Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Niderland Antil adaları (nid. Nederlandse Antillen) — keçmiş (10 oktyabr 2010-cu ilə qədər) coğrafi olaraq Karib dənizindəki Kiçik Antil adalarında iki ada qrupundan ibarət olan Niderland Krallığı daxilindəki muxtariyyət.
| Niderland Krallığının özünüidarəetmə hissəsi | |||||
| Niderland Antil adaları | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Nederlandse Antillen Antia Ulandes Antia Hulandes | |||||
| |||||
| ««Libertate unanimus»» «Bir səslə azadlıq» | |||||
 | |||||
| | |||||
| Paytaxt | Villemştad | ||||
| Dilləri | niderland dili, ingilis dili | ||||
| Rəsmi dilləri | |||||
| Ərazisi |
| ||||
| Əhalisi |
| ||||
| İdarəetmə forması | konstitusiyalı monarxiya | ||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||
Üç böyük adadan ibarət bir qrup Aruba, Kürasao və , Venesuela sahillərinin yaxınlığında, Kiçik Antil adalarının cənub hissəsində yerləşir. Üç kiçik adadan ibarət bir qrup Sint-Marten, Sint-Estatius və Saba, adaların şimalında, əsas adalardan təxminən 1000 km məsafədə yerləşir. Sint-Estatiusun şərqdə Sent-Kits və Nevis əyaləti ilə dəniz sərhədləri var, Sint-Marten, Fransanın xarici icması ilə quru ilə — şimalda Sent-Martin, cənub-qərbdə dənizlə — İngilislərin Angilya xaricindəki ərazisi ilə, cənub-şərqdə sərhəddir. Dəniz yolu ilə – Fransanın xaricdəki icması ilə – Sen-Bartelmi.
Aruba 1 yanvar 1986-cı ildə Niderland Antilərindən arasından ayrılaraq, Niderland Krallığı daxilində özünüidarə edən bir dövlət kimi yarandı. 10 oktyabr 2010-cu il tarixində, Niderland Antilləri konstitusiya islahatı nəticəsində, Kürasao və Sint-Marten Niderland Krallığı daxilində özünüidarə edən dövlətlər oldular, Boneyr, Sint-Estatius və Saba isə Niderland Krallığının xüsusi icmaları oldular.
Niderland Antil adaları (Aruba istisna olmaqla) ümumi sahəsi 800 km², əhalisi 225 min nəfərdir. (2008). İdarəetmə mərkəzi Kürasao adasındakı Villemştad şəhəridir.
Tarixi
İspanlar XV əsrin sonunda adalarda meydana çıxdılar. İlk Sen-Marten adası (Sint-Marten) 1493-cü ildə Xristofor Kolumb tərəfindən kəşf edilmişdir. 1499-cu ildə İspaniyalı , aravaki və Karib hindularının yaşadığı cənub adalarını kəşf etdi. Bununla birlikdə, İspanlar orada qiymətli metal tapmadılar və bu adaları inkişaf etdirməyə başlamadılar.
1630–1640-cı illər ərzində adalar hollandlar tərəfindən işğal edildi, sonra dəfələrlə İspan, İngilis və Fransızlar tərəfindən işğal edildi. Bu adalar həm də quldurlar üçün əhəmiyyətli rol oynayırdı.
Nəhayət 1816-cı ildə Niderlanda keçdilər. 1863-cü ildə köləlik ləğv edilənə qədər ərazi Karib dənizində qul ticarətinin mərkəzi idi.
XX əsrin əvvəllərində Venesuelada neft yataqları kəşf edildikdən sonra İngiltərə-Holland şirkəti "" 1916-cı ildə Kürasao adasında böyük bir neft emalı zavodu tikdi. Venesuela neftinin təmizlənməsi Niderland Antilləri iqtisadi inkişafı üçün əsas oldu.
15 dekabr 1954-cü ildən — Niderland Krallığının özünüidarəetmə hissəsi.
Əvvəllər sahiblik Aruba adasını əhatə edirdi (1 yanvar 1986-cı ildən — Niderland Krallığı daxilində ayrıca bir özünüidarə edən ərazi olmuşdur).
2000–2006-cı illərdə keçirilmiş referendumlara görə, Kürasao və Sint-Marten əhalisi aparte statusuna (Aruba statusu) razı oldular. Bonaire və Saba adalarının əhalisi xaricdə bir əyalət statusu almağa qərar verdilər (Fransanın xaricdəki departamentlərinə bənzəyir). Sint Eustatiusun əhalisi adanınNiderland Antil adalarının üzvlüyünün qorunmasını dəstəklədi, ancaq bunu dəstəkləyən yeganə ada oldu.
10 sentyabr 2010-cu ildə Niderland Krallığı və Niderland Antil adaları (Kürasao, Bonayre, Sint-Estatius, Saba və Sint-Marten), Haaqada, Səlahiyyətin Karib dənizi ərazilərinin konstitusiya islahatına son qoyan Son Bəyannaməni (bundan sonra Saziş) imzaladılar.
Müqavilənin şərtlərinə uyğun olaraq, 10 oktyabr 2010-cu il tarixindən etibarən Kürasao və Sint-Marten Niderland Krallığının daxilində əhəmiyyətli muxtariyyətə (status aparte) sahib olan öz-özünü idarə edən dövlətlər oldular, Bonaire, Saba və Sint Eustatius Hollandiyanın xüsusi icmaları statusunu aldılar (yaxın bir status Fransanın xarici departamentlərinə).
10 oktyabr 2010-cu il tarixində Niderland Antil adaları mövcudluğunu dayandırdı.
Siyasi quruluşu
Niderland Krallığının dövlət quruluşunu tənzimləyən əsas sənəd, Konstitusiyadan üstün olan Əsasnamədir. Niderland, Niderland Antilləri və Aruba arasındakı münasibətlər müəyyən edilmiş Əsasnamədə (1954-cü ildə qəbul edilmişdir). Onun sözlərinə görə, Niderland, Niderland Antilləri və Aruba, Krallığın daxilində bərabər tərəfdaş ölkələr idi.
1954-cü ildən bəri Krallığın hər bir hissəsi Niderland Krallığı daxilində daxili muxtariyyətə sahibdir. Dövlətin başçısı adalarda qubernator tərəfindən təmsil olunan kraliça idi. Xarici siyasət və müdafiə Hollandiyanın səlahiyyətlilərinin səlahiyyətinə aid idi.
İcra hakimiyyəti, son seçkilərdə adətən partiyanın və ya koalisiyanın liderini təyin edən Baş nazirin rəhbərlik etdiyi bir Məşvərət Şurası və Nazirlər Kabineti vasitəsilə qubernator tərəfindən həyata keçirildi. Üstəlik, hər adanın öz hökuməti var idi: qubernator müavinləri, yerli məclislər və hökumətlər.
Bir palatalı Qanunvericilik Məclisi və ya Dövlətlər daxili hökumət məsələlərini tənzimləyirdi. Parlament ümumi seçki yolu ilə 4 il müddətinə seçildi və Kürasao adasından 14, Bonayr adasından 3, Sint-Marten adasından 3 və Saba və Sint-Eustatius adalarından biri olmaqla 22 üzvdən ibarət idi. Parlament və hökumət tərəfindən qəbul edilən bütün qanunlar qubernator tərəfindən təsdiqlənməli idi. Parlament də seçildi və general qubernator parlament çoxluğunun liderini baş nazir olaraq təsdiqlədi. Parlament, nazirlər kabinetini də seçdi.
Niderland Antilində bir çox siyasi partiya var idi. Beş adanın hər birinin öz partiyaları mövcud idi — Kürasaoda 15, Sint-Martendə 6, Sint-Eustatiusda 3, Bonaire və Sabada hər biri.
İnzibati bölgüsü
İdarə bölgüləri qanunlarda təsbit edilməmişdi, ancaq hər adanın öz icra və qanunverici səlahiyyətləri vardı. Aruba çıxdıqdan sonra Niderland Antil ərazisi aşağıdakı hissələrdən ibarət idi:
- Kürasao adası;
- Bonayre adası;
- Saba adası;
- Sint-Eustatius adası;
- Sint-Marten (Müqəddəs Martin adasının cənub hissəsi).
Coğrafiyası
Mülkiyyət Kiçik Antillərdə yerləşirdi. Niderland Antilləri, Kiçik Antil adaları əhatə edirdi: Kürasao, Bonayre — cənub qrupu — və rüzgarlılardan şimal qrupu: Saba, Sint-Estatius və Sint-Martenin cənub hissəsi (adanın şimal hissəsi Fransa tərəfindən idarə olunur). Ümumi sahəsi 800 km². Aruba adası da cənub qrupunun bir hissəsi olaraq 1986-cı ildə Antiller federasiyasını tərk etdi və daxili özünüidarə ilə Hollandiya Krallığı ərazisi statusu aldı.
Sahil xətti 364 km uzunluğundadır. Qvadelupa ilə quru sərhəd (Sent-Martin 22 fevral 2007-ci ildən Qvadelupa dan ayrıldıqdan sonra — Sent-Martin ilə) Sent-Martin adasında 10,5 km. Şimal qrupu adalarının dəniz cənub-şərqində Antiqua və Barbuda, cənubda Sent-Kits və Nevis, cənub və şərqdə Venesuela və qərbdə Aruba ilə cənub qrup adalarında dəniz sərhədləri.
Cənub qrupunun alçaq adaları (Kürasao — 375 m, Bonayre — 241 m) Cənubi Amerika qitəsini əhatə edən kontinental şelfin dəniz zirvələrini təmsil edir. Adaların demək olar ki, bütün səthini sulu tropik bitki örtüyü (əsasən ikinci dərəcəli meşələr) bürümüş, yalnız yaşayış məntəqələri, kənd təsərrüfatı torpaqları və uzun çimərliklər tərəfindən kəsilmişdir. Şimal qrupunun adaları qədim sualtı vulkanlarının zirvələri () tərəfindən formalaşır, ümumiyyətlə yuvarlaqlaşdırılıb və kifayət qədər yüksək relyefə malikdirlər.
Cənub adalar qrupunun florası və faunası olduqca kasıbdır. Avropalıların gətirdiyi ev heyvanlarına əlavə, burada çox sayda kərtənkələ və quşa rast gəlmək olar. Adaların sahilləri boyunca burada və orada tapılan kiçik həmişəyaşıl meşələr, süd otu, kaktuslar və digər tikanlı kollardan əmələ gəlir. Kurort zonaları ətrafında xaricdən gətirilən dekorativ bitki örtüyündən geniş yaşıl zolaqlar əmələ gəlmişdir.
Şimal qrupu biraz daha böyük vəhşi təbiət təmsilçilərinə malikdir. Dağlıq bölgələrin qərb yamaclarında xurma sıraları yüksəlir, bəzi yerlərdə həqiqi meşələr əmələ gəlir. Şərq yamaclarında yerli bitki örtüyünün bir az daha təbii formaları qorunub saxlanılıb və əsasən tropik meşələr, kolluqlar və əkinçilik ərazilərinin nisbətən kiçik əraziləri tutur.
Qorunan təbii bölgələr: Sint-Kristofel Milli Parkı (Kürasao Adası), Vaşinqton-Slaqbay Milli Parkı (Bonayre Adası), Bonayre Dəniz Parkı (Bonayre Adasını əhatə edən uzun mərcan qayalıqlar), Saba Dəniz Parkı.
Bütün adaların sahil şeridi bir sıra kiçik mərcan rifləri ilə əhatə olunmuşdur (ən şimal və qərb sahilləri boyunca geniş yerləşmişdir) və aralarla sahil arasında dayaz laqunlar zolağı vardır.
İqlimi tropik dəniz, ticarət küləkidir. İlin çox hissəsi üçün hava isti və rahatdır, fəsillər arasındakı minimal temperatur fərqi. Yayda (iyun — sentyabr) orta temperatur təxminən + 27 °C, qışda (dekabr — fevral) — + 25 °C, gündəlik temperatur düşmələri son dərəcə əhəmiyyətsizdir — temperatur nadir hallarda gecə + 20 °C-dən aşağı düşür, hətta qışda …
Atlantik okeanından əsən şimal-şərq ticarət küləkləri tez-tez və güclü yağış gətirir. Yağışlar adaların qərb sahillərində 280 mm-dən sahil dağlıqlarının şimal-şərq yamaclarında 1000 mm-ə qədər dəyişir. Bonaire-də orta illik yağış miqdarı 550 mm-dir (yağışın 65% -i oktyabr və yanvar ayları arasındadır), Kürasao da təxminən 500 mm, Saba və Sint-Eustatius-da 700 mm-ə qədərdir (maksimum may-oktyabr-noyabr dövrlərində düşür). Nisbi rütubət il ərzində kifayət qədər sabitdir və orta hesabla 76% təşkil edir.
Kürasao və Bonayre, "Karib dənizindəki qasırğa qurşağı" nın cənubundadır və elementlərdən təsirlənmir, Saba, Sint-Eustatius və Sint-Marten bu zonanın cənub-şərq ətrafındadır və böyük ehtimalla iyul-avqust-oktyabr ayları arasında qasırğalardan təsirlənə bilər.
İqtisadiyyatı
ÜDM-in həcmi 2,4 milyard dollardır (1998), adambaşına düşən — 11,800 dollar. Kənd təsərrüfatı ÜDM-in 1 faizini, sənayenin 15 faizini, xidmətlərin 84 faizini istehsal edir. Əsas sənaye sahələri turizm, dənizdəki maliyyə xidmətləri, neft emalı və nəqliyyatı (Venesuela), gəmi təmiri.
Zəif torpaq və su qıtlığı, səviyyənin yüksək olmasına baxmayaraq kənd təsərrüfatının inkişafı üçün əlverişli deyil. Əkin sahələri ümumi ərazinin təqribən 10% -ni təşkil edir (1993). Villemştad yaxınlığında bir şəhərətrafı təsərrüfat var (südçülük, meyvəçilik, tərəvəzçilik). İqtisadi siyasət istehsal sənayesi də daxil olmaqla müxtəlif sahələrin daha da inkişafına yönəldilmişdir.
Asfaltlanmış yolların uzunluğu 800 km-dən çoxdur. Willemstad dəniz limanına və beynəlxalq hava limanına malikdir.
Xarici iqtisadi əlaqələr Venesuela və digər Latın Amerikası ölkələri, ABŞ və AB ölkələrinə yönəldilmişdir. Mal ixracatı (1998-ci ildə 303 milyon dollar) demək olar ki, əsasən neft məhsulları, qismən kənd təsərrüfatı məhsulları və hazır məhsullardan ibarətdir. Xarici borc yüksəkdir — 1,35 milyard dollar.
Niderland Antilləri dünyanın ən qədim və hörmətli dəniz mərkəzlərindən biridir: 60-cı illərin ortalarından bəri. həm dəniz banklarında, həm də holdinq, maliyyə, sığorta, idarəetmə, göndərmə və digər dəniz şirkətlərində ixtisaslaşmışlar. Xüsusilə Corc Sorosun hedcinq fondu Quantum Fund NV Antilaxda qeydiyyata alındı. 2002-ci ilə qədər buradakı offşor şirkətlərin mənfəət vergisi 2.4–3% arasında dəyişirdi.
1 yanvar 2002-ci il tarixində OECD-nin təzyiqi altında tətbiq olunan yeni vergi rejimi və Hollandiya ilə vergi müqaviləsindəki dəyişikliklər Antillərdə qeydiyyatdan keçmiş şirkətlər üçün vergi qaydalarını əhəmiyyətli dərəcədə dəyişdirdi.
İstinadlar
- Papiamentu/Ingles Dikshonario, Ratzlaff, Betty; pg. 11
- .
- Определено будущее Нидерландских Антил 2013-05-20 at the Wayback Machine Налогообложение — Новости. 15 сентября 2009.
- Constitutional reform of Netherlands Antilles completed 2011-09-28 at the Wayback Machine Government.nl 10 September 2010.
