Savasina baslayan turk ordularinin yunan isgali altindaki Izmiri azad etmeleri ve onu yeniden Turkiyenin terkibine qaytarmalari Seferise sarsidici tesir gostermisdir Bu yunan sairinde vetensizlik sindromu yaratmis ve onun bir cox seirlerinin esas movzusuna cevrilmisdir Yorqos Seferis 1926 ci ilden Yunanistan xarici isler nazirliyinde fealiyyete baslamis ve 35 ilden cox diplomatiya sahesinde calismisdir Olkesinin Albaniya Britaniya ve Turkiyedeki sefirliklerinde konsul ve musavir Livan Suriya Iraq ve Iordaniyada sefir BMT deki Yunanistan Daimi numayendeliyinin rehberi olmusdur Diplomatik xidmetini 1962 ci ilde Boyuk Britaniyada sefir kimi basa vurmusdur Ilk kitabi Setirler 1931 ci ilde mehdud tirajla cap edilmisdir Hemveteni tenqidci Antoni Zaxareosun fikrince bu mecmue yunan poeziyasinda yeni istiqametin baslangici olmusdur Seirlerinde fransiz simvolistlerinin ilk novbede Pol Valerinin tesiri aydin hiss edilirdi Muellif ozu ise Tomas Eliot ve Ezra Paund kimi ingilis sairlerinin yaradiciligindan oyrendiyini ve tesirlendiyini etiraf etmisdir Londonda yazdigi seirlerin toplandigi Su hovzesi 1932 kitabinda da Seferis modernist enenelerle sade xalq dilinin ve tesvir usullarinin sintezine calismisdir O hem de Tomas Eliotun seirlerini yunan diline cevirmisdir Tedqiqatcilarin fikrince Mifik tarix 1936 poemasindan baslayaraq Seferisin poetik uslubu daha serbest ve tebii sekil almisdir Bu poemanin mezmunu da maraqli idi Muellif Odisseya qehremanlarini ve muasir diderginleri bir araya getirmis sanki bu yolla da yunan antikliyi ile muasirliyi arasinda korpu salmisdir dovrunde Yorqos Seferis Xarici Isler Nazirliyinin yuksek cinli memuru kimi muhacir yunan hokumetinin uzvleri ile birlikde Krit adasinda Misirde Cenubi Afrikada ve Italiyada yasamisdir Bu illerde hem de seir ve esselerden ibaret iki kitab cap etdirmisdir Yalniz 40 ci illerin sonunda yunan sairi Avropa edebi ictimaiyyetine teqdim olunmusdur 1948 ci ilde Car Asian ve basqa seirler kitabi ingilis diline tercume edilmisdir Lakin kitab hansisa gozlenilmez effekt yaratmamisdir Britaniyada Seferis sair kimi yalniz olkede sefir islediyi dovrde taninmisdir Bu da Edmund Kili ve Filip Serrardin tertib ve tercumesi ile hazirlanan Muasir Yunanistanin alti sairi 1961 kitabi isiq uzu gordukden sonra mumkun olmusdur Seferis yunan muellifleri arasinda ilk defe olaraq 1963 cu ilde qedim Ellin dunyasi qarsisinda perestis hissi ile yazilmis diqqetelayiq lirik eserlerine gore Nobel mukafati almisdir Laureat oz Nobel muhaziresini qedim yunan medeniyyeti enenelerinin dirceldilmesi meselelerine hesr etmisdir Yorqos Seferisin bustu 1968 ci ilden etibaren Seferis ABS nin Prinston Universitetindeki fundamental tedqiqatlar merkezinde isleyirdi O olkenin muxtelif yerlerine seferleri zamani esasen seirlerini oxuyur Yunanistanda bir il evvel hakimiyyeti qesb etmis herbi xuntanin qara polkovnikler in emellerine ise toxunmamaga calisirdi Lakin sair BBC radiosuna verdiyi musahibedeki Bu biabirciliga son qoyulmalidir cagirisi habele 1969 cu ilde Afinaya qayitdigi zaman diktaturaya keskin etirazini bildirmesi ile Yunanistan gencliyi arasinda boyuk nufuz qazanmisdir Onun defni olke ucun demokratik azadliqlar ve serbest secim isteyen insanlarin qudretli numayisine cevrilmisdir Diplomat ve sair kimi beynelxalq alemde yaxsi taninan Seferis Oksford Kembric Saloniki ve Prinston universitetlerinin fexri doktoru idi Amerikali tenqidci Ceyms Qudmenin fikrince XX esrde Yunanistan qeder facieli tarixe malik olke Yunanistanda ise bu facieleri Yorqos Seferis kimi butun derinliyi ve sarsintilari ile eks etdiren senetkar olmamisdir IstinadlarGeorge Seferis Encyclopaedia Britannica ing The Fine Art Archive 2003 Giorgos Seferis Brockhauz Ensiklopediyasi alm https www nobelprize org prizes facts facts on the nobel prize in literature SEFERIS Bolshaya rossijskaya enciklopediya rus Moskva Bolshaya rossijskaya enciklopediya 2004 MenbeVilayet Quliyev Edebiyyat sahesinde Nobel mukafati laureatlari Baki Kitab alemi Nesriyyat Poliqrafiya Merkezi 2009 seh Xarici kecidlerHemcinin bax