BOK kodlarının siyahısı

Beynəlxalq Olimpiya Komitəsi Olimpiya Oyunlarında iştirak edən ölkələri və həmin ölkələrin hər bir idmançı qruplarını işarə etmək üçün üç hərfli abreviaturadan ibarət ölkə kodlarından istifadə edir. Hər bir kod isə bir Milli Olimpiya Komitəsini müəyyənləşdirir. Ancaq bəzi kodlar var ki, keçmiş Olimpiya Oyunlarında digər xüsusi hallar üçün istifadə olunub. Fərqli ölkələrdən olan idmançılardan ibarət komandalar və ya heç bir milləti təmsil etməyən idmançı qrupları bu xüsusi hallara misal ola bilər.

Beynəlxalq Olimpiya Hərəkatının bayrağı

Beynəlxalq Paralimpiya Hərəkatının bayrağı

BOK kodlarının bir neçəsi standartlaşdırlmış kodlarından fərqlidir. FİFA kimi digər idman təşkilatıları təmsilçi ölkələri işarə etmək üçün oxşar kodlardan istifadə edir, ancaq bəzi fərqliliklər mövcuddur. Birlik Oyunları Federasiyası və ya Peşəkar Tennis Assosiasiyası kimi digər belə təşkilatlar BOK-la eyni siyahını istifadə edir.

Tarixi

1956 Qış Olimpiya Oyunları və 1960 Yay Olimpiya Oyunları BOK tərəfindən dərc olunmuş məlumata görə hər bir Milli Olimpiya Komitəsini işarələmək üçün ölkələrin başlanğıc qısaltmalarından istifadə olunmuş ilk Olimpiyadalar idi. Lakin, kod kimi növbəti bir neçə il ərzində tez-tez təşkilatçı ölkənin dilinə uyğun olan qısaltmalardan (İtaliyanın ev sahibliyi etdiyi 1956 Qış Olimpiya Oyunları və 1960 Yay Olimpiya Oyunlarında Yaponiya üçün GIA qısaltmasından; italyan dilində Yaponiya Giappone kimi yazıldığı üçün) və ya ölkənin fransızca adına uyğun qısaltmalardan (Cənubi Koreya üçün COR; fransızca Corée yazıldığı üçün) istifadə olundu. 1972 Qış Olimpiya Oyunlarına yaxın əksər kodlar hazırkı standart hallarına gətirildilər, lakin sonrakı illərdə bir neçə dəyişikliklər olub. Bütün bunlardan əlavə, SSRİ-nin parçalanması, Almaniyanın birləşməsi, Yuqoslaviyanın dağılması, Çexoslovakiyanın parçalanması və bir neçə coğrafi adların yenidən adlandırılması kodlardakı dəyişikliklərə səbəb olub.

200-dən çox Milli Olimpiya Komitəsinin bu siyahısından əlavə Paralimpiya Oyunlarında iştirakı ilə standartlaşdırılmış BOK kodları tələb olundu. Belə ki, müvafiq olaraq Makao üçün MAC, Farer adaları üçün FRO qısaltmalarından istifadə edilir.

Hazırkı Milli Olimpiya Komitələri

Olimpiya Hərəkatının tərkibində hazırda 205 Milli Olimpiya Komitəsi var. Aşağıdakı cədvəllərdə hər bir MOK üçün hazırda istifadə olunan kodlar və keçmiş Olimpiyadalarda həmin Olimpiya Oyunlarının rəsmi məlumatına görə istifadə olunmuş müxtəlif kodlar göstərilir. İstifadə olunan keçmiş kodların bəziləri əlavə olaraq aşağıdakı bölmələrdə izah olunur. Əgər bir kod qısaltması eyni bir ildə həm Yay Olimpiya Oyunları, həm də Qış Olimpiya Oyunları üçün istifadə olunubsa, cədvəldə uyğun olaraq "S" və "W" ilə göstərilib.

