Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Fetişizm (fr. fétichisme) — maddi əşyalara itaətə əsaslanan dünyagörüşüdür.
|
Eduard Taylora görə, fetişizm animizmin bir formasıdır, fetiş isə ruhların yerləşdiyi məkandır. Birinci qənaəti dəqiqləşdirmək lazım gəlir. Çünki fetişizm əslində animizmin əşyalarla təsdiqlənməsi tələb olunan formasıdır. Müqəddəsləşdirilən bütün maddi əşyalar fetiş kimi qəbul olunurdu. Demək olar ki, dinlərin hamısında xüsusi predmetlər var ki, ona itaət və ibadət edirlər. Xristianlıqda xaç, "Bibliya" və ikona, İslamda Kəbədəki qara daş və "Quran" dindarlar tərəfindən qeyri-adilik dərəcəsinə qaldırılıb fetişləşdirilmişdir.
Fetişizm Azərbaycan mifik görüşlərində özünə xüsusi yer tutur. Türk təfəküründə fetişləşən varlıqlardan ilkini odun əldə edilməsi ilə yaranmışdır. Mağaralarda qalanan ocaqlar müqəddəsləşdirilərək nəslin davamlılığını bildirmişdir. Təsadüfi deyil ki, dilimizin məhsulu olan "ocaq" sözü arxetipik simvola çevrilərək əksər xalqlara keçmiş və eyni mənada işlənmişdir. Ümumiyyətlə, Azərbaycan xalqının nəzərində kiçik məişət əşyalarından tutmuş silahlara (ox, yay, qılınc), bulaqlara, təpələrə, qayalara kimi hamısı ilahiləşdirilib tarixin müxtəlif dönəmlərində insanların ümid yerinə çevrilmişdir. Nağıl və eposlarımızda bir silsilə sehirli əşyalar və vasitələr təsvir edilir ki, qeyri-adi işləri yerinə yetirir, möcüzələr törədir. Əvvəllər onların fetiş şəklində xalq arasında qəbul edildiyi şübhəsizdir. Talisman və amuletlər də fetişləşdirilmiş predmetlər sırasında durur. Maddi əşyalara və varlıqlara fetişizm mövqeyindən yanaşılması itaət və ibadətin daha universal dayağını – kultları meydana gətirmişdir.
İstinadlar
- (PDF). 2011-10-14 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-10-14.
 | Fəlsəfə ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Seksual fetisizm ile sehv salmayin Bu adin diger istifade formalari ucun bax Fetisizm deqiqlesdirme Fetisizm fr fetichisme maddi esyalara itaete esaslanan dunyagorusudur DinMonoteizm Dualizm Politeizm Deizm Teizm Panteizm PandeizmTotemizm Animizm Fetiszm SamanizmBuddizm BehailikIbrahimi dinlerIudaizm Xristianliq IslamInduizm Caynizm Siqhizm BuddizmDaoizm Konfutsicilik SintoizmDiger dinlerTenqricilik ZerdustilikTanri Ruh Gunah Iman Olumden sonraki heyat MebedDinlerin siyahisig Eduard Taylora gore fetisizm animizmin bir formasidir fetis ise ruhlarin yerlesdiyi mekandir Birinci qenaeti deqiqlesdirmek lazim gelir Cunki fetisizm eslinde animizmin esyalarla tesdiqlenmesi teleb olunan formasidir Muqeddeslesdirilen butun maddi esyalar fetis kimi qebul olunurdu Demek olar ki dinlerin hamisinda xususi predmetler var ki ona itaet ve ibadet edirler Xristianliqda xac Bibliya ve ikona Islamda Kebedeki qara das ve Quran dindarlar terefinden qeyri adilik derecesine qaldirilib fetislesdirilmisdir Fetisizm Azerbaycan mifik goruslerinde ozune xususi yer tutur Turk tefekurunde fetislesen varliqlardan ilkini odun elde edilmesi ile yaranmisdir Magaralarda qalanan ocaqlar muqeddeslesdirilerek neslin davamliligini bildirmisdir Tesadufi deyil ki dilimizin mehsulu olan ocaq sozu arxetipik simvola cevrilerek ekser xalqlara kecmis ve eyni menada islenmisdir Umumiyyetle Azerbaycan xalqinin nezerinde kicik meiset esyalarindan tutmus silahlara ox yay qilinc bulaqlara tepelere qayalara kimi hamisi ilahilesdirilib tarixin muxtelif donemlerinde insanlarin umid yerine cevrilmisdir Nagil ve eposlarimizda bir silsile sehirli esyalar ve vasiteler tesvir edilir ki qeyri adi isleri yerine yetirir mocuzeler toredir Evveller onlarin fetis seklinde xalq arasinda qebul edildiyi subhesizdir Talisman ve amuletler de fetislesdirilmis predmetler sirasinda durur Maddi esyalara ve varliqlara fetisizm movqeyinden yanasilmasi itaet ve ibadetin daha universal dayagini kultlari meydana getirmisdir Istinadlar PDF 2011 10 14 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi 2011 10 14 Felsefe ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin