Hayfa ivritcə חיפה ərəbcə حيفا israilin şimalının ən böyük şəhəri və ölkənin üçüncü böyük şəhəridir şəhərHayfaivr ח יפ ה

Hayfa (İvritcə: חיפה; Ərəbcə: حيفا) — İsrailin şimalının ən böyük şəhəri və ölkənin üçüncü böyük şəhəridir.

Hayfa

ivr. ‏חֵיפָה‏‎
ərəb. حَيْفَا‎


Bayraq	Gerb

Ölkə

İsrail

Dairə

[[Hayfa dairəsi]]

Eynat Kaliş-Rotem

Tarixi və coğrafiyası

Əsası qoyulub

1761

Yaşayış məntəqəsi statuslu

1877

Sahəsi

63.67 km²

Saat qurşağı

, yayda

Əhalisi

278 903 nəfər (2016)

Sıxlığı

4223.9 nəf./km²

Aqlomerasiya

1 048 900

Milli tərkibi

yəhudilər: 81.2%
ərəblər: 9.8%
druzlar: 0.1%
digərləri: 8.9%

Rəqəmsal identifikatorlar

Telefon kodu

+972 4

Poçt indeksi

33000

Digər

haifa.muni.il

Hayfa

Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

İsraildə sıx olaraq ərəb əhalisi yaşayan bir şəhərdir. Müqəddəs Kitablarda (Əhdi-i Atik, Tövrat) adı keçmişdir. Yəhudilər, Romalılar, Ərəblər, Səlibçilər, Osmanlılar Hayfanı idarə etmişlər. Kavalalı Mehmet Əli Paşanın şəhəri təkrar ələ keçirməsindən əvvəl Hayfa 1799-ci ildə tərəfindən işğal edilmişdir. Müqəddəs Kitablarda adı keçən Kermil Dağı Hayfadadır. Bu dağda xristianlıq, müsəlmanlıq və son olaraq Bahailik- üçün müqəddəs bir qalıq olan İlyas Peyğəmbərin mağarası da vardır. Həmçinin bu dağ yamaclarında Bəhai Dininin Dünya Mərkəzi ilə gözəlliyiylə tanınmış bağçaları və terraslar var.

Əhalisi 278 903 nəfər (2016-cı il). Hayfada 1948-ci ildə 98 600 insan yaşayırdı.

Etimologiyası

Versiyalardan birinə görə, şəhərin adı ivrit dilində ‏חוף יפה‏‎ "xof yafe" — "gözəl sahildir" deməkdir. şəhərin adını İsa Məsihin çarmıxa çəkildiyi dövrdə yaşamış baş kahin Kayafanın adıyla bağlayırdılar. Daha bir versiyaya görə, bu ad aramey dilində "xaffa"-"sahil" sözündən yaranıb (aramey dili daha əvvəl bu regionda geniş yayılmışdı).

Tarixi

Hayfanın hələ Roma imperiyası dövründə əsası qoyulmuşdur. Talmud dövründə (III–V əsrlərdə) Hayfanın yerində çiçəklənən yəhudi qəsəbəsi mövcud idi. Səlibçilər dövründə (XI əsr) bura o vaxtlar üçün kifayət qədər böyük yaşayış məntəqəsi və əhəmiyyətli Aralıq dənizi limanı idi. Karmel dağında karmelçilərin ordeni yerləşirdi. 1880-ci illərin sonundan Hayfa böyük liman şəhəri və Fələstinin əsas dəniz qapıları olur. 1930-cu illərdə Hayfa qeyri-leqal immiqrasiyanın mərkəzi idi. Qeyri-leqal repatriant-yəhudilərin əksəriyyəti, həmçinin nasist Almaniyasından qaçqınlar Fələstinə Hayfa portu vasitəsilə çatırdılar. 1944-cü ilə yəhudilər həmin vaxt 128 min nəfər əhalisi olan Hayfanın əhalisinin əksəriyyətini təşkil edirdilər.

Qardaşlaşmış şəhərlər

Tarixlərin əsas mənbəyi — Hayfa bələdiyyəsinin rəsmi saytı (ing.).

Odessa, Ukrayna — 13 sentyabr 1992-ci ildən.
Boston, Massaçusets, ABŞ — 10 noyabr 1999-cu ildən.
San-Fransisko, Kaliforniya, ABŞ — 1984-cü ildən.
, Florida, ABŞ — 2002-ci ilin martından.
Portsmut, Böyük Britaniya — 1962-ci ildən.
, Böyük Britaniya — 30 iyun 1980-ci ildən.
, London, Böyük Britaniya — 9 sentyabr 1968-ci ildən.
Turin, İtaliya — 6 mart 1997-ci ildən.
Olborq, Danimarka — 25 dekabr 1972-ci ildən.
Antverpen, Belçika — 7 may 1986-cı ildən.
Bremen, Almaniya — 1978-ci ildən.
Düsseldorf, Almaniya — 1988-ci ildən.
Mayns, Almaniya — 30 mart 1987-ci ildən.
Erfurt, Almaniya — 6 fevral 2000-ci ildən.
Marsel, Fransa — 1962-ci ildən.
Limasol, Kipr Respublikası — 9 sentyabr 2000-ci ildən.
Şanxay, Çin — 21 iyun 1994-cü ildən.
Manila, Filippin — 22 mart 1971-ci ildən.
Keyptaun, CAR.
Rosario, Argentina — 10 mart 1988-ci ildən.
Sankt-Peterburq, Rusiya — 20 may 2008-ci ildən.

Həmçinin bax

İstinadlar

Winter, Dave. Israel Handbook: With the Palestinian Authority Areas. Footprint Travel Guides. səh. 560. 2020-05-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-11-13.
"Рабби Авдими из Хайфы" (rus). IsraelInfo.ru. 20 августа 2010 года. 2011-08-24 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-09-16.
. .haifa.muni.il. 12 oktyabr 2013 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 oktyabr 2013.
San-Fransisko Ensiklopediyası 2013-10-08 at the Wayback Machine (ing.)
Turin Hayfa bələdiyyəsinin saytında qardaşlaşmış şəhər kimi qeyd edilməyib. Buradakı informasiyanın mənbəyi: http://www.comune.torino.it/relint/inglese/coordinamento/report05.pdf 2008-02-29 at the Wayback Machine (ing.).
25 dekabrda alyansın layihəsi təsdiqlənib; şəhərlərin qardaşlaşması haqqında müqavilə 1973-cü ilin yanvarında imzalanıb.
Hayfa bələdiyyəsinin saytında Keyptaunun adı çəkilir, amma müqavilənin imzalanması haqqında heç bir şey deyilmir. 2006-cı ilin avqustuna olan məlumatlara görə bu iki şəhərin qardaşlaşması proqramı çərçivəsində heç bir fəaliyyət olmamışdır.
MigNews saytındakı məlumata əsasən 2017-10-19 at the Wayback Machine (rus.).

Xarici keçidlər

Hayfa şəhərinin rəsmi veb-saytı
Places To Visit in Haifa 2014-08-09 at the Wayback Machine
Haifa city – the complete guide to Haifa 2008-02-15 at the Wayback Machine

[1] Winter, Dave. Israel Handbook: With the Palestinian Authority Areas. Footprint Travel Guides. səh. 560. 2020-05-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-11-13.

[ravvi_avidimi-2] "Рабби Авдими из Хайфы" (rus). IsraelInfo.ru. 20 августа 2010 года. 2011-08-24 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-09-16.

[3] . .haifa.muni.il. 12 oktyabr 2013 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 oktyabr 2013.

[4] San-Fransisko Ensiklopediyası 2013-10-08 at the Wayback Machine (ing.)

[5] Turin Hayfa bələdiyyəsinin saytında qardaşlaşmış şəhər kimi qeyd edilməyib. Buradakı informasiyanın mənbəyi: http://www.comune.torino.it/relint/inglese/coordinamento/report05.pdf 2008-02-29 at the Wayback Machine (ing.).

[6] 25 dekabrda alyansın layihəsi təsdiqlənib; şəhərlərin qardaşlaşması haqqında müqavilə 1973-cü ilin yanvarında imzalanıb.

[7] Hayfa bələdiyyəsinin saytında Keyptaunun adı çəkilir, amma müqavilənin imzalanması haqqında heç bir şey deyilmir. 2006-cı ilin avqustuna olan məlumatlara görə bu iki şəhərin qardaşlaşması proqramı çərçivəsində heç bir fəaliyyət olmamışdır.

[8] MigNews saytındakı məlumata əsasən 2017-10-19 at the Wayback Machine (rus.).