A

Kod	Keçid	Ölkə (MOK)	İstifadə olunmuş digər kodlar
AFG	[1]
ALB	[2]
ALG	[3]		AGR (1964), AGL (1968 S)
AND	[4]
ANG	[5]
ANT	[6]
ARG	[7]
ARM	[8]
ARU	[9]
ASA	[10]
AUS	[11]
AUT	[12]
AZE	[13]	Azərbaycan

B

Kod	Keçid	Ölkə (MOK)	İstifadə olunmuş digər kodlar
BAH	[14]
BAN	[15]
BAR	[16]		BAD (1964)
BDI	[17]
BEL	[18]
BEN	[19]		DAY (1964), DAH (1968–1976)
BER	[20]
BHU	[21]
BIH	[22]		BSH (1992 S)
BIZ	[23]	Beliz	HBR (1968–1972)
BLR	[24]
BOL	[25]
BOT	[26]
BRA	[27]
BRN	[28]
BRU	[29]
BUL	[30]
BUR	[31]		VOL (1972–1984)

C

Kod	Keçid	Ölkə (MOK)	İstifadə olunmuş digər kodlar
CAF	[32]		AFC (1968)
CAM	[33]		CAB (1964), KHM (1972–1976)
CAN	[34]
CAY	[35]
CGO	[36]
CHA	[37]		CHD (1964)
CHI	[38]		CIL (1956 W, 1960 S)
CHN	[39]
CIV	[40]		IVC (1964), CML (1968)
CMR	[41]
COD	[42]		COK (1968), ZAI (1972–1996)
COK	[43]
COL	[44]
COM	[45]
CPV	[46]
CRC	[47]		COS (1964)
CRO	[48]
CUB	[49]
CYP	[50]
CZE	[51]		TCH (1984)

D

Kod	Keçid	Ölkə (MOK)	İstifadə olunmuş digər kodlar
DEN	[52]		DAN (1960 S, 1968 W), DIN (1968 S)
DJI	[53]
DMA	[54]
DOM	[55]

E

Code	Link	Nation (NOC)	Other codes used
ECU	[56]
EGY	[57]		RAU (1960, 1968), UAR (1964)
ERI	[58]
ESA	[59]		SAL (1964–1976)
ESP	[60]		SPA (1956–1964, 1968 W)
EST	[61]	Estoniya
ETH	[62]		ETI (1960, 1968)

F

Kod	Keçid	Ölkə (MOK)	İstifadə olunmuş digər kodlar
FIJ	[63]		FIG (1960)
FIN	[64]
FRA	[65]
FSM	[66]

G

Kod	Keçid	Ölkə (MOK)	İstifadə olunmuş digər kodlar
GAB	[67]
GAM	[68]
GBR	[69]		GRB (1956 W–1960), GBI (1964)
GBS	[70]
GEO	[71]
GEQ	[72]
GER	[73]		ALL (1968 W), ALE (1968 S)
GHA	[74]
GRE	[75]
GRN	[76]
GUA	[77]		GUT (1964)
GUI	[78]
GUM	[79]
GUY	[80]		GUA (1960), GUI (1964)

H

Kod	Keçid	Ölkə (MOK)	İstifadə olunmuş digər kodlar
HAI	[81]
HKG	[82]		HOK (1960–1968)
HON	[83]
HUN	[84]		UNG (1956 W, 1960 S)

I

Kod	Keçid	Ölkə (MOK)	İstifadə olunmuş digər kodlar
INA	[85]		INS (1960)
IND	[86]
IRI	[87]		IRN (1956–1988), IRA (1968 W)
IRL	[88]
IRQ	[89]		IRK (1960, 1968)
ISL	[90]		ICE (1960 W, 1964 S)
ISR	[91]		ISL
ISV	[92]
ITA	[93]
IVB	[94]

J

Kod	Keçid	Ölkə (MOK)	İstifadə olunmuş digər kodlar
JAM	[95]
JOR	[96]
JPN	[97]		GIA (1956 W, 1960 S), JAP (1960 W)

K

Kod	Keçid	Ölkə (MOK)	İstifadə olunmuş digər kodlar
KAZ	[98]
KEN	[99]
KGZ	[100]
KIR	[101]
KOR	[102]		COR (1956 W, 1960 S, 1968 S, 1972 S)
KOS	[103]
KSA	[104]		ARS (1968–1976), SAU (1980–1984)
KUW	[105]

L

Kod	Keçid	Ölkə (MOK)	İstifadə olunmuş digər kodlar
LAO	[106]
LAT	[107]	Latviya
LBA	[108]		LYA (1964), LBY (1968 W)
LBR	[109]
LCA	[110]
LES	[111]
LIB	[112]		LEB (1960 W, 1964 S)
LIE	[113]		LIC (1956 W, 1964 S, 1968 W)
LTU	[114]		LIT (1992 W)
LUX	[115]

M

Kod	Keçid	Ölkə (MOK)	İstifadə olunmuş digər kodlar
MAD	[116]		MAG (1964)
MAR	[117]		MRC (1964)
MAS	[118]		MAL (1964–1988)
MAW	[119]
MDA	[120]		MLD (1994)
MDV	[121]
MEX	[122]
MGL	[123]		MON (1968 W)
MHL	[124]
MKD	[125]
MLI	[126]
MLT	[127]		MAT (1960–1964)
MNE	[128]
MON	[129]
MOZ	[130]
MRI	[131]
MTN	[132]
MYA	[133]		BIR (1960, 1968–1988), BUR (1964)

N

Kod	Keçid	Ölkə (MOK)	İstifadə olunmuş digər kodlar
NAM	[134]
NCA	[135]		NCG (1964), NIC (1968)
NED	[136]		OLA (1956 W), NET (1960 W), PBA (1960 S), NLD (1964 S), HOL (1968–1988)
NEP	[137]
NGR	[138]		NGA (1964)
NIG	[139]		NGR (1964)
NOR	[140]
NRU	[141]
NZL	[142]		NZE (1960, 1968 W)

O

Kod	Keçid	Ölkə (MOK)	İstifadə olunmuş digər kodlar
OMA	[143]

P

Kod	Keçid	Ölkə (MOK)	İstifadə olunmuş digər kodlar
PAK	[144]
PAN	[145]
PAR	[146]
PER	[147]
PHI	[148]		FIL (1960, 1968)
PLE	[149]
PLW	[150]
PNG	[151]		NGY (1976–1980), NGU (1984–1988)
POL	[152]
POR	[153]
PRK	[154]		NKO (1964 S, 1968 W), CDN (1968)
PUR	[155]		PRI (1960), PRO (1968)

Q

Kod	Keçid	Ölkə (MOK)	İstifadə olunmuş digər kodlar
QAT	[156]

R

Kod	Keçid	Ölkə (MOK)	İstifadə olunmuş digər kodlar
ROU	[157]		ROM (1956–1960, 1972–2006), RUM (1964–1968)
RSA	[158]		SAF (1960–1972)
RUS	[159]
RWA	[160]

S

Kod	Keçid	Ölkə (MOK)	İstifadə olunmuş digər kodlar
SAM	[161]
SEN	[162]		SGL (1964)
SEY	[163]
SIN	[164]
SKN	[165]
SLE	[166]		SLA (1968)
SLO	[167]
SMR	[168]		SMA (1960–1964)
SOL	[169]
SOM	[170]
SRB	[171]
SRI	[172]		CEY (1960-1964, 1972), CEI (1968 S)
STP	[173]
SUD	[174]
SUI	[175]		SVI (1956 W, 1960 S), SWI (1960 W, 1964 S)
SUR	[176]
SVK	[177]
SWE	[178]		SVE (1956 W, 1960 S), SUE (1968 S)
SWZ	[179]
SYR	[180]		RAU (1960), SIR (1968)

T

Kod	Keçid	Ölkə (MOK)	İstifadə olunmuş digər kodlar
TAN	[181]
TGA	[182]		TON (1984)
THA	[183]
TJK	[184]
TKM	[185]
TLS	[186]		IOA (^[en], 2000)
TOG	[187]
TPE	[188]		RCF (1960), TWN (1964–1968), ROC (1972–1976)
TTO	[189]		TRT (1964–1968) TRI (1972–2012)
TUN	[190]
TUR	[191]	Türkiyə
TUV	[192]

U

Kod	Keçid	Ölkə (MOK)	İstifadə olunmuş digər kodlar
UAE	[193]
UGA	[194]
UKR	[195]
URU	[196]		URG (1968)
USA	[197]		SUA (1960 S), EUA (1968 S)
UZB	[198]

V

Kod	Keçid	Ölkə (MOK)	İstifadə olunmuş digər kodlar
VAN	[199]
VEN	[200]
VIE	[201]		VET (1964), VNM (1968–1976)
VIN	[202]

Y

Kod	Keçid	Ölkə (MOK)	İstifadə olunmuş digər kodlar
YEM	[203]

Z

Kod	Keçid	Ölkə (MOK)	İstifadə olunmuş digər kodlar
ZAM	[204]		NRH (1964)
ZIM	[205]		RHO (1960–1972)

Tarixi BOKlar və komandalar

Hələ də istifadə də olan kodlar

On dörd tarixi Milli Olimpiya Komitəsi və ya komandaların keçmiş Olimpiyadalarda medal qazanan idmançılarını göstərmək üçün BOK –un nəticələr bazasında hələ də istifadə olunan kodları var.

Kod	Ölkə/Komanda	İstifadə olunmuş digər kodlar
AHO
ANZ
BOH
BWI		ANT (1960, 1968), WID (1964)
EUA		GER (1956–1964)
EUN
FRG		ALL (1968 W), ALE (1968 S), GER (1972–1976)
GDR		ADE (1968)
RU1
SCG		YUG (1996 S-2002 W)
TCH		CSL (1956 W), CZE (1960 W), CSV (1960 S), CZS (1964 S), CHE (1968 S)
URS		SOV (1968 W)
YUG		JUG (1956–1960, 1968 W), YUS (1964 S)
ZZX

İstifadədən çıxmış kodlar

Kod	Ölkə (MOK)	İllər	Qeydlər
BIR		1948–1988	İndi   (MYA)
CEY		1948–1972	İndi   (SRI)
DAH		1964–1976	İndi   (BEN)
HBR		1968–1972	İndi   (BIZ)
KHM		1972–1976	İndi   (CAM)
MAL		1956–1960	1963-cü ildə Malayziyanın formalaşmasına qədər bu adda yarışlarda iştirak edib. İndi   (MAS)
NBO		1956
NRH		1964	İndi   (ZAM)
RAU		1960	İndi   (EGY) and   (SYR)
RHO		1960–1972	İndi   (ZIM)
ROC		1932–1976	İndi '  (TPE)' adı altında çıxış edir
SAA		1952	1957-ci ildə   (FRG)nın yenidən birləşdirilməsinə qədər bu adda çıxış edib.
UAR		1964–1968	İndi   (EGY)
VOL		1972–1984	İndi   (BUR)
YAR		1984–1988	1990-cı ildə ^[en]nə qədər bu adda çıxış edib. İndi   (YEM)
YMD		1988
ZAI		1972–1996	İndi   (COD)
—	Britaniya Qvianası	1948–1964	İndi   (GUY)
—		1952	İndi   (GHA)

BOK tərəfindən ölkələrin işarələnməsindəki dəyişikliyə görə iki əhəmiyyətli kod dəyişikliyi baş verib:

• Hollandiyanın işarələnməsindəki dəyişikliyi əks etdirən HOL kodu 1992 Olimpiya Oyunlarında Niderlandiya üçün NED kodu ilə dəyişdirilmişdir.
• İran İslam Respublikasının işarələnməsindəki dəyişikliyi əks etdirən İRN kodu 1992 Olimpiya Oyunlarında İran üçün IRI kodu ilə dəyişdirildi.

Xüsusi kodlar

• ANZ kodu 1908 və 1912 Olimpiya Oyunlarında Yeni Zelandiya və Avstraliyadan olan atletlərin qoşulmasından yaranan Avstralaziya komandasını müəyyən etmək üçün BOK–un medal məlumat bazasında indi istifadə olunur. 1920-ci ildən etibarən hər iki ölkə ayrı-ayrılıqda mübarizə aparıb.
• EUA kodu 1956-1964 Olimpiya Oyunları müddətində Şərqi Almaniya və Qərbi Almaniya Milli Olimpiya Komitəsini təmsil edən idmançıların qoşulmasına görə müəyyən etmək üçün BOK–un medal məlumat bazasında indi istifadə olunur. Bu zamanlarda komanda altı Olimpiya Oyunları müddətində rəsmi məlumata görə sadəcə olaraq Almaniya kimi tanınırdı.
• EUN kodu keçmiş Sovet sosialist respublikalarının çoxundan olan idmançıların qoşulmasıdan yaranan birləşmiş komanda üçün 1992-ci ildə (Yay və Qış Olimpiya Oyunlarının hər ikisində) istifadə olunub. Yalnız Baltikyanı ölkələr 1992-ci ildə müstəqil komanda kimi yarışlarda iştirak edib. Digər yeni yaranmış on iki ölkə müstəqil olaraq birinci dəfə 1994 və ya 1996 Olimpiyadalarında iştirak edib.
• IOP kodu BMT-nin sanksiyalarına görə komanda kimi yarışlarda iştirak edə bilməyən Yuqoslaviyadan olan idmançılar üçün 1992-ci ildə müstəqil Olimpiya iştirakçıları üçün istifadə olunub. IOP həmçinin Hindistan Olimpiya Assosiasiyasının müvəqqəti olaraq fəaliyyətinin dayandırılmasına görə Hindinstan idmançıları üçün 2014-cü il Soçi Olimpiya oyunlarında istifadə olunub.
• IOA kodu Şərqi Timordan olan idmançılar üçün həmin ölkənin Milli Olimpiya Komitəsi yaranmamışdan əvvəl 2000-ci ildə fərdi olimpiya idmançıları üçün istifadə olunub. IOA keçmiş Niderland Antil adalarından olan idmançılar və Cənubi Sudandan olan atletlər üçün 2012 Olimpiyadasında yenidən istifadə olunub. Niderland Antil adalarının Milli Olimpiya Komitəsi 2011-ci ildə BOK üzvlüyündən çıxarılıb. Cənubi Sudanın Milli Olimpiya Komitəsi isə formalaşmayıb.
• IOC kodu 2010-cu ildə Küveyt Olimpiya Komitəsinin fəaliyyətinin dayandırılmasına görə Küveyt idmançıları üçün ölkə kodu kimi istifadə olunub.
• MIX kodu qarışıq Milli Olimpiya Komitələri üçün ölkə kodu kimi istifadə olunub.
• ZZX kodu çoxlu ölkələrdən olan idmançıların qarışıq komandalarının qazandığı medalları müəyyən etmək üçün istifadə olunub. Bu vəziyyət 1896, 1900 və 1904 Olimpiya oyunlarında bir neçə dəfə baş verib.

İstinadlar

1. "2011 report Moving Forward" (PDF) (ingilis). olympic.org. 2015-11-29 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2015-06-03.
2. Mallon, Bill; Ove Karlsson. (PDF). Journal of Olympic History. 12 (2). May 2004: 25–28. 2010-08-08 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 iyun 2015.
3. "CODE SIGNATORIES". 2019-10-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-06-08.
4. "Olympic Medal Winners". Beynəlxalq Olimpiya Komitəsi. 2011-08-22 tarixində . İstifadə tarixi: 8 iyun 2015.

Xarici keçidlər

• 3 hərfli ölkə kodları  (ing.)
• Ölkə kodları 2018-08-22 at the Wayback Machine  (ing.)
• BOK ölkə kodları  (ing.)