Səmərqənd (fars. سمرقند; özbəkcə: Samarqand) ― Özbəkistanın cənubunda tarixi şəhər, Səmərqənd vilayətinin mərkəzi. Zərəfşan çayının vadisində, Daşkənddən 275 kilometr cənub-qərbdə yerləşən Səmərqəndin əhalisi 566 min nəfərdir. Mühüm bir sənaye (avtomobil sənayesi, traktor hissələrinin istehsalı, yeyinti sənayesi, gübrə karxanaları, toxuculuq sənayesi və s.) və təhsil (Səmərqənd Universiteti) mərkəzi olan bu şəhər Teymurləng zamanından qalan tarixi abidələrləri ilə (Bibixanım məscidi və məqbərəsi, 1399–1404; Teymurləngin Guri Əmir adlı türbəsi, Uluğbəyin türbəsi, 1405; və s.) çox sayda turist cəlb edir.
Şəhər | |||
Səmərqənd | |||
---|---|---|---|
özb. Samarqand | |||
| |||
Ölkə | Özbəkistan | ||
Vilayət | Səmərqənd vilayəti | ||
Hökm | Furqat Rahimov | ||
Tarixi və coğrafiyası | |||
Əvvəlki adları | Marakanda, Soqdiana | ||
Sahəsi | 120 | ||
Mərkəzin hündürlüyü | 702 m | ||
Saat qurşağı | |||
Əhalisi | |||
Əhalisi | 504 423 nəfər (2015) | ||
Sıxlığı | 4203 nəf./km² | ||
Milli tərkibi | özbəklər, taciklər, ruslar və b. | ||
Rəsmi dili | özbək dili | ||
Rəqəmsal identifikatorlar | |||
Telefon kodu | +998 66 | ||
Poçt indeksi | 140100 | ||
Nəqliyyat kodları | 14 (köhnə, 1998—2008) 30 — 39 (yeni 01.10.2008-ci ildən) | ||
Digər | |||
Rəsmi adı | Samarkand – Crossroads of Cultures | ||
Tipi | Mədəni | ||
Kriteriya | i, ii, iv | ||
Tarixi | 2001 25-ci sessiya | ||
İstinad nöm. | 603 | ||
Sahə | 1 123 hektar | ||
Buffer zona | 1 369 hektar | ||
samshahar.uz (özb.) (rus.) (ing.) | |||
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Tarix
Qədim zamanlardan bəri insanların məskəni olan Səmərqənd, e.ə. 329-cu ildə Böyük İsgəndər, eramızın 712-ci ilində ərəblər tərəfindən fəth edilmişdir. 751-ci ildə müsəlmanlar əsir alınmış çinlilərdən kağız istehsalının sirrini öyrənib müsəlman dünyasında ilk kağız karxanasını Səmərqənddə tikmişdirlər. Buradan bu vərdiş bütün Ərəb xilafətinə, sonralar isə Avropaya yayıldı. Samanilər dövründə Səmərqənd iqtisadi baxımdan olduqca inkişaf etdi. Daha sonra Qaraxanlıların, Xarəzmşahların əlində keçdi. 1220-ci ildə Çingiz xan tərəfindən yandırılıb viran ediləndən sonra, Teymurləngin paytaxt edilməsi ilə yenidən inkişaf etdi və iri mədəniyyət mərkəzinə çevrildi. 1499-cu ildə Şeybani özbəklər tərəfindən işğal olunub paytaxt edildi. XVI əsrdə Şeybanilər paytaxtı Buxaraya köçürdülər və Səmərqəndin əhəmiyyəti azalmağa başladı. Nadir şahın buraya hücumu sakinlərinin çoxusunu şəhəri tərk etməyə məcbur etdi. 1868-ci ildə Rusiya imperiyasının tərkibinə girdi və 1888-ci ildə buraya çəkildikcə yenidən böyük iqtisadi mərkəzə döndü. 1925–1930-cu illərdə Özbəkistan Sovet Sosialist Respublikasının paytaxtı idi.
İstinadlar
- . 2015-11-21 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-11-29.
- "Poçt indeksləri". 2014-10-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-11-29.
- "Özbəkistanın yeni avtomobil nömrələri". 2012-11-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-08-24.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Semerqend deqiqlesdirme Semerqend fars سمرقند ozbekce Samarqand Ozbekistanin cenubunda tarixi seher Semerqend vilayetinin merkezi Zerefsan cayinin vadisinde Daskendden 275 kilometr cenub qerbde yerlesen Semerqendin ehalisi 566 min neferdir Muhum bir senaye avtomobil senayesi traktor hisselerinin istehsali yeyinti senayesi gubre karxanalari toxuculuq senayesi ve s ve tehsil Semerqend Universiteti merkezi olan bu seher Teymurleng zamanindan qalan tarixi abidelerleri ile Bibixanim mescidi ve meqberesi 1399 1404 Teymurlengin Guri Emir adli turbesi Ulugbeyin turbesi 1405 ve s cox sayda turist celb edir SeherSemerqendozb SamarqandGerb39 39 15 sm e 66 57 35 s u Olke OzbekistanVilayet Semerqend vilayetiHokm Furqat RahimovTarixi ve cografiyasiEvvelki adlari Marakanda SoqdianaSahesi 120Merkezin hundurluyu 702 mSaat qursagi UTC 5EhalisiEhalisi 504 423 nefer 2015 Sixligi 4203 nef km Milli terkibi ozbekler tacikler ruslar ve b Resmi dili ozbek diliReqemsal identifikatorlarTelefon kodu 998 66Poct indeksi 140100Neqliyyat kodlari 14 kohne 1998 2008 30 39 yeni 01 10 2008 ci ilden DigerUNESCO Umumdunya IrsiResmi adiSamarkand Crossroads of CulturesTipiMedeniKriteriyai ii ivTarixi2001 25 ci sessiyaIstinad nom 603Sahe1 123 hektarBuffer zona1 369 hektarsamshahar uz ozb rus ing Xeriteni goster gizle Semerqend Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixQedim zamanlardan beri insanlarin meskeni olan Semerqend e e 329 cu ilde Boyuk Isgender eramizin 712 ci ilinde erebler terefinden feth edilmisdir 751 ci ilde muselmanlar esir alinmis cinlilerden kagiz istehsalinin sirrini oyrenib muselman dunyasinda ilk kagiz karxanasini Semerqendde tikmisdirler Buradan bu verdis butun Ereb xilafetine sonralar ise Avropaya yayildi Samaniler dovrunde Semerqend iqtisadi baximdan olduqca inkisaf etdi Daha sonra Qaraxanlilarin Xarezmsahlarin elinde kecdi 1220 ci ilde Cingiz xan terefinden yandirilib viran edilenden sonra Teymurlengin paytaxt edilmesi ile yeniden inkisaf etdi ve iri medeniyyet merkezine cevrildi 1499 cu ilde Seybani ozbekler terefinden isgal olunub paytaxt edildi XVI esrde Seybaniler paytaxti Buxaraya kocurduler ve Semerqendin ehemiyyeti azalmaga basladi Nadir sahin buraya hucumu sakinlerinin coxusunu seheri terk etmeye mecbur etdi 1868 ci ilde Rusiya imperiyasinin terkibine girdi ve 1888 ci ilde buraya cekildikce yeniden boyuk iqtisadi merkeze dondu 1925 1930 cu illerde Ozbekistan Sovet Sosialist Respublikasinin paytaxti idi Istinadlar 2015 11 21 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 11 29 Poct indeksleri 2014 10 06 tarixinde Istifade tarixi 2015 11 29 Ozbekistanin yeni avtomobil nomreleri 2012 11 25 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2013 08 24 Ozbekistan ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin