Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Fransa respublikaçı təqvimi və ya İnqilab təqvimi — Böyük Fransa inqilabından sonra 5 oktyabr 1793-cü ildə Milli Konvent tərəfindən verilmiş dekretlə Fransada tətbiq olunmağa başlanılmış təqvim. Fransa respublikaçı təqvimi 1 yanvar 1806-cı ildə Napoleon Bonapart tərəfindən ləğv edilmişdir. Təqvim rəhbərliyi altında hazırlanmışdır. Məqsəd dini xristian təqvimini ateist və materialist təqvim yaratmaq olmuşdur.
| Təqvim | |||
|---|---|---|---|
| Təqvim haqqında | |||
| Təqvim tipi | |||
| Təqvim dövrü | Uzun illərin daxil edilməsi | ||
| | |||
| Digər təqvimlər | |||
| · Assuriya · Astek · Benqal · Berber · Bəhai · · Babil · Bizans · · · Hind · Holosen · Qafqaz Albaniyası · Qriqori · · · Qədim Misir · · Qibti · Qədim Çin · · · Yəhudi · · · · Hicri-qəməri ·Hicri-şəmsi · · Çin · · · · · Yuli · · Rumi · · · · · · · · Fransız · · · · · · Efiopiya · · | |||
Təqvimdə Fransa inqilabının birinci ili — 1792-ci il era başlanğıcı elan edilir. Beləliklədə xristianlıqla başlanan era isə ləğv edilmiş olunur. 1792-ci ilin 22 sentyabrından başlayaraq illər hesablanmağa başlanmış olunur. İl hər biri 30 gündən ibarət 12 aya bölünür. Qalıq qalmış 5 ya 6 gün isə sankulotid adlandırılmışdır. Hər bir gün isə təbiət hadisələrinə müvafiq xüsusi adlarla adlandırılmışdır. Ayları isə fransız, yunan və latın söz köklərinin konstruksiyalarından yaranmış adlarla (məsələn: "früktidor" — "bar verən" = lat. fructus — "meyvə, bar" + yun. δῶρον — "vergi") adlandırılmışdır.
Aylar
Payız
| Vandemyer (22 sentyabr — 21 oktyabr) üzüm yığımı ayı | Brümer (22 oktyabr — 20 noyabr) duman ayı | Frimer (21 noyabr — 20 dekabr) şaxta ayı |
|---|---|---|
|
|
|
Qış
| Nivoz (21 dekabr — 19 yanvar) qar ayı | Pluvioz (20 yanvar — 18 fevral) yağış ayı | Vantoz (19 fevral — 20 mart) külək ayı |
|---|---|---|
|
|
|
Yaz
| Jerminal (21 mart — 19 aprel) cücərmə ayı | Floreal (20 aprel — 19 may) çiçəklənmə ayı | Prerial (20 may — 18 iyun) zəmi ayı |
|---|---|---|
|
|
|
Yay
| Messidor (19 iyun — 18 iyul) yığım ayı | Termidor (19 iyul — 17 avqust) istilər ayı | Fruktidor (18 avqust — 16 sentyabr) məhsul ayı |
|---|---|---|
|
|
|
Dekada günləri
- primidi (fr. Primidi) — I dekada
- duodi (fr. Duodi) — II dekada
- tridi (fr. Tridi) — III dekada
- kvartidi (fr. Quartidi) — IV dekada
- kvintidi (fr. Quintidi) — V dekada
- sekstidi (fr. Sextidi) — VI dekada
- septidi (fr. Septidi) — VII dekada
- oktidi (fr. Octidi) — VIII dekada
- nonidi (fr. Nonidi) — IX dekada
- dekadi (fr. Decadi) — X dekada
Vətəndaşlara dekadanın hansı günlərini istirahət etməklərini özlərinin seçməsi təklif olunur. Dövlət məmurları isə dekadanın yalnız bir günü istirahət kimi istifadə edə bilərlər.
Sankulotidlər
- Xeyirhaqlıq Günü/Xeyirhaqlıq (fr. La Fête de la Vertu) — 17 sentyabr
- Qabiliyyət Günü/Qabiliyyət (fr. La Fête du Génie) — 18 sentyabr
- Əmək Günü/Əmək (fr. La Fête du Travail) — 19 sentyabr
- Rəylər Günü/Rəylər (fr. La Fête de l'Opinion) — 20 sentyabr
- Mükafat Günü/Mükafat (fr. La Fête des Récompenses) — 21 sentyabr
- İnqilab Günü/İnqilab (fr. La Fête de la Révolution)
"Sankulotidlər" (fr. sans-culottides) Sankulotlar sözündən götürülmüşdür.
Yeni zaman vahidləri
Uzunluq, həcm, çəki vahidləri kimi zaman üçün də onluq sistemi yaradılmışdır. Belə ki, 1 dekada 10 günə bir gün 10 saata, hər bir saat 100 dəqiqəyə, hər bir dəqiqə isə 100 saniyəyə bölünmüş olur.
24 noyabr 1793cü il (4 Frimer II) dektetindən:
fr. XI. Le jour, de minuit à minuit, est divisé en dix parties ou heures, chaque partie en dix autres, ainsi de suite jusqu’à la plus petite portion commensurable de la durée. La centième partie de l'heure est appelée minute décimale; la centième partie de la minute est appelée seconde décimale.
Tərcümə:
XI Gün, günortadan gecəyarısınadək 10 hissəyə və ya saata bölünəcək, hər bir hissə isə daha kiçik ölçü vahidlərinə bölünəcək. Saatın yüzdə biri desidəqiqə adlanmalıdır; dəqiqənin yüzdə biri isə desisaniyə adlanmalıdır.
Bundan belə gecəyarısı 12 saat əvəzinə saat 10 və günorta isə saat 5 hesab olunur.
| onluqlu vahidlər | standart vahidlə müqayisə |
|---|---|
| Dekada (fr. décade) = 10 gün | 10 gün |
| Gün (fr. jour) = 10 saat | gün |
| Saat (fr. heure) = 100 dəqiqə | 2 saat 24 dəqiqə |
| Dəqiqə (fr. minute) = 100 saniyə | 1 dəqiqə 26,4 saniyə |
| Saniyə (fr. seconde) | 0,864 saniyə |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Fransa respublikaci teqvimi ve ya Inqilab teqvimi Boyuk Fransa inqilabindan sonra 5 oktyabr 1793 cu ilde Milli Konvent terefinden verilmis dekretle Fransada tetbiq olunmaga baslanilmis teqvim Fransa respublikaci teqvimi 1 yanvar 1806 ci ilde Napoleon Bonapart terefinden legv edilmisdir Teqvim rehberliyi altinda hazirlanmisdir Meqsed dini xristian teqvimini ateist ve materialist teqvim yaratmaq olmusdur TeqvimTeqvim haqqindaTeqvim tipi Gunes Ay Teqvim dovru Uzun illerin daxil edilmesiDiger teqvimler Assuriya Astek Benqal Berber Behai Babil Bizans Hind Holosen Qafqaz Albaniyasi Qriqori Qedim Misir Qibti Qedim Cin Yehudi Hicri qemeri Hicri semsi Cin Yuli Rumi Fransiz Efiopiya Fransa respublikaci teqvimi 1793 1794 Teqvimde Fransa inqilabinin birinci ili 1792 ci il era baslangici elan edilir Beleliklede xristianliqla baslanan era ise legv edilmis olunur 1792 ci ilin 22 sentyabrindan baslayaraq iller hesablanmaga baslanmis olunur Il her biri 30 gunden ibaret 12 aya bolunur Qaliq qalmis 5 ya 6 gun ise sankulotid adlandirilmisdir Her bir gun ise tebiet hadiselerine muvafiq xususi adlarla adlandirilmisdir Aylari ise fransiz yunan ve latin soz koklerinin konstruksiyalarindan yaranmis adlarla meselen fruktidor bar veren lat fructus meyve bar yun dῶron vergi adlandirilmisdir AylarPayiz Vandemyer fr Vendemiaire 22 sentyabr 21 oktyabr uzum yigimi ayi Brumer fr Brumaire 22 oktyabr 20 noyabr duman ayi Frimer fr Frimaire 21 noyabr 20 dekabr saxta ayi Qis Nivoz fr Nivose 21 dekabr 19 yanvar qar ayi Pluvioz fr Pluviose 20 yanvar 18 fevral yagis ayi Vantoz fr Ventose 19 fevral 20 mart kulek ayi Yaz Jerminal fr Germinal 21 mart 19 aprel cucerme ayi Floreal fr Floreal 20 aprel 19 may ciceklenme ayi Prerial fr Prairial 20 may 18 iyun zemi ayi Yay Messidor fr Messidor 19 iyun 18 iyul yigim ayi Termidor fr Thermidor 19 iyul 17 avqust istiler ayi Fruktidor fr Fructidor 18 avqust 16 sentyabr mehsul ayiPayiz Vandemyer 22 sentyabr 21 oktyabr uzum yigimi ayi Brumer 22 oktyabr 20 noyabr duman ayi Frimer 21 noyabr 20 dekabr saxta ayiRaisin uzum Safran zeferan Chataigne sabalid Colchique Cheval at Balsamine Carotte yerkoku Amarante pencer Panais Cuve su anbari Pomme de terre kartof Immortelle Potiron balqabaq Reseda esperek Ane uzunqulaq Belle de nuit Citrouille borani Sarrasin