Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Din – üzvlərinə bir bağlılıq məqsədi, fərdlərin hərəkətlərinin fərdi və ictimai nəticələrini mühakimə edə biləcəkləri bir davranış qaydaları bütün və fərdlərin qruplarını və kainatı açıqlaya biləcəkləri bir düşüncə çərçivəsi verən bir sistemidir.
|
Din – Din mütləq yaradıcıya ibadət sistemi deyil, daha çox həyat tərzidir. Tanrısız dinlər də vardır. Buddizm onlardan biridir. Din istənilən tarixi dövrdə hər bir cəmiyyətin əxlaqi-mənəvi dəyərlər sisteminin ayrılmaz bir hissəsini təşkil etmişdir. Dinin insanlar tərəfindən doğru dərk edildiyi və aşılandığı zaman bu dəyərlərin sülh zəmanətçisi olduğunu anlamaq heç də çətin deyil. "Sivilizasiyalar toqquşmasının" hökm sürdüyü müasir dövrümüzdə ayrı-ayrı dinlərin mənsublarına dözümlülük nümayiş etdirmək nəinki çox yüksək mənəvi dəyər, eləcə də demokratik rejimin zəruri göstəricisi kimi qəbul edilməkdədir. Dünya birliyi tərəfindən hər bir dinə hörmət bəsləmək kimi önəmli bir dəyər cəmiyyətin bütövlüyünün əsas şərtlərindən biri olaraq qəbul edilməklə yanaşı, praktikada bu dəyərin heç də hər zaman nəzərə alınmadığı görünməkdədir. Amma mövcud şəraiti düzəltmək, insanlara dini dözümlülük xüsusiyyətlərini aşılamaq nəinki ayrı-ayrı dövlətlərin, eləcə də beynəlxalq təşkilatların vəzifələrindən birinə çevrilmişdir.
Din Allah tərəfindən insanları dünya və axirət səadətinə qovuşduran ilahi inanc sistemidir. Din dedikdə mənbəyi yaradana dayanan inanc sistemi nəzərdə tutulur. Dinləri səmavi və qeyri-səmavi olmaqla iki qrupa ayırırlar. Səmavi dinlər, adından bəlli olduğu kimi Allah tərəfindən mələklər vasitəsilə peyğəmbərlərə göndərilən vəhy mənbəyidir. Bunlara haqq dinlər də deyilir. Bir sözlə, xristianlıq, yəhudilik və İslam dini haqq dinləridir. İslam dininə görə ilk insan Həzrəti Adəm eyni zamanda ilk peyğəmbərdir. Hz Adəmdən Hz İsaya qədər bütün peyğəmbərlər insanlara Allahın birliyini və ona necə ibadət ediləcəyini təbliğ etmişlər. Mənbələrə görə səmavi dinlərdən yəhudilik Hz Musa, xristianlıq isə Hz İsa tərəfindən insanlara çatdırılmışdır.
Hazırda dünya əhalisinin təqribən 1,2 milyardı islam dininə etiqad edir. İslam dini səmavi dinlərin sonuncusu hesab olunur və Allah tərəfindən göndərilən peyğəmbərləri və kitabları təsdiq edir. İslam sülh, barışıq, bərabərlik və yardımlaşma dinidir.
Qeyri-səmavi dinlər isə Allah tərəfindən göndərilməyib, insanlar arasında təşəkkül tapan dinlərdir. Bunlara misal olaraq buddizm, zərdüştlük və şintoizmi göstərmək olar. Müasir dövrdə Yaponiya, Çin, Hindistan, Tailand buddizmin yayıldığı ölkələr sayılır. Zərdüştlük bir vaxtlar Azərbaycan, İran, Orta Asiya və Hindistanda geniş yayılmış bir din olmuşdur. Şintoizm köklü yapon dinidir və bu günədək beləcə qalmaqdadır.
Hüquq və din münasibəti
Hüquq — cəmiyyətdə nizam təsis edən və cəzasını ictimai vicdanının reaksiyasında və bu reaksiyanı əks etdirən dövlətin maddi icbari qüvvəsində tapan qaydalar nizamnaməsidir. Yılmaz Günəşə görə hüqüq cəmiyyətdə fərd və fərd-cəmiyyət əlaqəsinə bir başa təsir edən bir dəyərdir. Hüquq fərd və cəmiyyət baxmından insanların hərəkət və davranışlarnı idarə edən dəyərlərdir. Hüququn din ilə əlaqəsi qanun və nizam fikrindən qaynaqlanır. Hüquq varlığın ümumi nizam və insanın buna tabe olan Əqli Səlim nöktələrindən din ilə birləşdirən amil ağıldır.
İslam təbiəti və təbiət qanunlarını bir nümunə və əksər hallarda bir ölçü olaraq götürmüşdür, çünki onlar da Allahın adətdir, ancaq insan daha yuxarıda olduğu üçün təbiəti və təbiət qanunlarını İlahiləşdirə bilməz onlara əsir ola bilməz onları bir-birinə istifadə edə bilməsi də bunu göstətir. İslam hüququnun hədəfi, fərd, cəmiyyət mənfəətlərini qarışdırmadan tarazlıq içində qorumaq haqqın yerini tutmasını ədalətin həyata keçməsini təmin etməkdir.
Dünyadakı dinlər
Dünyada təxminən 124-dən çox din və ya etiqad mövcud olduğu söylənilir. Onlardan ən məşhurları bunlardır:
İstinadlar
- "Din". 2021-12-14 tarixində . İstifadə tarixi: 2010-01-29.
- Azərbaycanda İslam və onun etiqadı əsasları
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Din uzvlerine bir bagliliq meqsedi ferdlerin hereketlerinin ferdi ve ictimai neticelerini muhakime ede bilecekleri bir davranis qaydalari butun ve ferdlerin qruplarini ve kainati aciqlaya bilecekleri bir dusunce cercivesi veren bir sistemidir DinMonoteizm Dualizm Politeizm Deizm Teizm Panteizm PandeizmTotemizm Animizm Fetiszm SamanizmBuddizm BehailikIbrahimi dinlerIudaizm Xristianliq IslamInduizm Caynizm Siqhizm BuddizmDaoizm Konfutsicilik SintoizmDiger dinlerTenqricilik ZerdustilikTanri Ruh Gunah Iman Olumden sonraki heyat MebedDinlerin siyahisig Din Din mutleq yaradiciya ibadet sistemi deyil daha cox heyat terzidir Tanrisiz dinler de vardir Buddizm onlardan biridir Din istenilen tarixi dovrde her bir cemiyyetin exlaqi menevi deyerler sisteminin ayrilmaz bir hissesini teskil etmisdir Dinin insanlar terefinden dogru derk edildiyi ve asilandigi zaman bu deyerlerin sulh zemanetcisi oldugunu anlamaq hec de cetin deyil Sivilizasiyalar toqqusmasinin hokm surduyu muasir dovrumuzde ayri ayri dinlerin mensublarina dozumluluk numayis etdirmek neinki cox yuksek menevi deyer elece de demokratik rejimin zeruri gostericisi kimi qebul edilmekdedir Dunya birliyi terefinden her bir dine hormet beslemek kimi onemli bir deyer cemiyyetin butovluyunun esas sertlerinden biri olaraq qebul edilmekle yanasi praktikada bu deyerin hec de her zaman nezere alinmadigi gorunmekdedir Amma movcud seraiti duzeltmek insanlara dini dozumluluk xususiyyetlerini asilamaq neinki ayri ayri dovletlerin elece de beynelxalq teskilatlarin vezifelerinden birine cevrilmisdir Din Allah terefinden insanlari dunya ve axiret seadetine qovusduran ilahi inanc sistemidir Din dedikde menbeyi yaradana dayanan inanc sistemi nezerde tutulur Dinleri semavi ve qeyri semavi olmaqla iki qrupa ayirirlar Semavi dinler adindan belli oldugu kimi Allah terefinden melekler vasitesile peygemberlere gonderilen vehy menbeyidir Bunlara haqq dinler de deyilir Bir sozle xristianliq yehudilik ve Islam dini haqq dinleridir Islam dinine gore ilk insan Hezreti Adem eyni zamanda ilk peygemberdir Hz Ademden Hz Isaya qeder butun peygemberler insanlara Allahin birliyini ve ona nece ibadet edileceyini teblig etmisler Menbelere gore semavi dinlerden yehudilik Hz Musa xristianliq ise Hz Isa terefinden insanlara catdirilmisdir Hazirda dunya ehalisinin teqriben 1 2 milyardi islam dinine etiqad edir Islam dini semavi dinlerin sonuncusu hesab olunur ve Allah terefinden gonderilen peygemberleri ve kitablari tesdiq edir Islam sulh barisiq beraberlik ve yardimlasma dinidir Qeyri semavi dinler ise Allah terefinden gonderilmeyib insanlar arasinda tesekkul tapan dinlerdir Bunlara misal olaraq buddizm zerdustluk ve sintoizmi gostermek olar Muasir dovrde Yaponiya Cin Hindistan Tailand buddizmin yayildigi olkeler sayilir Zerdustluk bir vaxtlar Azerbaycan Iran Orta Asiya ve Hindistanda genis yayilmis bir din olmusdur Sintoizm koklu yapon dinidir ve bu gunedek belece qalmaqdadir Huquq ve din munasibetiHuquq cemiyyetde nizam tesis eden ve cezasini ictimai vicdaninin reaksiyasinda ve bu reaksiyani eks etdiren dovletin maddi icbari quvvesinde tapan qaydalar nizamnamesidir Yilmaz Gunese gore huquq cemiyyetde ferd ve ferd cemiyyet elaqesine bir basa tesir eden bir deyerdir Huquq ferd ve cemiyyet baxmindan insanlarin hereket ve davranislarni idare eden deyerlerdir Huququn din ile elaqesi qanun ve nizam fikrinden qaynaqlanir Huquq varligin umumi nizam ve insanin buna tabe olan Eqli Selim noktelerinden din ile birlesdiren amil agildir Islam tebieti ve tebiet qanunlarini bir numune ve ekser hallarda bir olcu olaraq goturmusdur cunki onlar da Allahin adetdir ancaq insan daha yuxarida oldugu ucun tebieti ve tebiet qanunlarini Ilahilesdire bilmez onlara esir ola bilmez onlari bir birine istifade ede bilmesi de bunu gostetir Islam huququnun hedefi ferd cemiyyet menfeetlerini qarisdirmadan tarazliq icinde qorumaq haqqin yerini tutmasini edaletin heyata kecmesini temin etmekdir Dunyadaki dinlerDunyada texminen 124 den cox din ve ya etiqad movcud oldugu soylenilir Onlardan en meshurlari bunlardir Islam Xristianliq Iudaizm Atesperestlik Samanizm Behai dini Buddizm Hinduizm Caynizm Sintoizm Sunda Vivitan YehudilikIstinadlar Din 2021 12 14 tarixinde Istifade tarixi 2010 01 29 Azerbaycanda Islam ve onun etiqadi esaslari