Qızılgül — dekorativ gülçiçəklilər fəsiləsinin itburnu cinsinə aid mədəni bitki növlərinin qəbul olunmuş adı.
Haqqında
Qızılgülün kök sistemi milvaridir və torpağın 5 m dərinliyinə kimi işləyir. Çoxgövdəli olmaqla, budaqlıdır. 1,5–2 m hündürlükdə koldur, yaşıl və ya qırmızı-yaşıl tikanlı gövdəsi vardır. Yarpaqları gövdə üzərində növbə ilə yerləşir. İri kolunda 800–1000 ədəd çiçək əmələ gəlməklə, çiçəyində 60–120 ləçək olur. Ətraf mühitdən asılı olaraq, efiryağlı qızılgül 30–50 il ömür sürür. Bu dövrdə bitkinin budaqları tez-tez dəyişir. Qızılgüldə iki tip çoxillik budaqlar: əsas və ya anac və boyu tükənən budaqlar mövçuddur. Beş tip birillik zoğları (boy-verən, vaxtsız çıxan, yağlı, generativ və silleptik) vardır. Əsas və ya anac budaqlar 5–6 yaşda olub, üzərində güçlü inkişaf etmiş boy və generativ zoğları daşıyır.
1 kq qızılgül yağı almaq üçün əl ilə 4 ton qızılgül ləçəkləri toplamaq lazım gəlir. Qəribə deyil ki, onun bir kiloqramının qiyməti 5000 yevrodan bahadır. Dünyada qızılgül yağı istehsalının 70%-i Bolqarıstanın payına düşür.
Qızılgül dünyada
Bu məqaləni lazımdır. |
İngiltərə, ABŞ və İranda milli gül sayılır. []Qızılgül ləçəklərindən hazırlanmış dadlı mürəbbə Azərbaycanda çay süfrələrinin bəzəyidir. Yabanı qızılgülün bəzi sortlarına hətta Şimal Qütb Dairəsində təsadüf edilir. Mədəniləşdirilmiş qızılgülün yaşı təqribən 5000 ildir. Hazırda bu əsrarəngiz bitkinin 300-ə yaxın növü və 3000 sortu vardır. Qızılgül kolu artıq 1000 ildir ki, Hildeshaym şəhəri kilsəsinin yanında bitir. Onun hündürlüyü az qala kilsənin dam örtüyünə çatır. Si adlı çox maraqlı qızılgül sortunun qönçələrinin ölçüsü çəltik dənəsi boydadır. Bir çoxlarınız çay qızılgülü barədə eşitmisiniz. Onu rənginə görə deyil, təzə dəmlənmiş yüngül çay ətri gəldiyi üçün belə adlandırmışlar.
Bu məlumat isə sizi mütləq maraqlandıracaqdır. Yaponiya bioloqları rəngini dəyişən çox maraqlı qızılgül sortu yetişdirmişlər. Səhərlər ləçəkləri al qırmızı rəngə boyanan bu qızılgül axşama doğru rəngini dəyişərək ağappaq olur[].Ve bugul hec bir yerde tapilmar nadir hallarda tapilia sizi sevirik by
Qızılgülün faydası
Dərinin yaşlanması genetik, ətraf-mühitin təsiri və digər faktorlardan çox asılıdır. Yaşlandıqca bədəndəki molekullar, hüceyrələr azalır və dəri əvvəlki keyfiyyətini itirir.
Ölkəmizdə də yetişən qızılgül bu baxımdan çox dəyərli bitkidir. Çiçəklərindən əldə edilən uçucu yağın faydası olduqca böyükdür. Yeni aparılan araşdırmalar nəticəsində gül ləçəklərinin bilmədiyimiz özəllikləri tapılıb. Kölgədə qurudulan qızılgül qırmızı ləçəkləri çay kimi dəmlənib içilir. Bu çayın tərkibində antioksidant olduğu üçün ömrü uzatdığı məlum olub. Həmçinin gül suyu dərini sıxlaşdırır. Makiyajı gül suyu ilə silərək onun elsatikliyini qoruya bilərsiniz. Gül çayı həm qoxusu, həm də dadı ilə əsəbləri sakitləşdirir. Gül çayını hazırlamaq üçün qızılgülün ləçəkləri lazımdır. İsti yaz və yay günlərində sərinləmək üçün təravətli qızılgül çayı yerinə düşür. Qurudulmuş bitki satılan mağazalardan qızılgül alın və hər səhər bir neçə ləçəyini qaynar suyun içinə atın. Gülün suyun dibinə qədər çökməsini gözləyin.
Qızılgül bəzi ölkələrdə qızılgül yağı almaq məqsədi ilə becərilir. Güldən alınan yağ ətriyyatda ən bahalı ətirlərə əlavə edilir. Bundan başqa qızılgül yağından təbabətdə də istifadə olunur.
Qızılgül yağının faydaları
- Boğaz iltihablarına və badamcıq vəzlərinə qarşı təsirlidir.
- Mikroböldürücü təsirə malikdir.
- Dəri və dəri xəstəliklərinə qarşı faydalıdır.
- Ağız yaralarının sağalmasına kömək edir.
- Diş ağrılarını aradan qaldırır.
- Öksurəyin qarşısını alır.
- Tərləməyə qarşı faydalıdır.
- Ürək bulanmasının qarşısını alır.
- Qan azlığına faydalıdır.
- Allergiyaya qarşı faydalıdır.
- Qızılgül mürəbbəsi həzm prosesini asanlaşdırır.
Azərbaycanda qızılgülün 9 yeni sortu yetişdirilib
Azərbaycanda seleksiya və hibridləşmə üsulu ilə qızılgülün 9 yeni sortu əldə edilib. Uzunmüddətli tədqiqatlardan sonra həmin sortları yaratmağa nail olan Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Mərkəzi Nəbatat Bağının Çiçəkçilik laboratoriyasının rəhbəri, biologiya üzrə fəlsələ doktoru Asəf İsgəndərov bildirib ki, bu sahədə tədqiqatlar aparmağa 2006-cı ildən başlayıb və bu yaxınlarda yeni qızılgül sortlarının əldə edilməsi ilə bağlı müsbət nəticələrə nail olub. Xarici ölkələrin qızılgül sortlarının tozlandırılması nəticəsində əldə edilən yeni sortlar "Sənsiz" (Üzeyir Hacıbəyovun "Sənsiz" romansının adına verilib), "Nizami Gəncəvi", "Odlar Yurdu", "Şərqin səhəri", "Abşeron simfoniyası", "Qara gilə", "Köhnə Bakı" (qədim qızılgül sortlarına oxşayır), "Sarı köynək" və "Ulduzlu Xəzər" adlanır. Bu bitkilərin yarpaqları, ləçəkləri və tikanları onların çarpaz olunduğu güllərdən tamamilə fərqlənir
Qızılgül haqqında faktlar
- Qızılgül — ABŞ-nın , Böyük Britaniyanın və İranın milli gülüdür.
- "Şlyapa" sözü "şapo" sözündən yaranıb. "Şapel" "qızılgüllərdən Roma çələngi" ifadəsini bildirir.
- Qızılgül 16-cı əsrın başlanğıcda ilk dəfə şimal ölkələrinə idxal olundu. Əvvəlcə onlar yalnız var-dövlət simvolu kimi çarların həyətində olardı. Sonradan isə onlar bağları bəzəməyə başladılar. Bu Birinci Pyotr və imperatriça İkinci Yekaterina vaxtında başlandı.
- 46% kişi və 98% qadın ətriyyatının tərkibində gül yağı olur. Bu yağlar qızılgüllərin iki növündən hazırlanır. Dəməşq və sədbərk.
- Əgər siz başqalarında özünüzə qarşı simpatiyanı doğurmaq istəyirsinizsə, qızılgülün ətirindən istifadə edin. Onun qoxusu təvəzökar və təmizdir.
- Təbii gül yağı ən bahalı yağlardan biridir.
- 1kq çəhrayı yağ almaq üçün, təxminən 3 ton ləçək tələb olunur.
- Müqəddəs Valentin Günündə dünyada ən çox qızılgül satılır.
- Qızılgüllərin müxtəlif rəngli çalarları — məsələn sarı, narıncı, ağ və s. — Fars növünün yabanı qızılgüllə calağındən meydana çıxdı. Al-qırmızı rəngli qızılgülün kökü isə Çinə gedib çıxır.
- Bolqar qızılgülləri yad yerdə də olsanız öz qoxusuyla sizi özünüzü evdəki kimi hiss etmənizə şərait yaradacaq.
Qızılgülün Azərbaycanda yetişdirilməsi
Qızılgüllər diyarı` doğma Zaqatalanın Aşağı Tala kəndində ümumi ərazisi 107 hektar olan "AzRose" emal zavodunun quruluş tarixi 2016-cı ilə təsadüf edir. Türkiyə və Bolqarıstan kimi gülçülük sahəsində ixtisaslaşmış ölkələrdən dəvət edilən mütəxəssislərin çalışmaları ilə tərkibində istehsalat bölməsi, anbar, ofis, 5 min kubmetrlik su tutumuna malik suni göl, gül plantasiyaları və digər infrastruktur obyektləri olan müəssisənin illik istehsal həcmi 1250 ton yaş gül, 250 litr qızıl gül və 6 min litr Lavanda gülü yağından ibarətdir. Gül yağı emalı üçün istifadə olunacaq avadanlıqlar dünyada bu sahədə öz sözünü demiş qabaqcıl Türkiyə və İsrail şirkətlərindən əldə edilmişdir. Emal müəssəsinin 82 hektarı Bolqarıstandan gətirilmiş, məhsuldarlığına və keyfiyyətinə görə ən yaxşısı hesab edilən "Dəməşq Qızılgülü", ərazinin qalan hissəsində isə yağlılıq dərəcəsi 20%-dən çox olan "Lavanda" gül növü plantasiyaları salınmışdır. Plantasiyalardan ilkin növbədə 600 ton gül ləçəyinin toplanması hədəflənir. Əldə olunacaq gül yağlarından istifadə etməklə müxtəlif ətriyyat, yuyucu, məişət və qida sənayesində istifadə olunan məhsulların istehsalı nəzərdə tutulur.
Mavi qızılgül
Bir neçə gündən sonra Yaponiyanın çiçək dükanlarında yenilik olacaq. Belə ki, artıq noyabr ayından etibarən, dünyada ilk dəfə olaraq, təbii mavi rəngli qızılgül satışa çıxarılacaq. Yeni qızılgül növünün alınması üçün alimlərə təxminən 20 il vaxt lazım olub. Qızılgülün mavi rəngdə olması üçün alimlər bitkiyə alabəzək bənövşənin genini yerləşdiriblər. Yeni qızılgül növü "Alqışlar" adını alıb. Bitki artıq bioloji təhlükəsizlik sınağından uğurla keçib.
Ağ qızılgül
Ağ qızılgül digər rənglərə nisbətən daha çox ətirlidir.Onların ətri daha fərah olur.
İstinadlar
- (PDF). 2016-03-04 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-03-15.
- "Güllərin şahı qızılgül" (az.). portal.azertag.az. 07.08.2013. 2022-01-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-09-13.
- "Qızılgül" (az.). kayzen.az. İstifadə tarixi: 2020-09-13.
- "Azərbaycanda qızılgülün 9 yeni sortu yetişdirilib" (az.). trend.az. 2017-05-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-09-13.
- Самая нужная книга для самого нужного места. 1000 невероятных фактов, которых вы не знали. Минск: Харвест, 2013, 320 с.
- Mavi rəngli qızılgül[ölü keçid]
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qizilgul dekorativ gulcicekliler fesilesinin itburnu cinsine aid medeni bitki novlerinin qebul olunmus adi Azerbaycan markasinin uzerinde qizilgul tesviriBag gulu Hibrid Sulh Hokumet Gul Bagcasi Cenubi Hindistanda Ooty 2200 metr yukseklikdeRuminiyada vehsi Rosa gallica Qedim dovrlerden becerilen qizilgul 19 cu esre qeder Avropada becerilecek en ehemiyyetli qizilgul novu idiHaqqindaQizilgulun kok sistemi milvaridir ve torpagin 5 m derinliyine kimi isleyir Coxgovdeli olmaqla budaqlidir 1 5 2 m hundurlukde koldur yasil ve ya qirmizi yasil tikanli govdesi vardir Yarpaqlari govde uzerinde novbe ile yerlesir Iri kolunda 800 1000 eded cicek emele gelmekle ciceyinde 60 120 lecek olur Etraf muhitden asili olaraq efiryagli qizilgul 30 50 il omur surur Bu dovrde bitkinin budaqlari tez tez deyisir Qizilgulde iki tip coxillik budaqlar esas ve ya anac ve boyu tukenen budaqlar movcuddur Bes tip birillik zoglari boy veren vaxtsiz cixan yagli generativ ve silleptik vardir Esas ve ya anac budaqlar 5 6 yasda olub uzerinde guclu inkisaf etmis boy ve generativ zoglari dasiyir 1 kq qizilgul yagi almaq ucun el ile 4 ton qizilgul lecekleri toplamaq lazim gelir Qeribe deyil ki onun bir kiloqraminin qiymeti 5000 yevrodan bahadir Dunyada qizilgul yagi istehsalinin 70 i Bolqaristanin payina dusur Qizilgul dunyadaBu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Ingiltere ABS ve Iranda milli gul sayilir menbe gosterin Qizilgul leceklerinden hazirlanmis dadli murebbe Azerbaycanda cay sufrelerinin bezeyidir Yabani qizilgulun bezi sortlarina hetta Simal Qutb Dairesinde tesaduf edilir Medenilesdirilmis qizilgulun yasi teqriben 5000 ildir Hazirda bu esrarengiz bitkinin 300 e yaxin novu ve 3000 sortu vardir Qizilgul kolu artiq 1000 ildir ki Hildeshaym seheri kilsesinin yaninda bitir Onun hundurluyu az qala kilsenin dam ortuyune catir Si adli cox maraqli qizilgul sortunun qoncelerinin olcusu celtik denesi boydadir Bir coxlariniz cay qizilgulu barede esitmisiniz Onu rengine gore deyil teze demlenmis yungul cay etri geldiyi ucun bele adlandirmislar Bu melumat ise sizi mutleq maraqlandiracaqdir Yaponiya bioloqlari rengini deyisen cox maraqli qizilgul sortu yetisdirmisler Seherler lecekleri al qirmizi renge boyanan bu qizilgul axsama dogru rengini deyiserek agappaq olur etibarsiz menbe Ve bugul hec bir yerde tapilmar nadir hallarda tapilia sizi sevirik byKehreba rengli qizilgulQizilgulun faydasiDerinin yaslanmasi genetik etraf muhitin tesiri ve diger faktorlardan cox asilidir Yaslandiqca bedendeki molekullar huceyreler azalir ve deri evvelki keyfiyyetini itirir Olkemizde de yetisen qizilgul bu baximdan cox deyerli bitkidir Ciceklerinden elde edilen ucucu yagin faydasi olduqca boyukdur Yeni aparilan arasdirmalar neticesinde gul leceklerinin bilmediyimiz ozellikleri tapilib Kolgede qurudulan qizilgul qirmizi lecekleri cay kimi demlenib icilir Bu cayin terkibinde antioksidant oldugu ucun omru uzatdigi melum olub Hemcinin gul suyu derini sixlasdirir Makiyaji gul suyu ile silerek onun elsatikliyini qoruya bilersiniz Gul cayi hem qoxusu hem de dadi ile esebleri sakitlesdirir Gul cayini hazirlamaq ucun qizilgulun lecekleri lazimdir Isti yaz ve yay gunlerinde serinlemek ucun teravetli qizilgul cayi yerine dusur Qurudulmus bitki satilan magazalardan qizilgul alin ve her seher bir nece leceyini qaynar suyun icine atin Gulun suyun dibine qeder cokmesini gozleyin Qiz Enliyi 1400 cu ilden evvel Qizilgul bezi olkelerde qizilgul yagi almaq meqsedi ile becerilir Gulden alinan yag etriyyatda en bahali etirlere elave edilir Bundan basqa qizilgul yagindan tebabetde de istifade olunur Parson s Pink China ve ya Old Blush damazliq Cin lerden biriQizilgul yaginin faydalari Bogaz iltihablarina ve badamciq vezlerine qarsi tesirlidir Mikroboldurucu tesire malikdir Deri ve deri xesteliklerine qarsi faydalidir Agiz yaralarinin sagalmasina komek edir Dis agrilarini aradan qaldirir Oksureyin qarsisini alir Terlemeye qarsi faydalidir Urek bulanmasinin qarsisini alir Qan azligina faydalidir Allergiyaya qarsi faydalidir Qizilgul murebbesi hezm prosesini asanlasdirir Memoriam hibrid cay gulu von Abrams 1962 Azerbaycanda qizilgulun 9 yeni sortu yetisdirilibAzerbaycanda seleksiya ve hibridlesme usulu ile qizilgulun 9 yeni sortu elde edilib Uzunmuddetli tedqiqatlardan sonra hemin sortlari yaratmaga nail olan Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasi Merkezi Nebatat Baginin Cicekcilik laboratoriyasinin rehberi biologiya uzre felsele doktoru Asef Isgenderov bildirib ki bu sahede tedqiqatlar aparmaga 2006 ci ilden baslayib ve bu yaxinlarda yeni qizilgul sortlarinin elde edilmesi ile bagli musbet neticelere nail olub Xarici olkelerin qizilgul sortlarinin tozlandirilmasi neticesinde elde edilen yeni sortlar Sensiz Uzeyir Hacibeyovun Sensiz romansinin adina verilib Nizami Gencevi Odlar Yurdu Serqin seheri Abseron simfoniyasi Qara gile Kohne Baki qedim qizilgul sortlarina oxsayir Sari koynek ve Ulduzlu Xezer adlanir Bu bitkilerin yarpaqlari lecekleri ve tikanlari onlarin carpaz olundugu gullerden tamamile ferqlenirQizilgul haqqinda faktlarQizilgul ABS nin Boyuk Britaniyanin ve Iranin milli guludur Slyapa sozu sapo sozunden yaranib Sapel qizilgullerden Roma celengi ifadesini bildirir Qizilgul 16 ci esrin baslangicda ilk defe simal olkelerine idxal olundu Evvelce onlar yalniz var dovlet simvolu kimi carlarin heyetinde olardi Sonradan ise onlar baglari bezemeye basladilar Bu Birinci Pyotr ve imperatrica Ikinci Yekaterina vaxtinda baslandi 46 kisi ve 98 qadin etriyyatinin terkibinde gul yagi olur Bu yaglar qizilgullerin iki novunden hazirlanir Demesq ve sedberk Eger siz basqalarinda ozunuze qarsi simpatiyani dogurmaq isteyirsinizse qizilgulun etirinden istifade edin Onun qoxusu tevezokar ve temizdir Tebii gul yagi en bahali yaglardan biridir 1kq cehrayi yag almaq ucun texminen 3 ton lecek teleb olunur Muqeddes Valentin Gununde dunyada en cox qizilgul satilir Qizilgullerin muxtelif rengli calarlari meselen sari narinci ag ve s Fars novunun yabani qizilgulle calaginden meydana cixdi Al qirmizi rengli qizilgulun koku ise Cine gedib cixir Bolqar qizilgulleri yad yerde de olsaniz oz qoxusuyla sizi ozunuzu evdeki kimi hiss etmenize serait yaradacaq Qizilgulun Azerbaycanda yetisdirilmesiQizilguller diyari dogma Zaqatalanin Asagi Tala kendinde umumi erazisi 107 hektar olan AzRose emal zavodunun qurulus tarixi 2016 ci ile tesaduf edir Turkiye ve Bolqaristan kimi gulculuk sahesinde ixtisaslasmis olkelerden devet edilen mutexessislerin calismalari ile terkibinde istehsalat bolmesi anbar ofis 5 min kubmetrlik su tutumuna malik suni gol gul plantasiyalari ve diger infrastruktur obyektleri olan muessisenin illik istehsal hecmi 1250 ton yas gul 250 litr qizil gul ve 6 min litr Lavanda gulu yagindan ibaretdir Gul yagi emali ucun istifade olunacaq avadanliqlar dunyada bu sahede oz sozunu demis qabaqcil Turkiye ve Israil sirketlerinden elde edilmisdir Emal muessesinin 82 hektari Bolqaristandan getirilmis mehsuldarligina ve keyfiyyetine gore en yaxsisi hesab edilen Demesq Qizilgulu erazinin qalan hissesinde ise yagliliq derecesi 20 den cox olan Lavanda gul novu plantasiyalari salinmisdir Plantasiyalardan ilkin novbede 600 ton gul leceyinin toplanmasi hedeflenir Elde olunacaq gul yaglarindan istifade etmekle muxtelif etriyyat yuyucu meiset ve qida senayesinde istifade olunan mehsullarin istehsali nezerde tutulur Mavi qizilgulBir nece gunden sonra Yaponiyanin cicek dukanlarinda yenilik olacaq Bele ki artiq noyabr ayindan etibaren dunyada ilk defe olaraq tebii mavi rengli qizilgul satisa cixarilacaq Yeni qizilgul novunun alinmasi ucun alimlere texminen 20 il vaxt lazim olub Qizilgulun mavi rengde olmasi ucun alimler bitkiye alabezek benovsenin genini yerlesdiribler Yeni qizilgul novu Alqislar adini alib Bitki artiq bioloji tehlukesizlik sinagindan ugurla kecib Ag qizilgulAg qizilgul diger renglere nisbeten daha cox etirlidir Onlarin etri daha ferah olur Istinadlar PDF 2016 03 04 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi 2011 03 15 Gullerin sahi qizilgul az portal azertag az 07 08 2013 2022 01 18 tarixinde Istifade tarixi 2020 09 13 Qizilgul az kayzen az Istifade tarixi 2020 09 13 Azerbaycanda qizilgulun 9 yeni sortu yetisdirilib az trend az 2017 05 04 tarixinde Istifade tarixi 2020 09 13 Samaya nuzhnaya kniga dlya samogo nuzhnogo mesta 1000 neveroyatnyh faktov kotoryh vy ne znali Minsk Harvest 2013 320 s Mavi rengli qizilgul olu kecid