Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Baygöl (saxa Баай күөл) — Rusiya Federasiyasında göl. Dünyanın ən böyük şirin su mənbəyidir. Rusiyanın cənub-şərqində yerləşir.
| Baygöl | |
|---|---|
| bur. Байгал нуурru, rus. о́зеро Байка́л | |
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Mütləq hündürlüyü | 457 m |
| Eni | 79.5 km |
| Uzunluğu | 636 km |
| Sahil uzunluğu | 2000 km |
| Sahəsi | 31 722 km² |
| Həcmi | 23 615,390 km³ |
| Su tutumu | 570 000 km² |
| Dərin yeri | 1642 m |
| Orta dərinliyi | 744,4 m |
| Şəffaflığı | 40—60 m |
| Temperatur | |
| • Minimum | −50 °C |
| • Maksimum | 20 °C |
| • Yanvarda orta | -20 °C |
| • İyulda orta | 15 °C |
| • İllik yağıntı | 450 mm |
| Yerləşməsi | |
| Ölkə |  Rusiya |
| Region | |
| Vilayət | |
| Yerləşməsi | Şərqi Sibirin cənubu |
| Adalar | , , |
| | |
| | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Baygöl gölü 600 km-dən artıq məsafədə uzanan çökəkliyi tutur. Gölün eni 25 km-dən 80 km-ə qədərdir. Dünyanın ən dərin gölü hesab olunan Baykalın dərinliyi 1620 metrdir. Bu göl Avrasiyanın ən böyük şirin su anbarıdır. Geniş yayılmış fərziyyələrə əsasən qədim türk dilindən tərcümədə "Bai-kul" yəni, Bəy göl anlamını verir. Gölün şərqində yerləşən Svyatoy Nos yarımadasını materikə Civırkuy bərzəği birləşdirir.
Etimologiyası
Qədim Türklər əsasən Baykal gölü ətrafında yaşamışlar. Oradan uzaqlaşmağa doğru getdikdə, "Bayqal" deyə adlandırmışdırlar. Tərcümə olaraq Bay-Varlı deməkdir. Qal - isə Qalmaq felindəndir.
Yumru buz kütlələri
Baykal gölü üzərində hər qış yaranan böyük yumru buz kütlələrinin necə meydana gəldiyi elm insanlarını tam 128 ildir məşğul edirdi. Ancaq yeddi illik bir çalışma gerçəyi ortaya çıxardı.Yumru buzları ilk dəfə 1882-ci ildə bir Rus alimi gördü. Yumru buz kütlələrinin necə meydana gəldiyini araşdırmağa başlayan Rus alim, o dövrkü məlumatla bir nəticəyə çata bilmədi və bu vəziyyəti "sirrli bir hadisə" olaraq xarakterizə etdi.
Bu hadisədən 121 il sonra 2003-cü ildə Baykal Gölünün peyk fotoşəkillərində eyni yumru buz kütlələrinə rast gəlindi. Kilometrlərcə yumru buz kütlələri meydana gəlmişdi.
Rus alimləri, buzun necə meydana gəldiyini anlamaq üçün bir daha qolları çirmələdi. Bu dəfə işlər 7 il davam etdi. Uzun sürən işlərdən sonra buz kütlələrinin yumru şəkildə meydana gəlməsinə gölün altında olan təbii qaz qaynaqlarının səbəb olduğu ortaya çıxdı.
Qış aylarında suyla qarışan qaz isti buxar meydana gətirir və bu da yumru dalğalara səbəb olur. Bu yumru dalğalar yuxarıya doğru çıxdığında yaxşıca soyuyaraq buz kütləsinə çevrilir. Göl daxilində yerləşən adalarla sahil arasında bir sıra boğazlar vadır: Olxon darvazası.
İstinadlar
- Avrasiya[ölü keçid]
- "128 illik sirr aşkar oldu". 2023-07-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2010-03-13.
 | Göl ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Baykal deqiqlesdirme Baygol saxa Baaj kүol Rusiya Federasiyasinda gol Dunyanin en boyuk sirin su menbeyidir Rusiyanin cenub serqinde yerlesir Baygolbur Bajgal nuurru rus o zero Bajka lUmumi melumatlarMutleq hundurluyu 457 mEni 79 5 kmUzunlugu 636 kmSahil uzunlugu 2000 kmSahesi 31 722 km Hecmi 23 615 390 km Su tutumu 570 000 km Derin yeri 1642 mOrta derinliyi 744 4 mSeffafligi 40 60 mTemperatur Minimum 50 C Maksimum 20 C Yanvarda orta 20 C Iyulda orta 15 C Illik yaginti 450 mmYerlesmesi53 13 sm e 107 45 s u Olke RusiyaRegion BuryatiyaVilayet Irkutsk vilayetiYerlesmesi Serqi Sibirin cenubuAdalar BaygolBaykal Vikianbarda elaqeli mediafayllar Baygol golu 600 km den artiq mesafede uzanan cokekliyi tutur Golun eni 25 km den 80 km e qederdir Dunyanin en derin golu hesab olunan Baykalin derinliyi 1620 metrdir Bu gol Avrasiyanin en boyuk sirin su anbaridir Genis yayilmis ferziyyelere esasen qedim turk dilinden tercumede Bai kul yeni Bey gol anlamini verir Golun serqinde yerlesen Svyatoy Nos yarimadasini materike Civirkuy berzegi birlesdirir EtimologiyasiQedim Turkler esasen Baykal golu etrafinda yasamislar Oradan uzaqlasmaga dogru getdikde Bayqal deye adlandirmisdirlar Tercume olaraq Bay Varli demekdir Qal ise Qalmaq felindendir Yumru buz kutleleriBaykal golu uzerinde her qis yaranan boyuk yumru buz kutlelerinin nece meydana geldiyi elm insanlarini tam 128 ildir mesgul edirdi Ancaq yeddi illik bir calisma gerceyi ortaya cixardi Yumru buzlari ilk defe 1882 ci ilde bir Rus alimi gordu Yumru buz kutlelerinin nece meydana geldiyini arasdirmaga baslayan Rus alim o dovrku melumatla bir neticeye cata bilmedi ve bu veziyyeti sirrli bir hadise olaraq xarakterize etdi Bu hadiseden 121 il sonra 2003 cu ilde Baykal Golunun peyk fotosekillerinde eyni yumru buz kutlelerine rast gelindi Kilometrlerce yumru buz kutleleri meydana gelmisdi Rus alimleri buzun nece meydana geldiyini anlamaq ucun bir daha qollari cirmeledi Bu defe isler 7 il davam etdi Uzun suren islerden sonra buz kutlelerinin yumru sekilde meydana gelmesine golun altinda olan tebii qaz qaynaqlarinin sebeb oldugu ortaya cixdi Qis aylarinda suyla qarisan qaz isti buxar meydana getirir ve bu da yumru dalgalara sebeb olur Bu yumru dalgalar yuxariya dogru cixdiginda yaxsica soyuyaraq buz kutlesine cevrilir Gol daxilinde yerlesen adalarla sahil arasinda bir sira bogazlar vadir Olxon darvazasi IstinadlarAvrasiya olu kecid 128 illik sirr askar oldu 2023 07 02 tarixinde Istifade tarixi 2010 03 13 Gol ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte Vikipediyani zenginlesdirin