Marko Polo (15 sentyabr 1254, Venesiya, Venesiya Respublikası – 8 yanvar 1324 və ya 1324, Venesiya, Venesiya Respublikası) — italyan səyyahı. Marko Polo (XIII XIV əsrlər) İtaliyadan Mərkəzi Şərq və Orta Asiya yolu ilə Çinə getmişdir. Marko Polo Bakı neftinin Yaxın Şərq ölkələrinə aparılmasından söz açmış, habelə Şamaxı və Bərdənin ipək məmulatlarının gözəlliyini vurğulamışdır.
Marko Polo | |
---|---|
it. Marco Polo | |
| |
Digər adı | euir |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Venesiya, İtaliya |
Vəfat tarixi | (69 yaşında) |
Vəfat yeri | Venesiya, İtaliya |
Vətəndaşlığı | ryehke |
Fəaliyyəti | səyyah |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Çin səfəri
XIII əsrin ortalarından etibarən avropalıların coğrafi təfəkkür dairəsi genişlənməyə başlamışdı. Bəzi Avropa tacirləri Şərqlə ticarətə can atırdılar. Buna misal olaraq İtaliya səyyahı və yazıçısı Marko Polonun mənsub olduğu Venesiya tacirlərinin Polo ailəsini göstərmək olar. Atasını və əmisini müşayiət edən Marko 1271-ci ildə Aralıq dənizi sahillərindəki Akka şəhərindən yola düşərək Hörmüzə gəlir və oradan karvanla Mərkəzi Asiyanın səhralarından və dağlarından keçərək uzun aylar yol getdikdən sonra 1275-ci ildə Şimali Çinə gəlib çıxır. Marko Polo Mərkəzi Asiya vilayətində və Çin kimi böyük dövlətdə olmuş ilk avropalı hesab olunur. Onun ailəsi tam 17 il bu qədim diyarın müxtəlif əyalətlərini gəzmiş, onun böyük xanı olmuş Xubilayın (Çingiz xanın nəvəsi) hörmətini qazanmış, ticarətlə məşğul olmuşdur. Geriyə daha təhlükəsiz hesab olunan dəniz yolu ilə qayıtmişdır. Marko Polonun 14 gəmidən ibarət donanması 1292-ci ildə Zeytun (hazırkı Tyançjou) limanından yola çıxır. Hər yerdə Asiyanın şərq və cənub sahillərinə yaxın üzərək Hind-Çinin və Şri-Lankanın yanından keçib Hörmüzə gəlirlər. Yalnız 1295-ci ildə Polonun ailəsi böyük varidatla Venesiyaya qayıdır.
Kitabı
Onun səyahət təfərrüatları 1298-ci ildə «Marko Polonun kitabı» adı altında nəşr olunmuşdur. Bu kitab Markonun gəzdiyi ölkələrin coğrafiyası, etnoqrafiyası, tarixi haqqında qiymətli mənbədir. Kitab avropalıların bilik dairəsini əsaslı surətdə genişləndirdi, ordan-burdan eşitdikləri ölkələr haqqında müfəssəl məlumat verdi. Marko Polonun – yerdən çıxarılan, yeyiləsi olmayan, lakin yana bilən qara daşların (kömürün) hasilatı haqqında verdiyi məlumatlara ilk zamanlar hətta inana bilmirdilər. Onun kitabında Azərbaycan, Rusiya, tarixi İpək yolu və s. haqqında da ətraflı məlumatlar verilirdi.
Geniş fikirli coğraflar Marko Polonun kitabından ən etibarlı mənbə kimi istifadə edərək şərqin adları çəkilən yeni-yeni ölkə və şəhərləri tərtib etdikləri xəritələrdə göstərirdilər. İlk dəfə 1375-ci ildə düzəldilmiş dünyanın atlasında Polonun məlumatlarında geniş istifadə olunmuşdur.
Marko Polonun müxtəlif avropa dillərinə tərcümə olunan kitabı XIV-XVI əsrlərin dəniz səyyahlarına, o cümlədən X.Kolumba dərin təsir göstərmişdir. Sonralar nəinki tacirlər, həm də xristian dininin təbliğatçıları – missionerlər də Şərq ölkələrinə səyahətlərində coğrafi məlumatlar toplamağa çalışırdılar. Onların sırasında Papa səfirliyi ilə birgə 1289-1330-cu illərdə Çinə səyahət etmiş C.Montekorvinonun adını çəkmək olar.
Şəkillər
- Marko Polo ailəsi Çində
- Marko Polonun əlyazması ("Il Milione" kitabının səhifəsi)
- Marco Polonun heykəli (Çin)
Həmçinin bax
İstinadlar
- Marco Polo // Encyclopédie Larousse en ligne (fr.).
- Maraini F., Peters E. Marco Polo // Encyclopædia Britannica (ing.).
- Istituto dell'Enciclopedia Italiana Pòlo, Marco // Enciclopedia on line (it.).
- Историческая энциклопедия Сибири (rus.). / под ред. В. А. Ламин Новосибирск: 2009.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Marko Polo 15 sentyabr 1254 Venesiya Venesiya Respublikasi 8 yanvar 1324 ve ya 1324 Venesiya Venesiya Respublikasi italyan seyyahi Marko Polo XIII XIV esrler Italiyadan Merkezi Serq ve Orta Asiya yolu ile Cine getmisdir Marko Polo Baki neftinin Yaxin Serq olkelerine aparilmasindan soz acmis habele Samaxi ve Berdenin ipek memulatlarinin gozelliyini vurgulamisdir Marko Poloit Marco PoloyuuuosDiger adi euirDogum tarixi 15 sentyabr 1254Dogum yeri Venesiya ItaliyaVefat tarixi 8 yanvar 1324 69 yasinda Vefat yeri Venesiya ItaliyaVetendasligi ryehkeFealiyyeti seyyah Vikianbarda elaqeli mediafayllarCin seferiXIII esrin ortalarindan etibaren avropalilarin cografi tefekkur dairesi genislenmeye baslamisdi Bezi Avropa tacirleri Serqle ticarete can atirdilar Buna misal olaraq Italiya seyyahi ve yazicisi Marko Polonun mensub oldugu Venesiya tacirlerinin Polo ailesini gostermek olar Atasini ve emisini musayiet eden Marko 1271 ci ilde Araliq denizi sahillerindeki Akka seherinden yola duserek Hormuze gelir ve oradan karvanla Merkezi Asiyanin sehralarindan ve daglarindan kecerek uzun aylar yol getdikden sonra 1275 ci ilde Simali Cine gelib cixir Marko Polo Merkezi Asiya vilayetinde ve Cin kimi boyuk dovletde olmus ilk avropali hesab olunur Onun ailesi tam 17 il bu qedim diyarin muxtelif eyaletlerini gezmis onun boyuk xani olmus Xubilayin Cingiz xanin nevesi hormetini qazanmis ticaretle mesgul olmusdur Geriye daha tehlukesiz hesab olunan deniz yolu ile qayitmisdir Marko Polonun 14 gemiden ibaret donanmasi 1292 ci ilde Zeytun hazirki Tyancjou limanindan yola cixir Her yerde Asiyanin serq ve cenub sahillerine yaxin uzerek Hind Cinin ve Sri Lankanin yanindan kecib Hormuze gelirler Yalniz 1295 ci ilde Polonun ailesi boyuk varidatla Venesiyaya qayidir KitabiOnun seyahet teferruatlari 1298 ci ilde Marko Polonun kitabi adi altinda nesr olunmusdur Bu kitab Markonun gezdiyi olkelerin cografiyasi etnoqrafiyasi tarixi haqqinda qiymetli menbedir Kitab avropalilarin bilik dairesini esasli suretde genislendirdi ordan burdan esitdikleri olkeler haqqinda mufessel melumat verdi Marko Polonun yerden cixarilan yeyilesi olmayan lakin yana bilen qara daslarin komurun hasilati haqqinda verdiyi melumatlara ilk zamanlar hetta inana bilmirdiler Onun kitabinda Azerbaycan Rusiya tarixi Ipek yolu ve s haqqinda da etrafli melumatlar verilirdi Genis fikirli cograflar Marko Polonun kitabindan en etibarli menbe kimi istifade ederek serqin adlari cekilen yeni yeni olke ve seherleri tertib etdikleri xeritelerde gosterirdiler Ilk defe 1375 ci ilde duzeldilmis dunyanin atlasinda Polonun melumatlarinda genis istifade olunmusdur Marko Polonun muxtelif avropa dillerine tercume olunan kitabi XIV XVI esrlerin deniz seyyahlarina o cumleden X Kolumba derin tesir gostermisdir Sonralar neinki tacirler hem de xristian dininin tebligatcilari missionerler de Serq olkelerine seyahetlerinde cografi melumatlar toplamaga calisirdilar Onlarin sirasinda Papa sefirliyi ile birge 1289 1330 cu illerde Cine seyahet etmis C Montekorvinonun adini cekmek olar SekillerMarko Polo ailesi Cinde Marko Polonun elyazmasi Il Milione kitabinin sehifesi Marco Polonun heykeli Cin Hemcinin baxTur HeyerdalIstinadlarMarco Polo Encyclopedie Larousse en ligne fr Maraini F Peters E Marco Polo Encyclopaedia Britannica ing Istituto dell Enciclopedia Italiana Polo Marco Enciclopedia on line it Istoricheskaya enciklopediya Sibiri rus pod red V A Lamin Novosibirsk 2009 ISBN 5 8402 0230 4 Sexs ve ya bioqrafiya haqqinda olan bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin