Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Pətək – xırda gözcüklərdən ibarət taxtadan hazırlanmış arı ailəsi üçün yaşayış yeri, arı yuvası.
Pətək arıların yaşayış yeri olduğuna görə onlar yuvanı yağışdan, qardan qoruyur və yuvada hava şəraiti üçün yararlı olmalıdır. Pətək kifayət qədər geniş düzəlməlidir ki, onu yazda və payızda havalar soyuq olduqda qısaltmaq və havalar istiləşdikcə, ailənin inkişafı və bal yığımının başlanması ilə əlaqədar genişləndirmək mümkün olsun.
pətək tipiləri
Arılar üçün müasir pətəklər iki əsas tələbə cavab verməlidir: birincisi-arılar üçün yaxşı yaşayış yeri və ikincisi-arılara işləyən zaman rahat olmalıdır.
Ölkəmizdə aşağıdakı pətək tipləri vardır:
- Bir və ikigövdəli 12 çərçivəli pətəklər
- Çoxgövdəli (4 gövdəli) 10 çərçivəli pətək
- 24 çərçivəli yataq pətəklər
- Yarımgövdəli pətəklər
Çoxgövdəli pətəklərdə bütün çərçivələrin ölçüsü 435x230 mm-dir. Qalan 4 tip pətəklərdə yuva çərçivəsinin ölçüsü 435x300 mm, yarımgövdəli pətəklərdə isə çərçivələrin ölçüsü 435x145 mm olur. Bu və ya başqa pətək növündən istifadə etdikdə yerli iqlim və baltoplama şəraiti nəzərə alınmalıdır.
Köçəri arıçılıq rayonları yüngül və daşımaq üçün əlverişli olan çoxgövdəli pətəklərdən, qışı sərt keçən rayonlar isə yaxşı isti pətəklərdən istifadə edilməlidir.
Pətəklərin rəngi
Pətəyi hər hansı bir rəngdə boyamaq olar. Lakin arıların müəyyən rəngli görmə xüsusiyyətlərini nəzərə almaq lazımdır. Bəzi rəngləri arılar başqa rənglərə nisbətən daha yaxşı sevirlər. Bunlara ağ, mavi, narıncı və sarı rənglər aiddir. Qalan rəngləri isə yalnız boz rəngin çalarları kimi görürlər. Arıların və xüsusən cavan ananın azmaması üçün bir-birinə yaxın olan pətəklər müxtəlif rənglərdə olmalıdır.
Bal pətəyi
Bal və yumurtalarını saxlamaq üçün arıların mumdan hazırladığı yuvacıqlar.
Bal pətəyinin qəribə memarlığı tarix boyunca insanların marağına səbəb olmuşdur. Yan-yana altıbucaqlılardan təşkil olunan bu quruluş, son dərəcə dəqiq olub ortalama divar qalınlıqları 0.1 mm-dir. Bu ortalama dəyərdən azma isə, ən çox 0.002 mm-ə qədərdir. Pətəklərin inşasında riayət olunan həndəsə qaydalarının nə dərəcə ideal olduğunu anlaya bilmək üçün riyazi bir baxışa malik olmaq lazımdır.
Dairə, müəyyən bir sabit sahəni əhatə edən ən qısa kənar uzunluğuna malik həndəsi formadır. Məsələn, sahəsi 10 sm2 olan kvadrat və dairənin çevrə uzunluqları müqayisə edildikdə dairənin çevrəsinin daha qısa olduğunu görərik. Ancaq bal pətəyinin inşasında vəziyyət heç də belə deyil. Burada bal pətəyinin geniş çərçivəsi, bərabər və daha kiçik sahələrə bölünəcəkdir və bölmə əməliyyatında ən az çevrə uzunluğuna malik quruluş istifadə ediləcəkdir. Çərçivəni, bərabər sahələrə malik kiçik dairələr şəklindəki pətəklərə bölmək istəsək, yuxarıda ifadə edildiyi kimi ən qısa kənar xüsusiyyəti təmin edəcək, fəqət dairələrin kənarları arasında qalan boşluqlar üçün daha çox mum sərf edilmiş olacaqdır.
Halbuki bu məsələni ən qısa kənar uzunluğu və ən az material ilə (mum) həll etmək üçün həndəsə prinsiplərinə müraciət etdikdə, pətəklərin bölünməsində çoxbucaqlıların istifadə edilməsinin lazım olduğu məlum olacaqdır. Bucaq sayısı n olan eyni sahəyə malik çoxbucaqlılar fərz edək. Bunların içərisində ən qısa çevrə uzunluğuna sahib olanı düz n-bucaqlıdır. Düz dedikdə, bütün xarici və daxili bucaqları bərabər olan çoxbucaqlı nəzərdə tutulur. Belə bir çoxbucaqlı, hər zaman bir dairənin içinə çəkilə bilər və çoxbucaqlının kənarları çevrənin sahəsinin üstündədir. Belə bir quruluş ideal dairə formasına yaxın olduğu üçün çevrə uzunluğu ən az olmaqdadır. Məsələn, bərabər sahəli üçbucaqlılar arasında ən qısa çevrə uzunluğu bərabər üçbucaqlıda, dördbucaqlılar arasında ən qısa çevrə uzunluğu isə kvadratdadır. Bunun kimi beşbucaqlı və altıbucaqlılar arasında müqayisə aparılsa, ən qısa çevrə uzunluğu düz beşbucaqlı və altıbucaqlıda əldə olunur.