- Lenta.ru: В мире: Нидерландские Антильские острова прекратили существование< 2015-09-28 at the Wayback Machine
Xarici keçidlər
- Hökumət
- GOV.an 2003-08-05 at the Wayback Machine — Main governmental site
- Antillenhuis — Cabinet of the Netherlands Antilles' Plenipotentiary Minister in the Netherlands
- of the Netherlands Antilles
- (rus.) (isp.) 1694-cü ildən bəri Hindistanın bütün sahillərindəki limanları və əhalini qorumaq üsulu. Niderland Antil adalarının həyatı, iqtisadiyyatı və mədəniyyəti haqqında kitabın son beş səhifəsində.
- Ümumi informasiya
- from UCB Libraries GovPubs
- DMOZ-da Niderland Antil adaları
- Vikimedia Atlasda Netherlands Antilles
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Niderland Antil adalari nid Nederlandse Antillen kecmis 10 oktyabr 2010 cu ile qeder cografi olaraq Karib denizindeki Kicik Antil adalarinda iki ada qrupundan ibaret olan Niderland Kralligi daxilindeki muxtariyyet Niderland Kralliginin ozunuidareetme hissesiNiderland Antil adalariNederlandse Antillen Antia Ulandes Antia HulandesBayraq d Gerb d Libertate unanimus Bir sesle azadliq 15 dekabr 1954 10 oktyabr 2010Paytaxt VillemstadDilleri niderland dili ingilis diliResmi dilleri niderland dili ingilis diliErazisi 800 km Ehalisi 197 041 nef 2009 Idareetme formasi konstitusiyali monarxiya Vikianbarda elaqeli mediafayllar Uc boyuk adadan ibaret bir qrup Aruba Kurasao ve Venesuela sahillerinin yaxinliginda Kicik Antil adalarinin cenub hissesinde yerlesir Uc kicik adadan ibaret bir qrup Sint Marten Sint Estatius ve Saba adalarin simalinda esas adalardan texminen 1000 km mesafede yerlesir Sint Estatiusun serqde Sent Kits ve Nevis eyaleti ile deniz serhedleri var Sint Marten Fransanin xarici icmasi ile quru ile simalda Sent Martin cenub qerbde denizle Ingilislerin Angilya xaricindeki erazisi ile cenub serqde serheddir Deniz yolu ile Fransanin xaricdeki icmasi ile Sen Bartelmi Aruba 1 yanvar 1986 ci ilde Niderland Antilerinden arasindan ayrilaraq Niderland Kralligi daxilinde ozunuidare eden bir dovlet kimi yarandi 10 oktyabr 2010 cu il tarixinde Niderland Antilleri konstitusiya islahati neticesinde Kurasao ve Sint Marten Niderland Kralligi daxilinde ozunuidare eden dovletler oldular Boneyr Sint Estatius ve Saba ise Niderland Kralliginin xususi icmalari oldular Niderland Antil adalari Aruba istisna olmaqla umumi sahesi 800 km ehalisi 225 min neferdir 2008 Idareetme merkezi Kurasao adasindaki Villemstad seheridir TarixiIspanlar XV esrin sonunda adalarda meydana cixdilar Ilk Sen Marten adasi Sint Marten 1493 cu ilde Xristofor Kolumb terefinden kesf edilmisdir 1499 cu ilde Ispaniyali aravaki ve Karib hindularinin yasadigi cenub adalarini kesf etdi Bununla birlikde Ispanlar orada qiymetli metal tapmadilar ve bu adalari inkisaf etdirmeye baslamadilar 1630 1640 ci iller erzinde adalar hollandlar terefinden isgal edildi sonra defelerle Ispan Ingilis ve Fransizlar terefinden isgal edildi Bu adalar hem de quldurlar ucun ehemiyyetli rol oynayirdi Nehayet 1816 ci ilde Niderlanda kecdiler 1863 cu ilde kolelik legv edilene qeder erazi Karib denizinde qul ticaretinin merkezi idi XX esrin evvellerinde Venesuelada neft yataqlari kesf edildikden sonra