Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Əkin çovdarı (lat. Secale cereale) — bitkilər aləminin qırtıcçiçəklilər dəstəsinin qırtıckimilər fəsiləsinin çovdar cinsinə aid bitki növü.
| Əkin çovdarı | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
| Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Klad: Fəsilə: Klad: Yarımfəsilə: Tribaüstü: Triba: Cins: Növ: Əkin çovdarı | ||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
Çovdarın ilk dəfə E.ə.6500 illərində Asiyanın cənub-qərbində yetişdirildiyi sanılmaqdadır. Soyuğa ən dayanıqlı taxıl olan çovdar yüksək yerləri, qumlu və zəif torpaqları sevər. Rusiya, İskandinav ölkələri kimi qışları çox sərt keçən bölgələrdə belə yetişdirilər və payızda əkilib ertəsi il yay başlarında biçilər. Üstəlik buğda, arpa, qarğıdalı və düyü əkinçiliyinə əlverişli olmayan ən səmərəsiz torpaqlarda belə o biri taxıllardan daha yaxşı məhsul verər.
Ümumiyyətlə 1-2 metr yüksəkliyə çatan çovdarın görünüşü arpaya çox bənzər. Dənələri buğdaya görə daha incə uzundur. Daha çox çörəklik un və heyvan yemi olaraq qiymətləndirilən çovdarın içində , zülal, kalium və B vitamini tapılar.
Sinonimləri
Homotipik sinonimləri
- Secale cereale var. vulgare Ser.
- Triticum cereale (L.) Salisb.
- Triticum secale Link
Heterotipik sinonimləri
- Secale aestivum Uspenski
- Secale ancestrale (Zhuk.) Zhuk.
- Secale ancestrale var. aidinum Zhuk.
- Secale ancestrale var. arenosum Zhuk.
- Secale ancestrale var. karaburun Zhuk.
- Secale ancestrale var. spontaneum Zhuk.
- Secale arundinaceum Trautv.
- Secale cereale subsp. aestivum Schübl. & G.Martens
- Secale cereale var. aestivum (Schübl. & G.Martens) Alef.
- Secale cereale subsp. ancestrale Zhuk.
- Secale cereale var. ancestrale (Zhuk.) Kit Tan
- Secale cereale var. arduennense Lej.
- Secale cereale var. arundinaceum (Trautv.) Peterm.
- Secale cereale var. badium Antropov & Antropova
- Secale cereale var. biflorum Peterm.
- Secale cereale f. brevispicatum (Waisb.) Soó
- Secale cereale var. brunneum Antropov & Antropova
- Secale cereale var. caducum Antropov & Antropova
- Secale cereale var. compositum Koeler
- Secale cereale var. hepaticum Antropov & Antropova
- Secale cereale var. hybernum Aiton
- Secale cereale indoeuropaeum Antropov & Antropova
- Secale cereale f. montaniforme (Waisb.) Soó
- Secale cereale var. multicaule Metzg. ex Alef.
- Secale cereale var. piliferum Antropov & Antropova
- Secale cereale var. ramosum Peterm.
- Secale cereale rigidum Antropov & Antropova
- Secale cereale var. rubellum Antropov & Antropova
- Secale cereale var. rufescens Antropov & Antropova
- Secale cereale var. rufum Antropov & Antropova
- Secale cereale var. setosobrunneum Antropov & Antropova
- Secale cereale var. setosocaducum Antropov & Antropova
- Secale cereale var. setosoclausopaleatum Antropov & Antropova
- Secale cereale var. setosofuscum Antropov & Antropova
- Secale cereale var. setosohepaticum Antropov & Antropova
- Secale cereale var. setosorufum Antropov & Antropova
- Secale cereale var. setosovulpinum Antropov & Antropova
- Secale cereale var. setosum Antropov & Antropova
- Secale cereale var. spontaneum Zhuk.
- Secale cereale subsp. tetraploidum Kobyl.
- Secale cereale var. triflorum Lej.
- Secale cereale subsp. tsitsinii Kobyl.
- Secale cereale var. tuberculatoarticulatum Antropov & Antropova
- Secale cereale var. tuberculatofuscum Antropov & Antropova
- Secale cereale var. tuberculatorufum Antropov & Antropova
- Secale cereale var. tuberculatovulpinum Antropov & Antropova
- Secale cereale var. tuberculatum Antropov & Antropova
- Secale cereale var. tuberculocaducum Antropov & Antropova
- Secale cereale var. velutinorubellum Antropov & Antropova
- Secale cereale var. velutinorufum Antropov & Antropova
- Secale cereale var. vernum Kunth
- Secale cereale var. vernum Aiton
- Secale cereale var. vernum L.
- Secale compositum Poir.
- Secale creticum Sieber ex Kunth
- Secale hybernum Poir.
- Secale montanum var. balcanum Gancev
- Secale montanum subsp. balcanum (Gancev) Kožuharov
- Secale sibiricum Georgi
- Secale spontaneum Fisch. ex Steud.
- Secale strictum subsp. balcanum (Gancev) Valdés & H.Scholz
- Secale triflorum P.Beauv.
- Secale turkestanicum Bensin
- Secale vernum Poir.
- Triticum cereale f. brevispicatum Waisb.
- Triticum cereale var. montaniforme Waisb.
- Triticum ramosum Weigel
İstinadlar
- Linnaeus C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 1. S. 84.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ekin covdari lat Secale cereale bitkiler aleminin qirticcicekliler destesinin qirtickimiler fesilesinin covdar cinsine aid bitki novu Ekin covdariElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad BirlepelilerKlad Deste QirticciceklilerKlad Fesile QirtickimilerKlad Yarimfesile Tribaustu Triba Cins CovdarNov Ekin covdariBeynelxalq elmi adiSecale cereale L 1753Sekil axtarisiITIS 42090NCBI 4550EOL 1115159 Covdarin ilk defe E e 6500 illerinde Asiyanin cenub qerbinde yetisdirildiyi sanilmaqdadir Soyuga en dayaniqli taxil olan covdar yuksek yerleri qumlu ve zeif torpaqlari sever Rusiya Iskandinav olkeleri kimi qislari cox sert kecen bolgelerde bele yetisdiriler ve payizda ekilib ertesi il yay baslarinda biciler Ustelik bugda arpa qargidali ve duyu ekinciliyine elverisli olmayan en semeresiz torpaqlarda bele o biri taxillardan daha yaxsi mehsul verer Umumiyyetle 1 2 metr yuksekliye catan covdarin gorunusu arpaya cox benzer Deneleri bugdaya gore daha ince uzundur Daha cox coreklik un ve heyvan yemi olaraq qiymetlendirilen covdarin icinde zulal kalium ve B vitamini tapilar SinonimleriHomotipik sinonimleri Secale cereale var vulgare Ser Triticum cereale L Salisb Triticum secale LinkHeterotipik sinonimleri Secale aestivum Uspenski Secale ancestrale Zhuk Zhuk Secale ancestrale var aidinum Zhuk Secale ancestrale var arenosum Zhuk Secale ancestrale var karaburun Zhuk Secale ancestrale var spontaneum Zhuk Secale arundinaceum Trautv Secale cereale subsp aestivum Schubl amp G Martens Secale cereale var aestivum Schubl amp G Martens Alef Secale cereale subsp ancestrale Zhuk Secale cereale var ancestrale Zhuk Kit Tan Secale cereale var arduennense Lej Secale cereale var arundinaceum Trautv Peterm Secale cereale var badium Antropov amp Antropova Secale cereale var biflorum Peterm Secale cereale f brevispicatum Waisb Soo Secale cereale var brunneum Antropov amp Antropova Secale cereale var caducum Antropov amp Antropova Secale cereale var compositum Koeler Secale cereale var hepaticum Antropov amp Antropova Secale cereale var hybernum Aiton Secale cereale indoeuropaeum Antropov amp Antropova Secale cereale f montaniforme Waisb Soo Secale cereale var multicaule Metzg ex Alef Secale cereale var piliferum Antropov amp Antropova Secale cereale var ramosum Peterm Secale cereale rigidum Antropov amp Antropova Secale cereale var rubellum Antropov amp Antropova Secale cereale var rufescens Antropov amp Antropova Secale cereale var rufum Antropov amp Antropova Secale cereale var setosobrunneum Antropov amp Antropova Secale cereale var setosocaducum Antropov amp Antropova Secale cereale var setosoclausopaleatum Antropov amp Antropova Secale cereale var setosofuscum Antropov amp Antropova Secale cereale var setosohepaticum Antropov amp Antropova Secale cereale var setosorufum Antropov amp Antropova Secale cereale var setosovulpinum Antropov amp Antropova Secale cereale var setosum Antropov amp Antropova Secale cereale var spontaneum Zhuk Secale cereale subsp tetraploidum Kobyl Secale cereale var triflorum Lej Secale cereale subsp tsitsinii Kobyl Secale cereale var tuberculatoarticulatum Antropov amp Antropova Secale cereale var tuberculatofuscum Antropov amp Antropova Secale cereale var tuberculatorufum Antropov amp Antropova Secale cereale var tuberculatovulpinum Antropov amp Antropova Secale cereale var tuberculatum Antropov amp Antropova Secale cereale var tuberculocaducum Antropov amp Antropova Secale cereale var velutinorubellum Antropov amp Antropova Secale cereale var velutinorufum Antropov amp Antropova Secale cereale var vernum Kunth Secale cereale var vernum Aiton Secale cereale var vernum L Secale compositum Poir Secale creticum Sieber ex Kunth Secale hybernum Poir Secale montanum var balcanum Gancev Secale montanum subsp balcanum Gancev Kozuharov Secale sibiricum Georgi Secale spontaneum Fisch ex Steud Secale strictum subsp balcanum Gancev Valdes amp H Scholz Secale triflorum P Beauv Secale turkestanicum Bensin Secale vernum Poir Triticum cereale f brevispicatum Waisb Triticum cereale var montaniforme Waisb Triticum ramosum WeigelIstinadlarLinnaeus C Species Plantarum lat Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas 1753 C 1 S 84 Hemcinin bax