Balın təmiz olub-olmamasını bilmək üçün arıçılardan eşitdiyim bir sirri də açıqlayaq. Belə ki, təmiz balı qaşıqda götürüb üzüaşağı süzün. Əgər bal süzülərək qırılmazsa, deməli təmizdir. Bundan başqa, 1 qaşıq balı xoruzquyruğu çayın içinə atıb qarışdırın, əgər, çayın rəngi dəyişib açıq rəng alarsa, deməli, təmiz bal almısınız. Birini də deyək: Təmiz balı şəkər xəstəliyi olan adam yeyərsə, heç bir təsiri olmaz, amma təmiz olmayanını yeyərsə, o dəqiqə təsirini göstərər.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Petek xirda gozcuklerden ibaret taxtadan hazirlanmis ari ailesi ucun yasayis yeri ari yuvasi Petek Petek arilarin yasayis yeri olduguna gore onlar yuvani yagisdan qardan qoruyur ve yuvada hava seraiti ucun yararli olmalidir Petek kifayet qeder genis duzelmelidir ki onu yazda ve payizda havalar soyuq olduqda qisaltmaq ve havalar istilesdikce ailenin inkisafi ve bal yigiminin baslanmasi ile elaqedar genislendirmek mumkun olsun petek tipileriArilar ucun muasir petekler iki esas telebe cavab vermelidir birincisi arilar ucun yaxsi yasayis yeri ve ikincisi arilara isleyen zaman rahat olmalidir Olkemizde asagidaki petek tipleri vardir Bir ve ikigovdeli 12 cerciveli petekler Coxgovdeli 4 govdeli 10 cerciveli petek 24 cerciveli yataq petekler Yarimgovdeli petekler Coxgovdeli peteklerde butun cercivelerin olcusu 435x230 mm dir Qalan 4 tip peteklerde yuva cercivesinin olcusu 435x300 mm yarimgovdeli peteklerde ise cercivelerin olcusu 435x145 mm olur Bu ve ya basqa petek novunden istifade etdikde yerli iqlim ve baltoplama seraiti nezere alinmalidir Koceri ariciliq rayonlari yungul ve dasimaq ucun elverisli olan coxgovdeli peteklerden qisi sert kecen rayonlar ise yaxsi isti peteklerden istifade edilmelidir Peteklerin rengiPeteyi her hansi bir rengde boyamaq olar Lakin arilarin mueyyen rengli gorme xususiyyetlerini nezere almaq lazimdir Bezi rengleri arilar basqa renglere nisbeten daha yaxsi sevirler Bunlara ag mavi narinci ve sari rengler aiddir Qalan rengleri ise yalniz boz rengin calarlari kimi gorurler Arilarin ve xususen cavan ananin azmamasi ucun bir birine yaxin olan petekler muxtelif renglerde olmalidir Bal peteyiBal ve yumurtalarini saxlamaq ucun arilarin mumdan hazirladigi yuvaciqlar Bal peteyinin qeribe memarligi tarix boyunca insanlarin maragina sebeb olmusdur Yan yana altibucaqlilardan teskil olunan bu qurulus son derece deqiq olub ortalama divar qalinliqlari 0 1 mm dir Bu ortalama deyerden azma ise en cox 0 002 mm e qederdir Peteklerin insasinda riayet olunan hendese qaydalarinin ne derece ideal oldugunu anlaya bilmek ucun riyazi bir baxisa malik olmaq lazimdir Daire mueyyen bir sabit saheni ehate eden en qisa kenar uzunluguna malik hendesi formadir Meselen sahesi 10 sm2 olan kvadrat ve dairenin cevre uzunluqlari muqayise edildikde dairenin cevresinin daha qisa oldugunu gorerik Ancaq bal peteyinin insasinda veziyyet hec de bele deyil Burada bal peteyinin genis cercivesi beraber ve daha kicik sahelere bolunecekdir ve bolme emeliyyatinda en az cevre uzunluguna malik qurulus istifade edilecekdir Cerciveni beraber sahelere malik kicik daireler seklindeki peteklere bolmek istesek yuxarida ifade edildiyi kimi en qisa kenar xususiyyeti temin edecek feqet dairelerin kenarlari arasinda qalan bosluqlar ucun daha cox mum serf edilmis olacaqdir Halbuki bu meseleni en qisa kenar uzunlugu ve en az material ile mum hell etmek ucun hendese prinsiplerine muraciet etdikde peteklerin bolunmesinde coxbucaqlilarin istifade edilmesinin lazim oldugu melum olacaqdir Bucaq sayisi n olan eyni saheye malik coxbucaqlilar ferz edek Bunlarin icerisinde en qisa cevre uzunluguna sahib olani duz n bucaqlidir Duz dedikde butun xarici ve daxili bucaqlari beraber olan coxbucaqli nezerde tutulur Bele bir coxbucaqli her zaman bir dairenin icine cekile biler ve coxbucaqlinin kenarlari cevrenin sahesinin ustundedir Bele bir qurulus ideal daire formasina yaxin oldugu ucun cevre uzunlugu en az olmaqdadir Meselen beraber saheli ucbucaqlilar arasinda en qisa cevre uzunlugu beraber ucbucaqlida dordbucaqlilar arasinda en qisa cevre uzunlugu ise kvadratdadir Bunun kimi besbucaqli ve altibucaqlilar arasinda muqayise aparilsa en qisa cevre uzunlugu duz besbucaqli ve altibucaqlida elde olunur Balin temiz olub olmamasini bilmek ucun aricilardan esitdiyim bir sirri de aciqlayaq Bele ki temiz bali qasiqda goturub uzuasagi suzun Eger bal suzulerek qirilmazsa demeli temizdir Bundan basqa 1 qasiq bali xoruzquyrugu cayin icine atib qarisdirin eger cayin rengi deyisib aciq reng alarsa demeli temiz bal almisiniz Birini de deyek Temiz bali seker xesteliyi olan adam yeyerse hec bir tesiri olmaz amma temiz olmayanini yeyerse o deqiqe tesirini gosterer