Bu məqalədəki və ya bölmədəki məlumatlar köhnədir. |
Dünya Mədəniyyət Mirasları siyahısı – UNESCO-nun Dünya mirasları Komitəsi tərəfindən təyin olunmuş və yerləşdikləri ölkənin dövlət orqanları tərəfindən qorunması zəmanət edilmiş, bütün dünya üçün əhəmiyyətli bir dəyər daşıdığı qəbul edilən təbii və mədəni abidələrin siyahısıdır.
Dünya Mədəniyyət Mirasları siyahısının yaradılmasında məqsəd, bütün insanlara məxsus olan dəyərlərin qorunmasında beynəlxalq əməkdaşlığı həyata keçirməkdir. Nizamlı olaraq yenilənən siyahıya 2004 ildən etibarilə 134 ölkəyə aid 788 abidə daxil edilmişdir. Bunların 617-si mədəni, 154-ü təbii, 23-ü isə mədəni və təbii abidələrdir. 1972-ci ildə UNESCO 38 maddədən ibarət qətnaməni qəbul etdi.Qətnamədə hamı tərəfindən ümumdünya irsinin bir nəfər kimi qorumalı olduğu qeyd edilirdi. Qətnaməyə 175 dövlət qoşulmuşdur.Bunlardan 21 dövlət Ümumdünya irsinin idarə heyətinin üzvüdür.
Ümumdünya irsinin loqosu
Ümumdünya irsi dünyada olan nadir abidə və təbii qoruqların qorunması ilə məşğul olur. Bu idea Ümumdünya irsinin rəsmi loqosundada əks olunmuşdur. Bu loqo, Belçikalı Karikatura ustası Michel Olyff tərəfindən yaradılmış və 1998-ci ildən etibarən, rəsmi loqo olaraq istifadə edilir .Loqonun icərsində olan kvadrat insanın həyatda nələrə nail ola biləcəyni, onun ətrafında olan dairə isə təbiətin insana verdiyi gözəlliyi ifadə edir. Loqonun dairəvi formada olması, həm də bütün dünyada olan irsin qorunması deməkdir. Loqonun ətrafında 3 dildə ingiliscə, fransızca və almanca ümumdünya irsi sözləri yazılmışdır.
Şərtlər
Ümumdünya irsinə aid olunan şərtlər daim yenilənir. Ancaq aşağıda göstərilən şərtlərin birinə tarixi abidələr mütləq cavab verməlidir. Ən önəmli şərt isə mütləq predmetin tarixi önəmə sahib olmasıdır.
Tarixi abidələr üçün tələb olunan şərtlər
I – möhtəşəm sənətkarlıq nümunəsi hesab edilməlidir. Dövrünə görə insan tərəfindən yaradılan ən muasir abidə olmalıdır.
II – Aid olduğu dövrdən başlayaraq, mədəniyyətin inkişafına müəyyən təsir göstərməlidir.Memarlıq baxımından dəyərli bir iş hesab olunmalıdır. Əgər abidə antik şəhərdisə, ən önəmli şərtlərdən biri şəhərin hansı formada planlaşdırılmasıdır. Nümunə kimi qədim ink mədəniyyətinə aid olan Maçu-Pikçu şəhərinin planlaşdırılmasını qeyd etmək olar.
III – Yer üzündən silinmiş qədim xalqların birinə aid olan abidələr. Bu kriteriya əsasən Latın Amerikası ərazilərində olan tarixi ərazilərə verilir.
IV – bu kriteriya bir neçə sivilizasiyaya keçmiş tarixi abidələrə verilir. Əsasən belə tarixi abidələr Hindistanda olan dini məbədlərdir.
V – müxtəlif mədəniyyətlərin bir yerdə cəmlənməsi nəticəsində beynəlmi mədəniyyət formalaşır. Burada tələb olunan şərtlərdən biri də insanların dövrünə görə yeni texniki kəşflərə imza atmasıdır. Bu kriteriya Peru və Hindistan başda olmaqla digər ölkələrdə olan qədim sivilizasiyalara verilir.
VI – Digər abidələrdən köklü şəkildə fərqlənən, dünya mədəniyyəti üçün əvəzolunmaz tarixi və mədəni önəm daşıyan abidələrə verilən kriteriya.
Təbiətdə olan təbii miraslara tələb olunan şərtlər
VII – Gözəl təbiət mənzərələrinə verilir.Əsas kriteriya kimi, digər təbiət mənzərələrindən fərqlənməsidir.
VIII – Bir zamanlar yaşamış heyvanların qalıqları olduğu ərazilər.Geologiya baxımından böyük önəmə sahib olmalıdır.Nəsli kəsilmiş heyvanların öyrənilməsi üçün əvəzsiz hesab olunan təbii mağaralar.
IX – Ekologiya baxmından təmiz və heç bir zərərə məruz qalmayan ərazilər.Şirin su qaynaqlarının çox olduğu və dünyada yalnız həmin əraziyə məxsus heyvan və bitki aləmi olan ərazilər.
X – Təhlükə qarşısında olan və elmi baxımdan böyük önəmə sahib olan ərazilərə verilən kriteriya.
Abidələrin qorunması
1954-cü ildə Misir Asuan su anbarının tikilməsi səbəbi ilə Əbu Simbel məbədini qorumaq məqsədi ilə abidənin hissə-hissə sökülərək, daha yüksək yerdə yerləşdirilməsi üçün böyük bir layihəyə başladı.
Bu məqsədlə 80 milyon dollar pulun 40 milyon dolları Avropa ölkələri tərəfindən ödənildi.Bu gün Venesiya, Mohencodaro və Borobu abidələrinin uçma təhlükələri var.Bu abidələrin qorunması məqsədi ilə böyük layihələr hazırlanır.Bu işlə UNESCO məşğul olur.
Ümumdünya irsi komitəsi
Ümumdünya irsi komitəsinə 21 ölkə daxildir. Hər il komitəyə bir dövlət rəhbərlik edir. İldə bir dəfə iclas keçirilir. İclasa həmin il komitəyə rəhbərlik etmiş, ölkə başçılıq edir. Komitənin əsas işi yeni namizədlər arasında seçim aparmaq və siyahıda olan irslərin vəziyyətini dəyərləndirməkdir. Ümumdünya irsi komitəsi, həm də Ümumdünya Mədəniyyət fondunu idarə edir.
Ümumdünya irsi komitəsinə daxil olan 21 ölkənin siyahısı.
Statistika
Ümumdünya irsinin siyahısında 2009-cu il aprel ayına olan məlumata görə dünyada 186 ölkədə 689 mədəni, 176 təbii, 25 dini olmaqla, Ümumdünya irsi tərəfindən qorunan 890 abidə var. Yeni abidələrin siyahıya əlavə olunması, onun durmadan genişlənməsinə səbəb olmuşdur.Hal-hazırda 186 ölkədən 166 dünya irsi, siyahıya əlavə edilməsi üçün sənədlər toplanır və abidələrdə araşdırmalar aparılır. Ən çox Ümumdünya mirası İtaliyada yerləşir (43 ədəd).Ən çox mədəni miras da İtaliyada yerləşir (40 ədəd).Ən çox təbii miras Avstraliyada (11 ədəd), dini miras isə Çin və Avstraliyadadır (hər birində 4 ədəd)
Ərazi | Təbii abidələr | Mədəni abidələr | Digər növ abidələr | Ümumi |
---|---|---|---|---|
Afrika | 33 | 42 | 3 | 78 |
Ərəb ölkələri | 4 | 60 | 1 | 65 |
Asiya-Okeaniya | 129 | 9 | 186 | |
Avropa və Şimali Amerika | 56 | 375 | 9 | 440 |
Cənubi Amerika və Karib hövzəsi | 35 | 83 | 3 | 121 |
Cəmi | 166 | 660 | 25 | 851 |
Bu siyahıda dünyada Ümumdünya irsinə daxil olan abidələr yerləşdiyi ölkələrə görə göstərilmişdir. Abidələrin yanında olan il, həmin abidənin Ümumdünya irsinə nə zaman əlavə olunduğnu göstərir. (T) işarəsi olan abidələr isə təhlükə qarşısında olan abidələrdir.
Afrika
- Abomey Kral Sarayı kompleksi (1985)
- Tsodilo (2001)
- Loropeni Xarabalıqları (2009)
- Simien Milli Parkı (1978) (T)
- Lalibelada dağın icərsində oyulmuş kilsələr (1978)
- Fasil Ghebbi (1979)
- Aksum (1980)
- Aşağı Avash Vadisi (1980)
- Aşağı Omo Vadisi (1980)
- Tiya (1980)
- Harar Jugol; antik şəhəri (2006)
- Nimba Dağı (1981) (yarısı Qvineyada yerləşir) (T)
- Tai Milli Parkı (1982)
- Comoe Milli Parkı (1983) (T)
- Virunqa Milli Parkı (1979) (T)
- Kahuzi-Byeqa Milli Parkı (1980) (T)
- Qaramba Milli Parkı (1980) (T)
- Salonqa Milli Parkı (1984) (T)
- Okapi qoruğu (1996) (T)
- Lope Milli Parkı (2007)
- Ceyms Adası (2003)
- Senegambiada daş hasarlar (2006)
- Qalalar və Hasarlar, Büyük Acra, ölkənin mərkəzi və qərb hissəsində yerləşir (1979)
- Ənənəvi Asanti tikililəri (1980)
- Nimba Dağı (yarısı Kot-d’İvuarda yerləşir) (1992) (T)
- Sterkfontein, Swartkrans, Kromdraai və Environs mağaraları (1999)
- Simangaliso Milli Parkı (1999)
- Robben Adası (1999)
- Drakensberg Dağları (2000)
- Mapungubwe Mədəniyyət qoruğu (2003)
- Ümid burnuda olan mühafizə mərkəzləri (2004)
- Vredefort (2005)
- Richtersveld Mədəniyyət qoruğu və Botanika bağı (2007)
- (1987)
- Dıja təbiət qoruğu (1987)
- Turkana Gölü təbiət qoruğu (1997)
- Kenya dağı Milli Parkı (1997)
- Lamu intik şəhəri (2001)
- Müqqədəs meşələri (2008)
- Tsingy de Bemeraha Milli Parkı (1990)
- Ambohimanga Təpələri (2001)
- Atsinanada yerləşən yağış meşələri (2007)
- Djenne antik şəhəri (1988)
- Timbuktu (1988)
- Bandigara Təpələri (1989)
- Askianın Türbəsi (2004)
- Malavi Gölü Milli Parkı (1984)
- Chongoni Qayaüstü Təsvirləri (2006)
- Banc d'Arguin Milli Parkı (1989)
- Ouadane, Chinguetti, Tichitt və Oualata antik şəhərləri (1996)
- Mozambik adası (1991)
- Tvyfelfonteyn (2007)
- Air Dağları və Tenere təbiət qoruğu (1991) (T)
- W Milli Parkı (1996)
- Sukur Mədəniyyət qoruğu (1999)
- Osun və Osogbo Müqqədəs meşələri (2005)
- Manovo-Gounda Floris Milli Parkı (1988) (T)
- Gore Adası (1978)
- Niokolo-Koba Beynalxalq park və qoruğu (1981) (T)
- Cuc quş yuvaları (1981)
- Müqqədəs luis Adası (2000)
- Seneqambiyada yerləşən daş hasarlar (yarısı Qambiyada yerləşir) (2006).
- Aldabra adası (1982)
- Vallee de Mai qoruğu (1983)
- Ngorongoro müdafiə zonası (1979)
- Kilva Kisivani və Songo Mnara xarabalıqları (1981) (T)
- Serengeti dövlət qoruğu (1981)
- Selous müdafiə zonası (1982)
- Kilimancaro Milli Parkı (1987)
- Zənzibarda yerləşən antik daş şəhər (2000)
- Kondoa Qayaüstü Təsvirləri (2006)
- Koutammakou (2004)
- Bvindi Milli Parkı (1994)
- Rvenzori Milli Parkı (1994)
- Kasubida yerləşən kral məzarları (2001)
- Cidadə Velha, Ribeira Grandenin tarixi mərkəzi (2009)
- Viktoriya şəlaləsi (1989) (yarısı Zimbabvedə yerləşir)
- Mana Gölləri Milli Parkı (1984)
- Büyük Zimbabve Milli Parkı (1986)
- Khami Xarabalıqları (1986)
- Viktoriya şəlaləsi (1989) (Yarısı Zambiyada yerləşir)
- Motabo Dağları (2003)
Ərəb ölkələri
- Qalat al-Bahrain – Antik Liman və Dilmun Sivilizasiyasının paytaxtı (2005)
- Al Qala, Beni Hammad (1980)
- Djemila (1982)
- MZab Vadisi (1982)
- Tassili Ajjer (1982)
- Timgad (1982)
- Tipasa (1982)
- Əlcazayirdə Kasbah şəhəri (1992)
- Tarixi Fas şəhəri (1981)
- Tarixi Mərakeş şəhəri (1985)
- Ait-Ben-Haddouda yerləşən bədəvi evlər (1987)
- Tarixi Meknes şəhəri (1996)
- Volubilis antik şəhəri (1997)
- Tarixi Tetouan şəhəri (1997)
- Tarixi Essaouira şəhəri (2001)
- Mazagan – antik portuqaliya koloniyası (2004)
- Hatra (1985)
- Asur (2003) (T)
- Samarra antik şəhəri (2007) (T)
- Cyrene antik şəhər (1982)
- Leptis Magna antik şəhər (1982)
- Sabratha antik şəhər (1982)
- Acacus Dağları Kaya Resimleri (1986)
- Tarixi Ghadames şəhəri (1985)
- Anjar (1984)
- Baalbek (1984)
- Biblos (1984)
- Sur şəhəri (1984)
- Müqqədəs vadi və Allahın sədirləri (1998)
- Abu Mena (1979) (T)
- Teb antik şəhəri və Nekropolu (1979)
- Tarixi Qahirə Şəhəri (1979)
- Memfis və Nekropol, Qizada yerləşən piramidalar (1979)
- Əbu Simbel (1979)
- Müqəddəs Yekaterina monastırı (2002)
- Əl-Hitan vadisi (Balinalar Vadisi) (2005)
- Gebel Barkal və Napatan ərazilərində olan abidələr (2003)
- Tarixi Şam şəhəri (1979)
- Tarixi Busra şəhəri (1980)
- Palmira antik şəhəri (1980)
- Tarixi Halep şəhəri (1986)
- Crac des Chevaliers və Salah El-Din Qalası (2006)
- El Hicr antik şəhəri (2008)
- El Jem Amfiteatrı (1979)
- Tarixi Tunis şəhəri (1979)
- Kartaca (1979)
- Ichkeul Milli Parkı (1980)
- Kerkuane antik şəhəri və Nekropol (1985)
- Kairouan (1988)
- Tarixi Sus şəhəri (1988)
- Dougga (1997)
- Bahla Qalası (1987)
- Bat, Al-Khutm və Al-Ayn antik şəhərləri (1988)
Ərəb oriks mağarası(1994) (2007-ci ildə siyahıdan çıxarılmışdır.)- Frankincense (2000)
- Aflaj Su anbarı və mədəni qoruğu (2006)
- Petra (1995)
- Quseir Amra (1995)
- Um er-Rasas (2004)
- Tarixi Şibam şəhəri (1982)
- Tarixi Sana şəhəri (1986)
- Tarixi Zabid şəhəri (1993) (T)
- Socotra Adası (2008)
Asiya və Okeaniya
- Cam minarəsi (2002) (T)
- Bamyan Buda heykəlləri (2003) (T)
- Büyük Resifi (1981)
- Kakadu Milli Parkı (1981)
- Villandra gölləri (1981)
- Lord Hov Adası (1982)
- Tazmaniya, heyvanların yaşadığı dövlət qoruğu (1982)
- Avstraliyanın şimalında olan Godvana meşələri (1986)
- Uluru və Kata Tjuta Milli Parkları (1987)
- Queensland bölgəsində yerləşən tropik bölgələr (1988)
- Qərbi Avstraliya (1991)
- Fraser Adası (1992)
- Avstraliyanın şərqində yerləşən gümüş yataqları (1994)
- Herld və McDonald Adaları (1997)
- Macquarie Adası (1997)
- Büyük göy dağlar (2000)
- Purnululu Milli Parkı (2003)
- Kral sərgi salonu və Carlton bağları (2004)
- Sidney Opera Binası (2007)
- Baqerhat məscid şəhəri (1985)
- Paharpur şəhərində Budist və Vihara məbədlərinin xarabalıqları (1985)
- Sundarban (1997)
- Ming və Qing sülalələrinin Pekin və Şanxayda yerləşən sarayları (1987)
- Xian – ilk Çin imperatorunun məzarının yerləşdiyi abidə. (1987)
- Moqao Mağaraları (1987)
- Taishan Dağı (1987)
- Zhoukoudian dövlət qoruğu (1987)
- Böyük Çin səddi (1987)
- Huangshan Dağı (1990)
- Huanglong elmi və tarixi araşdırma mərkəzi (1992)
- Jiuzhaigou vadisi elmi və tarixi araşdırma mərkəzi (1992)
- Vulingyuan elmi və tarixi araşdırma mərkəzi (1992)
- Vudang Dağında olan tarixi tikililər (1994)
- Potala Sarayı (1994)
- Dağlarda olan mərkəzlər və ətrafında ki, məbədlər (1994)
- Qufu şəhərində olan Kanfutsi məbədi, məzar və müzey kompleksi (1994)
- Lushan Milli Parkı (1996)
- Emei – elmi və tarixi araşdırma mərkəzi (1996)
- Ping Yao (1997)
- Suzhou şəhərində yerləşən bağlar (1997)
- Tarixi Lijiang şəhəri (1997)
- Yaz Saray, Pekin (1998)
- Cənnət məbədi (1998)
- Dazu Qayaüstü Təsvirləri (1999)
- Vuyi Dağı (1999)
- Anhui şəhərində tarixi kəndlər (Xidi və Hongcun) (2000)
- Ming və Qing sülalələrinin kral məzarlıqları (2000)
- Longmen katakomba məzarlar (2000)
- Qingcheng Dağı və Dujianyang su anbarı (2000)
- Yungang katakomba məzarları (2001)
- Üç paralel çay (2003)
- Antik Koguryo Krallığının paytaxtı (2004)
- Tarixi Macao şəhəri(2005)
- Sichuan Panda Barikadaları (2006)
- Yin Xu (2006)
- Diaolou və ətraf ərazilərdə olan kəndlər (2007)
- Cənubi Çin mədəni bölgəsi (2007)
- Fujian Tulou (2008)
- Sanqingshan Milli Parkı (2008)
- Vutai Dağı (2009)
- Borobudur məbədi (1991)
- Komodo Milli Parkı (1991)
- Prambanan məbədi (1991)
- Ujung Kulon Milli Parkı (1991)
- Sangiran ilk insanların yaşadığı düşərgə (1996)
- Lorentz Milli Parkı (1999)
- Sumatra şəhərində yağış meşələri (2004)
- Barok Kilisəsi (1993)
- Tubbataha Resifi (1993)
- Qarğıdalı tarlaları (1995) (T)
- Antik Vigan şəhəri (1999)
- Puerto-Princesa Milli Parkı (1999)
- Haeinsa məbədi, Tripitaka Koreana (1995)
- Jongmyo məbədi (1995)
- Seokguram katakomba məzarları (1997)
- Changdeokgung Sarayı (1997)
- Hwaseong Qalası (1997)
- Gochang, Hvasun və Gangva (2000)
- Gyeongju şəhərində tarixi yerləri (2000)
- Volkanik Jeju Adası (2007)
- Joseon sülaləsinin məzarlıqı (2009)
- Agra Qalası (1983)
- Ajanta Mağaraları (1983)
- Ellora mağaraları (1983)
- Tac Mahal (1983)
- Mahabalipuram şəhərində olan qalıqlar (1984)
- Konarakda yerləşən günəş məbədi (1984)
- Manas Təbiət qoruğu (1985) (T)
- Kaziranga Milli Parkı (1985)
- Keoladeo Milli Parkı (1985)
- Goa şəhərində qədim kilsə və monastır (1986)
- Fatehpur Sikri (1986)
- Hampi qalıqları (1986)
- qalıqları (1986)
- Elephanta Mağaraları (1987)
- Böyük Chola məbədi (1987)
- Pattadakal qalıqları (1987)
- Sundarban Milli Parkı (1987)
- Nanda Devi Milli Parkı (1988)
- Sanchi Budist məbədi və qalıqları (1989)
- Hümayun türbəsi, Dehli (1983)
- Qütb Minar kompleksi, Dehli (1993)
- Hindistanda dağlarda yerləşən gizli dəmiryol xəttləri (1999)
- Bodh Gayada yerləşən Mahabodi məbədi (2002)
- Bhimbetka (2003)
- Champaner-Pavagadh bölgəsində Arxeoloji məntəqələr (2004)
- Chhatrapati Shivaji Terminus (2004)
- Qızıl Qala (2007)
- Nəqşi Cahan meydanı, İsfahan (1979)
- Persepolis (1979)
- Çoge (1979)
- Süleyman taxtı (2003)
- Bam və ətraf ərazilər (2004) (T)
- Pasargad (2004)
- Sultaniyə şəhəri (2005)
- Bisotun (2006)
- İranda olan erməni kilsələri (2008)
- Şuştar su anbarı (2009)
- Təbriz qapalı bazarı (2010)
- Şeyx Səfi kompleksi (2010)
- Tarixi Qüds şəhəri və xarabalıqları (1981) (İsrail, Kudüs üzerinde hak talep etmektedir) (T)
- Masada (2001)
- Tarixi Akka şəhəri (2001)
- Təl Əviv şəhəri ətrafında yerləşən ağ şəhər (2003)
- Müqqədəs İncildə adı qeyd olunan yerlər: Meggido, Hazor və Beer Sheba (2005)
- Neqev çöllük ərazidə olan antik şəhərlər kompleksi (2005)
- Hayfa şəhərində olan müqqədəs yerlər və qərbi Galilee (2008)
- Horyu-jidə Budist məbədinin qalıqları (1993)
- Himeji-jo (1993)
- Shirakami-Sanchi (1993)
- Yakushima (1993)
- Tarixi Kyoto, Uji və Otsu şəhərləri (1994)
- Tarixi Shirakava-go və Gokayama kəndləri (1995)
- Xirosima qardaşlıq heykəli (At(1996)
- İtsukuşima məbədi (1996)
- Nara şəhərinin qalıqları (1998)
- Nikko məbədlər kompleksi (1999)
- Ryukyu Krallığının dövrünə aid olan əsərlər (2000)
- Kii Dağlarında olan müqqədəs yerlər (2004)
- Shiretoko (2005)
- İvami Ginzan gümüş mədənləri və ətrafı (2007)
- Angkor (1992)
- Preah Vihear məbədi (2008)
- (2003)
- Tamgalı Qayaüstü Təsvirləri (2004)
- Saryarka; şimali Qazaxıstanda göllər (2008)
- Süleyman – Müqqədəs dağ (2009)
- Koguryo Krallığının məzarlığı (2004)
- Luang Prabang şəhəri (1995)
- Vat Phou və Champasak antik şəhərlər (2001)
- Gugung Mulu Milli Parkı (2000)
- Kinebalu Milli Parkı (2000)
- Maleka və Corctoun şəhərləri (2008)
- Uvs Nuur (2003) (Yarısı Rusya'da)
- Orxan yenisey abidələri (2004)
- Katmandu Vadisi (1979)
- Sagamartha Milli Parkı (1979)
- Chitvan Milli Parkı (1984)
- Lumbini; Buda'nın Doğum Yeri (1997)
- İtçan Kala (1990)
- Buxara şəhərinin qalıqları (1993)
- Şehri Sebz antik şəhəri (2000)
- Səmərqənd; Mədəniyyətlərin qovuşduğu yer. (2001)
- Moenjodaro xarabalıqları (1980)
- Tahti Bahi budist məbədi və Şehri Bahlol yaxınlığında olan xarabalıqlar (1980)
- Taxila (1980)
- Lahor qalası və Şalemar bağları (1981) (T)
- Makli şəhərinin tarixi yerləri (1981)
- Rohtas Qalası (1997)
- Kuk – Əkin sahələri (2008)
- Rennell dövlət qoruğu (1998)
- Polonnaruwa antik şəhəri (1982)
- Sigirya antik şəhəri (1982)
- Anuradhapura antik şəhəri (1982)
- Gallle antik şəhəri və xarabalıqları (1988)
- Müqqədəs Kandy şəhəri (1988)
- Sinharaja meşə sahələri (1988)
- Dambullada qızıl məbədi (1991)
- Ayutthaya antik şəhəri (1991)
- Sukhotai antik şəhəri (1991)
- Thungyai təbiət qoruğu (1991)
- Ban Chiang antik şəhəri (1992)
- Dong Phayayen Khao Yai meşələri (2005)
- Qədim Mary tarix mərkəzi (1999)
- Qədim Ürgənç (2005)
- Nisa şəhərində yerləşən Part Krallığının Qalası (2007)
- Kral Roi Matanın Mülkü (2008)
- Hue şəhərinin qalıqları (1993)
- Ha Long kəndi (1994)
- Hoi An antik şəhəri (1999)
- Mənim övladım məbədi (1999)
- Phong Nha-Ke Milli Parkı (2003)
- Te Wahipounamu (Qərbi Yeni Zelandiyada yerləşir) (1990)
- Tongariro Milli Parkı (1990)
- Yeni Zelandiya qərbi qütb adaları (1998)
Avropa
- Aachen Kafedralı (1978)
- Speyer Kafedralı (1981)
- Würzburg meydaı və bağları (1981)
- Vies Kilsəsi (1983)
- Augustusburg və Falkenlust Qalaları (1984)
- Məryəm Ana Kafedralı və Müqqədəs Maykl Kilsəsi(1985)
- Trier Roma qalıqları, Müqqədəs. Peter Kafedralı (1986)
- Limes Roma İmperiyasının kilsə qalıqları (1987) (Böyük Britaniya ilə birlikdə siyahıda təmsil edilir.)
- Hanseatik dövrünə aid olan tarixi Lübek şəhəri (1987)
- Lorsch şəhərində yerləşən eyni adlı monastır və kilsə kompleksi (1991)
- Rammelsberg mədənləri, Antik Goslar şəhəri və Yuxarı Harz su anbarı (1992)
- Maulbronn Monastır Kompleksi (1993)
- Bamberg antik şəhəri (1993)
- Quendlinburg antik şəhəri, Colegiate kilsəsi və qalası (1994)
- Potsdam və Berlin şəhərində yerləşən bağca və bağlar (1994)
- Völkingen Dəmiryolları (1994)
- Messel mədənləri (1995)
- Bauhaus, Vimar əe Dessaudə yerləşən mərkəzlər və onların ətrafı (1996)
- Köln Kafedralı (1996)
- Eisleben və Wittenberg xarabalıqları (1996)
- Veymar(1998)
- Berlin şəhərində yerləşən müzeylər adası (1999)
- Vartburq qalası (1999)
- Dessau-Wörlitzda yerləşən krallıq binası (2000)
- Reichenau Adası (2000)
- Zeche Zollverein kömür mədəni (2001)
- Stralsund və Vismar antik şəhəri (2002)
- Ren Vadisi (2002)
- Muskauer Parkı (2004) (Polşa ilə birlikdə siyahıda təmsil edilir.)
- Bremen şəhərində yerləşən bələdiyyə binası və Roland heykəlli (2004)
- Regensburg antik şəhəri və Stadtamhof Ma (2006)
- Berlin şəhərində yerləşən muasir evlər (2008)
- Vadden dənizi (2009) (Niderlandla birlikdə siyahıda təmsil edilir.)
- Drezden və Elba vadisi (2004)
- Madriu-Perafita-Claror Vadisi (2004)
- Butrint antik şəhəri (1992)
- Bərat və Gjirokastra antik şəhərlərinin mərkəzi (2005)
- Salzburg antik şəhər mərkəzi (1996)
- Schönbrunn sarayı və bağları (1996)
- Hallstatt, Dachstein və Salzkammergut mədəniyyət mərkəzləri (1997)
- Semmering Dəmiryolları (1998)
- Graz antik şəhəri və Eggenberg Qalası (1999),(2010)
- Wachau vadisi (2000)
- Neusiedl və Ferto gölləri (2001) (Macarıstan ilə birlikdə siyahıda təmsil edilir.)
- Vyana şəhərinin antik mərkəzi (2001)
- Qız qalası (Bakı) (2000)
- Şirvanşahlar saray kompleksi (2000)
- İçərişəhər (2000)
- Qobustan qayaüstü təsvirləri (2007)
- Şəki xan sarayı (2019)
- Begina tikililəri (1998)
- La Grand-Place (1998)
- Canal du Centredə yerləşəm gəmi liftləri(1998)
- Fransa və Belçikada yerləşən Çan Qalaları (1999) (Fransa ilə birlikdə siyahıda təmsil edilir.)
- Tarixi Brügge şəhəri (2000)
- Memar Victor Horta] müzeyi (2000)
- Spiennes – daş dövründən qalan mədənlər (2000)
- Notre-Dame kilsəsi (2000)
- Plantin-Moretus Müzey Kompleksi (2005)
- Stokle sarayı (2009)
- Białowieza Meşəsi (1979) (Polşa ilə birlikdə siyahıda təmsil edilir.)
- Mir Qalası (2000)
- Nesvizh şəhərində yerləşən mədəni və tarixi binalar (2005)
- Struve Jeodezik (2005)
- Gayviniddə yerləşən qalalar (1986)
- Durham Qalası və Durham kafedralı (1986)
- Dəmir Körpü (1986)
- Böyük Qaldırım (1986)
- Müqqədəs Kilda (1986)
- Studley Kral parkı (1986)
- Stounhenc (1986)
- Blenheim Sarayı (1987)
- Bath – antik şəhəri (1987)
- Hadrian Divarları (1987) (yarısı Almaniyada)
- Vestminster sarayı, (1987)
- Kenterberi kafedralı (1988)
- Müqqədəs Augustine monastırı (1988)
- Müqqədəs Martin Kilsəsi (1988)
- Henderson Adası (1988)
- London Qülləsi (1988)
- Gough və İnaccesible adaları (1995)
- Köhnə və yeni Edinburq şəhəri (1995)
- Greenvich şəhərində yerləşən orta əsr tikililəri (1997)
- Daş dövrünə aid olan Orkney kəndi (1999)
- Blaenavon İqtisadiyyat bölgəsi (2000)
- Tarixi Saint Corc şəhəri, (Bermud adalarında yerləşir) (2000)
- Dervent Vadisində yerləşən yel dərmanları (2001)
- Dorset və Devon qayalıqları (2001)
- New Lanark (2001)
- Saltaire (2001)
- Kralın botanika bağı (2003)
- Liverpul – Orta əsrlərdə tacirlər tərəfindən istifadə edilən liman (2004)
- Cornval və Qərbi Devon mədənləri (2006)
- Pontcysytlle su kanalı (2009)
- Antik Mostar şəhəri və Mostar körpüsü (2005)
- Drina körpüsü (2007)
- Boyana Kilsəsi (1979)
- Madara Mədəniyyət Mərkəzi (1979)
- Ivanovo daşdan yonulmuş kilsə kompleksi (1979)
- Kazanlak şəhərində yerləşən Trayka məzarlıqı (1979)
- Nessebar antik şəhəri (1983)
- Pirin Milli Parkı (1983)
- Rila Monastırı (1983)
- Srebarna Təbiət qoruğu (1983)
- Sveshtari şəhərində yerləşən Trayka məzarlıqı (1985)
- Tarixi Cesky Krumlov şəhəri (1992)
- Tarixi Praqa şəhəri (1992)
- Tarixi Telc şəhəri (1992)
- Zelena Hora şəhərində yerləşən Müqqədəs Cons kilsəsi (1994)
- Kutna Hora antik şəhəri və Müqqədəs Barbara kilsəsi (1995)
- Lednice-Valtice Mədəniyyət Mərkəzi (1996)
- Kromeříz Qalası və bağlar kompleksi (1998)
- Tarixi Holasovice kəndi (1998)
- Litomysl Qalası (1999)
- Olomouc müqqədəs məbədi (2000)
- Brno şəhərində yerləşən Tugendhat Villası (2001)
- TrebíoYahudi məhəlləsi və Müqqədəs Procopius Bazilikası (2003)
- Jelling mədəni mərkəzi , Rünik daşları və kilsəsi (1994)
- Roskilde Kafedralı (1995)
- Kronborg Qalası (2000)
- Ilulissat buzlağı (Qrenlandiyada yerləşir) (2004)
- Haghpat və Sanahin Monastırları (1996)
- Eçmiadzin şəhərində yerləşən kilsə (2000)
- Zvartnots antik şəhəri (2000)
- Geghard Monastırı və Yuxarı azat vadisi (2000)
- Tarixi Tallin şəhəri (1997)
- Struve Jeodezik (2005) (siyahıda 9 ölkə ilə birlikdə təmsil olunur.)
- Suomenlinna Qalası (1991)
- Tarixi Rauma şəhəri (1991)
- Tarixi Petajavesi kilsəsi (1994)
- Verla taxta zavodu (1996)
- Sammallahdenmäki bölgəsində yerləşən Tunc dövrünə aid məzarlar (1999)
- Kvarken Adaları (2000) (yarısı İsveç'te)
- Struve Jeodezik (2005) (siyahıda 9 ölkə ilə birlikdə təmsil olunur.)
- Chartres Kafedralı (1979)
- Mont Saint Michel (1979)
- Versal Sarayı və bağı (1979)
- Vezere Vadisində yerləşən mağaralar (1979)
- Vezelay kilsəsi və təpəsi (1979)
- Amen kafedralı (1981)
- Arles şəhərində yerləşən Roma İmperiyasının qalıqları (1981)
- Fontenay Sistersiyan Monastırı (1981)
- Fontenblo sarayı və bağı (1981)
- Orange şəhərində yerləşən Roma İmperiyasının qalıqları (1981)
- Arc-et-Senans (1982)
- Saint-Savin sur Gartempe Monastırı (1983)
- Porto Körfəzi (1983)
- Place Stanislas, Place de la Carrière və Place d'Alliance (1983)
- Pont du Gard (1985)
- Strasburq Grande île (1988)
- Reims şəhərində yerləşən Notre-Dame Kafedralı, Saint-Remi Monastırı və Tau Sarayı (1991)
- Sena və ətrafı (1991)
- Burj kafedralı (1992)
- Avignon şəhərinin antik mərkəzi, Papa sarayı Avignon körpüsü (1995)
- Canal du Midi (1996)
- Carcassonne antik şəhəri (1997)
- [Mont Perdu (1997) (yarısı İspanya'da)
- Liyon şəhərinin tarixi mərkəzi (1998)
- Santiago de Compostela (yolun Fransada yerləşən hissəsi) (1998)
- Saint-Emilion (1999)
- Loire Vadisi (2000)
- Province – Orta əsrlərin yarmarka şəhəri (2001)
- Le Havre (2005)
- Bordo şəhərinin antik mərkəzi (2007)
- Vauban xarabalıqları (2008)
- Bagrati Kafedralı və Gelati Monastırı (1984)
- Misxeta şəhərinin tarixi mərkəzi (1994) (T)
- Yuxarı Svaneti (1996)
- Diokletiana sarayı (1979)
- Antik Dubrovnik şəhəri (1979)
- Plitvice gölləri (1979)
- Eupharsius Bazilikası (1997)
- Trogir – antik şəhər (1997)
- Müqqədəs Ceyms Kafedralı (2000)
- Stari Grad dərəsi (2008)
- Schokland və ətrafı (1995)
- Amsterdam şəhərinin müdafiə xətti (1996)
- Antik Villemstad şəhəri (1997)
- Kinderdijk kəndində yerləşən yel dərmanları (1997)
- D.F. Woudagemaal – buxarla işləyən fabrik (1998)
- Beemster (1999)
- Rietveld Schröder Sarayı (2000)
- Vidden Dənizi (2009) (Siyahıda Almaniya ilə birlikdə təmsil edilir.)
- Amsterdam şəhərində yerləşən su kanalları (2010)
- Valcamonica qayaüstü rəsmlər, (1979)
- Santa Maria delle Grazie Kilsəsi və Leonardo da Vinçi tərəfindən çəkilən Sonuncu şam yeməyi tablosu (1980)
- Tarixi Roma şəhəri (1980)
- Tarixi Florensiya şəhəri (1982)
- Piazza del Duomo, (1987)
- Venesiya və su kanalları (1987)
- Tarixi San Gimignano şəhəri (1990)
- Sassi və Matera Kilsəsi (1993)
- Vicenza şəhəri və Paladyan Villaları (1994)
- Crespi d'Adda (1995)
- Ferrara şəhəri və Po Deltası (1995)
- Tarixi Neapol şəhəri (1995)
- Tarixi Siena şəhəri (1995)
- Castel del Monte (1996)
- Ravenna şəhərində yerləşən Xristianlıqın ilkin məbədləri (1996)
- Tarixi Pienza şəhəri (1996)
- Alberobello (1996)
- (1997)
- Agrigento antik şəhəri (1997)
- Pompey və Herkulanum antik şəhərləri (1997)
- Botanika bağı (Padua şəhəri)(1997)
- Torre Civica və Piazza Grande (Modena şəhəri) (1997)
- Costiera Amfiteatrı (1997)
- Portovenere və Cinque Terre] (1997)
- Su Nuraxi di Barumini (1997)
- Villa Romana del Casale (1997)
- Aquileia antik şəhəri (1998)
- Cilento ave Vallo di Diano Milli Parkı (1998)
- Urbino şəhərinin antik mərkəzi (1998)
- Villa Adriana (1999)
- Tarixi Verona şəhəri (2000)
- Aeolia Adaları (2000)
- Villa d'Este (2001)
- Val di Noto (Siciliya adasının qərbində yerləşir) (2002)
- Sacri Monti, Piedmont və Lombardy (2003)
- Val d'Orcia (2004)
- Le Strade Nuove və Palazzi dei Rolli (2006)
- Manuta və Sabbioneta (2008)
- Rhaetian Dəmiryolu (2008)
- Dolomitlər (2009)
- Bend of the Boyne antik şəhəri (1993)
- Skellig Michael (1996)
- Drottningholm (1991)
- Birka və Hovgarden (1993)
- Engelsberg Dəmir yolları (1993)
- Tanum qayaüstü rəsmlər (1994)
- Skogskyrkogarden (1994)
- Visby antik şəhəri (1995)
- Gammelstad kilsəsi (1996)
- Laponya (1996)
- Karlskrona Donanma Limanı (1998)
- Cənubi Öland əkin sahələri (2000)
- Kvarken Adaları (2000) (yarısı Finlandiya'da)
- Falun mədənləri (2001)
- Varberg Radio Stansiyası (2004)
- Struve Jeodezik (2005) (siyahıda 9 ölkə ilə birlikdə təmsil olunur.)
Xarici keçidlər
- UNESCO-nun ümumdünya irsinin siyahısı
- UNESCO-nun rəsmi saytı
- UNESCO Ümumdünya irsi
- UNESCO Ümumdünya irsi
- UNESCO Ümumdünya irsi Meşə proqranı
- http://whc.unesco.org/en/list/kml Google Earth
- http://www.vrheritage.org Ümumdünya irsi məqalələr toplusu
- http://www.world-heritage-tour.org Ümumdünya irsi şəkillərdə
İstinadlar
Bu məqalədəki istinadlar müvafiq ilə göstərilməlidir. |
- Dünya Miras Listesi 2022-10-04 at the Wayback Machine – Amblem
- "Dünya Miras Listesi". 2012-10-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-28.
- "Mirasın gerçek hikâyesi". 2008-06-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-29.
- "Arxivlənmiş surət". 2022-10-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-08-29.
- "İrsi Komitəsi". 2022-03-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-12-10.
- "Dünya Miras Listesi". 2015-11-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-29.
- Dünya Miras Listesi 2018-12-26 at the Wayback Machine – Adaylar
- "Arxivlənmiş surət". 2017-03-30 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-29.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-01-14 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-29.
- "Arxivlənmiş surət". 2018-07-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-29.
- "Arxivlənmiş surət". 2016-12-14 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-29.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-06-11 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-29.
- "Arxivlənmiş surət". 2018-12-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-29.
- "Arxivlənmiş surət". 2018-12-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-29.
- "Arxivlənmiş surət". 2018-12-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-29.
- "Arxivlənmiş surət". 2016-12-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-29.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-03-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-29.
- "Arxivlənmiş surət". 2016-12-12 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-29.
- "Arxivlənmiş surət". 2012-06-30 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-29.
- "Arxivlənmiş surət". 2018-12-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-29.
- "Arxivlənmiş surət". 2016-12-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-29.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-06-16 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-29.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-06-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-29.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-06-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-29.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-06-12 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-29.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-06-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-29.
- "Arxivlənmiş surət". 2016-12-31 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-29.
- "Arxivlənmiş surət". 2016-12-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-29.
- "Arxivlənmiş surət". 2016-11-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-29.
- "Arxivlənmiş surət". 2016-12-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-29.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-03-15 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-29.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-05-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-29.
- "Arxivlənmiş surət". 2012-04-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-29.
- "Arxivlənmiş surət". 2018-12-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-29.
- "Arxivlənmiş surət". 2016-11-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-29.
- "Arxivlənmiş surət". 2016-12-10 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-29.
- "Arxivlənmiş surət". 2012-03-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-29.
- "Arxivlənmiş surət". 2012-04-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-29.
- "Arxivlənmiş surət". 2012-05-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-29.
- "Arxivlənmiş surət". 2016-12-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-29.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-06-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-29.
- "Arxivlənmiş surət". 2016-11-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-29.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-02-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-29.
- "Arxivlənmiş surət". 2016-12-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-29.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-01-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-29.
- "Arxivlənmiş surət". 2016-12-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-29.
- "Arxivlənmiş surət". 2014-07-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-29.
- "Arxivlənmiş surət". 2016-12-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-29.
- "Arxivlənmiş surət". 2018-12-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-29.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-03-16 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-29.
- "Arxivlənmiş surət". 2016-12-10 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-29.
- "Arxivlənmiş surət". 2016-12-31 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-29.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-06-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-29.
- "Arxivlənmiş surət". 2018-12-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-29.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-06-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-29.
- "Arxivlənmiş surət". 2016-11-30 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-29.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-06-16 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-29.
- "Arxivlənmiş surət". 2018-12-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-29.
- "Arxivlənmiş surət". 2016-12-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-29.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-02-14 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-29.
- "Arxivlənmiş surət". 2016-11-30 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-29.
- "Arxivlənmiş surət". 2016-12-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-29.
- "Arxivlənmiş surət". 2016-11-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-29.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-06-10 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-29.
- "Arxivlənmiş surət". 2012-04-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-29.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-02-15 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-29.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-06-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-29.
- "Arxivlənmiş surət". 2016-11-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-29.
- "Arxivlənmiş surət". 2016-11-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-29.
- "Arxivlənmiş surət". 2018-12-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-29.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-06-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-29.
- "Arxivlənmiş surət". 2018-12-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-29.
- "Arxivlənmiş surət". 2016-11-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-29.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-06-15 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-29.
- "Arxivlənmiş surət". 2018-12-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-29.
- "Arxivlənmiş surət". 2016-12-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-06-16 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2016-12-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2016-11-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2016-12-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2016-11-19 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2016-12-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2016-12-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2016-12-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-01-19 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2012-04-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-06-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-29.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-06-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-06-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-06-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-06-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-06-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-06-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2018-12-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-06-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-06-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-06-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2018-12-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-06-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-06-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-06-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-07-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-07-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-07-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-06-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2018-12-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-06-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-06-11 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-06-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-07-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-07-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-07-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-06-30 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-07-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2016-11-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-08-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2016-12-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2019-05-15 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-11-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-06-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-06-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2018-12-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2015-11-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-29.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-06-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-06-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-06-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-06-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-06-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-29.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-06-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-06-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-06-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-06-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-07-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-07-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2019-09-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-07-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-07-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-07-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-07-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-10-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-06-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2018-01-15 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-06-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-07-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2018-07-12 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2007-01-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2011-04-10 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2011-05-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2011-01-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-11-19 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-06-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2009-11-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2011-05-14 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-06-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-06-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2015-10-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2009-10-31 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2009-12-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-07-11 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2009-08-19 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2012-04-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2010-12-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2011-05-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2018-12-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2018-12-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2018-12-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2018-12-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2018-12-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2018-12-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2018-12-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2018-12-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2018-12-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-06-14 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2018-12-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2016-12-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2018-12-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2018-12-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2018-12-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2018-12-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2018-12-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2018-12-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2018-12-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2018-12-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2018-12-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2018-12-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2018-12-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2018-12-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2018-12-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2018-12-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2018-12-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2018-12-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2018-12-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2018-12-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2018-12-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2018-12-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2018-12-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2018-12-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2018-12-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2018-12-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2018-12-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2018-12-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2018-12-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2018-12-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-10-10 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2015-12-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-07-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-07-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-07-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-07-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2007-10-11 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2013-03-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-04-19 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-01-14 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-07-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2015-09-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2018-12-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2018-12-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2018-12-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2018-12-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2018-12-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2018-12-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2018-12-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2018-12-26 tarixində . İstifadə
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaledeki ve ya bolmedeki melumatlar kohnedir Sehifeye yenilenmis melumatlar elave etmekle Vikipediyani zenginlesdirmeye komek ede bilersiniz Obyektlerin sayina gore lider olkeler 47 Italiya 43 Ispaniya 40 Cin 37 Fransa 36 Almaniya 31 Meksika 28 Hindistan 28 Britaniya 24 Rusiya 21 ABS Dunya Medeniyyet Miraslari siyahisi UNESCO nun Dunya miraslari Komitesi terefinden teyin olunmus ve yerlesdikleri olkenin dovlet orqanlari terefinden qorunmasi zemanet edilmis butun dunya ucun ehemiyyetli bir deyer dasidigi qebul edilen tebii ve medeni abidelerin siyahisidir Dunya Medeniyyet Miraslari siyahisinin yaradilmasinda meqsed butun insanlara mexsus olan deyerlerin qorunmasinda beynelxalq emekdasligi heyata kecirmekdir Nizamli olaraq yenilenen siyahiya 2004 ilden etibarile 134 olkeye aid 788 abide daxil edilmisdir Bunlarin 617 si medeni 154 u tebii 23 u ise medeni ve tebii abidelerdir 1972 ci ilde UNESCO 38 maddeden ibaret qetnameni qebul etdi Qetnamede hami terefinden umumdunya irsinin bir nefer kimi qorumali oldugu qeyd edilirdi Qetnameye 175 dovlet qosulmusdur Bunlardan 21 dovlet Umumdunya irsinin idare heyetinin uzvudur Umumdunya irsinin loqosuUmumdunya irsi dunyada olan nadir abide ve tebii qoruqlarin qorunmasi ile mesgul olur Bu idea Umumdunya irsinin resmi loqosundada eks olunmusdur Bu loqo Belcikali Karikatura ustasi Michel Olyff terefinden yaradilmis ve 1998 ci ilden etibaren resmi loqo olaraq istifade edilir Loqonun icersinde olan kvadrat insanin heyatda nelere nail ola bileceyni onun etrafinda olan daire ise tebietin insana verdiyi gozelliyi ifade edir Loqonun dairevi formada olmasi hem de butun dunyada olan irsin qorunmasi demekdir Loqonun etrafinda 3 dilde ingilisce fransizca ve almanca umumdunya irsi sozleri yazilmisdir SertlerUmumdunya irsine aid olunan sertler daim yenilenir Ancaq asagida gosterilen sertlerin birine tarixi abideler mutleq cavab vermelidir En onemli sert ise mutleq predmetin tarixi oneme sahib olmasidir Tarixi abideler ucun teleb olunan sertler I mohtesem senetkarliq numunesi hesab edilmelidir Dovrune gore insan terefinden yaradilan en muasir abide olmalidir II Aid oldugu dovrden baslayaraq medeniyyetin inkisafina mueyyen tesir gostermelidir Memarliq baximindan deyerli bir is hesab olunmalidir Eger abide antik seherdise en onemli sertlerden biri seherin hansi formada planlasdirilmasidir Numune kimi qedim ink medeniyyetine aid olan Macu Pikcu seherinin planlasdirilmasini qeyd etmek olar III Yer uzunden silinmis qedim xalqlarin birine aid olan abideler Bu kriteriya esasen Latin Amerikasi erazilerinde olan tarixi erazilere verilir IV bu kriteriya bir nece sivilizasiyaya kecmis tarixi abidelere verilir Esasen bele tarixi abideler Hindistanda olan dini mebedlerdir V muxtelif medeniyyetlerin bir yerde cemlenmesi neticesinde beynelmi medeniyyet formalasir Burada teleb olunan sertlerden biri de insanlarin dovrune gore yeni texniki kesflere imza atmasidir Bu kriteriya Peru ve Hindistan basda olmaqla diger olkelerde olan qedim sivilizasiyalara verilir VI Diger abidelerden koklu sekilde ferqlenen dunya medeniyyeti ucun evezolunmaz tarixi ve medeni onem dasiyan abidelere verilen kriteriya Tebietde olan tebii miraslara teleb olunan sertlerVII Gozel tebiet menzerelerine verilir Esas kriteriya kimi diger tebiet menzerelerinden ferqlenmesidir VIII Bir zamanlar yasamis heyvanlarin qaliqlari oldugu eraziler Geologiya baximindan boyuk oneme sahib olmalidir Nesli kesilmis heyvanlarin oyrenilmesi ucun evezsiz hesab olunan tebii magaralar IX Ekologiya baxmindan temiz ve hec bir zerere meruz qalmayan eraziler Sirin su qaynaqlarinin cox oldugu ve dunyada yalniz hemin eraziye mexsus heyvan ve bitki alemi olan eraziler X Tehluke qarsisinda olan ve elmi baximdan boyuk oneme sahib olan erazilere verilen kriteriya Abidelerin qorunmasi1954 cu ilde Misir Asuan su anbarinin tikilmesi sebebi ile Ebu Simbel mebedini qorumaq meqsedi ile abidenin hisse hisse sokulerek daha yuksek yerde yerlesdirilmesi ucun boyuk bir layiheye basladi Bu meqsedle 80 milyon dollar pulun 40 milyon dollari Avropa olkeleri terefinden odenildi Bu gun Venesiya Mohencodaro ve Borobu abidelerinin ucma tehlukeleri var Bu abidelerin qorunmasi meqsedi ile boyuk layiheler hazirlanir Bu isle UNESCO mesgul olur Umumdunya irsi komitesiEsas meqale Umumdunya irsi komitesi Umumdunya irsi komitesine 21 olke daxildir Her il komiteye bir dovlet rehberlik edir Ilde bir defe iclas kecirilir Iclasa hemin il komiteye rehberlik etmis olke basciliq edir Komitenin esas isi yeni namizedler arasinda secim aparmaq ve siyahida olan irslerin veziyyetini deyerlendirmekdir Umumdunya irsi komitesi hem de Umumdunya Medeniyyet fondunu idare edir Umumdunya irsinin numunelerinin yerlesdiyi olkeler 2007 Medeni irsin yerlesdiyi olkeler 2007 Tebietde olan tebii miraslarin yerlesdiyi olkeler 2007 Umumdunya irsine daxil olan dini abide ve mebedlerin yerlesdiyi olkeler 2007 Umumdunya irsi komitesine daxil olan 21 olkenin siyahisi ABS Avstraliya Barbados Behreyn Braziliya Cenubi Koreya CXR Ispaniya Israil Merakes Isvec Kanada Keniya Kuba Madaqaskar Misir Mavritaniya Iordaniya Peru Tunis NigerStatistikaUmumdunya irsinin siyahisinda 2009 cu il aprel ayina olan melumata gore dunyada 186 olkede 689 medeni 176 tebii 25 dini olmaqla Umumdunya irsi terefinden qorunan 890 abide var Yeni abidelerin siyahiya elave olunmasi onun durmadan genislenmesine sebeb olmusdur Hal hazirda 186 olkeden 166 dunya irsi siyahiya elave edilmesi ucun senedler toplanir ve abidelerde arasdirmalar aparilir En cox Umumdunya mirasi Italiyada yerlesir 43 eded En cox medeni miras da Italiyada yerlesir 40 eded En cox tebii miras Avstraliyada 11 eded dini miras ise Cin ve Avstraliyadadir her birinde 4 eded Erazi Tebii abideler Medeni abideler Diger nov abideler UmumiAfrika 33 42 3 78Ereb olkeleri 4 60 1 65Asiya Okeaniya 129 9 186Avropa ve Simali Amerika 56 375 9 440Cenubi Amerika ve Karib hovzesi 35 83 3 121Cemi 166 660 25 851 Bu siyahida dunyada Umumdunya irsine daxil olan abideler yerlesdiyi olkelere gore gosterilmisdir Abidelerin yaninda olan il hemin abidenin Umumdunya irsine ne zaman elave olundugnu gosterir T isaresi olan abideler ise tehluke qarsisinda olan abidelerdir AfrikaVirunqa Milli Parki Konqo Demokratik RespublikasiAksum EfiopiyaSimen Daglari EfiopiyaUmid burnuda olan muhafize merkezleri CARKenya Dagi KeniyaTsingy de Bemeraha Milli Parki MadaqaskarMalavi Golu MalaviTimbuktu MaliAir Daglari NigerNiokolo Koba Milli Parki SeneqalAldabra adasi Seysel adalariGebel Barkal SudanKilimancaro dagi TanzaniyaZenzibarda yerlesen antik das seher TanzaniyaViktoriya selalesi Zambiya ve Zimbabve Benin Abomey Kral Sarayi kompleksi 1985 Botsvana Tsodilo 2001 Burkina Faso Loropeni Xarabaliqlari 2009 Efiopiya Simien Milli Parki 1978 T Lalibelada dagin icersinde oyulmus kilseler 1978 Fasil Ghebbi 1979 Aksum 1980 Asagi Avash Vadisi 1980 Asagi Omo Vadisi 1980 Tiya 1980 Harar Jugol antik seheri 2006 Kot d Ivuar Nimba Dagi 1981 yarisi Qvineyada yerlesir T Tai Milli Parki 1982 Comoe Milli Parki 1983 T KDR Virunqa Milli Parki 1979 T Kahuzi Byeqa Milli Parki 1980 T Qaramba Milli Parki 1980 T Salonqa Milli Parki 1984 T Okapi qorugu 1996 T Qabon Lope Milli Parki 2007 Qambiya Ceyms Adasi 2003 Senegambiada das hasarlar 2006 Qana Qalalar ve Hasarlar Buyuk Acra olkenin merkezi ve qerb hissesinde yerlesir 1979 Enenevi Asanti tikilileri 1980 Qvineya Nimba Dagi yarisi Kot d Ivuarda yerlesir 1992 T CAR Sterkfontein Swartkrans Kromdraai ve Environs magaralari 1999 Simangaliso Milli Parki 1999 Robben Adasi 1999 Drakensberg Daglari 2000 Mapungubwe Medeniyyet qorugu 2003 Umid burnuda olan muhafize merkezleri 2004 Vredefort 2005 Richtersveld Medeniyyet qorugu ve Botanika bagi 2007 1987 Kamerun Dija tebiet qorugu 1987 Keniya Turkana Golu tebiet qorugu 1997 Kenya dagi Milli Parki 1997 Lamu intik seheri 2001 Muqqedes meseleri 2008 Madaqaskar Tsingy de Bemeraha Milli Parki 1990 Ambohimanga Tepeleri 2001 Atsinanada yerlesen yagis meseleri 2007 Mali Djenne antik seheri 1988 Timbuktu 1988 Bandigara Tepeleri 1989 Askianin Turbesi 2004 Malavi Malavi Golu Milli Parki 1984 Chongoni Qayaustu Tesvirleri 2006 Mavritaniya Banc d Arguin Milli Parki 1989 Ouadane Chinguetti Tichitt ve Oualata antik seherleri 1996 Mozambik Mozambik adasi 1991 Namibiya Tvyfelfonteyn 2007 Niger Air Daglari ve Tenere tebiet qorugu 1991 T W Milli Parki 1996 Nigeriya Sukur Medeniyyet qorugu 1999 Osun ve Osogbo Muqqedes meseleri 2005 MAR Manovo Gounda Floris Milli Parki 1988 T Seneqal Gore Adasi 1978 Niokolo Koba Beynalxalq park ve qorugu 1981 T Cuc qus yuvalari 1981 Muqqedes luis Adasi 2000 Seneqambiyada yerlesen das hasarlar yarisi Qambiyada yerlesir 2006 Seysel adalari Aldabra adasi 1982 Vallee de Mai qorugu 1983 Tanzaniya Ngorongoro mudafie zonasi 1979 Kilva Kisivani ve Songo Mnara xarabaliqlari 1981 T Serengeti dovlet qorugu 1981 Selous mudafie zonasi 1982 Kilimancaro Milli Parki 1987 Zenzibarda yerlesen antik das seher 2000 Kondoa Qayaustu Tesvirleri 2006 Toqo Koutammakou 2004 Uqanda Bvindi Milli Parki 1994 Rvenzori Milli Parki 1994 Kasubida yerlesen kral mezarlari 2001 Kabo Verde Cidade Velha Ribeira Grandenin tarixi merkezi 2009 Zambiya Viktoriya selalesi 1989 yarisi Zimbabvede yerlesir Zimbabve Mana Golleri Milli Parki 1984 Buyuk Zimbabve Milli Parki 1986 Khami Xarabaliqlari 1986 Viktoriya selalesi 1989 Yarisi Zambiyada yerlesir Motabo Daglari 2003 Ereb olkeleriMerakesGhadames Baalbek LivanEbu Simbel MisirQiza piramidalari MisirSam SuriyaKartaca TunisPetra Iordaniya Behreyn Qalat al Bahrain Antik Liman ve Dilmun Sivilizasiyasinin paytaxti 2005 Elcezair Al Qala Beni Hammad 1980 Djemila 1982 MZab Vadisi 1982 Tassili Ajjer 1982 Timgad 1982 Tipasa 1982 Elcazayirde Kasbah seheri 1992 Merakes Tarixi Fas seheri 1981 Tarixi Merakes seheri 1985 Ait Ben Haddouda yerlesen bedevi evler 1987 Tarixi Meknes seheri 1996 Volubilis antik seheri 1997 Tarixi Tetouan seheri 1997 Tarixi Essaouira seheri 2001 Mazagan antik portuqaliya koloniyasi 2004 Iraq Hatra 1985 Asur 2003 T Samarra antik seheri 2007 T Liviya Cyrene antik seher 1982 Leptis Magna antik seher 1982 Sabratha antik seher 1982 Acacus Daglari Kaya Resimleri 1986 Tarixi Ghadames seheri 1985 Livan Anjar 1984 Baalbek 1984 Biblos 1984 Sur seheri 1984 Muqqedes vadi ve Allahin sedirleri 1998 Misir Abu Mena 1979 T Teb antik seheri ve Nekropolu 1979 Tarixi Qahire Seheri 1979 Memfis ve Nekropol Qizada yerlesen piramidalar 1979 Ebu Simbel 1979 Muqeddes Yekaterina monastiri 2002 El Hitan vadisi Balinalar Vadisi 2005 Sudan Gebel Barkal ve Napatan erazilerinde olan abideler 2003 Suriya Tarixi Sam seheri 1979 Tarixi Busra seheri 1980 Palmira antik seheri 1980 Tarixi Halep seheri 1986 Crac des Chevaliers ve Salah El Din Qalasi 2006 Seudiyye Erebistani El Hicr antik seheri 2008 Tunis El Jem Amfiteatri 1979 Tarixi Tunis seheri 1979 Kartaca 1979 Ichkeul Milli Parki 1980 Kerkuane antik seheri ve Nekropol 1985 Kairouan 1988 Tarixi Sus seheri 1988 Dougga 1997 Oman Bahla Qalasi 1987 Bat Al Khutm ve Al Ayn antik seherleri 1988 Ereb oriks magarasi 1994 2007 ci ilde siyahidan cixarilmisdir Frankincense 2000 Aflaj Su anbari ve medeni qorugu 2006 Iordaniya Petra 1995 Quseir Amra 1995 Um er Rasas 2004 Yemen Tarixi Sibam seheri 1982 Tarixi Sana seheri 1986 Tarixi Zabid seheri 1993 T Socotra Adasi 2008 Asiya ve OkeaniyaEsas meqale Asiya ve Okeaniyadaki Umumdunya IrsiBamyan Buda heykelleri EfqanistanBuyuk Resifi AvstraliyaSidney Opera Evi AvstraliyaUluru AvstraliyaSundarban BanqladesBoyuk Cin seddi CinBorobudur mebedi IndoneziyaKomodo Milli Parki IndoneziyaSumatra yagis meseleri IndoneziyaUjung Kulon Milli Parki IndoneziyaQargidali teraslari FilippinlerHumayun turbesi HindistanNanda Devi Milli Parki HindistanTac Mahal HindistanPersepolis IranXirosima qardasliq heykeli YaponiyaItsukusima mebedi YaponiyaYakasima YaponiyaAngkor Vat KambocaSagamartha Milli Parki NepalOrxan yenisey abideleri MonqolustanSemerqend OzbekistanLahor PakistanSigirya Sri LankaQedim Urgenc Turkmenistan Efqanistan Cam minaresi 2002 T Bamyan Buda heykelleri 2003 T Avstraliya Buyuk Resifi 1981 Kakadu Milli Parki 1981 Villandra golleri 1981 Lord Hov Adasi 1982 Tazmaniya heyvanlarin yasadigi dovlet qorugu 1982 Avstraliyanin simalinda olan Godvana meseleri 1986 Uluru ve Kata Tjuta Milli Parklari 1987 Queensland bolgesinde yerlesen tropik bolgeler 1988 Qerbi Avstraliya 1991 Fraser Adasi 1992 Avstraliyanin serqinde yerlesen gumus yataqlari 1994 Herld ve McDonald Adalari 1997 Macquarie Adasi 1997 Buyuk goy daglar 2000 Purnululu Milli Parki 2003 Kral sergi salonu ve Carlton baglari 2004 Sidney Opera Binasi 2007 Banqlades Baqerhat mescid seheri 1985 Paharpur seherinde Budist ve Vihara mebedlerinin xarabaliqlari 1985 Sundarban 1997 CXR Ming ve Qing sulalelerinin Pekin ve Sanxayda yerlesen saraylari 1987 Xian ilk Cin imperatorunun mezarinin yerlesdiyi abide 1987 Moqao Magaralari 1987 Taishan Dagi 1987 Zhoukoudian dovlet qorugu 1987 Boyuk Cin seddi 1987 Huangshan Dagi 1990 Huanglong elmi ve tarixi arasdirma merkezi 1992 Jiuzhaigou vadisi elmi ve tarixi arasdirma merkezi 1992 Vulingyuan elmi ve tarixi arasdirma merkezi 1992 Vudang Daginda olan tarixi tikililer 1994 Potala Sarayi 1994 Daglarda olan merkezler ve etrafinda ki mebedler 1994 Qufu seherinde olan Kanfutsi mebedi mezar ve muzey kompleksi 1994 Lushan Milli Parki 1996 Emei elmi ve tarixi arasdirma merkezi 1996 Ping Yao 1997 Suzhou seherinde yerlesen baglar 1997 Tarixi Lijiang seheri 1997 Yaz Saray Pekin 1998 Cennet mebedi 1998 Dazu Qayaustu Tesvirleri 1999 Vuyi Dagi 1999 Anhui seherinde tarixi kendler Xidi ve Hongcun 2000 Ming ve Qing sulalelerinin kral mezarliqlari 2000 Longmen katakomba mezarlar 2000 Qingcheng Dagi ve Dujianyang su anbari 2000 Yungang katakomba mezarlari 2001 Uc paralel cay 2003 Antik Koguryo Kralliginin paytaxti 2004 Tarixi Macao seheri 2005 Sichuan Panda Barikadalari 2006 Yin Xu 2006 Diaolou ve etraf erazilerde olan kendler 2007 Cenubi Cin medeni bolgesi 2007 Fujian Tulou 2008 Sanqingshan Milli Parki 2008 Vutai Dagi 2009 Indoneziya Borobudur mebedi 1991 Komodo Milli Parki 1991 Prambanan mebedi 1991 Ujung Kulon Milli Parki 1991 Sangiran ilk insanlarin yasadigi duserge 1996 Lorentz Milli Parki 1999 Sumatra seherinde yagis meseleri 2004 Filippin Barok Kilisesi 1993 Tubbataha Resifi 1993 Qargidali tarlalari 1995 T Antik Vigan seheri 1999 Puerto Princesa Milli Parki 1999 Cenubi Koreya Haeinsa mebedi Tripitaka Koreana 1995 Jongmyo mebedi 1995 Seokguram katakomba mezarlari 1997 Changdeokgung Sarayi 1997 Hwaseong Qalasi 1997 Gochang Hvasun ve Gangva 2000 Gyeongju seherinde tarixi yerleri 2000 Volkanik Jeju Adasi 2007 Joseon sulalesinin mezarliqi 2009 Hindistan Agra Qalasi 1983 Ajanta Magaralari 1983 Ellora magaralari 1983 Tac Mahal 1983 Mahabalipuram seherinde olan qaliqlar 1984 Konarakda yerlesen gunes mebedi 1984 Manas Tebiet qorugu 1985 T Kaziranga Milli Parki 1985 Keoladeo Milli Parki 1985 Goa seherinde qedim kilse ve monastir 1986 Fatehpur Sikri 1986 Hampi qaliqlari 1986 qaliqlari 1986 Elephanta Magaralari 1987 Boyuk Chola mebedi 1987 Pattadakal qaliqlari 1987 Sundarban Milli Parki 1987 Nanda Devi Milli Parki 1988 Sanchi Budist mebedi ve qaliqlari 1989 Humayun turbesi Dehli 1983 Qutb Minar kompleksi Dehli 1993 Hindistanda daglarda yerlesen gizli demiryol xettleri 1999 Bodh Gayada yerlesen Mahabodi mebedi 2002 Bhimbetka 2003 Champaner Pavagadh bolgesinde Arxeoloji menteqeler 2004 Chhatrapati Shivaji Terminus 2004 Qizil Qala 2007 Iran Neqsi Cahan meydani Isfahan 1979 Persepolis 1979 Coge 1979 Suleyman taxti 2003 Bam ve etraf eraziler 2004 T Pasargad 2004 Sultaniye seheri 2005 Bisotun 2006 Iranda olan ermeni kilseleri 2008 Sustar su anbari 2009 Tebriz qapali bazari 2010 Seyx Sefi kompleksi 2010 Israil Tarixi Quds seheri ve xarabaliqlari 1981 Israil Kudus uzerinde hak talep etmektedir T Masada 2001 Tarixi Akka seheri 2001 Tel Eviv seheri etrafinda yerlesen ag seher 2003 Muqqedes Incilde adi qeyd olunan yerler Meggido Hazor ve Beer Sheba 2005 Neqev colluk erazide olan antik seherler kompleksi 2005 Hayfa seherinde olan muqqedes yerler ve qerbi Galilee 2008 Yaponiya Horyu jide Budist mebedinin qaliqlari 1993 Himeji jo 1993 Shirakami Sanchi 1993 Yakushima 1993 Tarixi Kyoto Uji ve Otsu seherleri 1994 Tarixi Shirakava go ve Gokayama kendleri 1995 Xirosima qardasliq heykeli At 1996 Itsukusima mebedi 1996 Nara seherinin qaliqlari 1998 Nikko mebedler kompleksi 1999 Ryukyu Kralliginin dovrune aid olan eserler 2000 Kii Daglarinda olan muqqedes yerler 2004 Shiretoko 2005 Ivami Ginzan gumus medenleri ve etrafi 2007 Kamboca Angkor 1992 Preah Vihear mebedi 2008 Qazaxistan 2003 Tamgali Qayaustu Tesvirleri 2004 Saryarka simali Qazaxistanda goller 2008 Qirgizistan Suleyman Muqqedes dag 2009 KXDR Koguryo Kralliginin mezarligi 2004 Laos Luang Prabang seheri 1995 Vat Phou ve Champasak antik seherler 2001 Malayziya Gugung Mulu Milli Parki 2000 Kinebalu Milli Parki 2000 Maleka ve Corctoun seherleri 2008 Monqolustan Uvs Nuur 2003 Yarisi Rusya da Orxan yenisey abideleri 2004 Nepal Katmandu Vadisi 1979 Sagamartha Milli Parki 1979 Chitvan Milli Parki 1984 Lumbini Buda nin Dogum Yeri 1997 Ozbekistan Itcan Kala 1990 Buxara seherinin qaliqlari 1993 Sehri Sebz antik seheri 2000 Semerqend Medeniyyetlerin qovusdugu yer 2001 Pakistan Moenjodaro xarabaliqlari 1980 Tahti Bahi budist mebedi ve Sehri Bahlol yaxinliginda olan xarabaliqlar 1980 Taxila 1980 Lahor qalasi ve Salemar baglari 1981 T Makli seherinin tarixi yerleri 1981 Rohtas Qalasi 1997 Papua Yeni Qvineya Kuk Ekin saheleri 2008 Solomon adalari Rennell dovlet qorugu 1998 Sri Lanka Polonnaruwa antik seheri 1982 Sigirya antik seheri 1982 Anuradhapura antik seheri 1982 Gallle antik seheri ve xarabaliqlari 1988 Muqqedes Kandy seheri 1988 Sinharaja mese saheleri 1988 Dambullada qizil mebedi 1991 Tailand Ayutthaya antik seheri 1991 Sukhotai antik seheri 1991 Thungyai tebiet qorugu 1991 Ban Chiang antik seheri 1992 Dong Phayayen Khao Yai meseleri 2005 Turkmenistan Qedim Mary tarix merkezi 1999 Qedim Urgenc 2005 Nisa seherinde yerlesen Part Kralliginin Qalasi 2007 Vanuatu Kral Roi Matanin Mulku 2008 Vyetnam Hue seherinin qaliqlari 1993 Ha Long kendi 1994 Hoi An antik seheri 1999 Menim ovladim mebedi 1999 Phong Nha Ke Milli Parki 2003 Yeni Zelandiya Te Wahipounamu Qerbi Yeni Zelandiyada yerlesir 1990 Tongariro Milli Parki 1990 Yeni Zelandiya qerbi qutb adalari 1998 AvropaAachen Kafedrali AlmaniyaTrier AlmaniyaButrint AlbaniyaSchonbrunn Sarayi AvstriyaIceri Seher AzerbaycanQobustan qayaustu resmler AzerbaycanQiz qalasi AzerbaycanSirvansahlar sarayi AzerbaycanBrugge BelcikaBiaovieza meseleri Belarus ve PolsaGout Adasi Boyuk BritaniyaLondon Qalasi Boyuk BritaniyaStounhenc Boyuk BritaniyaVestminster sarayi Boyuk BritaniyaMostar Korpusu Bosniya ve HerseqovinaParis Fransa Fransa Fransa IspanyaDubrovnik Hirvatistan Ispanya Ispanya IspanyaBirka Isvec Isvicre ItalyaKolizey Italya ItalyaSurtsey Izlanda IsrailTel Aviv Israil Kanada Kanada Macaristan Makedonya MaltaBergen Norvec Polonya PolonyaBelem qalasi Portekiz RomanyaBaykal golu Rusya RusyaKremlin Rusya RusyaSan MarinoIstanbul TurkiyeKapadokya Turkiye TurkiyePamukkale TurkiyeSafranbolu TurkiyeKiev UkraynaVatikan YunanistanAfon YunanistanDelfi Yunanistan Almaniya Aachen Kafedrali 1978 Speyer Kafedrali 1981 Wurzburg meydai ve baglari 1981 Vies Kilsesi 1983 Augustusburg ve Falkenlust Qalalari 1984 Meryem Ana Kafedrali ve Muqqedes Maykl Kilsesi 1985 Trier Roma qaliqlari Muqqedes Peter Kafedrali 1986 Limes Roma Imperiyasinin kilse qaliqlari 1987 Boyuk Britaniya ile birlikde siyahida temsil edilir Hanseatik dovrune aid olan tarixi Lubek seheri 1987 Lorsch seherinde yerlesen eyni adli monastir ve kilse kompleksi 1991 Rammelsberg medenleri Antik Goslar seheri ve Yuxari Harz su anbari 1992 Maulbronn Monastir Kompleksi 1993 Bamberg antik seheri 1993 Quendlinburg antik seheri Colegiate kilsesi ve qalasi 1994 Potsdam ve Berlin seherinde yerlesen bagca ve baglar 1994 Volkingen Demiryollari 1994 Messel medenleri 1995 Bauhaus Vimar ee Dessaude yerlesen merkezler ve onlarin etrafi 1996 Koln Kafedrali 1996 Eisleben ve Wittenberg xarabaliqlari 1996 Veymar 1998 Berlin seherinde yerlesen muzeyler adasi 1999 Vartburq qalasi 1999 Dessau Worlitzda yerlesen kralliq binasi 2000 Reichenau Adasi 2000 Zeche Zollverein komur medeni 2001 Stralsund ve Vismar antik seheri 2002 Ren Vadisi 2002 Muskauer Parki 2004 Polsa ile birlikde siyahida temsil edilir Bremen seherinde yerlesen belediyye binasi ve Roland heykelli 2004 Regensburg antik seheri ve Stadtamhof Ma 2006 Berlin seherinde yerlesen muasir evler 2008 Vadden denizi 2009 Niderlandla birlikde siyahida temsil edilir Drezden ve Elba vadisi 2004 Andorra Madriu Perafita Claror Vadisi 2004 Albaniya Butrint antik seheri 1992 Berat ve Gjirokastra antik seherlerinin merkezi 2005 Avstriya Salzburg antik seher merkezi 1996 Schonbrunn sarayi ve baglari 1996 Hallstatt Dachstein ve Salzkammergut medeniyyet merkezleri 1997 Semmering Demiryollari 1998 Graz antik seheri ve Eggenberg Qalasi 1999 2010 Wachau vadisi 2000 Neusiedl ve Ferto golleri 2001 Macaristan ile birlikde siyahida temsil edilir Vyana seherinin antik merkezi 2001 Azerbaycan Qiz qalasi Baki 2000 Sirvansahlar saray kompleksi 2000 Iceriseher 2000 Qobustan qayaustu tesvirleri 2007 Seki xan sarayi 2019 Belcika Begina tikilileri 1998 La Grand Place 1998 Canal du Centrede yerlesem gemi liftleri 1998 Fransa ve Belcikada yerlesen Can Qalalari 1999 Fransa ile birlikde siyahida temsil edilir Tarixi Brugge seheri 2000 Memar Victor Horta muzeyi 2000 Spiennes das dovrunden qalan medenler 2000 Notre Dame kilsesi 2000 Plantin Moretus Muzey Kompleksi 2005 Stokle sarayi 2009 Belarus Bialowieza Mesesi 1979 Polsa ile birlikde siyahida temsil edilir Mir Qalasi 2000 Nesvizh seherinde yerlesen medeni ve tarixi binalar 2005 Struve Jeodezik 2005 Birlesmis Kralliq Gayvinidde yerlesen qalalar 1986 Durham Qalasi ve Durham kafedrali 1986 Demir Korpu 1986 Boyuk Qaldirim 1986 Muqqedes Kilda 1986 Studley Kral parki 1986 Stounhenc 1986 Blenheim Sarayi 1987 Bath antik seheri 1987 Hadrian Divarlari 1987 yarisi Almaniyada Vestminster sarayi 1987 Kenterberi kafedrali 1988 Muqqedes Augustine monastiri 1988 Muqqedes Martin Kilsesi 1988 Henderson Adasi 1988 London Qullesi 1988 Gough ve Inaccesible adalari 1995 Kohne ve yeni Edinburq seheri 1995 Greenvich seherinde yerlesen orta esr tikilileri 1997 Das dovrune aid olan Orkney kendi 1999 Blaenavon Iqtisadiyyat bolgesi 2000 Tarixi Saint Corc seheri Bermud adalarinda yerlesir 2000 Dervent Vadisinde yerlesen yel dermanlari 2001 Dorset ve Devon qayaliqlari 2001 New Lanark 2001 Saltaire 2001 Kralin botanika bagi 2003 Liverpul Orta esrlerde tacirler terefinden istifade edilen liman 2004 Cornval ve Qerbi Devon medenleri 2006 Pontcysytlle su kanali 2009 Bosniya ve Herseqovina Antik Mostar seheri ve Mostar korpusu 2005 Drina korpusu 2007 Bolqaristan Boyana Kilsesi 1979 Madara Medeniyyet Merkezi 1979 Ivanovo dasdan yonulmus kilse kompleksi 1979 Kazanlak seherinde yerlesen Trayka mezarliqi 1979 Nessebar antik seheri 1983 Pirin Milli Parki 1983 Rila Monastiri 1983 Srebarna Tebiet qorugu 1983 Sveshtari seherinde yerlesen Trayka mezarliqi 1985 Cexiya Tarixi Cesky Krumlov seheri 1992 Tarixi Praqa seheri 1992 Tarixi Telc seheri 1992 Zelena Hora seherinde yerlesen Muqqedes Cons kilsesi 1994 Kutna Hora antik seheri ve Muqqedes Barbara kilsesi 1995 Lednice Valtice Medeniyyet Merkezi 1996 Kromeriz Qalasi ve baglar kompleksi 1998 Tarixi Holasovice kendi 1998 Litomysl Qalasi 1999 Olomouc muqqedes mebedi 2000 Brno seherinde yerlesen Tugendhat Villasi 2001 TrebioYahudi mehellesi ve Muqqedes Procopius Bazilikasi 2003 Danimarka Jelling medeni merkezi Runik daslari ve kilsesi 1994 Roskilde Kafedrali 1995 Kronborg Qalasi 2000 Ilulissat buzlagi Qrenlandiyada yerlesir 2004 Ermenistan Haghpat ve Sanahin Monastirlari 1996 Ecmiadzin seherinde yerlesen kilse 2000 Zvartnots antik seheri 2000 Geghard Monastiri ve Yuxari azat vadisi 2000 Estoniya Tarixi Tallin seheri 1997 Struve Jeodezik 2005 siyahida 9 olke ile birlikde temsil olunur Finlandiya Suomenlinna Qalasi 1991 Tarixi Rauma seheri 1991 Tarixi Petajavesi kilsesi 1994 Verla taxta zavodu 1996 Sammallahdenmaki bolgesinde yerlesen Tunc dovrune aid mezarlar 1999 Kvarken Adalari 2000 yarisi Isvec te Struve Jeodezik 2005 siyahida 9 olke ile birlikde temsil olunur Fransa Chartres Kafedrali 1979 Mont Saint Michel 1979 Versal Sarayi ve bagi 1979 Vezere Vadisinde yerlesen magaralar 1979 Vezelay kilsesi ve tepesi 1979 Amen kafedrali 1981 Arles seherinde yerlesen Roma Imperiyasinin qaliqlari 1981 Fontenay Sistersiyan Monastiri 1981 Fontenblo sarayi ve bagi 1981 Orange seherinde yerlesen Roma Imperiyasinin qaliqlari 1981 Arc et Senans 1982 Saint Savin sur Gartempe Monastiri 1983 Porto Korfezi 1983 Place Stanislas Place de la Carriere ve Place d Alliance 1983 Pont du Gard 1985 Strasburq Grande ile 1988 Reims seherinde yerlesen Notre Dame Kafedrali Saint Remi Monastiri ve Tau Sarayi 1991 Sena ve etrafi 1991 Burj kafedrali 1992 Avignon seherinin antik merkezi Papa sarayi Avignon korpusu 1995 Canal du Midi 1996 Carcassonne antik seheri 1997 Mont Perdu 1997 yarisi Ispanya da Liyon seherinin tarixi merkezi 1998 Santiago de Compostela yolun Fransada yerlesen hissesi 1998 Saint Emilion 1999 Loire Vadisi 2000 Province Orta esrlerin yarmarka seheri 2001 Le Havre 2005 Bordo seherinin antik merkezi 2007 Vauban xarabaliqlari 2008 Gurcustan Bagrati Kafedrali ve Gelati Monastiri 1984 Misxeta seherinin tarixi merkezi 1994 T Yuxari Svaneti 1996 Xorvatiya Diokletiana sarayi 1979 Antik Dubrovnik seheri 1979 Plitvice golleri 1979 Eupharsius Bazilikasi 1997 Trogir antik seher 1997 Muqqedes Ceyms Kafedrali 2000 Stari Grad deresi 2008 Niderland Schokland ve etrafi 1995 Amsterdam seherinin mudafie xetti 1996 Antik Villemstad seheri 1997 Kinderdijk kendinde yerlesen yel dermanlari 1997 D F Woudagemaal buxarla isleyen fabrik 1998 Beemster 1999 Rietveld Schroder Sarayi 2000 Vidden Denizi 2009 Siyahida Almaniya ile birlikde temsil edilir Amsterdam seherinde yerlesen su kanallari 2010 Italiya Valcamonica qayaustu resmler 1979 Santa Maria delle Grazie Kilsesi ve Leonardo da Vinci terefinden cekilen Sonuncu sam yemeyi tablosu 1980 Tarixi Roma seheri 1980 Tarixi Florensiya seheri 1982 Piazza del Duomo 1987 Venesiya ve su kanallari 1987 Tarixi San Gimignano seheri 1990 Sassi ve Matera Kilsesi 1993 Vicenza seheri ve Paladyan Villalari 1994 Crespi d Adda 1995 Ferrara seheri ve Po Deltasi 1995 Tarixi Neapol seheri 1995 Tarixi Siena seheri 1995 Castel del Monte 1996 Ravenna seherinde yerlesen Xristianliqin ilkin mebedleri 1996 Tarixi Pienza seheri 1996 Alberobello 1996 1997 Agrigento antik seheri 1997 Pompey ve Herkulanum antik seherleri 1997 Botanika bagi Padua seheri 1997 Torre Civica ve Piazza Grande Modena seheri 1997 Costiera Amfiteatri 1997 Portovenere ve Cinque Terre 1997 Su Nuraxi di Barumini 1997 Villa Romana del Casale 1997 Aquileia antik seheri 1998 Cilento ave Vallo di Diano Milli Parki 1998 Urbino seherinin antik merkezi 1998 Villa Adriana 1999 Tarixi Verona seheri 2000 Aeolia Adalari 2000 Villa d Este 2001 Val di Noto Siciliya adasinin qerbinde yerlesir 2002 Sacri Monti Piedmont ve Lombardy 2003 Val d Orcia 2004 Le Strade Nuove ve Palazzi dei Rolli 2006 Manuta ve Sabbioneta 2008 Rhaetian Demiryolu 2008 Dolomitler 2009 Irlandiya Bend of the Boyne antik seheri 1993 Skellig Michael 1996 Isvec Drottningholm 1991 Birka ve Hovgarden 1993 Engelsberg Demir yollari 1993 Tanum qayaustu resmler 1994 Skogskyrkogarden 1994 Visby antik seheri 1995 Gammelstad kilsesi 1996 Laponya 1996 Karlskrona Donanma Limani 1998 Cenubi Oland ekin saheleri 2000 Kvarken Adalari 2000 yarisi Finlandiya da Falun medenleri 2001 Varberg Radio Stansiyasi 2004 Struve Jeodezik 2005 siyahida 9 olke ile birlikde temsil olunur Xarici kecidlerUNESCO nun umumdunya irsinin siyahisi UNESCO nun resmi sayti UNESCO Umumdunya irsi UNESCO Umumdunya irsi UNESCO Umumdunya irsi Mese proqrani http whc unesco org en list kml Google Earth http www vrheritage org Umumdunya irsi meqaleler toplusu http www world heritage tour org Umumdunya irsi sekillerdeIstinadlarBu meqaledeki istinadlar muvafiq istinad sablonlari ile gosterilmelidir Dunya Miras Listesi 2022 10 04 at the Wayback Machine Amblem Dunya Miras Listesi 2012 10 21 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 28 Mirasin gercek hikayesi 2008 06 05 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 29 Arxivlenmis suret 2022 10 04 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2011 08 29 Irsi Komitesi 2022 03 25 tarixinde Istifade tarixi 2020 12 10 Dunya Miras Listesi 2015 11 01 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 29 Dunya Miras Listesi 2018 12 26 at the Wayback Machine Adaylar Arxivlenmis suret 2017 03 30 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 29 Arxivlenmis suret 2017 01 14 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 29 Arxivlenmis suret 2018 07 18 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 29 Arxivlenmis suret 2016 12 14 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 29 Arxivlenmis suret 2017 06 11 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 29 Arxivlenmis suret 2018 12 24 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 29 Arxivlenmis suret 2018 12 24 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 29 Arxivlenmis suret 2018 12 24 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 29 Arxivlenmis suret 2016 12 07 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 29 Arxivlenmis suret 2017 03 02 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 29 Arxivlenmis suret 2016 12 12 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 29 Arxivlenmis suret 2012 06 30 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 29 Arxivlenmis suret 2018 12 24 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 29 Arxivlenmis suret 2016 12 06 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 29 Arxivlenmis suret 2017 06 16 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 29 Arxivlenmis suret 2017 06 08 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 29 Arxivlenmis suret 2017 06 08 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 29 Arxivlenmis suret 2017 06 12 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 29 Arxivlenmis suret 2017 06 08 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 29 Arxivlenmis suret 2016 12 31 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 29 Arxivlenmis suret 2016 12 13 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 29 Arxivlenmis suret 2016 11 27 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 29 Arxivlenmis suret 2016 12 09 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 29 Arxivlenmis suret 2017 03 15 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 29 Arxivlenmis suret 2017 05 25 