Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Xizək — insanın qar üstündə hərəkət etməsi üçün təkərsiz nəqliyyat vasitəsi.
(150–220 santimetr) uzunluğunda, pəncə hissəi iti və yuxarı əyilimiş iki taxta və ya plastik materialdan düzəldilir. Xizəklər üzərində xüsusi bərkidilmiş çəkmələrlə ayağa geyindirilir. Xizəklərdə qar üzərində sürüşmə vasitəsilə hərəkət etmək olar.
Tarixi
Mezolit dövründən istifadə olunan xizək Azərbaycanın ayrı-ayrı zonalarında müxtəlif adlarla (kəriskə, kirşə, havza, çəpə və s.) məlumdur. Başqa ölkələrdən fərqli olaraq Azərbaycanda xizəyə öküz və kəl də qoşulmuşdur.
Rusiya və Skandinaviyadakı qaya üstü təsvirlər göstərir ki, eramızdan hələ min illər əvvəlllər insanlar xizəklərdən istifadə edirlərmiş. Xizəklər şimal xalqları tərifndən onların soyuq təbiətə və uzun qışa uyğunlaşması prosesində ixtira edilibdir. Sərt təbiətdə yaşayan insanların davam gətirməsi üçün dərinliyi böyük olan qar örtüyü üzərində hərəkət etməsi lazım idi. Əvvəlcə qar üstündə yerimək üçün xüsusi konstruksiya icad edilir. Bu konstruksiyalar qar səthi üzərində sahəni artırır və hərəkəti asanlaşdırır. Sonrakı mərhələdə xizəklər meydana gəlir. Şimalda ancaq qar üstündə yerimək üçün konstruksiyaya malik olan , ancaq xizək barədə təsəvvürü olmayan azsaylı xalqlar da tapılırdı.
Xizəklərin meydana gəlməsinin ikinci variantı onların sadələşdirilmiş heyvansız xizək olmasıdır.
Həmçinin bax
İstinadlar
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Xizek insanin qar ustunde hereket etmesi ucun tekersiz neqliyyat vasitesi Qacis xizekleri 150 220 santimetr uzunlugunda pence hissei iti ve yuxari eyilimis iki taxta ve ya plastik materialdan duzeldilir Xizekler uzerinde xususi berkidilmis cekmelerle ayaga geyindirilir Xizeklerde qar uzerinde surusme vasitesile hereket etmek olar TarixiIsvecde qedim qaya ustu xizekci tesviri teqriben e e 1050 il evvel Boksta Runestone XVI esr Moskvalilarin xizekle seferi resmi 1903 Xizekin Bariloche Argentina Mezolit dovrunden istifade olunan xizek Azerbaycanin ayri ayri zonalarinda muxtelif adlarla keriske kirse havza cepe ve s melumdur Basqa olkelerden ferqli olaraq Azerbaycanda xizeye okuz ve kel de qosulmusdur Rusiya ve Skandinaviyadaki qaya ustu tesvirler gosterir ki eramizdan hele min iller evvelller insanlar xizeklerden istifade edirlermis Xizekler simal xalqlari terifnden onlarin soyuq tebiete ve uzun qisa uygunlasmasi prosesinde ixtira edilibdir Sert tebietde yasayan insanlarin davam getirmesi ucun derinliyi boyuk olan qar ortuyu uzerinde hereket etmesi lazim idi Evvelce qar ustunde yerimek ucun xususi konstruksiya icad edilir Bu konstruksiyalar qar sethi uzerinde saheni artirir ve hereketi asanlasdirir Sonraki merhelede xizekler meydana gelir Simalda ancaq qar ustunde yerimek ucun konstruksiyaya malik olan ancaq xizek barede tesevvuru olmayan azsayli xalqlar da tapilirdi Xizeklerin meydana gelmesinin ikinci varianti onlarin sadelesdirilmis heyvansiz xizek olmasidir Hemcinin baxBuyerIstinadlarXarici kecidler