Qədim Misir təqvimi adından göründüyü kimi Misirdə tərtib edilmiş ən qədim təqvimlərdən biri Bu təqvimə əsasən il 3 mövs

Qədim Misir təqvimi — adından göründüyü kimi Misirdə tərtib edilmiş ən qədim təqvimlərdən biri. Bu təqvimə əsasən il 3 mövsümdən hər mövsm isə 4 aydan ibarətdir.

Daşqınlar mövsümü Axet;
Məhsul mövsümü Peret
Qızmar mösvüm Şemu

Təqvim
Təqvim haqqında
Təqvim tipi	Günəş, Ay,
Təqvim dövrü		Uzun illərin daxil edilməsi

Digər təqvimlər
· Assuriya · Astek · Benqal · Berber · Bəhai · · Babil · Bizans · · · Hind · Holosen · Qafqaz Albaniyası · Qriqori · · · Qədim Misir · · Qibti · Qədim Çin · · · Yəhudi · · · · Hicri-qəməri ·Hicri-şəmsi · · Çin · · · · · Yuli · · Rumi · · · · · · · · Fransız · · · · · · Efiopiya · ·

qəbirinin üstündəki yazı - Qədim Misir təqvimi

Qədim misirlilər mövsümləri kənd təsərüfat işlərinə və təbiət hadisələrinə görə adlandırılmışdırlar. Adətən "Oyanış" ("əkin") mösümündə şumlama, əkin işləri, "Quraqlıq" ("yığım") mövsümündə məhsulun yığımı aparılırdı, "Daşqın" mövsümündə Nil çayı nehrindən çıxar və ətraf əraziləri su basardı. Təqvimə görə ər ay 30 gündən, il isə 360 gündən ibarət olsa da qədim misirlilər ilin həqiqətdə 365 gündən ibarət olduğunu da bilirdilər. Bu məqsədlə qalan 5 günü onlar ilin son ayına əlavə etmişdilər. Bu günlər q.misir Hrj.w-rnp.t - Herui-renpet adlandırılırdı ki, mənası ildən kənar ya il üstü günlər deməkdir. Bu günlərin hər biri tanrılar: Osiris, Hor, Set, İsida, Neftidanın doğum günləri sayılırdı. Bəzən təqvimdə ilk ayı tepi (q.misir tpj - "birinci"), sonuncu ayı isə arki (q.misir arky - "sonuncu") adlandırılırdı. Qədim padşahlıq dövründən etibarən, ilk hökmdardan başlanaraq təqvim tərtibini tapmışdır. Rəsmi sənədlərdə tarix aşağıdakı sxem üzrə göstərilmişdir. 1) "Hökmranlıq ili" (q.misir rnpt-Hsb ) və ilin nömrəsi; 2) ayın işarəsi və mövsüm üzrə nömrəsi; 3) mövsümün adı; 4) günün işarəsi və sıra nömrəsi; 5) "hökmdarın hər iki məmləkəti idarəetmə tarixi" (q.misir xr Hm n nswt-bjt); 6) Kartuşda taxt-tac adı.
Misal:

rnpt-Hsb 2 (jbd) 3 Axt (sw) 1 xr Hm n nswt-bjt n(j)-mAat-ra

izahı: Hökmdar hakimiyyətinin ikinci ili, III Axetin birinci günü.

Mövsümlər	Ayların adları (Ay təqvimi)	Tarix:	Tarix:
Qədim Misir təqvimindəki mövsüm və ayların Qriqori təqvimində yeri
Axet (Daşqınlar)
I Axet	1.	5 iyun	19 iyun
II Axet	1.	5 iyul	19 iyul
III Axet	2.	4 avqust	18 avqust
IV Axet	2.	3 sentyabr	17 sentyabr
Peret (Məhsul/qış)
I Peret	3.	3 oktyabr	17 oktyabr
II Peret	3.	2 noyabr	16 noyabr
III Peret	4.	2 dekabr	16 dekabr
IV Peret	4.	1 yanvar	15 yanvar
Şemu (Qızmar/yay)
I Şemu	5.	31 yanvar	14 fevral
II Şemu	5.	2 mart	16mart
III Şemu	6.	1 aprel	15 aprel
IV Şemu	6.	1 may	15 may

İstinadlar

J.Couyat and P.Montet, Les Inscriptions Hieroglyphiques et Hieratiques du Ouadi Hammamat, in Memoires… d’l Institut Francais d’Archeologie Orientale du Caire, 2 vols. Cairo, 1912 — 13, p. 43, 1
Jean Meeus: Astronomische Algorithmen - Anwendungen für Ephemeris Tool 4,5 -, Barth, Leipzig 2000 für: Ephemeris Tool 4,5 nach Jean Meeus, Umrechnungsprogramm, 2001.

[1] J.Couyat and P.Montet, Les Inscriptions Hieroglyphiques et Hieratiques du Ouadi Hammamat, in Memoires… d’l Institut Francais d’Archeologie Orientale du Caire, 2 vols. Cairo, 1912 — 13, p. 43, 1

[2] Jean Meeus: Astronomische Algorithmen - Anwendungen für Ephemeris Tool 4,5 -, Barth, Leipzig 2000 für: Ephemeris Tool 4,5 nach Jean Meeus, Umrechnungsprogramm, 2001.