qarabasaq Tournesol gunebaxan Pressoir Chanvre cetene Peche saftali Navet salgam Amaryllis Bœuf buga Aubergine badimcan Piment biber Tomate pomidor Orge arpa Tonneau Pomme alma Celeri kereviz Poire armud Betterave cugundur Oie qaz Heliotrope Figue incil Scorsonere Silindr Alisier qusarmudu Charrue Kotan Salsifis yemlik Macre Topinambour gunebaxan Endive Dindon Chervis seker cugunduru Cresson Adi aciqiji Dentelaire Grenade nar Herse xis Bacchante Azerole yemisan Garance Orange portagal Faisan qirqovul Pistache puste Macjonc Lathyrus tuberosus Coing heyva Cormier Rouleau silindr Raiponce Turneps Chicoree Kasni Nefle ezgil Cochon donuz Mache Chou fleur gul kelem Miel bal Genievre ardic Pioche Cire mum Raifort Cedre sidr Sapin kuknar Chevreuil cuyur Ajonc Cypres serv Lierre dassarmasigi Sabine Juniperus sabina Hoyau toxa Erable sucre agcaqayin Bruyere Roseau qamis Oseille evelik Grillon Circirama Pignon Liege Truffe Olive zeytun Pelle bel Qis Nivoz 21 dekabr 19 yanvar qar ayi Pluvioz 20 yanvar 18 fevral yagis ayi Vantoz 19 fevral 20 mart kulek ayiTourbe torf Houille das komur Bitume bitum Soufre kukurd Chien it Lave lava Terre vegetale torpaq Fumier peyin Salpetre Fleau Granit qranit Argile gil Ardoise Gres Lapin dovsan Silex Marne Pierre a chaux eheng dasi Marbre mermer Van Pierre a platre gips Sel duz Fer demir Cuivre mis Chat pisik Etain qalay Plomb qurgusun Zinc sink Mercure cive Crible elek Laureole mamir Mousse Fragon bigever Perce neige xedicegulu Taureau buga Laurier tin Amadouvier Mezereon adi canavargilesi Peuplier qovaq Coignee balta Ellebore saxtagulu Brocoli Laurier defne Avelinier findiq Vache inek Buis sumsad Lichen sibyeler If qaracohre Pulmonaire ofgeotu Serpette bagca bicaq i Thlaspi Thimele Canavargilesi Chiendent Trainasse qirxbugum Lievre Guede rengotu Noisetier findiq Cyclamen mesenovruzu Chelidoine demrovotu Traineau xizek Tussilage oskurekotu Cornouiller zogal Violier Sariliqotu Troene Bouc dag kecisi Asaret cobanduduyu Alaterne Violette benovse Marceau keci soyudu Beche kurek Narcisse Nergizgulu Orme qaragac Fumeterre sahtere Velar suveren Chevre keci Epinard Doronic Mouron Cerfeuil Cordeau Mandragore Mandraqora Persil Cochlearia Paquerette qizciceyi Thon Pissenlit zencirotu Sylvie Anemonoides nemorosa Capillaire adiant Frene goyrus Plantoir Yaz Jerminal 21 mart 19 aprel cucerme ayi Floreal 20 aprel 19 may ciceklenme ayi Prerial 20 may 18 iyun zemi ayiPrimevere novruzciceyi Platane Asperge Qulancar Tulipe lale Poule toyuq Bette Bouleau Tozagaci Jonquille nergiz Aulne Couvoir Pervenche qifotu Charme Veles Morille Hetre fistiq Abeille bal arisi Laitue kahi Meleze qara sam Cigue subaldirgani Radis qirmizi turp Ruche petek Gainier Romaine Marronnier sabalid Roquette Pigeon goyercin Lilas yasemen Anemone esme Pensee ucreng benovse Myrtille qaragile Greffoir bicaq Rose qizilgul Chene palid Fougere Aubepine yemisan Rossignol bulbul Ancolie Akvilegiya Muguet Keysk inciciceyi Champignon gobelek Hyacinthe sunbulcicek Rateau dirmiq Rhubarbe Sainfoin Baton d or sariliqotu Chamerops Ver a soie tut ipekqurdu Consoude xendekotu Pimprenelle sincanotu Corbeille d or Arroche sirken Sarcloir Statice deveayagi Fritillaire zanbaqca Bourrache xiyar Valeriane pisikotu Carpe karp Fusain Germesov Civette mala sogani Buglosse Italiya sumurgeni Seneve ag xardal Houlette Luzerne medicago Hemerocalle gunotu Trefle yonca Angelique tutekce Canard ordek Melisse ballinane Fromental Martagon Serpolet surunen keklikotu Faux Fraise ciyelek Betoine Pois noxud Acacia akasiya Caille Œillet qerenfil Sureau Pavot xasxas Tilleul coke Fourche Barbeau goycicek Camomille cobanyastigi Chevrefeuille doqquzdon Caille lait qatiqotu Tanche lilbaliq Jasmin yasemen Verveine Thym keklikotu Pivoine Chariot Yay Messidor 19 iyun 18 iyul yigim ayi Termidor 19 iyul 17 avqust istiler ayi Fruktidor 18 avqust 16 sentyabr mehsul ayiSeigle covdar Avoine yulaf Oignon sogan Veronique Mulet qatir Romarin rozmarin Concombre xiyar Echalote Absinthe Faucille oraq Coriandre kesnis Artichaut enginar Girofle mixek Lavande lavanda Chamois qarapaca Tabac tutun Groseille qaragat Gesse gulluce Cerise albali Parc Menthe nane Cumin adi cire Haricot lobya Orcanete Pintade hind qusu Sauge adacayi Ail sarimsaq Vesce noxud Ble bugda Chalemie Epeautre Ayiqulaq sigirquyrugu Bouillon blanc Melon yemis Ivraie quramit Belier qoyun Prele Qatirquyrugu Armoise yovsan Carthame Mure Boyurtken Arrosoir Panic Salicorne Abricot erik Basilic reyhan Brebis qoyun Guimauve Belgemotu Lin Amande badam Gentiane Acicicek Ecluse Carline Yumaqotu Caprier Lentille Mercimek Aunee Loutre Myrte Colza raps Lupin Coton pambiq Moulin deyirman Prune gavali Millet Lycoperdon Escourgeon Saumon Tubereuse Sucrion arpa Apocynum kendir Reglisse Sirinbiyan Echelle Pasteque qarpiz Fenouil Suyud Epine vinette zirinc Noix qoz Truite forel Citron limon Cardere Fircaotu Nerprun Tagette Hotte Eglantine itburnu Noisette Houblon Mayaotu Sorgho Ecrevisse xerceng Bigarade Verge d or Mais qargidali Marron sabalid Panier Dekada gunleriprimidi fr Primidi I dekada duodi fr Duodi II dekada tridi fr Tridi III dekada kvartidi fr Quartidi IV dekada kvintidi fr Quintidi V dekada sekstidi fr Sextidi VI dekada septidi fr Septidi VII dekada oktidi fr Octidi VIII dekada nonidi fr Nonidi IX dekada dekadi fr Decadi X dekada Vetendaslara dekadanin hansi gunlerini istirahet etmeklerini ozlerinin secmesi teklif olunur Dovlet memurlari ise dekadanin yalniz bir gunu istirahet kimi istifade ede bilerler SankulotidlerXeyirhaqliq Gunu Xeyirhaqliq fr La Fete de la Vertu 17 sentyabr Qabiliyyet Gunu Qabiliyyet fr La Fete du Genie 18 sentyabr Emek Gunu Emek fr La Fete du Travail 19 sentyabr Reyler Gunu Reyler fr La Fete de l Opinion 20 sentyabr Mukafat Gunu Mukafat fr La Fete des Recompenses 21 sentyabr Inqilab Gunu Inqilab fr La Fete de la Revolution Sankulotidler fr sans culottides Sankulotlar sozunden goturulmusdur Yeni zaman vahidleriUzunluq hecm ceki vahidleri kimi zaman ucun de onluq sistemi yaradilmisdir Bele ki 1 dekada 10 gune bir gun 10 saata her bir saat 100 deqiqeye her bir deqiqe ise 100 saniyeye bolunmus olur 24 noyabr 1793cu il 4 Frimer II dektetinden fr XI Le jour de minuit a minuit est divise en dix parties ou heures chaque partie en dix autres ainsi de suite jusqu a la plus petite portion commensurable de la duree La centieme partie de l heure est appelee minute decimale la centieme partie de la minute est appelee seconde decimale Tercume XI Gun gunortadan geceyarisinadek 10 hisseye ve ya saata bolunecek her bir hisse ise daha kicik olcu vahidlerine bolunecek Saatin yuzde biri desideqiqe adlanmalidir deqiqenin yuzde biri ise desisaniye adlanmalidir Bundan bele geceyarisi 12 saat evezine saat 10 ve gunorta ise saat 5 hesab olunur Inqilab dovrune aid saat sfeblationluqlu vahidler standart vahidle muqayiseDekada fr decade 10 gun 10 gunGun fr jour 10 saat gunSaat fr heure 100 deqiqe 2 saat 24 deqiqeDeqiqe fr minute 100 saniye 1 deqiqe 26 4 saniyeSaniye fr seconde 0 864 saniye