Qay Avreli Valeri Diokletian (ən tezi 22 dekabr 242 və ən geci 22 dekabr 245, Salona[d], Dalmatsiya, Roma imperiyası – ən tezi 3 dekabr 311 və ən geci 3 dekabr 316 və ya 313, Split, Dalmatsiya, Roma imperiyası) — Roma imperatoru (284-305), dəfələrlə konsul.
Qay Avreli Valeri Diokletian | |
---|---|
lat. Gaius Aurelius Valerius Diocletianus Augustus | |
Roma imperatoru | |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum adı | Gaius Valerius Diocles |
Doğum tarixi | ən tezi 22 dekabr 242 və ən geci 22 dekabr 245 |
Doğum yeri |
|
Vəfat tarixi | |
Vəfat yeri | |
Fəaliyyəti | siyasətçi, monarx |
Həyat yoldaşı | |
Uşaqları | |
Dini | Qədim Romada din |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Atası azad edilmiş qul idi. Diokletianın hakimiyyəti zamanından dominat dövrü başlandı. Diokletian imperiyanın təsərüfat, siyasi və hərbi qüdrətini möhkəmlətmək üçün islahatlar keçirmişdi. Xalq üsyanlarını və əyalətlərdə separat hərəkatları yatırmışdı. İrana qarşı yürüşlər nəticəsində Ermənistan və İberiyada mövqeyini möhkəmləndirmiş, Mesopotamiyanın bir hissəsini tutmuşdu. 24 fevral 303-cü ildə Roma imperatoru Diokletian xristianlığı qadağan edən fərman verib. 303-304 illərdə xristianları amansızcasına təqib etmişdir. 286 ildə Maksimianı özünə ortaq hakim təyin etmiş, 305 ildə onunla birgə hakimiyyətdən könüllü əl çəkmişdi. Diokletian "korlanmış" pulları düzçəkili sikkələrlə əvəz etdirdi, möhtəkirliklə mübarizə apardı, mallara maksimum qiymət qoydu. Diokletian bütün qüvvəsini baqaudların və s. üsyanlarının yatırılmasına yönəltdi, imperiyadan ayrılmış əyalətlər geriyə qaytarıldı. Romalılar iki həmləyə Ermənistanda və İberiyada öz mövqelərini möhkəmlədib, Mesopotamiyanı tutdular. Roma imperiyasında Tetrarxiya(Dörd imperator hakimiyyəti) üsuli idarəsinin əsasını qoymuşdur. Bu imperiyada yeni idarəçilik üsulu idi. İmperiya de facto olaraq ikiyə ayrılmış və hər hissənin başına bir Avqust(tituldur) və bir Sezar(tituldur) gətirilmişdir. Məqsəd Avqustlardan sonra köməkçisi Sezarın hakimiyyətə keçib Avqust titulu alması və özünə köməkçi Sezar seçməsi ilə səciyyələnən bir sistem idi. Onun ölümündən sonra sistem iflas etmişdir.
İstinadlar
- Catalogue of the National Library of Greece.
- Catalogue of the Academy of Athens Library (yun.).
- . 2011-02-25 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-05-15.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qay Avreli Valeri Diokletian en tezi 22 dekabr 242 ve en geci 22 dekabr 245 Salona d Dalmatsiya Roma imperiyasi en tezi 3 dekabr 311 ve en geci 3 dekabr 316 ve ya 313 Split Dalmatsiya Roma imperiyasi Roma imperatoru 284 305 defelerle konsul Qay Avreli Valeri Diokletianlat Gaius Aurelius Valerius Diocletianus AugustusRoma imperatoruSexsi melumatlarDogum adi Gaius Valerius DioclesDogum tarixi en tezi 22 dekabr 242 ve en geci 22 dekabr 245Dogum yeri Salona d Dalmatsiya Roma imperiyasiVefat tarixi 3 dekabr 311Vefat yeri Split Dalmatsiya Roma imperiyasiFealiyyeti siyasetci monarxHeyat yoldasi PriskaUsaqlari Qaleri MaksimianDini Qedim Romada din Vikianbarda elaqeli mediafayllar Atasi azad edilmis qul idi Diokletianin hakimiyyeti zamanindan dominat dovru baslandi Diokletian imperiyanin teserufat siyasi ve herbi qudretini mohkemletmek ucun islahatlar kecirmisdi Xalq usyanlarini ve eyaletlerde separat herekatlari yatirmisdi Irana qarsi yurusler neticesinde Ermenistan ve Iberiyada movqeyini mohkemlendirmis Mesopotamiyanin bir hissesini tutmusdu 24 fevral 303 cu ilde Roma imperatoru Diokletian xristianligi qadagan eden ferman verib 303 304 illerde xristianlari amansizcasina teqib etmisdir 286 ilde Maksimiani ozune ortaq hakim teyin etmis 305 ilde onunla birge hakimiyyetden konullu el cekmisdi Diokletian korlanmis pullari duzcekili sikkelerle evez etdirdi mohtekirlikle mubarize apardi mallara maksimum qiymet qoydu Diokletian butun quvvesini baqaudlarin ve s usyanlarinin yatirilmasina yoneltdi imperiyadan ayrilmis eyaletler geriye qaytarildi Romalilar iki hemleye Ermenistanda ve Iberiyada oz movqelerini mohkemledib Mesopotamiyani tutdular Roma imperiyasinda Tetrarxiya Dord imperator hakimiyyeti usuli idaresinin esasini qoymusdur Bu imperiyada yeni idarecilik usulu idi Imperiya de facto olaraq ikiye ayrilmis ve her hissenin basina bir Avqust tituldur ve bir Sezar tituldur getirilmisdir Meqsed Avqustlardan sonra komekcisi Sezarin hakimiyyete kecib Avqust titulu almasi ve ozune komekci Sezar secmesi ile seciyyelenen bir sistem idi Onun olumunden sonra sistem iflas etmisdir IstinadlarCatalogue of the National Library of Greece Catalogue of the Academy of Athens Library yun 2011 02 25 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2011 05 15 Xarici kecidlerVikianbarda Diokletian ile elaqeli mediafayllar var