Cirolamo Savonarola (21 sentyabr 1452, Ferrara – 23 may 1498, Florensiya, Florensiya Respublikası) — Dominikan din adamı və Florensiya şəhərinin 1494–1498 illəri arasındakı hökmdarı. İntibah əleyhdarı vəzləri, günah olaraq gördüyü kitab və sənət əsərlərini yaktırmasıyla tanınır. Çox dindar bir katolik olmasına baxmayaraq, din adamlarının vəzifələrini sui-istifadə tənqid etməsi baxımından Martin Lüter və digər reformistlərin qabaqcılı sayılır. Papanın göstərişi ilə tonqalda yandırılaraq öldürülür. 1494-cü ilin sentyabrında Fransa kralı VIII Çarlz İtaliyaya hücum edib Florensiyanı təhdid edəndə Savonarolanın peyğəmbərlikləri yerinə yetmək ərəfəsində görünürdü. Keşiş Fransa kralına müdaxilə edərkən, Florensiyalılar hakim Mediciləri qovdular və Savonarolanın təkidi ilə faktiki olaraq Savonarolanın nəzarəti altında olan "yaxşı qarşılanan" respublika qurdular. Florensiyanın Xristianlığın dünya mərkəzi olan Yeni Qüds olacağını və "həmişəkindən daha zəngin, daha güclü, daha əzəmətli" olacağını bəyan edərək,o, Florensiyalı gənclərin fəal köməyinə müraciət edərək, ifrat mənəviyyat kampaniyası başlatdı. 1495-ci ildə Florensiya fransızlara qarşı Papa VI Aleksandrın Müqəddəs Liqasına qoşulmaqdan imtina etdikdə, Vatikan Savonarolanı Romaya çağırdı. O, itaətsizlik etdi və qadağa altında təbliğ etməklə papaya daha da meydan oxudu, islahat kampaniyasını yürüşlər, boş yerlərin tonqalları və dindar teatr nümayişləri ilə vurğuladı. Cavab olaraq Papa İskəndər 1497-ci ilin mayında Savonarolanı xaric etdi və Florensiyanı qadağa altına alacağı ilə hədələdi. 1498-ci ilin aprelində rəqib Florensiya vaizinin Savonarolanın ilahi mandatını yoxlamaq üçün təklif etdiyi atəşlə sınaq fiaskoya çevrildi və xalq rəyi ona qarşı çıxdı. Savonarola və onu dəstəkləyən iki keşiş həbs edildi. 23 may 1498-ci ildə kilsə və mülki hakimiyyət Florensiyanın əsas meydanında üç keşişin cəsədlərini qınadı, asdı və yandırdı. Savonarolanın fədailəri, Piaqnonilər, onun respublika azadlığı və dini islahat iddiasını növbəti əsrə qədər canlı saxladılar. Papa II Julius (vəzifədə: 1503-1513) onun kanonizasiyasını hesab edirdi. Lakin 1512-ci ildə Florensiyada papalığın köməyi ilə yenidən hakimiyyətə gələn Mediçilər nəhayət Piaqnoni hərəkatını zəiflətdi. Bəzi protestantlar, o cümlədən Martin Lüter, Savonarolanı Protestant İslahatının mühüm xəbərçisi hesab etdilər.
Cirolamo Savonarola | |
---|---|
Doğum tarixi | 21 sentyabr 1452 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 23 may 1498(45 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Vəfat səbəbi | yanaraq ölmə[d] |
Təhsili | |
Fəaliyyəti | siyasətçi, filosof, yazıçı, vaiz[d], ilahiyyatçı, reformasiyaçı[d] |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Erkən illər
Savonarola 21 sentyabr 1452-ci ildə Ferrarada Nikkolo di Mişel və Yelena ailəsində anadan olub. Atası Nikkolo Ferrarada əslən Paduadan olan ailədə anadan olub; anası Elena, Mantua'nın Bonacossi ailəsindən bir nəsil olduğunu iddia etdi. O və Nikkolo yeddi övladı var idi, onlardan Girolamo üçüncü idi. Onun babası Mişel Savonarola, tanınmış və müvəffəqiyyətli bir həkim və polimatik, Girolamonun təhsilinə nəzarət edirdi. Ailə Mişelin tibbi təcrübəsindən çoxlu sərvət topladı. 1468-ci ildə babasının ölümündən sonra Savonarola, Guarino da Verona'nın oğlu Battista Guarinonun idarə etdiyi dövlət məktəbində oxumuş ola bilərdi, burada klassiklərə, eləcə də İntibah humanizminin atası Petrarkanın şeirlərinə və yazılarına giriş alacaqdı. Ferrara Universitetində sənət dərəcəsi qazanaraq, babasının yolunu davam etdirərək tibb fakültəsinə daxil olmağa hazırlaşdı. Ancaq bir anda o, karyera niyyətindən əl çəkdi. İlk şeirlərində o, kilsənin və dünyanın vəziyyəti ilə məşğul olduğunu ifadə edir. O, apokaliptik meylli şeirlər yazmağa başladı, xüsusən də "Dünyanın xarabalığı haqqında" (1472) və "Kilsənin xarabalığı haqqında" (1475), bu şeirlərdə Romadakı papa məhkəməsini xüsusi çağırış üçün seçdi.Təxminən eyni zamanda, görünür, dində bir həyat haqqında düşünürdü. Daha sonra bioqrafına dediyi kimi, Faenzada bir vaiz tərəfindən eşitdiyi bir moizə onu dünyanı tərk etməyə inandırdı.Onun bioqraflarının əksəriyyəti kiçik qardaşı və davamçısı Maurelionun (sonradan Mauro fraqmenti) gəncliyində Jirolamonun evlilik təklifi etdiyi qonşusu Laudomiya Strozzi tərəfindən rədd edildiyinə dair hesabını rədd edir və ya məhəl qoymur.Doğrudur, ya yox, o, Dominikan Ordeninə qoşulmaq üçün evdən çıxarkən atasına yazdığı məktubda cismani ehtiraslardan əziyyət çəkdiyinə işarə edir.Elə bir rəvayət də var ki, getmə ərəfəsində yuxuda görüb ki, onu asket həyatına hazırlayan buzlu su leysan yağışı belə fikirlərdən təmizlənib.Arxasında qoyub getdiyi yarımçıq traktatında sonralar “De contemptu Mundi” və ya “Dünyaya hörmətsizlik haqqında” adlanan əsərində o, oxucuları bu zina, sodomiya, qətl və paxıllıq dünyasından qaçmağa çağırır. 25 aprel 1475-ci ildə Girolamo Savonarola Bolonyaya getdi və burada San Domeniko keşişinin, Rahiblər Ordeninin qapısını döydü və qəbul edilməsini istədi. O, vida məktubunda atasına dediyi kimi, Məsihin cəngavərinə çevrilmək istəyirdi.
İstinadlar
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- BeWeB.
- Савонарола Джироламо // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- Archivio Storico Ricordi. 1808.
- . Savonarola: The Rise and Fall of a Renaissance Prophet. Yale University Press. 22 November 2011. səh. 122. ISBN .
- . Essay I: Savonarola // Savonarola, Erasmus, and Other Essays (Reprinted from 'The Quarterly Review'). London: John Murray. 1870. səh. 74. 28 May 2023 tarixində . İstifadə tarixi: 28 May 2023.
There has been a strong demand for [...] his canonisation. It was said to have been contemplated even by Julius II [...].
- "English translations in Savonarola A Guide to Righteous Living and Other Works ed. Konrad Eisenbichler (Toronto, Centre for Reformation and Renaissance Studies, 2003) 61–68
- , Gianfrancesco Pico Della Mirandola, Vita Hieronymi Savonarolae ed. Elisabetta Schisto (Florence, 1999) 114.
- Reported by fra Benedetto Luschino in his Vulnera Diligentis ed. Stefano Dall' Aglio (Florence, 2002) pp. 22–33, 301.
- "Like you, I am made of flesh and my sensuality wars against my reason; I have a cruel fight to keep the devil from my back." Translated from Girolamo Savonarola, Lettere e Scritti apologetici eds. Ridolfi, Romano, Verde (Rome, 1984), p. 6.
- La Vita del Beato Girolamo Savonarola ed. Roberto Ridolfi (Florence, 1937) p. 8.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Cirolamo Savonarola 21 sentyabr 1452 Ferrara 23 may 1498 Florensiya Florensiya Respublikasi Dominikan din adami ve Florensiya seherinin 1494 1498 illeri arasindaki hokmdari Intibah eleyhdari vezleri gunah olaraq gorduyu kitab ve senet eserlerini yaktirmasiyla taninir Cox dindar bir katolik olmasina baxmayaraq din adamlarinin vezifelerini sui istifade tenqid etmesi baximindan Martin Luter ve diger reformistlerin qabaqcili sayilir Papanin gosterisi ile tonqalda yandirilaraq oldurulur 1494 cu ilin sentyabrinda Fransa krali VIII Carlz Italiyaya hucum edib Florensiyani tehdid edende Savonarolanin peygemberlikleri yerine yetmek erefesinde gorunurdu Kesis Fransa kralina mudaxile ederken Florensiyalilar hakim Medicileri qovdular ve Savonarolanin tekidi ile faktiki olaraq Savonarolanin nezareti altinda olan yaxsi qarsilanan respublika qurdular Florensiyanin Xristianligin dunya merkezi olan Yeni Quds olacagini ve hemisekinden daha zengin daha guclu daha ezemetli olacagini beyan ederek o Florensiyali genclerin feal komeyine muraciet ederek ifrat meneviyyat kampaniyasi baslatdi 1495 ci ilde Florensiya fransizlara qarsi Papa VI Aleksandrin Muqeddes Liqasina qosulmaqdan imtina etdikde Vatikan Savonarolani Romaya cagirdi O itaetsizlik etdi ve qadaga altinda teblig etmekle papaya daha da meydan oxudu islahat kampaniyasini yurusler bos yerlerin tonqallari ve dindar teatr numayisleri ile vurguladi Cavab olaraq Papa Iskender 1497 ci ilin mayinda Savonarolani xaric etdi ve Florensiyani qadaga altina alacagi ile hedeledi 1498 ci ilin aprelinde reqib Florensiya vaizinin Savonarolanin ilahi mandatini yoxlamaq ucun teklif etdiyi atesle sinaq fiaskoya cevrildi ve xalq reyi ona qarsi cixdi Savonarola ve onu destekleyen iki kesis hebs edildi 23 may 1498 ci ilde kilse ve mulki hakimiyyet Florensiyanin esas meydaninda uc kesisin cesedlerini qinadi asdi ve yandirdi Savonarolanin fedaileri Piaqnoniler onun respublika azadligi ve dini islahat iddiasini novbeti esre qeder canli saxladilar Papa II Julius vezifede 1503 1513 onun kanonizasiyasini hesab edirdi Lakin 1512 ci ilde Florensiyada papaligin komeyi ile yeniden hakimiyyete gelen Mediciler nehayet Piaqnoni herekatini zeifletdi Bezi protestantlar o cumleden Martin Luter Savonarolani Protestant Islahatinin muhum xebercisi hesab etdiler Cirolamo SavonarolaDogum tarixi 21 sentyabr 1452Dogum yeri FerraraVefat tarixi 23 may 1498 45 yasinda Vefat yeri Florensiya Florensiya RespublikasiVefat sebebi yanaraq olme d Tehsili Ferrara UniversitetiFealiyyeti siyasetci filosof yazici vaiz d ilahiyyatci reformasiyaci d Vikianbarda elaqeli mediafayllarErken illerSavonarola 21 sentyabr 1452 ci ilde Ferrarada Nikkolo di Misel ve Yelena ailesinde anadan olub Atasi Nikkolo Ferrarada eslen Paduadan olan ailede anadan olub anasi Elena Mantua nin Bonacossi ailesinden bir nesil oldugunu iddia etdi O ve Nikkolo yeddi ovladi var idi onlardan Girolamo ucuncu idi Onun babasi Misel Savonarola taninmis ve muveffeqiyyetli bir hekim ve polimatik Girolamonun tehsiline nezaret edirdi Aile Miselin tibbi tecrubesinden coxlu servet topladi 1468 ci ilde babasinin olumunden sonra Savonarola Guarino da Verona nin oglu Battista Guarinonun idare etdiyi dovlet mektebinde oxumus ola bilerdi burada klassiklere elece de Intibah humanizminin atasi Petrarkanin seirlerine ve yazilarina giris alacaqdi Ferrara Universitetinde senet derecesi qazanaraq babasinin yolunu davam etdirerek tibb fakultesine daxil olmaga hazirlasdi Ancaq bir anda o karyera niyyetinden el cekdi Ilk seirlerinde o kilsenin ve dunyanin veziyyeti ile mesgul oldugunu ifade edir O apokaliptik meylli seirler yazmaga basladi xususen de Dunyanin xarabaligi haqqinda 1472 ve Kilsenin xarabaligi haqqinda 1475 bu seirlerde Romadaki papa mehkemesini xususi cagiris ucun secdi Texminen eyni zamanda gorunur dinde bir heyat haqqinda dusunurdu Daha sonra bioqrafina dediyi kimi Faenzada bir vaiz terefinden esitdiyi bir moize onu dunyani terk etmeye inandirdi Onun bioqraflarinin ekseriyyeti kicik qardasi ve davamcisi Maurelionun sonradan Mauro fraqmenti gencliyinde Jirolamonun evlilik teklifi etdiyi qonsusu Laudomiya Strozzi terefinden redd edildiyine dair hesabini redd edir ve ya mehel qoymur Dogrudur ya yox o Dominikan Ordenine qosulmaq ucun evden cixarken atasina yazdigi mektubda cismani ehtiraslardan eziyyet cekdiyine isare edir Ele bir revayet de var ki getme erefesinde yuxuda gorub ki onu asket heyatina hazirlayan buzlu su leysan yagisi bele fikirlerden temizlenib Arxasinda qoyub getdiyi yarimciq traktatinda sonralar De contemptu Mundi ve ya Dunyaya hormetsizlik haqqinda adlanan eserinde o oxuculari bu zina sodomiya qetl ve paxilliq dunyasindan qacmaga cagirir 25 aprel 1475 ci ilde Girolamo Savonarola Bolonyaya getdi ve burada San Domeniko kesisinin Rahibler Ordeninin qapisini doydu ve qebul edilmesini istedi O vida mektubunda atasina dediyi kimi Mesihin cengaverine cevrilmek isteyirdi IstinadlarBibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 BeWeB Savonarola Dzhirolamo Bolshaya sovetskaya enciklopediya rus v 30 t pod red A M Prohorov 3 e izd Moskva Sovetskaya enciklopediya 1969 Archivio Storico Ricordi 1808 Savonarola The Rise and Fall of a Renaissance Prophet Yale University Press 22 November 2011 seh 122 ISBN 978 0 300 11193 4 Essay I Savonarola Savonarola Erasmus and Other Essays Reprinted from The Quarterly Review London John Murray 1870 seh 74 28 May 2023 tarixinde Istifade tarixi 28 May 2023 There has been a strong demand for his canonisation It was said to have been contemplated even by Julius II English translations in Savonarola A Guide to Righteous Living and Other Works ed Konrad Eisenbichler Toronto Centre for Reformation and Renaissance Studies 2003 61 68 Gianfrancesco Pico Della Mirandola Vita Hieronymi Savonarolae ed Elisabetta Schisto Florence 1999 114 Reported by fra Benedetto Luschino in his Vulnera Diligentis ed Stefano Dall Aglio Florence 2002 pp 22 33 301 Like you I am made of flesh and my sensuality wars against my reason I have a cruel fight to keep the devil from my back Translated from Girolamo Savonarola Lettere e Scritti apologetici eds Ridolfi Romano Verde Rome 1984 p 6 La Vita del Beato Girolamo Savonarola ed Roberto Ridolfi Florence 1937 p 8 Xarici kecidler