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 29 Arxivlenmis suret 2012 04 26 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 29 Arxivlenmis suret 2018 12 24 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 29 Arxivlenmis suret 2016 11 24 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 29 Arxivlenmis suret 2016 12 10 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 29 Arxivlenmis suret 2012 03 02 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 29 Arxivlenmis suret 2012 04 18 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 29 Arxivlenmis suret 2012 05 04 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 29 Arxivlenmis suret 2016 12 06 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 29 Arxivlenmis suret 2017 06 01 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 29 Arxivlenmis suret 2016 11 26 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 29 Arxivlenmis suret 2017 02 07 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 29 Arxivlenmis suret 2016 12 06 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 29 Arxivlenmis suret 2017 01 28 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 29 Arxivlenmis suret 2016 12 02 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 29 Arxivlenmis suret 2014 07 01 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 29 Arxivlenmis suret 2016 12 02 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 29 Arxivlenmis suret 2018 12 24 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 29 Arxivlenmis suret 2017 03 16 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 29 Arxivlenmis suret 2016 12 10 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 29 Arxivlenmis suret 2016 12 31 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 29 Arxivlenmis suret 2017 06 06 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 29 Arxivlenmis suret 2018 12 25 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 29 Arxivlenmis suret 2017 06 23 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 29 Arxivlenmis suret 2016 11 30 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 29 Arxivlenmis suret 2017 06 16 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 29 Arxivlenmis suret 2018 12 25 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 29 Arxivlenmis suret 2016 12 07 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 29 Arxivlenmis suret 2017 02 14 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 29 Arxivlenmis suret 2016 11 30 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 29 Arxivlenmis suret 2016 12 02 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 29 Arxivlenmis suret 2016 11 28 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 29 Arxivlenmis suret 2017 06 10 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 29 Arxivlenmis suret 2012 04 18 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 29 Arxivlenmis suret 2017 02 15 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 29 Arxivlenmis suret 2017 06 23 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 29 Arxivlenmis suret 2016 11 22 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 29 Arxivlenmis suret 2016 11 22 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 29 Arxivlenmis suret 2018 12 24 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 29 Arxivlenmis suret 2017 06 08 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 29 Arxivlenmis suret 2018 12 24 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 29 Arxivlenmis suret 2016 11 23 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 29 Arxivlenmis suret 2017 06 15 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 29 Arxivlenmis suret 2018 12 24 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 29 Arxivlenmis suret 2016 12 06 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2017 06 16 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2016 12 06 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2016 11 23 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2016 12 22 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2016 11 19 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2016 12 06 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2016 12 03 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2016 12 07 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2017 01 19 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2012 04 05 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2017 06 23 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 29 Arxivlenmis suret 2017 06 23 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2017 06 23 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2017 06 23 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2017 06 23 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2017 06 23 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2017 06 23 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2018 12 24 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2017 06 23 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2017 06 22 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2017 06 23 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2018 12 24 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2017 06 23 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2017 06 23 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2017 06 23 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2017 07 05 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2017 07 05 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2017 07 05 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2017 06 23 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2018 12 25 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2017 06 09 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2017 06 11 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2017 06 23 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2017 07 05 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2017 07 05 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2017 07 07 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2017 06 30 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2017 07 05 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2016 11 26 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2017 08 13 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2016 12 09 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2019 05 15 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2017 11 28 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2017 06 23 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2017 06 09 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2018 12 24 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2015 11 01 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 29 Arxivlenmis suret 2017 06 23 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2017 06 23 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2017 06 23 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2017 06 23 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2017 06 23 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 29 Arxivlenmis suret 2017 06 23 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2017 06 23 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2017 06 23 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2017 06 23 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2017 07 05 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2017 07 05 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2019 09 03 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2017 07 05 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2017 07 05 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2017 07 05 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2017 07 05 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2017 10 13 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2017 06 23 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2018 01 15 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2017 06 21 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2017 07 05 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2018 07 12 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2007 01 28 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2011 04 10 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2011 05 24 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2011 01 29 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2017 11 19 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2017 06 23 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2009 11 26 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2011 05 14 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2017 06 23 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2017 06 23 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2015 10 23 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2009 10 31 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2009 12 27 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2017 07 11 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2009 08 19 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2012 04 05 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2010 12 29 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2011 05 24 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2018 12 26 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2018 12 26 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2018 12 26 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2018 12 26 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2018 12 26 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2018 12 26 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2018 12 26 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2018 12 26 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2018 12 26 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2017 06 14 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2018 12 26 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2016 12 24 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2018 12 26 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2018 12 26 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2018 12 26 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2018 12 26 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2018 12 26 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2018 12 26 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2018 12 26 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2018 12 26 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2018 12 26 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2018 12 26 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2018 12 26 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2018 12 26 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2018 12 26 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2018 12 26 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2018 12 26 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2018 12 26 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2018 12 26 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2018 12 26 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2018 12 26 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2018 12 24 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2018 12 26 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2018 12 26 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2018 12 26 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2018 12 26 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2018 12 26 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2018 12 26 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2018 12 26 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2018 12 26 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2017 10 10 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2015 12 18 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2017 07 05 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2017 07 05 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2017 07 05 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2017 07 05 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2007 10 11 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2013 03 25 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2017 04 19 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2017 01 14 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2017 07 05 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2015 09 06 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2018 12 26 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2018 12 26 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2018 12 26 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2018 12 26 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2018 12 26 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2018 12 26 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2018 12 26 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 30 Arxivlenmis suret 2018 12 26 tarixinde Istifade