Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Bu məqaləni lazımdır. |
Oman və ya Ümman, rəsmi adı Ümman Sultanlığı (ərəb. سلطنة عمان) — Asiyada dövlət. Oman Ərəbistan yarımadasının cənub-şərqində yerləşir. Cənub-qərbdə Yəmən, qərbdə Səudiyyə Ərəbistanı Krallığı, şimal-qərbdə isə Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri ilə həmsərhəddir. Şimalda Oman Körfəzi, şərqdə və cənubda isə Ərəb dənizi ilə əhatə olunur. Sahəsi- 309,500 min km2 , əhalisi təxminən- 4,441,448 nəfərdir (2016-ci il). Paytaxtı — Məsqət şəhəridir. 7 oktyabr 1971-ci ildən BMT-nin, 1972-ci ildən isə İKT-nin üzvüdür. Oman Sultanlığı BMT, İKT, ƏDL və Bloklara Qoşulmayan ölkələr, Ümumdünya Ticarət Təşkilatı kimi təşkilatların üzvüdür. Məsqətdə 50-dən artıq xarici səfirlik və konsulluq fəaliyyət göstərir.
| Oman | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| سلطنة عمان Salṭanat ʻUmān | |||||
| |||||
| Beauty has an address | |||||
| Himn: نشيد السلام السلطاني "" "Sultanic Salutation" | |||||
 | |||||
| Tarixi | |||||
| • Əsası qoyulub | 1970 | ||||
| Rəsmi dilləri | |||||
| Paytaxt | Maskat | ||||
| İdarəetmə forması | Mütləq monarxiya | ||||
| Baş nazir | Heysəm ibn Tariq | ||||
| Sahəsi | Dünyada 70-ci | ||||
| • Ümumi | 309500 km² | ||||
| Əhalisi | |||||
| • Əhali | 4 572 949 nəfər (135-ci) | ||||
| • Siyahıyaalma (2010) | 2,773,479 nəf. | ||||
| • Sıxlıq | 13 nəf./km² (216-cı) | ||||
| ÜDM (AQP) | |||||
| • Ümumi | 173,073 milyard dollar | ||||
| • Adambaşına | 43,737 dollar | ||||
| ÜDM (nominal) | |||||
| • Ümumi (2016) | 59,675 milyard dollar | ||||
| • Adambaşına | 15,080 dollar | ||||
| İİİ (2014) | 0.793 (artış; 52-ci) | ||||
| Valyuta | Oman rialı | ||||
| İnternet domeni | .om | ||||
| OM | |||||
| BOK kodu | OMA | ||||
| Telefon kodu | +968 | ||||
| Saat qurşaqları | | ||||
| Nəqliyyatın yönü | sağ[d] | ||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||
Dövlət quruluşu
Oman — irsi monarxiya sultanlığıdır. 1970-ci ildə hazırkı atasını devirdikdən sonra ölkənin sosial-iqtisadi inkişafına təkan vermiş və Sultan Qabusun həyata keçirdiyi islahatlar nəticəsində xarici investisiyaların ölkəyə axını başlamışdır. Müstəqil Omanın ilk Konstitusiyası 1996-cı il noyabrın 6-da qəbul edilmişdir. Konstitusiyaya əsasən, dövlət başçısı Sultandır. Qanunvericilik və icraedici hakimiyyət Sultana məxsusdur. Sultan hökumət başçısı vəzifəsi ilə yanaşı Xarici İşlər, Müdafiə və Maliyyə Naziri vəzifələrini icra edir. Hökumət Sultan Kabusun şəxsi nümayəndəsi (Baş nazirin müavini) daxil olmaqla 25 nazirdən ibarətdir. Konstitusiyaya əsasən, aşağı palatası- Şura Məclisi (84 üzv) və yuxarı palatası-Dövlət Şurasından (58 üzv) ibarət İkipalatalı Məşvərətçi Orqan — Oman Şurasıdır. Şura Məclisinin üzvləri ümumxalq səsvermə yolu ilə 4 il müddətinə seçilir. Dövlət Şurasının üzvləri Sultan tərəfindən üç il müddətinə təyin olunurlar. Dövlət Şurası yalnız məsləhətçi səlahiyyətlərə, Şura Məclisi isə, sosial və iqtisadi sahələrə dair qanunların baxılmasına məsləhət vermək, habelə Nazirlərin sorğu edilməsi hüququna malikdir. Şura Məclisinə son seçkilər 2007-ci ilin 27 oktyabr tarixində keçirilmiş və seçkilərdə namizədliyini irəli sürmüş 21 qadın namizəddən heç biri qanunverici orqanda yer qazana bilməmişdir. Hökumətin göstərişinə əsasən, yalnız 388 min omanlı səsvermə hüququna malikdir.
İqtisadiyyatı
Omanın iqtisadi durumu əsasən 2000-ci ildə dünya bazarlarında neftin qiymətinin qalxmasından sonra yaxşılaşmışdır. Hökumətin siyasəti özəl sektorun genişlənməsinə, eləcə də xarici sərmayənin cəlb olunması məqsədilə ticarət sahəsində qanunların təkmilləşdirilməsinə yönəlmişdir. Bazarın liberallaşması davam edir. Ölkədə işsizliyin aradan qaldırılması və xarici işçi qüvvəsindən asılılığın azaldılması məqsədilə, hökumət xarici işçi qüvvəsinin yerli işçilərlə əvəz edilməsi prossesini təşviq etməyə başlamışdır. 2000-ci ilin noyabr ayında Oman Ümumdünya Ticarət Təşkilatının üzvlüyünə qəbul edilmişdir. Həmin ildə ümumdaxili məhsulun istehsalı 19,6 milyard ABŞ dolları təşkil etmişdir. Hazırda Oman ölkənin sənaye, informasiya texnologiyaları, turizm və təhsil sahələrinə xarici investorların cəlb edilməsində maraqlıdır. Ölkənin gəlirinin 80%-i neft sektorunun payına düşür. 1982-ci ildə ölkədə ilk neftayırma zavodu istismara verilmişdir. 1997-ci ildən etibarən gündə 120 min ton neft ixrac olunur. Ölkənin şimal rayonlarında mis, xrom istehsal olunur. Tikinti, metallurgiya, sement sənayesi inkişaf etməkdədir. Bunula yanaşı, qida sənayesi, o cümlədən balıq məhsullarının emalı və qorunması sənayesi fəaliyyət göstərir.
Pul vahidi
Dini vəziyyət
Omanda demək olar ki, bütün əhali müsəlmandır. Müsəlmanların əksəriyyəti islamın təriqətinə mənsubdur. Əhalinin dörddə bir hissəsindən çoxu sünnülərdir. Sünnülər arasında hənbəlilər, sələfilər və şafiilər vardır. Şəhərlərdə farslar, bəzi ərəblər, pakistanlılar və hindlilər arasında şiəlik yayılmışdır. Ölkədə yaşayan hindistanlıların bir hissəsi induistdir. Omanda yaşayan portuqaliyalı və ingilislər xristiandırlar.
Etnik qruplar
Ərəblər, pakistanlılar, hindlilər, bəluçilər, banqladeşlilər. Ölkə əhalisinin 577.293 nəfərini mühacirlər təşkil edir
İstifadə edilən dillər
Ərəb (rəsmi), ingilis, bəluçi, urdu, hindu
İstinadlar
- 3 // Constitution of Oman.
- Bütün dünya dövlətləri; Bakı, 1930
- Kapitalist ölkələrinin coğrafiyası; Bakı, 1933
Mənbə
- XİN-nin saytı[ölü keçid]
 | Oman ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Oman ve ya Umman resmi adi Umman Sultanligi ereb سلطنة عمان Asiyada dovlet Oman Erebistan yarimadasinin cenub serqinde yerlesir Cenub qerbde Yemen qerbde Seudiyye Erebistani Kralligi simal qerbde ise Birlesmis Ereb Emirlikleri ile hemserheddir Simalda Oman Korfezi serqde ve cenubda ise Ereb denizi ile ehate olunur Sahesi 309 500 min km2 ehalisi texminen 4 441 448 neferdir 2016 ci il Paytaxti Mesqet seheridir 7 oktyabr 1971 ci ilden BMT nin 1972 ci ilden ise IKT nin uzvudur Oman Sultanligi BMT IKT EDL ve Bloklara Qosulmayan olkeler Umumdunya Ticaret Teskilati kimi teskilatlarin uzvudur Mesqetde 50 den artiq xarici sefirlik ve konsulluq fealiyyet gosterir Omanسلطنة عمان Salṭanat ʻUmanBayraq Gerb d Beauty has an addressHimn نشيد السلام السلطاني Sultanic Salutation source source track track track track Tarixi Esasi qoyulub 1970Resmi dilleri ereb diliPaytaxt MaskatIdareetme formasi Mutleq monarxiyaBas nazir Heysem ibn TariqSahesi Dunyada 70 ci Umumi 309500 km Ehalisi Ehali 4 572 949 nefer 135 ci Siyahiyaalma 2010 2 773 479 nef Sixliq 13 nef km 216 ci UDM AQP Umumi 173 073 milyard dollar Adambasina 43 737 dollarUDM nominal Umumi 2016 59 675 milyard dollar Adambasina 15 080 dollarIII 2014 0 793 artis 52 ci Valyuta Oman rialiInternet domeni omOMBOK kodu OMATelefon kodu 968Saat qursaqlari UTC 04 00Neqliyyatin yonu sag d Vikianbarda elaqeli mediafayllarOman Oman SultanligiDovlet qurulusuOman irsi monarxiya sultanligidir 1970 ci ilde hazirki atasini devirdikden sonra olkenin sosial iqtisadi inkisafina tekan vermis ve Sultan Qabusun heyata kecirdiyi islahatlar neticesinde xarici investisiyalarin olkeye axini baslamisdir Musteqil Omanin ilk Konstitusiyasi 1996 ci il noyabrin 6 da qebul edilmisdir Konstitusiyaya esasen dovlet bascisi Sultandir Qanunvericilik ve icraedici hakimiyyet Sultana mexsusdur Sultan hokumet bascisi vezifesi ile yanasi Xarici Isler Mudafie ve Maliyye Naziri vezifelerini icra edir Hokumet Sultan Kabusun sexsi numayendesi Bas nazirin muavini daxil olmaqla 25 nazirden ibaretdir Konstitusiyaya esasen asagi palatasi Sura Meclisi 84 uzv ve yuxari palatasi Dovlet Surasindan 58 uzv ibaret Ikipalatali Mesveretci Orqan Oman Surasidir Sura Meclisinin uzvleri umumxalq sesverme yolu ile 4 il muddetine secilir Dovlet Surasinin uzvleri Sultan terefinden uc il muddetine teyin olunurlar Dovlet Surasi yalniz meslehetci selahiyyetlere Sura Meclisi ise sosial ve iqtisadi sahelere dair qanunlarin baxilmasina meslehet vermek habele Nazirlerin sorgu edilmesi huququna malikdir Sura Meclisine son seckiler 2007 ci ilin 27 oktyabr tarixinde kecirilmis ve seckilerde namizedliyini ireli surmus 21 qadin namizedden hec biri qanunverici orqanda yer qazana bilmemisdir Hokumetin gosterisine esasen yalniz 388 min omanli sesverme huququna malikdir IqtisadiyyatiOmanin iqtisadi durumu esasen 2000 ci ilde dunya bazarlarinda neftin qiymetinin qalxmasindan sonra yaxsilasmisdir Hokumetin siyaseti ozel sektorun genislenmesine elece de xarici sermayenin celb olunmasi meqsedile ticaret sahesinde qanunlarin tekmillesdirilmesine yonelmisdir Bazarin liberallasmasi davam edir Olkede issizliyin aradan qaldirilmasi ve xarici isci quvvesinden asililigin azaldilmasi meqsedile hokumet xarici isci quvvesinin yerli iscilerle evez edilmesi prossesini tesviq etmeye baslamisdir 2000 ci ilin noyabr ayinda Oman Umumdunya Ticaret Teskilatinin uzvluyune qebul edilmisdir Hemin ilde umumdaxili mehsulun istehsali 19 6 milyard ABS dollari teskil etmisdir Hazirda Oman olkenin senaye informasiya texnologiyalari turizm ve tehsil sahelerine xarici investorlarin celb edilmesinde maraqlidir Olkenin gelirinin 80 i neft sektorunun payina dusur 1982 ci ilde olkede ilk neftayirma zavodu istismara verilmisdir 1997 ci ilden etibaren gunde 120 min ton neft ixrac olunur Olkenin simal rayonlarinda mis xrom istehsal olunur Tikinti metallurgiya sement senayesi inkisaf etmekdedir Bunula yanasi qida senayesi o cumleden baliq mehsullarinin emali ve qorunmasi senayesi fealiyyet gosterir Pul vahidiOman rialiDini veziyyetOmanda demek olar ki butun ehali muselmandir Muselmanlarin ekseriyyeti islamin teriqetine mensubdur Ehalinin dordde bir hissesinden coxu sunnulerdir Sunnuler arasinda henbeliler selefiler ve safiiler vardir Seherlerde farslar bezi erebler pakistanlilar ve hindliler arasinda sielik yayilmisdir Olkede yasayan hindistanlilarin bir hissesi induistdir Omanda yasayan portuqaliyali ve ingilisler xristiandirlar Etnik qruplarErebler pakistanlilar hindliler beluciler banqladesliler Olke ehalisinin 577 293 neferini muhacirler teskil edirIstifade edilen dillerEreb resmi ingilis beluci urdu hinduIstinadlar3 Constitution of Oman Butun dunya dovletleri Baki 1930 Kapitalist olkelerinin cografiyasi Baki 1933MenbeXIN nin sayti olu kecid Oman ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin