Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Jan-Mari Qustav Le Klezio (fr. Jean-Marie Gustave Le Clézio; 13 aprel 1940[…], Nitsa) — fransız yazıçı, Renodo mükafatı (1963) və Ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatı laureatı (2008).
| Jan-Mari Qustav Le Klezio | |
|---|---|
| fr. J. M. G. Le Clézio | |
 | |
| Doğum tarixi | 13 aprel 1940[…](84 yaş) |
| Doğum yeri | |
| Təhsili | |
| Fəaliyyəti | yazıçı, tərcüməçi, roman yazıçısı, esseist, uşaq ədəbiyyatı yazıçısı, jurnalist, universitet müəllimi[d] |
| Fəaliyyət illəri | 1963-cü ildən |
| Əsərlərinin dili | fransız dili |
| İstiqamət | Yeni roman |
| Janr | roman |
| Mükafatları | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Fransız-Mavriki yazıçısı Jan Mari Qustav Le Klezio Fransanın Nitsa şəhəri yaxınlığında, həkim ailəsində doğulmuşdu. Onun əslən Britaniyadan olan əcdadları XVIII əsrdə ingilis müstəmləkəsi Mavrikiyə köç etmişdilər. Atası Britaniya hərbi qospitallarından birində cərrah kimi çalışdığından Jan Marinin uşaqlıq illəri Nigeriyada keçmişdi. Müəllifin fikrincə, ailə şəcərəsinin etnik baxımdan genişliyi, rəngarəngliyi, habelə özünün müxtəlif xalqlar və mədəniyyətlərlə təmas qura bilməsi yaradıcılığını qidalandıran və fərqli edən əsas amillərdən biridir.
1958-1959-cu illərdə İngiltərənin Bristol universitetində oxumuşdu. Təhsilini Nitsa universitetinin fransız dili və ədəbiyyatı bölümündə başa vurmuşdu. Londonda və Bristolda bir neçə il qaldıqdan sonra Jan Mari ABŞ-yə mühacirət etmişdi. 1967-ci ildə ABŞ ordusunun əsgəri kimi Tailanda hərbi xidmətə göndərilmişdi. Lakin burada azyaşlı uşaqların seksual xidmət sahəsinə cəlb edilmələri ilə əlaqədar kəskin çıxışlarına görə xidmət yeri Meksikaya dəyişdirilmişdi.
Yazıçı 1970-1974-cü illərdə Panamadakı yarımköçəri Embera-Vounan tayfası arasında yaşamışdı. Hindu dilinə yiyələnməsi nəticəsində 1977-ci ildə məşhur hindu ədəbi adidəsi — "Çalam-balamın peyğəmbərliyi" eposunu fransız dilinə çevirmişdi.
Jan Mari Le Klezio 1983-cü ildə Perpinian universitetində orta əsrlər Meksika tarixinə dair doktorluq dissertasiyası müdafiə etmişdir. Yazıçı 1975-ci ildə Qərbi Saxara (Mərakeş) əsilli Cəmiə ilə ailə qurmuşdur. Onun iki müxtəlif nikahdan doğulan iki qızı vardır. Ötən əsrin sonlarından başlayaraq Le Klezio ailəsi ilin müxtəlif vaxtlarında Nyu-Mexikoda, Mauritidə və Nitsada yaşayır. Bu səbəbdən də müəllifi bəzən "Fransanın köçəri yazıçısı" adlandırırlar.
1994-cü ildə "Lira" jurnalının keçirdiyi sorğunun nəticələrinə əsasən fransızdilli oxucuların 13 faizi Le Klezionu hazırda həyatda olan ən görkəmli fransız yazıçısı saymışdılar.
Jan-Mari Qustav Le Klezio yazmağa 7 yaşından başlamışdır və 60 ildir ki, bu fəaliyyət sahəsini davam etdirir. Yazıçının 1963-cü ildəki ədəbi debütü kifayət qədər uğurlu olmuşdu. O, ilk mətbu əsərinə — "Protokol" povestinə görə Fransanın nüfuzlu Qonkur mükafatını qazanmışdı. İndiyə qədər Le Klezionun qələmindən otuzdan çox roman, hekayə, esse və nağıl kitabları çıxmışdır. Hindu ədəbiyyatından çoxsaylı tərcümələri isə fransız yazıçısının çağdaş dünya mədəniyyətinə xidmətinin başqa bir önəmli sahəsidir.
Le Klezionun yaradıcılığını adətən iki mərhələyə bölürlər. 1963-1975-ci illərdə müəllif ədəbi eksperimentlərə daha böyük üstünlük vermiş, dil və təhkiyə ilə bağlı heç də həmişə uğurla nəticələnməyən novatorluğa meyl göstərmişdir. 70-ci illərin ikinci yarısından başlayaraq Le Klezio daha çox fransızdilli ədəbiyyatın əsrlər boyu formalaşmış ənənələrinə əsaslanır. Onun son əsərlərinin başlıca mövzusunu uşaqlıq və gənclik illəri ilə bağlı xatirələr, səyahətlər və avropalıların əksəriyyəti üçün səciyyəvi olan təklik problemi təşkil edir. Yazıçının 1980-ci ildə çap etdirdiyi "Səhra" romanı onun yeni ədəbi uğuru kimi dəyərləndirilmiş və Fransa Akademiyasının Pol Moran mükafatına layiq görülmüşdür.
Le Klezio yaradıcılığında bədiiliklə elmiliyi üzvi şəkildə əlaqələndirməyi bacaran yazıçılardandır. Bu mənada müəllifin bir sıra əsərləri həm də tarix, etnoqrafiya, mifologiya haqqında diqqətəlayiq informasiya məhbəyi rolunu oynayır.
Həmvətəninin Nobel mükafatı alması xəbərini eşidən Fransa Respublikasının prezidenti Nikola Sarkozi onu şəxsən təbrik edərək demişdi: "Jan Mari Le Klezio dünyanın vətəndaşıdır, bütün qitələrin və bütün mədəniyyətlərin övladıdır. Yorulmaz səyyah olan bu insan qloballaşan dünyada Fransa təsirini yayır, fransız mədəniyyətini və dəyərlərini təmsil edir".
2008-ci il Nobel mükafatının məhz Fransaya aparılması bu ölkənin mədəniyyəti üçün yaddaqalan hadisəyə çevrilmişdir.
Nobel mükafatı alan sonuncu fransız yazıçısı Klod Simon olmuşdu (1985). Doğrudur, 2000-ci ildə Fransa vətəndaşı Qoa Sintszyan da bu yüksək mükafata layiq görülmüşdü. Lakin o, milliyyətcə çinlidir və mühacir kimi yaşadığı Fransada əsərlərini doğma ana dilində yazır. Ona görə də Nobel qazanmaq baxımından fransız ədəbiyyatının şanssızlığı son illərdə ölkədə ədəbi tənəzzül haqqında diskussiyalara rəvac vermişdi. Le Klezo həmin fikirlərin əsassız olduğunu göstərdi.
Jan Mari Qustav Le Klezio "rəsmi sivilizasiyalar fövqündə bəşəriyyətin tədqiqatçısı olduğuna, yaradıcılığındakı yeni istiqamətlərə, poetik macəralara və hissiyyatlı sevinclərə görə" Nobel mükafatı almışdır.
İstinadlar
- J.M.G. Le Clézio // Nationalencyklopedin (швед.). 1999.
- J. M. G. Le Clézio // Internet Speculative Fiction Database (ing.). 1995.
- Deutsche Nationalbibliothek Record #118570692 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
- "The 2008 Nobel Prize in Literature". 2008-10-12 tarixində . İstifadə tarixi: 2009-12-19.
Mənbə
- Vilayət Quliyev. Ədəbiyyat sahəsində Nobel mükafatı laureatları. Bakı: "Kitab aləmi" Nəşriyyat-Poliqrafiya Mərkəzi, 2009, səh.
Xarici keçidlər
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Jan Mari Qustav Le Klezio fr Jean Marie Gustave Le Clezio 13 aprel 1940 Nitsa fransiz yazici Renodo mukafati 1963 ve Edebiyyat uzre Nobel mukafati laureati 2008 Jan Mari Qustav Le Kleziofr J M G Le ClezioDogum tarixi 13 aprel 1940 1940 04 13 84 yas Dogum yeri NitsaTehsili Bristol UniversitetiFealiyyeti yazici tercumeci roman yazicisi esseist usaq edebiyyati yazicisi jurnalist universitet muellimi d Fealiyyet illeri 1963 cu ildenEserlerinin dili fransiz diliIstiqamet Yeni romanJanr romanMukafatlari Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiFransiz Mavriki yazicisi Jan Mari Qustav Le Klezio Fransanin Nitsa seheri yaxinliginda hekim ailesinde dogulmusdu Onun eslen Britaniyadan olan ecdadlari XVIII esrde ingilis mustemlekesi Mavrikiye koc etmisdiler Atasi Britaniya herbi qospitallarindan birinde cerrah kimi calisdigindan Jan Marinin usaqliq illeri Nigeriyada kecmisdi Muellifin fikrince aile seceresinin etnik baximdan genisliyi rengarengliyi habele ozunun muxtelif xalqlar ve medeniyyetlerle temas qura bilmesi yaradiciligini qidalandiran ve ferqli eden esas amillerden biridir 1958 1959 cu illerde Ingilterenin Bristol universitetinde oxumusdu Tehsilini Nitsa universitetinin fransiz dili ve edebiyyati bolumunde basa vurmusdu Londonda ve Bristolda bir nece il qaldiqdan sonra Jan Mari ABS ye muhaciret etmisdi 1967 ci ilde ABS ordusunun esgeri kimi Tailanda herbi xidmete gonderilmisdi Lakin burada azyasli usaqlarin seksual xidmet sahesine celb edilmeleri ile elaqedar keskin cixislarina gore xidmet yeri Meksikaya deyisdirilmisdi Yazici 1970 1974 cu illerde Panamadaki yarimkoceri Embera Vounan tayfasi arasinda yasamisdi Hindu diline yiyelenmesi neticesinde 1977 ci ilde meshur hindu edebi adidesi Calam balamin peygemberliyi eposunu fransiz diline cevirmisdi Jan Mari Le Klezio 1983 cu ilde Perpinian universitetinde orta esrler Meksika tarixine dair doktorluq dissertasiyasi mudafie etmisdir Yazici 1975 ci ilde Qerbi Saxara Merakes esilli Cemie ile aile qurmusdur Onun iki muxtelif nikahdan dogulan iki qizi vardir Oten esrin sonlarindan baslayaraq Le Klezio ailesi ilin muxtelif vaxtlarinda Nyu Mexikoda Mauritide ve Nitsada yasayir Bu sebebden de muellifi bezen Fransanin koceri yazicisi adlandirirlar 1994 cu ilde Lira jurnalinin kecirdiyi sorgunun neticelerine esasen fransizdilli oxucularin 13 faizi Le Klezionu hazirda heyatda olan en gorkemli fransiz yazicisi saymisdilar Jan Mari Qustav Le Klezio yazmaga 7 yasindan baslamisdir ve 60 ildir ki bu fealiyyet sahesini davam etdirir Yazicinin 1963 cu ildeki edebi debutu kifayet qeder ugurlu olmusdu O ilk metbu eserine Protokol povestine gore Fransanin nufuzlu Qonkur mukafatini qazanmisdi Indiye qeder Le Klezionun qeleminden otuzdan cox roman hekaye esse ve nagil kitablari cixmisdir Hindu edebiyyatindan coxsayli tercumeleri ise fransiz yazicisinin cagdas dunya medeniyyetine xidmetinin basqa bir onemli sahesidir Le Klezionun yaradiciligini adeten iki merheleye bolurler 1963 1975 ci illerde muellif edebi eksperimentlere daha boyuk ustunluk vermis dil ve tehkiye ile bagli hec de hemise ugurla neticelenmeyen novatorluga meyl gostermisdir 70 ci illerin ikinci yarisindan baslayaraq Le Klezio daha cox fransizdilli edebiyyatin esrler boyu formalasmis enenelerine esaslanir Onun son eserlerinin baslica movzusunu usaqliq ve genclik illeri ile bagli xatireler seyahetler ve avropalilarin ekseriyyeti ucun seciyyevi olan teklik problemi teskil edir Yazicinin 1980 ci ilde cap etdirdiyi Sehra romani onun yeni edebi uguru kimi deyerlendirilmis ve Fransa Akademiyasinin Pol Moran mukafatina layiq gorulmusdur Le Klezio yaradiciliginda bediilikle elmiliyi uzvi sekilde elaqelendirmeyi bacaran yazicilardandir Bu menada muellifin bir sira eserleri hem de tarix etnoqrafiya mifologiya haqqinda diqqetelayiq informasiya mehbeyi rolunu oynayir Hemveteninin Nobel mukafati almasi xeberini esiden Fransa Respublikasinin prezidenti Nikola Sarkozi onu sexsen tebrik ederek demisdi Jan Mari Le Klezio dunyanin vetendasidir butun qitelerin ve butun medeniyyetlerin ovladidir Yorulmaz seyyah olan bu insan qloballasan dunyada Fransa tesirini yayir fransiz medeniyyetini ve deyerlerini temsil edir 2008 ci il Nobel mukafatinin mehz Fransaya aparilmasi bu olkenin medeniyyeti ucun yaddaqalan hadiseye cevrilmisdir Nobel mukafati alan sonuncu fransiz yazicisi Klod Simon olmusdu 1985 Dogrudur 2000 ci ilde Fransa vetendasi Qoa Sintszyan da bu yuksek mukafata layiq gorulmusdu Lakin o milliyyetce cinlidir ve muhacir kimi yasadigi Fransada eserlerini dogma ana dilinde yazir Ona gore de Nobel qazanmaq baximindan fransiz edebiyyatinin sanssizligi son illerde olkede edebi tenezzul haqqinda diskussiyalara revac vermisdi Le Klezo hemin fikirlerin esassiz oldugunu gosterdi Jan Mari Qustav Le Klezio resmi sivilizasiyalar fovqunde beseriyyetin tedqiqatcisi olduguna yaradiciligindaki yeni istiqametlere poetik maceralara ve hissiyyatli sevinclere gore Nobel mukafati almisdir IstinadlarJ M G Le Clezio Nationalencyklopedin shved 1999 J M G Le Clezio Internet Speculative Fiction Database ing 1995 Deutsche Nationalbibliothek Record 118570692 Umumi tenzimleme nezareti GND alm 2012 2016 The 2008 Nobel Prize in Literature 2008 10 12 tarixinde Istifade tarixi 2009 12 19 MenbeVilayet Quliyev Edebiyyat sahesinde Nobel mukafati laureatlari Baki Kitab alemi Nesriyyat Poliqrafiya Merkezi 2009 seh Xarici kecidlerHemcinin bax