Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Pekin (çin. 北京, pinyin Běijīng) – Çin Xalq Respublikasının paytaxtı. 21 milyondan artıq əhalisi ilə dünyanın ən çox əhalisi olan paytaxt şəhəri və Çinin Şanxaydan sonra ən çox əhalisi olan şəhəridir. Şimali Çində yerləşir və 16 şəhər, şəhərətrafı və kkənd rayonları ilə Dövlət Şurasının birbaşa nəzarəti altında bir bələdiyyə kimi idarə olunur. Pekin cənub-şərqdə qonşu Tyantszin istisna olmaqla, əsasən Hebei ilə əhatə olunub; birlikdə, üç bölmə Jing-Jin-Ji metropolitan ərazisini və Çinin Milli Paytaxt Bölgəsini təşkil edir.
| Pekin | |
|---|---|
| çin. 北京 | |
 | |
| Ölkə | |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Sahəsi |
|
| Mərkəzin hündürlüyü | 43 m |
| Saat qurşağı | |
| Əhalisi | |
| Əhalisi |
|
| Rəsmi dili | |
| Rəqəmsal identifikatorlar | |
| Telefon kodu | +86 10 |
| Poçt indeksi | 100000 |
| Digər | |
| beijing.gov.cn english.beijing.gov.cn beijing.gov.cn/gate/big5… french.beijing.gov.cn korean.beijing.gov.cn japanese.beijing.gov.cn german.beijing.gov.cn spanish.beijing.gov.cn russian.beijing.gov.cn arabic.beijing.gov.cn | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Pekin qlobal şəhərdir və mədəniyyət, diplomatiya, siyasət, maliyyə, biznes və iqtisadiyyat, təhsil, tədqiqat, dil, turizm, media, idman, elm-texnologiya və nəqliyyat sahəsində dünyanın aparıcı mərkəzlərindən biridir.
Adı
"Şimali Paytaxt" anlamı verən Çin dilində 北京 və Pinyin çevirmə sistemində yazılan Běijīng sözü Beycin [beɪ̯˨˩˦t͡ɕiŋ] 
dinlə kimi tələffüz olunur. Rus dilində yerli dil qaydalarına və çin dilinin səslərin analoqu olmadığına görə Пекин (Pekin) kimi qəbul olunub və eyni şəkildə büyün Sovet xalqlarının dillərinə keçib. Qeyd etmək olar ki, tarixi türkdilli mənbələrdə bu şəhər Xanbalıq kimi adlanıb.
Köhnə Binalar
Məhz Pekin şəhəri əsasda qalalarla əhatə iki şəhərdən ibarətdir: Daxili Şəhər sərhədləri içində qalan keçmiş İmperiya Şəhərinin bir hissəsi olan "Yasaq Şəhərdə" İmperiya Sarayı yer alır.İç Şəhərin düz şimal-cənub xətti üzərində qurulu olan simmetrik və düzbucaqlı planı, son dərəcə maraqlıdır. Bütün şəhər qala divarları, mühüm şəhər qapıları, əsas prospekt və küçələr, dini tikililər və gündəlik alış-veriş mərkəzləri bu mərkəzi oxa uyğun olaraq keçirilmişdir. Pekinin planındakı nizam və harmoniya dünyada çox az şəhərdə yerləşir. Pekinin başqa bir xüsusiyyəti yaşıl sahələrin və parkların son dərəcə geniş bir yer tutmasıdır. Çinin memarlıq irsini ən yaxşı əks etdirən Pekinin bəzi təbəqələrinin modernləşdirilmiş olmasına qarşın, ənənəvi yerlərin qorunması üçün əsrlərdir ki, böyük bir qayğı göstərilmişdir. 1949-cu ildən bu yana şəhərin mənzərəsində meydana gələn ən böyük dəyişiklik, qədim qalaların kənarda qalan küçələrin uzadılmasıdır.Pekindəki tarixi və dini abidələrin başında gələn Tiantan (Cənnət Məbədi), Cənnətin kürə, Yerin isə kvadrat formasında olduğu haqqında, kökləri çox qədimə uzanan inamı təcəssüm edən qeyri-adi həndəsi planı, Çin memarlığının ən səlahiyyətin nümunələrindən biri kimi bənzərsiz bir gözəllik. Qi Nian Deyən (Bərəkətli Biçin Üçün Dua Binası), Huang Qiong Yu (İmperiya Cənnət Tonoz-u) və Xuan Chui Tan (Dairəvi formalı, Təpə Qurbangahı) bu quruluş içində yer alır. Digər əhəmiyyətli binalardan biri də şəhər tandeminin şərq yaxasındakı İmperiya Əcdadları Məbədidir (bu gün Xalq Mədəniyyət Parkı). Qərbdəki Yer və Biçin Qurbangahı (bu gün Zhong Shan Parkı) bu bina tarazlaşdırır. Şəhər mərkəzində 1949-cu ildən sonra inşa edilən binalardan biri olan, iki blokdan ibarət Böyük Xalq Binasıdır. Ən yüksək dövlət orqanı Milli Xalq Konqresinin sessiyaları bu binanın böyük iclas salonunda keçirilir.
Nəqliyyat
Pekin, Çin Dəmir yol Sisteminin mərkəzlərindən biridir. Ənənəvi doqquz dəmir yolu xətti şəhərdən yayılır; Şanxay (Jinghu Xətti), Guangzhou (Jingguang Xətti), Kowloon (Jingjiu Xətti), Hərbin (Jingha Xətti), Baotou (Jingbao Xətti), Qinhuangdao (Jingqin Xətti), Chengde (Jingcheng Xətti), Tongliao, İç Monqolustan (Jingtong Xətti) və Yuanping, Shanxi (Jingyuan Xətti). Həmçinin Moskva (Rusiya), Pyongyang (Şimali Koreya), Hey Bator (Monqolustan) və Hanoi (Vyetnam) kimi xarici paytaxtlara ekspres qatar səfərləri bağlanır. Bunlara əlavə olaraq Pekin iki yüksək sürətli qatar xəttinə malikdir; 2011-ci ildə açılan Pekin-Şanxay Yüksək Sürətli Qatar Xətti ilə 2008-ci ildə xidmətə girən Pekin-Tientsin Şəhərlərarası Dəmir.Pekin mərkəz qatar stansiyası 1959-cu ildə açılmışdır; Qərb Qatar Stansiyası 1996-cı ildə yüksək sürətli qatar səfərlərinin keçirildiyi cənub stansiyası stansiyası isə 2008-ci ildə uduzaraq xidmətə girmişdir.Milli əlaqə yolları şəbəkəsinin bir hissəsi olan Birindən çıxan bir düjün qədər magistral ölkənin müxtəlif yerlərinə uzanır. Bəs onun şəhər içi nəqliyyatı, Yasaq Şəhəri mərkəz sahə beş dairə yoluna bağlıdır. 2010 ili etibarilə şəhərdə qeydiyyatda olaraq 4 milyon avtomobil bulunmaktadır. 2010-ci ildə həftədə orta hesabla 15.500 maşının tıxaca bərkliyi Pekində, 2010 sonu etibarilə 5 milyon avtomobilin olduğu təxmin dilmektedir. Yeməkxana əsas aeroportu olan Pekin Paytaxt Beynəlxalq Aeroportu şəhər mərkəzinin təxminən 20 km şimal-şərq. Paytaxt Beynəlxalq Aeroportu sərnişin daşınması olaraq dünyanın ən böyük ikinci hava limanıdır. 2008 Yay Olimpiadaları üçün aparılan genişləndirmə işi ilə üç ayrı terminala çatan hava limanının, 3. Terminalı dünyada ən böyüklərindən biridir. Pekinə aparılan xarici xətt uçuşlarının hamısı ilə daxili xətt uçuşlarının böyük qismi buradan baş verir. Air Chinanın mərkəzi olan Paytaxt Beynəlxalq Aeroportu, China Southern və Hainan Airlinesin bir mərkəzidir.
Təhsil
Pekinin bir ali olma xüsusiyyəti 1949-cu ildən sonra daha da möhkəmlənmişdir. Məşhur Pekin (1898) və Qinghua universitetlərinin ətrafında inkişaf edən elm və təhsil mərkəzləri səmtində ideoloji təhsil, musiqi, tibb və texniki sahələrlə üç müxtəlif ixtisas qurumları da yer alır. Çinin ən aparıcı tədqiqat qurumu Çin Elmlər Akademiyası (Academia Sinica) də buradadır.
Mədəniyyət
Bir neçə əsrdən bəri Çinin mədəniyyət mərkəzi olan Pekin, ölkənin ən mötəbər mədəniyyət qurumları olan bir sıra kitabxana, muzey və teatrı saxlayır. Bu qurumların başında imperiya kolleksiyalarını əhatə edən Pekin Kitabxanası, Pekin İmperiya Muzeyi və Çin Tarix Muzeyi gəlir. Pekin eyni zamanda Çinin öndə gələn yayımcılık və kütləvi informasiya vasitələri mərkəzidir.
Məkanlar
Hamısı şəhər mərkəzinin şimalındakı Olimpiya Yaşıl adlı idman kompleksinin içindəki bəzi mühüm idman kompleksləri "Quş Yuvası" kimi tanınan Pekin Milli Stadionu, Pekin Milli Su İdman növləri Mərkəzi (Su Küpü), Pekin Milli Qapalı Stadionudur. Şəhər mərkəzinin qərb hissəsində yer alan Wukesong Mədəniyyət və İdman Mərkəzi ilə İşçilər Stadionu digər obyektlərdir.
İqlim
Pekində, mülayim qurşaqda görülən kontinental bir musson iqlimi hökm sürür. Qış, Monqolustan Yaylasından gələn Sibir hava kütlələrinin təsiri ilə uzun, soyuq və quraq keçir. Ən soyuq ay olan yanvarda orta temperatur -4°cyi tapır. Yay aylarında adətən cənub-qərbdən Şimali Çinə girən isti və rütubətli hava yağışlara yol açır. İllik yağıntı miqdarının (635 mm) böyük hissəsi bu mövsümdə düşür. İyul hesabla 26 °C ilə ən isti aydır.
İqtisadiyyat
Qitə Çininin ilk sənaye sonrası şəhəri olan Birin, xidmət sektorunun (üçüncül sektor) ümumi daxili məhsulundakı (ÜDM) yüksək payı Çinin ən inkişaf etmiş şəhərlərindən biridir. Fortune Global 500 siyahısında 41 şirkətə sahibliyi edən Pekin, bu siyahıda Tokionun arxasından ikinci yerdədir. Həmçinin ən böyük Çin şirkətlərinin 100-dən çoxu Birində yer alır. Maliyyə ən mühüm sənayelərdən biridir. 2007 sonu etibarilə Pekində yerləşən 751 maliyyə qurumu, bütün ölkənin maliyyə gəlirinin 11.6 %ına (eyni zamanda şəhər ÜDM-nin faiz 13.8i) uyğun gələn, 128.6 milyard RMB gəlir yaratdı. 2010-ci ildə Pekinin nominal ÜDM-si 1.37 milyard RMBYE çataraq, bir əvvəlki ilə nisbətən təxminən yüzdə 10 artım göstərdi. 2009-ci ildə, Pekinin əsas (kənd təsərrüfatı, metal), ikinci dərəcəli (tikinti, emal) və üçüncül (xidmət) sektorları növbə ilə 11.83 milyard RMB, 274.31 milyard RMB və 900.45 milyard RMB qiymətə çatıb. Adam başına düşən əlaqədar adambaşına gəlir, bir əvvəlki ilə görə yüzdə 8.1lik real artım göstərərək 26,738 yuan oldu. .
Coğrafiya
Pekinin qurulu olduğu 30–40 m hündürlüyündəki düzənliyin şimal kənarını Monqolustan Yaylası, şimal-şərq kənarını isə Yan Dağları təşkil edir. Geoloqların "Pekin Tünd" adını verdiyi çökəklik sahə şəhəri şimal-şərqdən cənub-qərbə doğru mühasirə, cənub və şərqdə da əsl böyük düzənliyə açılır.
Tarix
Vuruşan Krallıqlar Zamanında (İ.Ö.ıv.-ııı. Əsr. Ci adı ilə, Məğlubiyyətlərin əsas şəhəri. Bu Huangdi vaxtında sökülüb (Eyzeben. 226. Xan Sülaləsi dövründə Ye adıyla yenidən qurulub. Şimal Çinin geri qalan hissəsi kimi İ.S. Iv.-vı. Əsr arasında çöl xalqları tərəfindən işğal edildi və Mujongların paytaxtı halına gəldi (350-357). Sueiler (581-618) və Tanglar (618-907) dövründə Şimali Çinin, Monqollardan daha təhlükəli hala gələn Şimal-şərq Xalqlarına qarşı başlıca kalesiyidi. Çinli ailə Hou Çinin Çitanlara qoyduğu (936) şəhəri Çitanlar 938-ci ildə Cənubun paytaxtı etdilər (Nancing). Şəhəri 1122-ci ildə Curçenler işğal etdilər, Songlara buraxdılar (1123), yenidən aldılar (1125) və 1153-cü ildə Mərkəzin paytaxtı və başlıca iqamətgahları halına gətirdilər.Çingiz Xanın Monqolları şəhəri 1215-ci ildə alaraq dağıtdılar. 1260-cı ildə Kubilay Xan bölgəyə yerləşdi və şəhərin şimal-şərqində yeni bir şəhər kurdur-du (1264-67); Çinin mərkəzi olan bu şəhər Marko Polonun böyük xanla görüşdüyü və xatirəsində Cambaluc adını verdiyi şəhərdir. Pekini böyük kanala bağlayan (XIII. Əsr. Sonu bir kanal, paytaxta Yangzi yolu düyü yetirilməsini verirdi. Üçüncü Ming İmperatoru Yonglı (1403-1424) bu şəhərə köçərək adını Beijinge çevirdi və Yasaq Şəhər ilə Səma Məbədini qurdu. Ciaşing, bunlara Təsərrüfatı Məbədini tikdi və şəhəri yenidən paytaxt vəziyyətinə gətirdi. Şəhər 1928-ci ilə qədər paytaxt olaraq qaldı. Mancur qələbəsindən qısa müddət əvvəl yandırılan (1644) Pekin ənənəvi ölçülərə görə yenidən quruldu və yeni sülalə tərəfindən gözəlləşdirildi (Göksel Sülh Qapısı, Uca Harmoniya Sarayı, şəhərin şimal-qərbində yazlıq saray). XVII. Və XVIII. Yylarda Kangşi (1662-1722) və Çienlong (1736-1796) dövrlərində, cənub-qərb hissəsində missionerlər (xüsusilə Bizimkilər) və Avropalı texniklər yaşayırdı.1860-cı ildə II. Tiryək Müharibəsi zamanı Fransız-Britaniya dəfə yaz sarayının yanmasından sonra Çoxundakı xarici təmsilçilərin oturduğu imtiyazlı bir səmt yaradılıb. Bu korpuslara Boxerların silahlı təcavüzü, (İyun 1900) şəhərə, 190-ci ildə beynəlxalq bir qarnizon yerləşdirilməsinə yol açdı. İmperiyanın yıxılmasından sonra (1912) "Müharibə Ağalarının" əlinə keçən Birini Kuomintangçılar işğal etdilər (1928) və yenidən Beiping deyə adlandırdılar (paytaxt Nancinge göndərilmişdi). Japonlarıın ələ keçirdiyi (İyul 1937) şəhər, 1945-ci ilə qədər onların dəstəklədiyi bir hökumət tərəfindən idarə olundu. Yanvar 1949-cu ildə kommunistlər tərəfindən yenidən ələ keçirilib. 1 Oktyabr 1949-cu ildə Tiananmende Mao Zedong tərəfindən Çin Xalq Respublikasının qurumu elan edildi, eyni zamanda qədim adını aldı və yenidən paytaxt oldu.1950-ci illərdə qədim şəhərin kənarına doğru böyüməyə başlayan şəhər, şimalda yaşayış sahələri, qərbdə də ağır sənaye yerləşmələri haşiyələnib. 1960-cı illərdə metro və İkinci Dairə Yolu tikintiləri üçün şəhər qala divarlarının bir hissəsi sökülüb. Mədəniyyət İnqilabı zamanı, 18 Avqust 1966 günü isə Pekində, Maonun rəhbərlik etdiyi və bir milyon insanın qatıldığı bir açıq hava toplantısı keçirilib. Aprel 1976-cı ildə Dördlü Dəstə və Mədəniyyət İnqilabına qarşı Tiananmen Meydanında toplanan geniş bir xalq birliyi zorla dağıdıldı. Həmin ilin oktyabr ayında Dördtərəfli Dəstə həbs və Mədəniyyət İnqilabı sona çatdırılıb.
Pekin dünyanın ən böyük idman təşkilatı olan 2008-ci ilin Yay Olimpiadasına da ev sahibliyi edib.
Nəqliyyat
Əhəmiyyətli dağ keçidlərinin cənubdakı kəsişmə nöqtəsində yerləşən Pekinin, Şimali Çin Vadisini şimaldakı dağ, dərə və yaylalara bağlayan nəqliyyat xətti üzərində təbii bir keçid mövqeyindədir. Bu strateji əhəmiyyətindən dolayı 700 ildən artıq bir müddət genil Orta Asiyaya açılan karvan yollarının başlanğıc nöqtəsi olmuşdur. Son illərdə ümumi daşınan və avtomobil sektorlarındakı sürətli artım davam edir.
2019-cu ilin iyun ayında Pekində dünyanın ən böyük tikintisi başa çatıb. Hava limanın tikintisi 2016-cı il 15 mart tarixində başlamışdı. Dünyanın ən böyük hava limanının tikintisinə 60 milyard dollara yaxın vəsait xərclənib.
Qardaş şəhərlər
İstinadlar
- Seventh National Population Census of the People's Republic of China.
- "Pekində dünyanın ən böyük hava limanının tikintisi başa çatıb". 2022-01-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-06-30.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Pekin cin 北京 pinyin Beijing Cin Xalq Respublikasinin paytaxti 21 milyondan artiq ehalisi ile dunyanin en cox ehalisi olan paytaxt seheri ve Cinin Sanxaydan sonra en cox ehalisi olan seheridir Simali Cinde yerlesir ve 16 seher seheretrafi ve kkend rayonlari ile Dovlet Surasinin birbasa nezareti altinda bir belediyye kimi idare olunur Pekin cenub serqde qonsu Tyantszin istisna olmaqla esasen Hebei ile ehate olunub birlikde uc bolme Jing Jin Ji metropolitan erazisini ve Cinin Milli Paytaxt Bolgesini teskil edir Pekincin 北京39 54 14 sm e 116 24 27 s u Olke CinTarixi ve cografiyasiSahesi 16 410 54 km Merkezin hundurluyu 43 mSaat qursagi UTC 08 00EhalisiEhalisi 21 893 095 nef 1 noyabr 2020 Resmi dili Cin diliReqemsal identifikatorlarTelefon kodu 86 10Poct indeksi 100000Digerbeijing gov cn english beijing gov cn beijing gov cn gate big5 french beijing gov cn korean beijing gov cn japanese beijing gov cn german beijing gov cn spanish beijing gov cn russian beijing gov cn arabic beijing gov cnPekin Vikianbarda elaqeli mediafayllar Pekin qlobal seherdir ve medeniyyet diplomatiya siyaset maliyye biznes ve iqtisadiyyat tehsil tedqiqat dil turizm media idman elm texnologiya ve neqliyyat sahesinde dunyanin aparici merkezlerinden biridir Adi Simali Paytaxt anlami veren Cin dilinde 北京 ve Pinyin cevirme sisteminde yazilan Beijing sozu Beycin beɪ t ɕiŋ dinle kimi teleffuz olunur Rus dilinde yerli dil qaydalarina ve cin dilinin seslerin analoqu olmadigina gore Pekin Pekin kimi qebul olunub ve eyni sekilde buyun Sovet xalqlarinin dillerine kecib Qeyd etmek olar ki tarixi turkdilli menbelerde bu seher Xanbaliq kimi adlanib Kohne BinalarMehz Pekin seheri esasda qalalarla ehate iki seherden ibaretdir Daxili Seher serhedleri icinde qalan kecmis Imperiya Seherinin bir hissesi olan Yasaq Seherde Imperiya Sarayi yer alir Ic Seherin duz simal cenub xetti uzerinde qurulu olan simmetrik ve duzbucaqli plani son derece maraqlidir Butun seher qala divarlari muhum seher qapilari esas prospekt ve kuceler dini tikililer ve gundelik alis veris merkezleri bu merkezi oxa uygun olaraq kecirilmisdir Pekinin planindaki nizam ve harmoniya dunyada cox az seherde yerlesir Pekinin basqa bir xususiyyeti yasil sahelerin ve parklarin son derece genis bir yer tutmasidir Cinin memarliq irsini en yaxsi eks etdiren Pekinin bezi tebeqelerinin modernlesdirilmis olmasina qarsin enenevi yerlerin qorunmasi ucun esrlerdir ki boyuk bir qaygi gosterilmisdir 1949 cu ilden bu yana seherin menzeresinde meydana gelen en boyuk deyisiklik qedim qalalarin kenarda qalan kucelerin uzadilmasidir Pekindeki tarixi ve dini abidelerin basinda gelen Tiantan Cennet Mebedi Cennetin kure Yerin ise kvadrat formasinda oldugu haqqinda kokleri cox qedime uzanan inami tecessum eden qeyri adi hendesi plani Cin memarliginin en selahiyyetin numunelerinden biri kimi benzersiz bir gozellik Qi Nian Deyen Bereketli Bicin Ucun Dua Binasi Huang Qiong Yu Imperiya Cennet Tonoz u ve Xuan Chui Tan Dairevi formali Tepe Qurbangahi bu qurulus icinde yer alir Diger ehemiyyetli binalardan biri de seher tandeminin serq yaxasindaki Imperiya Ecdadlari Mebedidir bu gun Xalq Medeniyyet Parki Qerbdeki Yer ve Bicin Qurbangahi bu gun Zhong Shan Parki bu bina tarazlasdirir Seher merkezinde 1949 cu ilden sonra insa edilen binalardan biri olan iki blokdan ibaret Boyuk Xalq Binasidir En yuksek dovlet orqani Milli Xalq Konqresinin sessiyalari bu binanin boyuk iclas salonunda kecirilir NeqliyyatPekin Cin Demir yol Sisteminin merkezlerinden biridir Enenevi doqquz demir yolu xetti seherden yayilir Sanxay Jinghu Xetti Guangzhou Jingguang Xetti Kowloon Jingjiu Xetti Herbin Jingha Xetti Baotou Jingbao Xetti Qinhuangdao Jingqin Xetti Chengde Jingcheng Xetti Tongliao Ic Monqolustan Jingtong Xetti ve Yuanping Shanxi Jingyuan Xetti Hemcinin Moskva Rusiya Pyongyang Simali Koreya Hey Bator Monqolustan ve Hanoi Vyetnam kimi xarici paytaxtlara ekspres qatar seferleri baglanir Bunlara elave olaraq Pekin iki yuksek suretli qatar xettine malikdir 2011 ci ilde acilan Pekin Sanxay Yuksek Suretli Qatar Xetti ile 2008 ci ilde xidmete giren Pekin Tientsin Seherlerarasi Demir Pekin merkez qatar stansiyasi 1959 cu ilde acilmisdir Qerb Qatar Stansiyasi 1996 ci ilde yuksek suretli qatar seferlerinin kecirildiyi cenub stansiyasi stansiyasi ise 2008 ci ilde uduzaraq xidmete girmisdir Milli elaqe yollari sebekesinin bir hissesi olan Birinden cixan bir dujun qeder magistral olkenin muxtelif yerlerine uzanir Bes onun seher ici neqliyyati Yasaq Seheri merkez sahe bes daire yoluna baglidir 2010 ili etibarile seherde qeydiyyatda olaraq 4 milyon avtomobil bulunmaktadir 2010 ci ilde heftede orta hesabla 15 500 masinin tixaca berkliyi Pekinde 2010 sonu etibarile 5 milyon avtomobilin oldugu texmin dilmektedir Yemekxana esas aeroportu olan Pekin Paytaxt Beynelxalq Aeroportu seher merkezinin texminen 20 km simal serq Paytaxt Beynelxalq Aeroportu sernisin dasinmasi olaraq dunyanin en boyuk ikinci hava limanidir 2008 Yay Olimpiadalari ucun aparilan genislendirme isi ile uc ayri terminala catan hava limaninin 3 Terminali dunyada en boyuklerinden biridir Pekine aparilan xarici xett ucuslarinin hamisi ile daxili xett ucuslarinin boyuk qismi buradan bas verir Air Chinanin merkezi olan Paytaxt Beynelxalq Aeroportu China Southern ve Hainan Airlinesin bir merkezidir TehsilPekinin bir ali olma xususiyyeti 1949 cu ilden sonra daha da mohkemlenmisdir Meshur Pekin 1898 ve Qinghua universitetlerinin etrafinda inkisaf eden elm ve tehsil merkezleri semtinde ideoloji tehsil musiqi tibb ve texniki sahelerle uc muxtelif ixtisas qurumlari da yer alir Cinin en aparici tedqiqat qurumu Cin Elmler Akademiyasi Academia Sinica de buradadir MedeniyyetBir nece esrden beri Cinin medeniyyet merkezi olan Pekin olkenin en moteber medeniyyet qurumlari olan bir sira kitabxana muzey ve teatri saxlayir Bu qurumlarin basinda imperiya kolleksiyalarini ehate eden Pekin Kitabxanasi Pekin Imperiya Muzeyi ve Cin Tarix Muzeyi gelir Pekin eyni zamanda Cinin onde gelen yayimcilik ve kutlevi informasiya vasiteleri merkezidir MekanlarHamisi seher merkezinin simalindaki Olimpiya Yasil adli idman kompleksinin icindeki bezi muhum idman kompleksleri Qus Yuvasi kimi taninan Pekin Milli Stadionu Pekin Milli Su Idman novleri Merkezi Su Kupu Pekin Milli Qapali Stadionudur Seher merkezinin qerb hissesinde yer alan Wukesong Medeniyyet ve Idman Merkezi ile Isciler Stadionu diger obyektlerdir IqlimPekinde mulayim qursaqda gorulen kontinental bir musson iqlimi hokm surur Qis Monqolustan Yaylasindan gelen Sibir hava kutlelerinin tesiri ile uzun soyuq ve quraq kecir En soyuq ay olan yanvarda orta temperatur 4 cyi tapir Yay aylarinda adeten cenub qerbden Simali Cine giren isti ve rutubetli hava yagislara yol acir Illik yaginti miqdarinin 635 mm boyuk hissesi bu movsumde dusur Iyul hesabla 26 C ile en isti aydir IqtisadiyyatQite Cininin ilk senaye sonrasi seheri olan Birin xidmet sektorunun ucuncul sektor umumi daxili mehsulundaki UDM yuksek payi Cinin en inkisaf etmis seherlerinden biridir Fortune Global 500 siyahisinda 41 sirkete sahibliyi eden Pekin bu siyahida Tokionun arxasindan ikinci yerdedir Hemcinin en boyuk Cin sirketlerinin 100 den coxu Birinde yer alir Maliyye en muhum senayelerden biridir 2007 sonu etibarile Pekinde yerlesen 751 maliyye qurumu butun olkenin maliyye gelirinin 11 6 ina eyni zamanda seher UDM nin faiz 13 8i uygun gelen 128 6 milyard RMB gelir yaratdi 2010 ci ilde Pekinin nominal UDM si 1 37 milyard RMBYE cataraq bir evvelki ile nisbeten texminen yuzde 10 artim gosterdi 2009 ci ilde Pekinin esas kend teserrufati metal ikinci dereceli tikinti emal ve ucuncul xidmet sektorlari novbe ile 11 83 milyard RMB 274 31 milyard RMB ve 900 45 milyard RMB qiymete catib Adam basina dusen elaqedar adambasina gelir bir evvelki ile gore yuzde 8 1lik real artim gostererek 26 738 yuan oldu CografiyaPekinin qurulu oldugu 30 40 m hundurluyundeki duzenliyin simal kenarini Monqolustan Yaylasi simal serq kenarini ise Yan Daglari teskil edir Geoloqlarin Pekin Tund adini verdiyi cokeklik sahe seheri simal serqden cenub qerbe dogru muhasire cenub ve serqde da esl boyuk duzenliye acilir TarixVurusan Kralliqlar Zamaninda I O iv iii Esr Ci adi ile Meglubiyyetlerin esas seheri Bu Huangdi vaxtinda sokulub Eyzeben 226 Xan Sulalesi dovrunde Ye adiyla yeniden qurulub Simal Cinin geri qalan hissesi kimi I S Iv vi Esr arasinda col xalqlari terefinden isgal edildi ve Mujonglarin paytaxti halina geldi 350 357 Sueiler 581 618 ve Tanglar 618 907 dovrunde Simali Cinin Monqollardan daha tehlukeli hala gelen Simal serq Xalqlarina qarsi baslica kalesiyidi Cinli aile Hou Cinin Citanlara qoydugu 936 seheri Citanlar 938 ci ilde Cenubun paytaxti etdiler Nancing Seheri 1122 ci ilde Curcenler isgal etdiler Songlara buraxdilar 1123 yeniden aldilar 1125 ve 1153 cu ilde Merkezin paytaxti ve baslica iqametgahlari halina getirdiler Cingiz Xanin Monqollari seheri 1215 ci ilde alaraq dagitdilar 1260 ci ilde Kubilay Xan bolgeye yerlesdi ve seherin simal serqinde yeni bir seher kurdur du 1264 67 Cinin merkezi olan bu seher Marko Polonun boyuk xanla gorusduyu ve xatiresinde Cambaluc adini verdiyi seherdir Pekini boyuk kanala baglayan XIII Esr Sonu bir kanal paytaxta Yangzi yolu duyu yetirilmesini verirdi Ucuncu Ming Imperatoru Yongli 1403 1424 bu sehere kocerek adini Beijinge cevirdi ve Yasaq Seher ile Sema Mebedini qurdu Ciasing bunlara Teserrufati Mebedini tikdi ve seheri yeniden paytaxt veziyyetine getirdi Seher 1928 ci ile qeder paytaxt olaraq qaldi Mancur qelebesinden qisa muddet evvel yandirilan 1644 Pekin enenevi olculere gore yeniden quruldu ve yeni sulale terefinden gozellesdirildi Goksel Sulh Qapisi Uca Harmoniya Sarayi seherin simal qerbinde yazliq saray XVII Ve XVIII Yylarda Kangsi 1662 1722 ve Cienlong 1736 1796 dovrlerinde cenub qerb hissesinde missionerler xususile Bizimkiler ve Avropali texnikler yasayirdi 1860 ci ilde II Tiryek Muharibesi zamani Fransiz Britaniya defe yaz sarayinin yanmasindan sonra Coxundaki xarici temsilcilerin oturdugu imtiyazli bir semt yaradilib Bu korpuslara Boxerlarin silahli tecavuzu Iyun 1900 sehere 190 ci ilde beynelxalq bir qarnizon yerlesdirilmesine yol acdi Imperiyanin yixilmasindan sonra 1912 Muharibe Agalarinin eline kecen Birini Kuomintangcilar isgal etdiler 1928 ve yeniden Beiping deye adlandirdilar paytaxt Nancinge gonderilmisdi Japonlariin ele kecirdiyi Iyul 1937 seher 1945 ci ile qeder onlarin desteklediyi bir hokumet terefinden idare olundu Yanvar 1949 cu ilde kommunistler terefinden yeniden ele kecirilib 1 Oktyabr 1949 cu ilde Tiananmende Mao Zedong terefinden Cin Xalq Respublikasinin qurumu elan edildi eyni zamanda qedim adini aldi ve yeniden paytaxt oldu 1950 ci illerde qedim seherin kenarina dogru boyumeye baslayan seher simalda yasayis saheleri qerbde de agir senaye yerlesmeleri hasiyelenib 1960 ci illerde metro ve Ikinci Daire Yolu tikintileri ucun seher qala divarlarinin bir hissesi sokulub Medeniyyet Inqilabi zamani 18 Avqust 1966 gunu ise Pekinde Maonun rehberlik etdiyi ve bir milyon insanin qatildigi bir aciq hava toplantisi kecirilib Aprel 1976 ci ilde Dordlu Deste ve Medeniyyet Inqilabina qarsi Tiananmen Meydaninda toplanan genis bir xalq birliyi zorla dagidildi Hemin ilin oktyabr ayinda Dordterefli Deste hebs ve Medeniyyet Inqilabi sona catdirilib Pekin dunyanin en boyuk idman teskilati olan 2008 ci ilin Yay Olimpiadasina da ev sahibliyi edib NeqliyyatEhemiyyetli dag kecidlerinin cenubdaki kesisme noqtesinde yerlesen Pekinin Simali Cin Vadisini simaldaki dag dere ve yaylalara baglayan neqliyyat xetti uzerinde tebii bir kecid movqeyindedir Bu strateji ehemiyyetinden dolayi 700 ilden artiq bir muddet genil Orta Asiyaya acilan karvan yollarinin baslangic noqtesi olmusdur Son illerde umumi dasinan ve avtomobil sektorlarindaki suretli artim davam edir 2019 cu ilin iyun ayinda Pekinde dunyanin en boyuk tikintisi basa catib Hava limanin tikintisi 2016 ci il 15 mart tarixinde baslamisdi Dunyanin en boyuk hava limaninin tikintisine 60 milyard dollara yaxin vesait xerclenib Qardas seherlerTokio Yaponiya 14 mart 1979 Belqrad Serbiya 14 oktyabr 1980 Nyu York ABS 25 fevral 1983 Lima Peru 21 noyabr 1983 Vasinqton ABS 15 may 1984 Madrid Ispaniya 16 sentyabr 1985 Il de Frans Fransa 2 iyul 1987 Koln Almaniya 14 sentyabr 1987 Turkiye 25 avqust 1988 Elcezair Elcezair 11 sentyabr 1989 Ankara Turkiye 20 iyun 1990 Qahire Misir 28 oktyabr 1990 Islamabad Pakistan 8 oktyabr 1992 Cakarta Indoneziya 8 oktyabr 1992 Tailand 26 may 1993 Buenos Ayres Argentina 13 iyul 1993 Seul Cenubi Koreya 23 oktyabr 1993 Kiyev Ukrayna 13 dekabr 1993 Berlin Almaniya 5 aprel 1994 Brussel Belcika 22 sentyabr 1994 Amsterdam Niderland 29 oktyabr 1994 CAR 6 dekabr 1998 Ottava Kanada 18 oktyabr 1999 Tehran Iran 10 aprel 1999 Kanberra Avstraliya 14 sentyabr 2000 Moskva Rusiya 16 may 2003 Buxarest Ruminiya 21 iyun 2005 Kuba 4 sentyabr 2005 Manila Filippinler 14 noyabr 2005 London Boyuk Britaniya 10 aprel 2006 Vellinqton Yeni Zelandiya 12 may 2006 Mexiko Meksika Tumen Rusiya 26 iyul 2004 Afina Yunanistan 2005 Baki Azerbaycan 28 avqust 2008 Daskend Ozbekistan 2008 Riqa Latviya Tallin EstoniyaIstinadlarSeventh National Population Census of the People s Republic of China Pekinde dunyanin en boyuk hava limaninin tikintisi basa catib 2022 01 24 tarixinde Istifade tarixi 2019 06 30