Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bibər (lat. Capsicum) — bitkilər aləminin quşüzümüçiçəklilər dəstəsinin quşüzümükimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.
| Bibər | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
| Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Cins: Bibər | ||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
Bibərin vətəni Cənubi Amerikadır. İspanlar tərəfindən Avropaya gətirilmiş və qısa vaxtda tropik və subtropik ölkələrdə yayılmışdır. Acı və şirin növləri olan, fərqli rənglərdə tərəvəz və ədviyyat olaraq istifadə edilən bitkilərin ümumi adıdır. Bibər xüsusilə C vitamini baxımından olduqca zəngindir.
Faydaları
İştahı açar, mədəni qüvvətləndirər və həzmi asanlaşdırar. Revmatizmə yaxşı gəlir. Qanamaları önləyər. Cinsi arzunu artırar. Qırmızı bibər, insanı rahatladır və nəfəs yollarını açır. Bronxit və qrip kimi xəstəliklərdə faydalıdır. Ürək xəstəliklərinə qarşı qoruyucudur. Acı bibər, ağciyərləri təmizləyər və bəlğəm sökdürər. Oynaq iltihablanması, diş və boğaz ağrıları, revmatizm, həzm sistemi pozuqluqları, soyuqdəymə kimi narahatlıqlarda faydalıdır.
İstifadəsi
Tərəvəz olaraq yeməklərdə və salatlarda istifadə edilir. Qızardılıb yeyilə bilir. Ayrıca, ədviyyatı da əldə edilir. Hər gün yaşıl bibər yemək arıqladır və immuniteti artırır. Buna görə də xəstəliklərdən qoruyur. Bibər mədə-bağırsaq sisteminin yaxşı işləməsinə kömək edir.
Haqqında
Amerika Kardiologiya Assosiasiyası tərəfindən aparılan araşdırmalara görə, acı bibərdən (çili) müntəzəm istifadə etmək ölüm riskini dörddə birə qədər azalda bilir.
NKPI. AZ AZƏRTAC-a istinadla xəbər verir ki, bu barədə "Express" nəşriyyatının çap etdiyi materialda bildirilir. Tədqiqatçılar bir sıra ölkələrdən olan 570 mindən çox insanın məlumatlarını təhlil ediblər. Mütəxəssislər insanların qidalanma vərdişlərinin bir-biri ilə əlaqə prosesi, təhlükəli xəstəliklərin yaranma riski və ölüm halları ilə maraqlanıblar. Layihənin müəllifləri belə qənaətə gəliblər ki, kəskin qidalara meyillilik ölüm riskini nəzərəçarpacaq dərəcədə azaldaraq həyatı uzada bilər.
"Rasionlarında daim acı bibər olan insanlarda ürək-damar xəstəliklərindən ölmək ehtimalı 26 faiz, xərçəngdən isə 23 faiz azalır", – deyə alimlər qeyd ediblər.
Elmi ekspertlər hesab edirlər ki, səbəbindən asılı olmayaraq, bibər pərəstişkarları arasında ölüm nisbəti dörddə bir qədər az olur. Bibərin istifadəsinin ölüm riskini azaltdığını izah edən ekspertlər, bunu, sözügedən kəskin məhsulun tərkibindəki komponentlərinin təsiri ilə əlaqələndirirlər. Bibərdən müntəzəm istifadə oksidant, iltihab və xərçəng şişi əleyhinə səmərəli təsir etməklə yanaşı qanda qlükoza səviyyəsinin normallaşmasına kömək edir.
Növləri
Azərbaycanın dərman bitkiləri
- Saplaqlı bibər (Capsicum annuum) L.
Digər növləri
- L.
- Hunz.
- Sendtn.
- Heiser & P. G. Sm.
- Hunz.
- Jacq.
- (Rusby) Hunz.
- (Hiern) Hunz.
- (Miers) Kuntze
- Bitter
- Hunz.
- Sendtn.
- L.
- Hunz.
- (Dammer) Hunz.
- (Miers) Kuntze
- (Greenm.) C. V. Morton & Standl.
- (Dunal) Kuntze
- Bitter
- (Rusby) Hunz.
- Mart. ex Sendtn.
- Toledo
- Sendtn.
- (Dunal) Kuntze
- Sendtn.
- Hunz.
- Eshbaugh et al.
- Sendtn.
İstinadlar
- Linney K. Genera plantarum eorumque characteres naturales, secundum numerum figuram, situm, & proportionem omnium fructificationis partium. 5 Stokholm: 1754. S. 86. doi:10.5962/BHL.TITLE.746
- Linnaeus C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 1. S. 188.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Biber lat Capsicum bitkiler aleminin qusuzumucicekliler destesinin qusuzumukimiler fesilesine aid bitki cinsi BiberElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad Klad Klad Klad AsteridsKlad Deste QusuzumuciceklilerFesile QusuzumukimilerYarimfesile Triba Cins BiberBeynelxalq elmi adiCapsicum L 1753Sekil axtarisiITIS 30491NCBI 4071EOL 38876 Biberin veteni Cenubi Amerikadir Ispanlar terefinden Avropaya getirilmis ve qisa vaxtda tropik ve subtropik olkelerde yayilmisdir Aci ve sirin novleri olan ferqli renglerde terevez ve edviyyat olaraq istifade edilen bitkilerin umumi adidir Biber xususile C vitamini baximindan olduqca zengindir FaydalariIstahi acar medeni quvvetlendirer ve hezmi asanlasdirar Revmatizme yaxsi gelir Qanamalari onleyer Cinsi arzunu artirar Qirmizi biber insani rahatladir ve nefes yollarini acir Bronxit ve qrip kimi xesteliklerde faydalidir Urek xesteliklerine qarsi qoruyucudur Aci biber agciyerleri temizleyer ve belgem sokdurer Oynaq iltihablanmasi dis ve bogaz agrilari revmatizm hezm sistemi pozuqluqlari soyuqdeyme kimi narahatliqlarda faydalidir IstifadesiTerevez olaraq yemeklerde ve salatlarda istifade edilir Qizardilib yeyile bilir Ayrica edviyyati da elde edilir Her gun yasil biber yemek ariqladir ve immuniteti artirir Buna gore de xesteliklerden qoruyur Biber mede bagirsaq sisteminin yaxsi islemesine komek edir HaqqindaAmerika Kardiologiya Assosiasiyasi terefinden aparilan arasdirmalara gore aci biberden cili muntezem istifade etmek olum riskini dordde bire qeder azalda bilir NKPI AZ AZERTAC a istinadla xeber verir ki bu barede Express nesriyyatinin cap etdiyi materialda bildirilir Tedqiqatcilar bir sira olkelerden olan 570 minden cox insanin melumatlarini tehlil edibler Mutexessisler insanlarin qidalanma verdislerinin bir biri ile elaqe prosesi tehlukeli xesteliklerin yaranma riski ve olum hallari ile maraqlaniblar Layihenin muellifleri bele qenaete gelibler ki keskin qidalara meyillilik olum riskini nezerecarpacaq derecede azaldaraq heyati uzada biler Rasionlarinda daim aci biber olan insanlarda urek damar xesteliklerinden olmek ehtimali 26 faiz xercengden ise 23 faiz azalir deye alimler qeyd edibler Elmi ekspertler hesab edirler ki sebebinden asili olmayaraq biber perestiskarlari arasinda olum nisbeti dordde bir qeder az olur Biberin istifadesinin olum riskini azaltdigini izah eden ekspertler bunu sozugeden keskin mehsulun terkibindeki komponentlerinin tesiri ile elaqelendirirler Biberden muntezem istifade oksidant iltihab ve xerceng sisi eleyhine semereli tesir etmekle yanasi qanda qlukoza seviyyesinin normallasmasina komek edir NovleriAzerbaycanin derman bitkileri Saplaqli biber Capsicum annuum L Diger novleri L Hunz Sendtn Heiser amp P G Sm Hunz Jacq Rusby Hunz Hiern Hunz Miers Kuntze Bitter Hunz Sendtn L Hunz Dammer Hunz Miers Kuntze Greenm C V Morton amp Standl Dunal Kuntze Bitter Rusby Hunz Mart ex Sendtn Toledo Sendtn Dunal Kuntze Sendtn Hunz Eshbaugh et al Sendtn IstinadlarLinney K Genera plantarum eorumque characteres naturales secundum numerum figuram situm amp proportionem omnium fructificationis partium 5 Stokholm 1754 S 86 doi 10 5962 BHL TITLE 746 Linnaeus C Species Plantarum lat Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas 1753 C 1 S 188 Hemcinin bax