Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Efiopiya təqvimi (amh. የኢትዮጵያ ዘመን አቆጣጠር — ye'Ītyōṗṗyā zemen āḳoṭaṭer) və ya Həbəşə təqvimi — Efiopiyada və istifadə edilən təqvim.
| Təqvim | |||
|---|---|---|---|
| Təqvim haqqında | |||
| Təqvim tipi | |||
| Təqvim dövrü | Uzun illərin daxil edilməsi | ||
| | |||
| Digər təqvimlər | |||
| · Assuriya · Astek · Benqal · Berber · Bəhai · · Babil · Bizans · · · Hind · Holosen · Qafqaz Albaniyası · Qriqori · · · Qədim Misir · · Qibti · Qədim Çin · · · Yəhudi · · · · Hicri-qəməri ·Hicri-şəmsi · · Çin · · · · · Yuli · · Rumi · · · · · · · · Fransız · · · · · · Efiopiya · · | |||
Misirdəki Qipti xristianlarının istifadə etdiyi təqvimə bənzəyən bu təqvim Günəşə əsaslanır. Həbəşə təqvimi və ya digər adı ilə Efiopiya təqvimi olan təqvimə əsasən Efiopiyada yeni ilin ilk günü adlanır. Ölkədə həmin gün qeyri-rəsmi iş günü elan edilir. Paytaxt Əddis-Əbəbədə Yeni il mərasimləri keçirilir, məhkumlarla bağlı əfv sərəncamı verilir.
Efiopiya təqviminə əsasən il 13 aydan ibarətdir. Ayların adları Efiopiya xalqına məxsus Amhar dilində yazılır. 12 ayın hər biri bizim işlətdiyimiz təqvimdəki aylara ekvivalentdir, lakin onların hər biri 30 gündən ibarətdir. 13-cü ay isə "Pagume"(ጳጉሜ) adlanır ki, bu da yunancadan tərcümədə “qalıq, artıq” deməkdir. 13-cü ay 5 gündən və hər 4 ildən bir isə 6 gündən ibarət olur.
Həbəşə təqvimi Qriqori təqvimindən 7 il 8 ay geridədir. Ona görə də, məsələn, Qriqori təqvimi ilə 2018-ci ildə Efiopiyada 2011-ci ilin gəlişini qeyd ediblər. Bu fərqin səbəbi isə Efiopiya xristianlarının dini inancları ilə - İsa peyğəmbərin dünyaya gəlişi ilə bağlı olan fərqliliklərlə əlaqədardır. Öz əcdadlarına hörmətlə yanaşan konservativ efiopiyalılar onların inanclarını indi də davam etdirirlər.
Təqvimdə 13 ayın olmasının səbəbi kimi isə Efiopiya təqviminin Misir təqvimindən istifadə edilərək yaradılması göstərilir. Bu təqvimə görə, Efiopiyada yeni ilin hər il 11 və ya 12 sentyabr tarixlərində başlanması heç də təsadüfi deyil, belə ki, məhz ilin həmin günlərində Nil çayı özünün ən bol sulu dövrünü yaşayır və efiopiyalıların görə bu hadisə ölkəyə “yeni həyat” gətirir.
Ayların adı
መስከረም (Məskərəm)
ጥቅምት (Tıkımt)
ኅዳር (Hıdar)
ታኅሳስ (Tahsas)
ጥር (Tırr)
የካቲት (Yəkatit)
መጋቢት (Məqabit)
ሚያዝያ (Miyazya)
ግንቦት (Qınbot)
ሰኔ (Səne)
ሐምሌ (Hamle)
ነሐሴ (Nəhase)
ጳጉሜ (Paqume)
Mənbə
- Efiopiya Pravoslav Kilsəsinin təqvimi 2012-06-03 at the Wayback Machine
İstinadlar
- Afrika ölkəsində 2011-ci ilin gəlişi qeyd edilir 2021-10-22 at the Wayback Machine. qafqazinfo.az, 10.09.2018 (az.)
Xarici keçidlər
- Həbəşə təqvimi – Bizdə 2018-ci il olsa da Efiopiyada 2011-ci ilin gəlişini qeyd edirlər — YouTube
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Efiopiya teqvimi amh የኢትዮጵያ ዘመን አቆጣጠር ye ityōṗṗya zemen aḳoṭaṭer ve ya Hebese teqvimi Efiopiyada ve istifade edilen teqvim TeqvimTeqvim haqqindaTeqvim tipi Gunes Ay Teqvim dovru Uzun illerin daxil edilmesiDiger teqvimler Assuriya Astek Benqal Berber Behai Babil Bizans Hind Holosen Qafqaz Albaniyasi Qriqori Qedim Misir Qibti Qedim Cin Yehudi Hicri qemeri Hicri semsi Cin Yuli Rumi Fransiz Efiopiya Misirdeki Qipti xristianlarinin istifade etdiyi teqvime benzeyen bu teqvim Gunese esaslanir Hebese teqvimi ve ya diger adi ile Efiopiya teqvimi olan teqvime esasen Efiopiyada yeni ilin ilk gunu adlanir Olkede hemin gun qeyri resmi is gunu elan edilir Paytaxt Eddis Ebebede Yeni il merasimleri kecirilir mehkumlarla bagli efv serencami verilir Efiopiya teqvimine esasen il 13 aydan ibaretdir Aylarin adlari Efiopiya xalqina mexsus Amhar dilinde yazilir 12 ayin her biri bizim isletdiyimiz teqvimdeki aylara ekvivalentdir lakin onlarin her biri 30 gunden ibaretdir 13 cu ay ise Pagume ጳጉሜ adlanir ki bu da yunancadan tercumede qaliq artiq demekdir 13 cu ay 5 gunden ve her 4 ilden bir ise 6 gunden ibaret olur Hebese teqvimi Qriqori teqviminden 7 il 8 ay geridedir Ona gore de meselen Qriqori teqvimi ile 2018 ci ilde Efiopiyada 2011 ci ilin gelisini qeyd edibler Bu ferqin sebebi ise Efiopiya xristianlarinin dini inanclari ile Isa peygemberin dunyaya gelisi ile bagli olan ferqliliklerle elaqedardir Oz ecdadlarina hormetle yanasan konservativ efiopiyalilar onlarin inanclarini indi de davam etdirirler Teqvimde 13 ayin olmasinin sebebi kimi ise Efiopiya teqviminin Misir teqviminden istifade edilerek yaradilmasi gosterilir Bu teqvime gore Efiopiyada yeni ilin her il 11 ve ya 12 sentyabr tarixlerinde baslanmasi hec de tesadufi deyil bele ki mehz ilin hemin gunlerinde Nil cayi ozunun en bol sulu dovrunu yasayir ve efiopiyalilarin gore bu hadise olkeye yeni heyat getirir Aylarin adiመስከረም Meskerem ጥቅምት Tikimt ኅዳር Hidar ታኅሳስ Tahsas ጥር Tirr የካቲት Yekatit መጋቢት Meqabit ሚያዝያ Miyazya ግንቦት Qinbot ሰኔ Sene ሐምሌ Hamle ነሐሴ Nehase ጳጉሜ Paqume MenbeEfiopiya Pravoslav Kilsesinin teqvimi 2012 06 03 at the Wayback MachineIstinadlarAfrika olkesinde 2011 ci ilin gelisi qeyd edilir 2021 10 22 at the Wayback Machine qafqazinfo az 10 09 2018 az Xarici kecidlerHebese teqvimi Bizde 2018 ci il olsa da Efiopiyada 2011 ci ilin gelisini qeyd edirler YouTube