Yulaf (lat. Avena) — bitkilər aləminin qırtıcçiçəklilər dəstəsinin qırtıckimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.
Yulaf | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Klad: Fəsilə: Klad: Yarımfəsilə: Tribaüstü: Triba: Yarımtriba: Cins: Yulaf | ||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
|
Tarixi
Bu bitki buğda və arpa ilə müqayisədə daha gəncdir. Onu bizim eramızdan əvvəl ikinci minillikdə becərməyə başlamışlar. Uzun illər ərzində yulaf alaq otu sayılırdı, yalnız şimal bölgələrdə daha davamlı olaraq həmin əkin sahələrində becərilməyə başlamışdır.
Xarakteristikası
Yulaf dəyərli ərzaq və yem bitkisidir. Onun qida və yem keyfiyyəti dənin yüksək biolojidəyərilə müəyyənləşdirilir. Yulafın zülalında buğdanın zülalından 10 faiz artıq əvəzedilməz amin turşusu olan lizin (384 mq/100 q) mövcuddur. Yulafın dənində yağın miqdarı 6,2 faizə bərabərdir, bu da digər dənli bitkilərdəki yağın miqdarından artıqdır (çovdar – 2,2 faiz, buğda – 2,5 faiz). İstifadə istiqamətlərinə uyğun olaraq yulafın dəninə spesifik texnoloji tələblər irəli sürülür. Belə ki, uşaq qida məhsullarının istehsalına yönəldilmiş dənin turşuluğu 5 qraddan artıq olmamalıdır. Yarmaya emal zamanı əhəmiyyətli tələblər irəli sürülür: özəyin çəki payı (63 faizdən az), digər mədəni bitkilərin dənlərinin tərkibi və xırda dənlərin payı (5 faizdən artıq) olmamalıdır. Spirt istehsalında yulafın mayaya emal zamanı əsas göstəricilər kimi dənin naturası və onun 5-ci günündə cücərmə qabiliyyəti (90 faizdən az olmayaraq) nəzərə alınır. Yemlik taxıla natura üzrə yüksək tələblər irəli sürülür.
Növləri
- Avena abyssinica
- Avena barbata
- Avena brevis
- Yulafca (Avena fatua L.)
- Avena nuda
- Əkin yulafı (Avena sativa L.)
- Avena sterilis
- Avena strigosa
İstinadlar
- Linney K. Genera plantarum eorumque characteres naturales, secundum numerum figuram, situm, & proportionem omnium fructificationis partium. 5 Stokholm: 1754. S. 34. doi:10.5962/BHL.TITLE.746
- Linnaeus C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 1. S. 79.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Yulaf lat Avena bitkiler aleminin qirticcicekliler destesinin qirtickimiler fesilesine aid bitki cinsi YulafElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad BirlepelilerKlad Deste QirticciceklilerKlad Fesile QirtickimilerKlad Yarimfesile Tribaustu Triba Yarimtriba Cins YulafBeynelxalq elmi adiAvena L 1753Sekil axtarisiITIS 41455NCBI 4496EOL 108054TarixiBu bitki bugda ve arpa ile muqayisede daha gencdir Onu bizim eramizdan evvel ikinci minillikde becermeye baslamislar Uzun iller erzinde yulaf alaq otu sayilirdi yalniz simal bolgelerde daha davamli olaraq hemin ekin sahelerinde becerilmeye baslamisdir XarakteristikasiYulaf deyerli erzaq ve yem bitkisidir Onun qida ve yem keyfiyyeti denin yuksek biolojideyerile mueyyenlesdirilir Yulafin zulalinda bugdanin zulalindan 10 faiz artiq evezedilmez amin tursusu olan lizin 384 mq 100 q movcuddur Yulafin deninde yagin miqdari 6 2 faize beraberdir bu da diger denli bitkilerdeki yagin miqdarindan artiqdir covdar 2 2 faiz bugda 2 5 faiz Istifade istiqametlerine uygun olaraq yulafin denine spesifik texnoloji telebler ireli surulur Bele ki usaq qida mehsullarinin istehsalina yoneldilmis denin tursulugu 5 qraddan artiq olmamalidir Yarmaya emal zamani ehemiyyetli telebler ireli surulur ozeyin ceki payi 63 faizden az diger medeni bitkilerin denlerinin terkibi ve xirda denlerin payi 5 faizden artiq olmamalidir Spirt istehsalinda yulafin mayaya emal zamani esas gostericiler kimi denin naturasi ve onun 5 ci gununde cucerme qabiliyyeti 90 faizden az olmayaraq nezere alinir Yemlik taxila natura uzre yuksek telebler ireli surulur NovleriAvena abyssinica Avena barbata Avena brevis Yulafca Avena fatua L Avena nuda Ekin yulafi Avena sativa L Avena sterilis Avena strigosaIstinadlarLinney K Genera plantarum eorumque characteres naturales secundum numerum figuram situm amp proportionem omnium fructificationis partium 5 Stokholm 1754 S 34 doi 10 5962 BHL TITLE 746 Linnaeus C Species Plantarum lat Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas 1753 C 1 S 79 Hemcinin bax