Ingiltere Holland sirketi 1916 ci ilde Kurasao adasinda boyuk bir neft emali zavodu tikdi Venesuela neftinin temizlenmesi Niderland Antilleri iqtisadi inkisafi ucun esas oldu 15 dekabr 1954 cu ilden Niderland Kralliginin ozunuidareetme hissesi Evveller sahiblik Aruba adasini ehate edirdi 1 yanvar 1986 ci ilden Niderland Kralligi daxilinde ayrica bir ozunuidare eden erazi olmusdur 2000 2006 ci illerde kecirilmis referendumlara gore Kurasao ve Sint Marten ehalisi aparte statusuna Aruba statusu razi oldular Bonaire ve Saba adalarinin ehalisi xaricde bir eyalet statusu almaga qerar verdiler Fransanin xaricdeki departamentlerine benzeyir Sint Eustatiusun ehalisi adaninNiderland Antil adalarinin uzvluyunun qorunmasini destekledi ancaq bunu destekleyen yegane ada oldu 10 sentyabr 2010 cu ilde Niderland Kralligi ve Niderland Antil adalari Kurasao Bonayre Sint Estatius Saba ve Sint Marten Haaqada Selahiyyetin Karib denizi erazilerinin konstitusiya islahatina son qoyan Son Beyannameni bundan sonra Sazis imzaladilar Muqavilenin sertlerine uygun olaraq 10 oktyabr 2010 cu il tarixinden etibaren Kurasao ve Sint Marten Niderland Kralliginin daxilinde ehemiyyetli muxtariyyete status aparte sahib olan oz ozunu idare eden dovletler oldular Bonaire Saba ve Sint Eustatius Hollandiyanin xususi icmalari statusunu aldilar yaxin bir status Fransanin xarici departamentlerine 10 oktyabr 2010 cu il tarixinde Niderland Antil adalari movcudlugunu dayandirdi Siyasi qurulusuNiderland Kralliginin dovlet qurulusunu tenzimleyen esas sened Konstitusiyadan ustun olan Esasnamedir Niderland Niderland Antilleri ve Aruba arasindaki munasibetler mueyyen edilmis Esasnamede 1954 cu ilde qebul edilmisdir Onun sozlerine gore Niderland Niderland Antilleri ve Aruba Kralligin daxilinde beraber terefdas olkeler idi 1954 cu ilden beri Kralligin her bir hissesi Niderland Kralligi daxilinde daxili muxtariyyete sahibdir Dovletin bascisi adalarda qubernator terefinden temsil olunan kralica idi Xarici siyaset ve mudafie Hollandiyanin selahiyyetlilerinin selahiyyetine aid idi Icra hakimiyyeti son seckilerde adeten partiyanin ve ya koalisiyanin liderini teyin eden Bas nazirin rehberlik etdiyi bir Mesveret Surasi ve Nazirler Kabineti vasitesile qubernator terefinden heyata kecirildi Ustelik her adanin oz hokumeti var idi qubernator muavinleri yerli meclisler ve hokumetler Bir palatali Qanunvericilik Meclisi ve ya Dovletler daxili hokumet meselelerini tenzimleyirdi Parlament umumi secki yolu ile 4 il muddetine secildi ve Kurasao adasindan 14 Bonayr adasindan 3 Sint Marten adasindan 3 ve Saba ve Sint Eustatius adalarindan biri olmaqla 22 uzvden ibaret idi Parlament ve hokumet terefinden qebul edilen butun qanunlar qubernator terefinden tesdiqlenmeli idi Parlament de secildi ve general qubernator parlament coxlugunun liderini bas nazir olaraq tesdiqledi Parlament nazirler kabinetini de secdi Niderland Antilinde bir cox siyasi partiya var idi Bes adanin her birinin oz partiyalari movcud idi Kurasaoda 15 Sint Martende 6 Sint Eustatiusda 3 Bonaire ve Sabada her biri Inzibati bolgusuIdare bolguleri qanunlarda tesbit edilmemisdi ancaq her adanin oz icra ve qanunverici selahiyyetleri vardi Aruba cixdiqdan sonra Niderland Antil erazisi asagidaki hisselerden ibaret idi Kurasao adasi Bonayre adasi Saba adasi Sint Eustatius adasi Sint Marten Muqeddes Martin adasinin cenub hissesi Niderland Antil adalariCografiyasiMulkiyyet Kicik Antillerde yerlesirdi Niderland Antilleri Kicik Antil adalari ehate edirdi Kurasao Bonayre cenub qrupu ve ruzgarlilardan simal qrupu Saba Sint Estatius ve Sint Martenin cenub hissesi adanin simal hissesi Fransa terefinden idare olunur Umumi sahesi 800 km Aruba adasi da cenub qrupunun bir hissesi olaraq 1986 ci ilde Antiller federasiyasini terk etdi ve daxili ozunuidare ile Hollandiya Kralligi erazisi statusu aldi Sahil xetti 364 km uzunlugundadir Qvadelupa ile quru serhed Sent Martin 22 fevral 2007 ci ilden Qvadelupa dan ayrildiqdan sonra Sent Martin ile Sent Martin adasinda 10 5 km Simal qrupu adalarinin deniz cenub serqinde Antiqua ve Barbuda cenubda Sent Kits ve Nevis cenub ve serqde Venesuela ve qerbde Aruba ile cenub qrup adalarinda deniz serhedleri Cenub qrupunun alcaq adalari Kurasao 375 m Bonayre 241 m Cenubi Amerika qitesini ehate eden kontinental selfin deniz zirvelerini temsil edir Adalarin demek olar ki butun sethini sulu tropik bitki ortuyu esasen ikinci dereceli meseler burumus yalniz yasayis menteqeleri kend teserrufati torpaqlari ve uzun cimerlikler terefinden kesilmisdir Simal qrupunun adalari qedim sualti vulkanlarinin zirveleri terefinden formalasir umumiyyetle yuvarlaqlasdirilib ve kifayet qeder yuksek relyefe malikdirler Cenub adalar qrupunun florasi ve faunasi olduqca kasibdir Avropalilarin getirdiyi ev heyvanlarina elave burada cox sayda kertenkele ve qusa rast gelmek olar Adalarin sahilleri boyunca burada ve orada tapilan kicik hemiseyasil meseler sud otu kaktuslar ve diger tikanli kollardan emele gelir Kurort zonalari etrafinda xaricden getirilen dekorativ bitki ortuyunden genis yasil zolaqlar emele gelmisdir Simal qrupu biraz daha boyuk vehsi tebiet temsilcilerine malikdir Dagliq bolgelerin qerb yamaclarinda xurma siralari yukselir bezi yerlerde heqiqi meseler emele gelir Serq yamaclarinda yerli bitki ortuyunun bir az daha tebii formalari qorunub saxlanilib ve esasen tropik meseler kolluqlar ve ekincilik erazilerinin nisbeten kicik erazileri tutur Qorunan tebii bolgeler Sint Kristofel Milli Parki Kurasao Adasi Vasinqton Slaqbay Milli Parki Bonayre Adasi Bonayre Deniz Parki Bonayre Adasini ehate eden uzun mercan qayaliqlar Saba Deniz Parki Butun adalarin sahil seridi bir sira kicik mercan rifleri ile ehate olunmusdur en simal ve qerb sahilleri boyunca genis yerlesmisdir ve aralarla sahil arasinda dayaz laqunlar zolagi vardir Iqlimi tropik deniz ticaret kulekidir Ilin cox hissesi ucun hava isti ve rahatdir fesiller arasindaki minimal temperatur ferqi Yayda iyun sentyabr orta temperatur texminen 27 C qisda dekabr fevral 25 C gundelik temperatur dusmeleri son derece ehemiyyetsizdir temperatur nadir hallarda gece 20 C den asagi dusur hetta qisda Atlantik okeanindan esen simal serq ticaret kulekleri tez tez ve guclu yagis getirir Yagislar adalarin qerb sahillerinde 280 mm den sahil dagliqlarinin simal serq yamaclarinda 1000 mm e qeder deyisir Bonaire de orta illik yagis miqdari 550 mm dir yagisin 65 i oktyabr ve yanvar aylari arasindadir Kurasao da texminen 500 mm Saba ve Sint Eustatius da 700 mm e qederdir maksimum may oktyabr noyabr dovrlerinde dusur Nisbi rutubet il erzinde kifayet qeder sabitdir ve orta hesabla 76 teskil edir Kurasao ve Bonayre Karib denizindeki qasirga qursagi nin cenubundadir ve elementlerden tesirlenmir Saba Sint Eustatius ve Sint Marten bu zonanin cenub serq etrafindadir ve boyuk ehtimalla iyul avqust oktyabr aylari arasinda qasirgalardan tesirlene biler IqtisadiyyatiVillemstad UDM in hecmi 2 4 milyard dollardir 1998 adambasina dusen 11 800 dollar Kend teserrufati UDM in 1 faizini senayenin 15 faizini xidmetlerin 84 faizini istehsal edir Esas senaye saheleri turizm denizdeki maliyye xidmetleri neft emali ve neqliyyati Venesuela gemi temiri Zeif torpaq ve su qitligi seviyyenin yuksek olmasina baxmayaraq kend teserrufatinin inkisafi ucun elverisli deyil Ekin saheleri umumi erazinin teqriben 10 ni teskil edir 1993 Villemstad yaxinliginda bir seheretrafi teserrufat var sudculuk meyvecilik terevezcilik Iqtisadi siyaset istehsal senayesi de daxil olmaqla muxtelif sahelerin daha da inkisafina yoneldilmisdir Asfaltlanmis yollarin uzunlugu 800 km den coxdur Willemstad deniz limanina ve beynelxalq hava limanina malikdir Xarici iqtisadi elaqeler Venesuela ve diger Latin Amerikasi olkeleri ABS ve AB olkelerine yoneldilmisdir Mal ixracati 1998 ci ilde 303 milyon dollar demek olar ki esasen neft mehsullari qismen kend teserrufati mehsullari ve hazir mehsullardan ibaretdir Xarici borc yuksekdir 1 35 milyard dollar Niderland Antilleri dunyanin en qedim ve hormetli deniz merkezlerinden biridir 60 ci illerin ortalarindan beri hem deniz banklarinda hem de holdinq maliyye sigorta idareetme gonderme ve diger deniz sirketlerinde ixtisaslasmislar Xususile Corc Sorosun hedcinq fondu Quantum Fund NV Antilaxda qeydiyyata alindi 2002 ci ile qeder buradaki offsor sirketlerin menfeet vergisi 2 4 3 arasinda deyisirdi 1 yanvar 2002 ci il tarixinde OECD nin tezyiqi altinda tetbiq olunan yeni vergi rejimi ve Hollandiya ile vergi muqavilesindeki deyisiklikler Antillerde qeydiyyatdan kecmis sirketler ucun vergi qaydalarini ehemiyyetli derecede deyisdirdi IstinadlarPapiamentu Ingles Dikshonario Ratzlaff Betty pg 11 Opredeleno budushee Niderlandskih Antil 2013 05 20 at the Wayback Machine Nalogooblozhenie Novosti 15 sentyabrya 2009 Constitutional reform of Netherlands Antilles completed 2011 09 28 at the Wayback Machine Government nl 10 September 2010 Lenta ru V mire Niderlandskie Antilskie ostrova prekratili sushestvovanie lt 2015 09 28 at the Wayback MachineXarici kecidlerVikianbarda elaqeli media fayllar HokumetGOV an 2003 08 05 at the Wayback Machine Main governmental site Antillenhuis Cabinet of the Netherlands Antilles Plenipotentiary Minister in the Netherlands of the Netherlands Antilles rus isp 1694 cu ilden beri Hindistanin butun sahillerindeki limanlari ve ehalini qorumaq usulu Niderland Antil adalarinin heyati iqtisadiyyati ve medeniyyeti haqqinda kitabin son bes sehifesinde Umumi informasiyafrom UCB Libraries GovPubs DMOZ da Niderland Antil adalari Vikimedia Atlasda Netherlands Antilles