Florensiya (it. Firenze, ing. Florence) — dünyaya görkəmli təsviri incəsənət nümayəndələri bəxş etmiş və Renessansın vətəni sayılan İtaliyada bir şəhər. Toskana regionunun paytaxtıdır. O, Şimali dağlarının ətəklərində, çayı ilə ayrılan 2 İtaliya əyaləti — Toskana və Emiliya ilə sərhəddə yerləşir. Arno çayının sahilində hərbi koloniya salan romalılar bu yerlərə Florensiya — "çiçəklənən" adı vermişlər. Nə şiddətli qibelin və qvelf qarşıdurması ( XIII əsrdə zadəganların 2 antaqonist siyasi düşərgələri), nə papa hökumətinin şəhər üzərində hakimiyyəti ələ keçirmək cəhdləri, XV əsrin sonlarında florensiyalıların azadlıq hislərinin boğulması və Cirolamo Savonarolanın tonqalda yandırılması Florensiyanın çiçəklənməsinə mane ola bilmədi. XVIII əsrə qədər Florensiyada hakimiyyətdə olan Mediçi sülaləsi hər vəchlə burada incəsənətin inkişafına və şəhərin dünyanın mədəniyyət mərkzələrindən birinə çevrilməsinə çalışırdı. Florensiya — Donatello — "intibah dövrünün atalarından biri", Mikelancelo, Leonardo da Vinçi, Sandro Botiçelli, və b. təsviri incəsənət nümayəndələrini ruhlandıran şəhər olmuşdur. Onların əsərləri bu gün də Florensiya qalereyalarını və muzeylərinin ziyarətçilərini heyran edir.
Florensiya | |||||
---|---|---|---|---|---|
Firenze | |||||
| |||||
Ölkə | |||||
Tarixi və coğrafiyası | |||||
Sahəsi |
| ||||
Mərkəzin hündürlüyü | 50 m | ||||
Saat qurşağı |
| ||||
Əhalisi | |||||
Əhalisi |
| ||||
Rəsmi dili | |||||
Rəqəmsal identifikatorlar | |||||
Telefon kodu | +39 055 | ||||
Poçt indeksi | 50100, 50121–50145 | ||||
Nəqliyyat kodu | FI | ||||
Digər | |||||
comune.fi.it | |||||
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Etimologiyası
Rəvayətə görə bura gələn Roma rahibləri, rahibələri, bioloqları və rəssamları burada çoxlu gülün bitməsindən heyrətə gəlib.Rəssamlar müxtəlif rəsmləri çəkməklə, Bioloqlar bitkiləri araşdırmaqla buranın heç yerdə bənzəri olmadığını söyləyiblər.Son qərarı isə rahiblər verib: Ərazidə çoxlu yabanı güllər bitdiyi üçün şəhərin adı "Florensiya" yəni gül şəhəri qoyulub.
İqlimi
Florensiya malikdir. Yayı isti və yağışlı, qışı isə sərin və yağışlı keçər. Dəniz kənarında olmaması səbəbi ilə yay istiliyi bir az daha yüksəkdir və qış daha soyuq keçir, qar yağışı da müşahidə edilir.
Şəhər içindən keçən ətrafında qurulmuşdur. Ətrafındakı məskunlaşma sahələri ilə birlikdə təxminən bir milyona yaxın əhaliyə sahib olan şəhər, keçmişdə olduğu kimi bu gün də İtaliya və Avropanın əhəmiyyətli ticarət mərkəzlərindən biridir.
Bunun yanında İtalyan İntibahınındoğum yeri olaraq bilinən Florensiya mədəniyyəti və arxitekturasıyla dünya tərəfindən məşhur bir turizm şəhəridir. Şəhərdə əhəmiyyətli sənət qalereyaları və muzeylər var. Leonardo da Vinçi və bu tarixi şəhərdə yetişmiş dünya tərəfindən məşhur sənətçilərdir. Yenə məşhur yazar və şair Dante Aliqeri bu şəhərdə yaşamış və ilham almışdır.
Ümumi tarixçə
E.ə. 59-ci ildə Yuli Sezar ordusundan təqaüdə ayrılmış əsgərlərə Arno çayı vadisindəki bu məhsuldar torpaqları verərək Florensiyanın qurulmasına səbəb oldu. Qurulduğu zaman şəhərin adı Florentia idi. Daha sonra M.S. da Roma İmperatoru Diokletian Floransanı Toskana vilayətinin paytaxtı etdi. Roma imperiyasınun yıxılmasından sonra şəhər Bizans və ostroqot istilalarına uğradı.
Antik dövrdə Florensiya
Florensiya (köhnə adı: Florenz), Faesulae (Fiesole) yaxınlarında olan kiçik bir təpənin üzərinə qurulmuşdur. Roma dövrünə aid bir şəhər olduğu adından da aydın olmaqdadır. Florensiyanı Via Flaminia və Via Cassia yollarının istehsalında rol oynadığı məlumdur. Antik dövrdə şəhər haqqında çox məlumat yoxdur. Marius və sulla arasındakı döyüşdə Floreniysa böyük zərərə uğramış və e.ə. 15-ci ildə Clains (Chiana) vadisindən axan Arno çayının sularının bir hissəsinin yataq dəyişdirməsinə mane olmuşdur.
Lombardlar M.S. 570 illərində Toskanada ortaya çıxdılar və səkkizinci əsrdə Lombardlar Dux civitatis Florentinorum (Florensiya xalqının rəhbəri) olaraq adlandırılmışdır. Dükalığın adından da aydın olacağı üzrə Florensiya şəhəri bu dukalığa paytaxtlıq etmişdir.
İstinadlar
- archINFORM (alm.). 1994.
- Superficie di Comuni Province e Regioni italiane al 9 ottobre 2011. Italian National Institute of Statistics.
- https://www.tuttitalia.it/toscana/77-firenze/.
- https://demo.istat.it/?l=it.
- https://www.nonsolocap.it/cap/firenze/.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Florensiya it Firenze ing Florence dunyaya gorkemli tesviri incesenet numayendeleri bexs etmis ve Renessansin veteni sayilan Italiyada bir seher Toskana regionunun paytaxtidir O Simali daglarinin eteklerinde cayi ile ayrilan 2 Italiya eyaleti Toskana ve Emiliya ile serhedde yerlesir Arno cayinin sahilinde herbi koloniya salan romalilar bu yerlere Florensiya ciceklenen adi vermisler Ne siddetli qibelin ve qvelf qarsidurmasi XIII esrde zadeganlarin 2 antaqonist siyasi dusergeleri ne papa hokumetinin seher uzerinde hakimiyyeti ele kecirmek cehdleri XV esrin sonlarinda florensiyalilarin azadliq hislerinin bogulmasi ve Cirolamo Savonarolanin tonqalda yandirilmasi Florensiyanin ciceklenmesine mane ola bilmedi XVIII esre qeder Florensiyada hakimiyyetde olan Medici sulalesi her vechle burada incesenetin inkisafina ve seherin dunyanin medeniyyet merkzelerinden birine cevrilmesine calisirdi Florensiya Donatello intibah dovrunun atalarindan biri Mikelancelo Leonardo da Vinci Sandro Boticelli ve b tesviri incesenet numayendelerini ruhlandiran seher olmusdur Onlarin eserleri bu gun de Florensiya qalereyalarini ve muzeylerinin ziyaretcilerini heyran edir FlorensiyaFirenzeBayraq Gerb43 46 17 sm e 11 15 15 s u Olke ItaliyaTarixi ve cografiyasiSahesi 102 32 km 9 oktyabr 2011 Merkezin hundurluyu 50 mSaat qursagi UTC 01 00Merkezi Avropa vaxti d UTC 02 00EhalisiEhalisi 360 930 nef 1 yanvar 2023 Resmi dili italyan diliReqemsal identifikatorlarTelefon kodu 39 055Poct indeksi 50100 50121 50145Neqliyyat kodu FIDigercomune fi itXeriteni goster gizle Florensiya Vikianbarda elaqeli mediafayllarEtimologiyasiRevayete gore bura gelen Roma rahibleri rahibeleri bioloqlari ve ressamlari burada coxlu gulun bitmesinden heyrete gelib Ressamlar muxtelif resmleri cekmekle Bioloqlar bitkileri arasdirmaqla buranin hec yerde benzeri olmadigini soyleyibler Son qerari ise rahibler verib Erazide coxlu yabani guller bitdiyi ucun seherin adi Florensiya yeni gul seheri qoyulub IqlimiFlorensiya malikdir Yayi isti ve yagisli qisi ise serin ve yagisli kecer Deniz kenarinda olmamasi sebebi ile yay istiliyi bir az daha yuksekdir ve qis daha soyuq kecir qar yagisi da musahide edilir Seher icinden kecen etrafinda qurulmusdur Etrafindaki meskunlasma saheleri ile birlikde texminen bir milyona yaxin ehaliye sahib olan seher kecmisde oldugu kimi bu gun de Italiya ve Avropanin ehemiyyetli ticaret merkezlerinden biridir Bunun yaninda Italyan Intibahinindogum yeri olaraq bilinen Florensiya medeniyyeti ve arxitekturasiyla dunya terefinden meshur bir turizm seheridir Seherde ehemiyyetli senet qalereyalari ve muzeyler var Leonardo da Vinci ve bu tarixi seherde yetismis dunya terefinden meshur senetcilerdir Yene meshur yazar ve sair Dante Aliqeri bu seherde yasamis ve ilham almisdir Umumi tarixceE e 59 ci ilde Yuli Sezar ordusundan teqaude ayrilmis esgerlere Arno cayi vadisindeki bu mehsuldar torpaqlari vererek Florensiyanin qurulmasina sebeb oldu Quruldugu zaman seherin adi Florentia idi Daha sonra M S da Roma Imperatoru Diokletian Floransani Toskana vilayetinin paytaxti etdi Roma imperiyasinun yixilmasindan sonra seher Bizans ve ostroqot istilalarina ugradi Antik dovrde Florensiya Florensiya kohne adi Florenz Faesulae Fiesole yaxinlarinda olan kicik bir tepenin uzerine qurulmusdur Roma dovrune aid bir seher oldugu adindan da aydin olmaqdadir Florensiyani Via Flaminia veVia Cassia yollarinin istehsalinda rol oynadigi melumdur Antik dovrde seher haqqinda cox melumat yoxdur Marius ve sulla arasindaki doyusde Floreniysa boyuk zerere ugramis ve e e 15 ci ilde Clains Chiana vadisinden axan Arno cayinin sularinin bir hissesinin yataq deyisdirmesine mane olmusdur Lombardlar M S 570 illerinde Toskanada ortaya cixdilar ve sekkizinci esrde Lombardlar Dux civitatis Florentinorum Florensiya xalqinin rehberi olaraq adlandirilmisdir Dukaligin adindan da aydin olacagi uzre Florensiya seheri bu dukaliga paytaxtliq etmisdir IstinadlararchINFORM alm 1994 Superficie di Comuni Province e Regioni italiane al 9 ottobre 2011 Italian National Institute of Statistics https www tuttitalia it toscana 77 firenze https demo istat it l it https www nonsolocap it cap firenze