Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Bu məqaləni lazımdır. |
Yeni Zelandiya (ing. New Zealand) — Okeaniyada yerləşən dövlət.
Yeni Zelandiya | |||||
---|---|---|---|---|---|
Aotearoa | |||||
| |||||
100% Pure | |||||
Rəsmi dilləri |
| ||||
Paytaxt | Vellinqton | ||||
İdarəetmə forması | Konstitusiyalı monarxiya | ||||
Kral/general-qubernator | III Çarlz/ 21.10.2021 – h.h. | ||||
baş nazir | |||||
Sahəsi | Dünyada 76-cı | ||||
• Ümumi | 267710 km² | ||||
Əhalisi | |||||
• Əhali | 4 500 min nəfər (125-ci) | ||||
• Siyahıyaalma (5.III.2013) | 4 242 048 nəf. | ||||
• Sıxlıq | 16 nəf./km² | ||||
ÜDM (AQP) | |||||
• Ümumi | 159 millyard dollar (71-ci) | ||||
• Adambaşına | 35 200 dollar () | ||||
Valyuta | Yeni Zelandiya dolları | ||||
İnternet domeni | .nz | ||||
NZ | |||||
BOK kodu | NZL | ||||
Telefon kodu | +64 | ||||
Saat qurşaqları | | ||||
Nəqliyyatın yönü | sol[d] | ||||
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Etimologiya
Yerli sakinlər – Maorilər Yeni Zelandiyanı "Aotearoa" adlandırırdılar, bu söz "Uzun ağ bulud torpağı" kimi tərcümə olunur. Yeni Zelandiya müxtar adalar Kuka və Niueni da öz tərkibinə daxil edir. Tokelau və Yeni Zelandiyanın Antarktidadakı ərazi iddialarıdır.
Erkən sovet dövrünə aid Azərbaycandilli mənbələrdə "Yeni Zelanda" adlandırılmışdır.
Coğrafiyası
Sakit okeanın cənub şərqində yerləşir. İki böyük adadan (Şimal ada və Cənub adadan) ibarətdir və aralarındə əsas adalar Stüart və Çatem olan çoxsaylı kiçik adalardan ibarətdir.
Demoqrafiyası
Əhalisi 2006-cı il siyahıya almasının yekunlarına əsasən 4 027 947 nəfərdir. Ölkə əhalsi Avropadan gəlmələrdir. Burada azlıq təşkil edən yerli əhali - maorilər də yaşayır. Asiya və Polineziya mühacirləri də azlıq təşkil edir və əsasən şəhərlərdə yaşayırlar.
Yeni Zelandiyanın kraliçası II dövlətin başçısıdır və o olmadıqda onu general-qubernator əvəz edir. Kraliça dövlətə başçılıq etsə də, onu idarə etmir. Onun həqiqi siyasi təsir hüququ yoxdur və hakimiyyəti simvolikdir. Siyasi hakimiyyət hökumətin başçısı olan baş nazirin rəhbərliyi altında demokratik seçilmiş parlamentin əlindədir.
Panorama
Dünyada heç bir başqa ölkə Yeni Zelandiya kimi mənzərəli panoramlara malik deyil. Subtropik və bitki ilə zəngin Nortlenddən bir vaxtlar Redyard Kiplinqin "Dünyanın Səkkizinci Möcüzəsi" kimi təsvir etdiyi Fiorilənddəki Milli Parkın gözəl Mitra zirvələrindək. Bu həqiqətən də, çoxsaylı heyranedici təbiət kontrastları ilə dolu cənnət yeridir. Yeni Zelandiya iki əsas adadan ibarətdir. Bunların hər ikisi öz gözəl mənzərələri ilə tanınır. Şimali adada Yeni Zelandiyanın ən iri şəhəri Oklend və əsas beynəlxalq qapılar yerləşir. Klenddən siz şimala subtropikə valeh edici sahillərə, delfinlərlə üzə biləcəyiniz çimərliklərə və iri kauri və nəhəng qıjılar görə biləcəyiniz meşələrə və ya cənuba qeyzerlərə və Rotoruaya yollana bilərsininz.
Kol basmış göllər və vulkanlar, dünyanın ən sıx meşələri və beləcə paytaxt Vellinqton şəhərinədək. Kraysterç – Cənub ada qapıları, burada siz balinalara baxmaqdan və raftinqdən həzz alacaqsınız. Digər kontinentlərdən ayrı olduğuna görə Yeni Zelandiya çox zəngin vəhşi təbiətə, unikal və nadir birki, quş və həşərat növlərinə malikdir. Bunlardan ən tanınmışı qanadsız Kividir, hətta yeni Zelandiyalıları bəzən bu cür adlandırırlar. Həmçinin hea (dağ popuqayı), kaka popuqayı, Yeni Zelandiya tuisi və sarı gözlü pinqvin. Yeni Zelandiya sahillərində albatros, firtına quşu və pinqvin daxil olmaqla xeyli dəniz quşu yaşayır.
Yeni Zelandiya az ölkələrdəndir ki, bir gündə siz yaxından balina görə bilərsiniz, delfinlərlə üzə bilərsiniz, cənub kral albatrosunun nəcibliyindən zövq ala bilərsiniz.
Tuatara – dinozavrların yaşadığı dövrə aid olan sürünəndir, və yalnız Yeni Zelandiyada yaşayır. Burada nadir sahil hörümçəyi başqa heç bir ilan və zəhərli heyvan yoxdur. Yeni Zelandiya meşələri – tropik meşələr (qırmızı şam ağacı və s.) həmişə yaşıl ağac növləri və nəhəng ayı döşəklərindən ibarətdir. Yeni Zelandiya həmçinin çiçəklənən güllərin və ağacların (metrosideros) unikal növləri ilə zəngin ölkədir.
Xarici keçidlər
- Statistics New Zealand : QuickStats is based on New Zealand's 2006 Census of Population and Dwellings, held on 7 March 2006 - QuickStats About Culture and Identity (pdf) 6 iyul 2009 at the Wayback Machine
Şəhərlər
- Oklənd (böyük şəhəri)
- Vellinqton
İstinadlar
- https://www.legislation.govt.nz/act/public/2016/0017/latest/DLM6174518.html.
- http://www.legislation.govt.nz/regulation/public/2004/0427/latest/DLM302188.html?search=qs_all%40act%40bill%40regulation_left+side+road_resel&p=1.
- Veselovski, N. Sədullayev (redaktor). Yaponiya və onun müsəlləh qüvvələri (az.). Bakı: Azərnəşr. 1932. səh. 34.
- . 2008-11-19 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-05-11.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Yeni Zelandiya ing New Zealand Okeaniyada yerlesen dovlet Yeni ZelandiyaAotearoaBayraq Gerb d 100 PureHimn Tanri Yeni Zelandiyani qorusun source source track track track track track track track track track track Resmi dilleri Maori dili 1 avqust 1987 ingilis diliPaytaxt VellinqtonIdareetme formasi Konstitusiyali monarxiyaKral general qubernator III Carlz 21 10 2021 h h bas nazirSahesi Dunyada 76 ci Umumi 267710 km Ehalisi Ehali 4 500 min nefer 125 ci Siyahiyaalma 5 III 2013 4 242 048 nef Sixliq 16 nef km UDM AQP Umumi 159 millyard dollar 71 ci Adambasina 35 200 dollar Valyuta Yeni Zelandiya dollariInternet domeni nzNZBOK kodu NZLTelefon kodu 64Saat qursaqlari UTC 13 00UTC 12 00Neqliyyatin yonu sol d Vikianbarda elaqeli mediafayllarYeni ZelandiyaEtimologiyaYerli sakinler Maoriler Yeni Zelandiyani Aotearoa adlandirirdilar bu soz Uzun ag bulud torpagi kimi tercume olunur Yeni Zelandiya muxtar adalar Kuka ve Niueni da oz terkibine daxil edir Tokelau ve Yeni Zelandiyanin Antarktidadaki erazi iddialaridir Erken sovet dovrune aid Azerbaycandilli menbelerde Yeni Zelanda adlandirilmisdir CografiyasiSakit okeanin cenub serqinde yerlesir Iki boyuk adadan Simal ada ve Cenub adadan ibaretdir ve aralarinde esas adalar Stuart ve Catem olan coxsayli kicik adalardan ibaretdir DemoqrafiyasiEhalisi 2006 ci il siyahiya almasinin yekunlarina esasen 4 027 947 neferdir Olke ehalsi Avropadan gelmelerdir Burada azliq teskil eden yerli ehali maoriler de yasayir Asiya ve Polineziya muhacirleri de azliq teskil edir ve esasen seherlerde yasayirlar Yeni Zelandiyanin kralicasi II dovletin bascisidir ve o olmadiqda onu general qubernator evez edir Kralica dovlete basciliq etse de onu idare etmir Onun heqiqi siyasi tesir huququ yoxdur ve hakimiyyeti simvolikdir Siyasi hakimiyyet hokumetin bascisi olan bas nazirin rehberliyi altinda demokratik secilmis parlamentin elindedir PanoramaDunyada hec bir basqa olke Yeni Zelandiya kimi menzereli panoramlara malik deyil Subtropik ve bitki ile zengin Nortlendden bir vaxtlar Redyard Kiplinqin Dunyanin Sekkizinci Mocuzesi kimi tesvir etdiyi Fiorilenddeki Milli Parkin gozel Mitra zirvelerindek Bu heqiqeten de coxsayli heyranedici tebiet kontrastlari ile dolu cennet yeridir Yeni Zelandiya iki esas adadan ibaretdir Bunlarin her ikisi oz gozel menzereleri ile taninir Simali adada Yeni Zelandiyanin en iri seheri Oklend ve esas beynelxalq qapilar yerlesir Klendden siz simala subtropike valeh edici sahillere delfinlerle uze bileceyiniz cimerliklere ve iri kauri ve neheng qijilar gore bileceyiniz meselere ve ya cenuba qeyzerlere ve Rotoruaya yollana bilersininz Kol basmis goller ve vulkanlar dunyanin en six meseleri ve belece paytaxt Vellinqton seherinedek Kraysterc Cenub ada qapilari burada siz balinalara baxmaqdan ve raftinqden hezz alacaqsiniz Diger kontinentlerden ayri olduguna gore Yeni Zelandiya cox zengin vehsi tebiete unikal ve nadir birki qus ve heserat novlerine malikdir Bunlardan en taninmisi qanadsiz Kividir hetta yeni Zelandiyalilari bezen bu cur adlandirirlar Hemcinin hea dag popuqayi kaka popuqayi Yeni Zelandiya tuisi ve sari gozlu pinqvin Yeni Zelandiya sahillerinde albatros firtina qusu ve pinqvin daxil olmaqla xeyli deniz qusu yasayir Yeni Zelandiya az olkelerdendir ki bir gunde siz yaxindan balina gore bilersiniz delfinlerle uze bilersiniz cenub kral albatrosunun necibliyinden zovq ala bilersiniz Tuatara dinozavrlarin yasadigi dovre aid olan surunendir ve yalniz Yeni Zelandiyada yasayir Burada nadir sahil horumceyi basqa hec bir ilan ve zeherli heyvan yoxdur Yeni Zelandiya meseleri tropik meseler qirmizi sam agaci ve s hemise yasil agac novleri ve neheng ayi doseklerinden ibaretdir Yeni Zelandiya hemcinin ciceklenen gullerin ve agaclarin metrosideros unikal novleri ile zengin olkedir Xarici kecidlerStatistics New Zealand QuickStats is based on New Zealand s 2006 Census of Population and Dwellings held on 7 March 2006 QuickStats About Culture and Identity pdf 6 iyul 2009 at the Wayback MachineSeherlerOklend boyuk seheri VellinqtonIstinadlarhttps www legislation govt nz act public 2016 0017 latest DLM6174518 html http www legislation govt nz regulation public 2004 0427 latest DLM302188 html search qs all 40act 40bill 40regulation left side road resel amp p 1 Veselovski N Sedullayev redaktor Yaponiya ve onun muselleh quvveleri az Baki Azernesr 1932 seh 34 2008 11 19 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2009 05 11 Yeni Zelandiya ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin