Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Zirinc (lat. Berberis) — bitkilər aləminin qaymaqçiçəklilər dəstəsinin zirinckimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.
| Zirinc | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
| Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Cins: Zirinc | ||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
Tarixi
Zirinc qədim zamanlardan bəri tanınan və istifadə edilən bitkidir. Hələ qədim Babilistanda və Hindistanda yerli sakinlər zirinc meyvələrini qanı təmizləyən, Tibet monastrlarını idarə edən kahinlər isə ömrü uzadan vasitə hesab ediblər. Qədim slavyan təbiblərinin zirinc kökləri və qabığından hazırladığı cövhər isə soyuqdəymə və qanaxmalarda tətbiq olunurdu. Onun meyvə, kök, gövdəsi vasitəsilə yun və dəri məmulatları sarı rəngə boyanırdı.
Tikanlı və yarpağını tökən kol bitkisi olan zirincın xırda çəlləyi xatırladan meyvələri qırmızı rəngdədir. Qurudulanda rəngi tündləşir. Turş dadına və faydalı xüsusiyyətlərinə görə onu bəzən "şimal limonu" da adlandırırlar.
Xalq təbabətində bitkinin meyvə, yarpaq, qabıq və köklərindən də müalicə vasitəsi kimi istifadə olunur. Meyvələrinin şirəsi qızdırmasalıcı, mikrob əleyhinə, qankəsici təsir göstərir. Bu bitkidən toksinlərin xaric edilməsi, orqanizmin təmizlənməsi və yaşlanma prosesini ləngitmək üçün də istifadə edirlər. Bitki həzm vəzlərinin sekresiyasını artırır, iştahanı və həzmi yaxşılaşdırır, hipoasid qastrit zamanı müşahidə olunan həzmsizlik və köp əlamətlərini aradan qaldırır. Zirincin təzə meyvələrinin yeyilməsi və ya şirəsinin içilməsi qaraciyər xəstəliklərinin, revmatizm, bəzən də sidik kisəsi və böyrəklərin iltihabının müalicəsində yaxşı nəticə verir. Ürək vurğularının sayını azaltdığı və arterial təzyiqi aşağı saldığı üçün hipertoniya və taxiaritmiya zamanı da tətbiq olunur.
Botaniki təsviri
Zirinc 2–3 m hündürlükdə olub, qol-budaqlı kol bitkisidir. Cavan budaqları sarı-qonur rəngdədir, yarpaqları incədir, ellips və ya yumurtavarı lanset formadadır, kənarı kiprikvarı mişar şəklindədir. Hamaşıq çiçəkləri salxım formasındadır. Meyvəsi şirəlidir, yetişəndə parlaq qırmızı, bəzən isə sarı-qırmız rəng alır. Dadı turşdur, iki toxumludur. Bitki aprel-may aylarında çiçək açır, meyvələri sentyabr-oktyabırda yetişir. Zirincin bütün hissələrində (yetişmiş meyvəsindən başqa) protoberberin təbiətli alkoloidlər müəyyən edilmişdir. Bunlardan ən mühümü berberindir. Bundan başqa, tərkibində palmatin, yatrorisin, kolumbamin də vardır. Göstərilənlərdən başqa, zirincin tərkibində besbenzili zoxinolin törəmələri alkoloidlər də (oksiakantin və berbamin) tapılmışdır. Zirincin köklərində 1,5 %-ə qədər berberin alkaloidi vardır. Qabıqlarında 0,4–0,5 % berberin, 1,5 % aşı maddəsi, 1,2 % qatran, 38,6 mq % C vitamini olur. Yarpaqlarında 0,18–0,2 % berberin alkoloidi, 2,1–2,55 % pirokatexin təbiətli aşı maddə, 5,2 % qatran, 2,78 % üzvi turşular (alma, limon turşuları) 58,2–101 mq % C vitamini müəyyən edilmişdir. Meyvələrində üzvi turşular, şəkər, pektin maddələri, karotinoidlər vardır.
Növləri
Azərbaycanın dərman bitkiləri
- Amur zirinci (Berberis amurensis Rupr.)
- Asiya zirinci (Berberis asiatica Roxb.)
- Müxtəlifayaq zirinc (Berberis heteropoda Schrenk) (= Berberis sphaerocarpa Kar. et Kir.)
- Tamkənarlı zirinc (Berberis integerrima Bunge)
- Sikkəvari zirinc (Berberis nummularia Bunge)
- Uzunsov zirinc (Berberis oblonga (Regel) Schneid.)
- Puare zirinci (Berberis poiretii Schneid.) (= Berberis orthobotrys Bien. ex Aitch.)
- Sibir zirinci (Berberis sibirica Pall.)
- Girdəmeyvə zirinc (Berberis sphaerocarpa Kar. et Kir.)
- Adi zirinc (Berberis vulgaris L.)
- Volliç zirinci (Berberis wallichiana DC.)
Digər növləri
- Berberis beauverdiana
- Berberis bicolor
- Berberis candidula
- Berberis chillacochensis
- Berberis darwinii
- Berberis dryandriphylla
- Berberis farinosa
- Berberis heterophylla
- Berberis hirtellipes
- Berberis hyperythra
- Berberis iteophylla
- Berberis jamesonii
- Berberis johannis
- Berberis julianae
- Berberis laidivo
- Berberis lechleriana
- Berberis microphylla
- Berberis negeriana
- Berberis nilghiriensis
- Berberis papillosa
- Berberis pavoniana
- Berberis pectinata
- Berberis pindilicensis
- Berberis reicheana
- Berberis saxorum
- Berberis schwerinii
- Berberis silvicola
- Berberis simonsii
- Berberis taronensis
- Berberis thunbergii
- Berberis verruculosa
- Berberis woomungensis
- Berberis xanthophlaea
Azərbaycanda yayılması
Zirinc Azərbaycaının əksər rayonlarında – ovalıqdan başlayaraq orta dağ qurşağına qədər yayılmışdır. Bu bitkiyə daha çox meşəliklərdə, meşə açıqlıqlarında, çay vadinlərində, kolluqlarda rast gəlinir. Azərbaycanda yabanı halda 3 növ zirinc var. Onlardan adi zirincdən təbabətdə istifadə edilir.
İstifadəsi
Dərman məqsədilə zirincin yarpaqlarından, köklərindən, gövdə və budaqlarının qabıqlarından, meyvələrindən istifadə olunur. Yarpaqları bitki çiçəkləyən dövrdə, köklərini payızda, qabıqları yazın ilk ayında, meyvələri isə tam yetişəndə (sentyabr-oktyabr aylarında) toplayıb, açıq quru havada qurudur və quru, havası dəyişilən binalarda saxlayırlar. Meyvələrini xüsusi quruducuda və ya peç üzərində qurudurlar.
Elmi təbabətdə zirincin yarpaqlarından 1:10 nisbətində sulu dəmləmə, 1:5 nisbətində tinktura və 1:1 nisbətində duru spirtli ekstrakt formada daxili qanaxmalarda (uşaqlıq qanaxmalarında) qankəsici dərman kimi işlədilir. Spirtli cövhərindən (tinkturasından) sidik kisəsinin və qaraciyərin iltihabında işlədilir.
Zirincin köklərindən alınan berberin alkoloidindən sulfat duzu şəklində (Berberinum sulfas), tablet formada preparat hazırlanır və ondan öd yollarının xəstəliklərinə qarşı öd qovucu dərman kimi işlədilir. Bu məqsədlə hər tabletdə 0,005 q berberin olan berberin-sulfat preparatından gündə 3 dəfə, hər dəfədə 1 tablet 10 gün müddətində qəbul edilir.
Zirinc yarpağından "öd qovucu çayın" tərkibində də verilir. Öd qovucu çayın tərkibi belədir: 1 hissə quru zirinc yarpağı, 4 hissə solmazçiçək (quru çiçək), 3 hissə meniant yarpağı (üç yarpaq), 2 hissə nanə yarpağı, 1 hissə keşniş meyvəsi. Göstərilənləri bir-birilə qarışdırıb kobud poroşok halına salandan sonra bu qarışıqdan 1 xörək qaşığı 1 stəkan qaynar suda 10 dəqiqə dəmləyir, soyuyana kimi sakit yerdə saxlanılır. Sonra süzüb gündə 3 dəfə, hər dəfə yarım stəkan yeməkdən 15–20 dəqiqə əvvəl içirlər.
Berberin alkoloidindən leyşmaniozun müalicəsində işlədilir. Zirincin meyvələri də çox faydalıdır. Meyvələri C vitamini ilə çox zəngindir. C vitaminindən başqa tərkibində limon və alma turşuları, piroqallol təbiətli aşı maddələr, flavonoidlər, pektin və şəkərli maddələr və s. vardır.
Xalq təbabətində zirinc meyvələrindən həm təzə-təzə dərilmiş, həm də qurudulmuş halda sinqa, raxit, qanazlığı, isitmə (malyariya), eləcə də mədə-bağırsaq xəstəliklərində çox qədimdən mürəbbə, şərbət, firni hazırlanır. Quru meyvələrdən isə çay kimi dəmləyib istifadə edirlər.
Zirincin meyvələrindən yeyinti sənayesində də müxtəlif mürəbbə, kompot və s. məmulat hazırlanıb işlədilir.
Zirincin müalicəvi xüsusiyyətləri
Zirinc orqanizmə güclü təsir edən müalicəvi xüsusiyyətlərə malikdir. Onun tərkibi karbohidratlar, makro və mikro elementlər, K, E vitaminləri, 11 növ alkoloid, limon və alma turşusu, tanin və qatran maddəsi ilə zəngindir. Qədim Misirdə ondan qanı təmizləmək, Çin həkimləri bir çox xəstəliklərin müalicəsi, slavyan təbibləri isə bitkinin kök və qabığından hazırlanan cövhərdən soyuqdəymə və qanaxmalar zamanı istifadə ediblər. Onun meyvə, kök və gövdəsi vasitəsilə yun və dəri məmulatları sarı rəngə boyanırdı.
NKPI.AZ tibbi mənbələrə istinadla xəbər verir ki, zirinc meyvələrinin şirəsi qızdırmasalıcı, mikrob əleyhinə və qankəsici təsir göstərir.
Tikanlı və yarpağını tökən kol bitkisi olan zirincin qırmızı rəngli xırda meyvələrinin turş dadına və faydalı xüsusiyyətlərinə görə bəzən "şimal limonu" da adlandırırlar.
Zirinc göbələk əleyhinə təsirə malikdir və qocalmanı ləngidir. Zirinc kökünün dəmləməsi göz xəstəlikləri zamanı islatma kimi tətbiq edilir. Bundan başqa, zirincin meyvəsi və ondan alınan cövhər mədə-bağırsaq sistemi və ağciyər xəstəlikləri zamanı qəbul edilir.
İkinci dərəcəli şəkərli diabet xəstələrinə hər gün zirinc qəbul etmək məsləhət görülür, çünki onun qanda insulin və şəkərin normalaşdırmaq xüsusiyyəti var. Zirinc qanda xolestrolun miqdarını da azaldır. Həkimlər aktiv həyat tərzi yaşayaraq özünü gün ərzində yorğun və halsız hiss edənlərə zirinc çayı içməyi məsləhət görürlər. Lakin onun qəbulu zamanı diqqətli olmaq lazımdır. Zirinc əzələlərin aktivliyini artırır və ona görə də hamiləlik zamanı zirinc və onun yarpaqlarından hazırlanan dəmləmələri qəbul etmək məsləhət görülmür. Sakitləşdirici preparatlar qəbul edən zaman həmin dəmləmələrdən istifadə etmək olmaz. Bu dərmanın sedativliyinin artmasına səbəb ola bilər və xəstələrdə baş gicəllənmə, ürək bulanma, qıcolma, burun qanamaları müşahidə oluna bilər.
Tibdə zirincin spirtli çıxarışı hepatitlərin, öd daşı xəstəliyinin müalicəsində və uşaqlıq qanaxmasının qarşısını almaq məqsədilə tətbiq olunur. Ev şəraitində həmin cövhəri hazırlamaq çox asandır. Bunun üçün 20 qram zirinc yarpağı 100 qram 70 faizli spirtdə 15 gün müddətində isti və quru yerdə saxlanılır. Alınan tünd-sarı rəngli cövhərin turşməzə dadı olur. Onun qəbulu ən çox fibroma zamanı və abortdan sonra baş verən qanaxmalarda səmərəli vasitə sayılır.
İstinadlar
- Linney K. Genera plantarum eorumque characteres naturales, secundum numerum figuram, situm, & proportionem omnium fructificationis partium. 5 Stokholm: 1754. S. 153. doi:10.5962/BHL.TITLE.746
- Linnaeus C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 1. S. 330.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Zirinc lat Berberis bitkiler aleminin qaymaqcicekliler destesinin zirinckimiler fesilesine aid bitki cinsi ZirincElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad Deste QaymaqciceklilerFesile ZirinckimilerCins ZirincBeynelxalq elmi adiBerberis L 1753Sekil axtarisiITIS 18814NCBI 22774EOL 61051TarixiZirinc qedim zamanlardan beri taninan ve istifade edilen bitkidir Hele qedim Babilistanda ve Hindistanda yerli sakinler zirinc meyvelerini qani temizleyen Tibet monastrlarini idare eden kahinler ise omru uzadan vasite hesab edibler Qedim slavyan tebiblerinin zirinc kokleri ve qabigindan hazirladigi covher ise soyuqdeyme ve qanaxmalarda tetbiq olunurdu Onun meyve kok govdesi vasitesile yun ve deri memulatlari sari renge boyanirdi Tikanli ve yarpagini token kol bitkisi olan zirincin xirda celleyi xatirladan meyveleri qirmizi rengdedir Qurudulanda rengi tundlesir Turs dadina ve faydali xususiyyetlerine gore onu bezen simal limonu da adlandirirlar Xalq tebabetinde bitkinin meyve yarpaq qabiq ve koklerinden de mualice vasitesi kimi istifade olunur Meyvelerinin siresi qizdirmasalici mikrob eleyhine qankesici tesir gosterir Bu bitkiden toksinlerin xaric edilmesi orqanizmin temizlenmesi ve yaslanma prosesini lengitmek ucun de istifade edirler Bitki hezm vezlerinin sekresiyasini artirir istahani ve hezmi yaxsilasdirir hipoasid qastrit zamani musahide olunan hezmsizlik ve kop elametlerini aradan qaldirir Zirincin teze meyvelerinin yeyilmesi ve ya siresinin icilmesi qaraciyer xesteliklerinin revmatizm bezen de sidik kisesi ve boyreklerin iltihabinin mualicesinde yaxsi netice verir Urek vurgularinin sayini azaltdigi ve arterial tezyiqi asagi saldigi ucun hipertoniya ve taxiaritmiya zamani da tetbiq olunur Botaniki tesviriZirinc 2 3 m hundurlukde olub qol budaqli kol bitkisidir Cavan budaqlari sari qonur rengdedir yarpaqlari incedir ellips ve ya yumurtavari lanset formadadir kenari kiprikvari misar seklindedir Hamasiq cicekleri salxim formasindadir Meyvesi sirelidir yetisende parlaq qirmizi bezen ise sari qirmiz reng alir Dadi tursdur iki toxumludur Bitki aprel may aylarinda cicek acir meyveleri sentyabr oktyabirda yetisir Zirincin butun hisselerinde yetismis meyvesinden basqa protoberberin tebietli alkoloidler mueyyen edilmisdir Bunlardan en muhumu berberindir Bundan basqa terkibinde palmatin yatrorisin kolumbamin de vardir Gosterilenlerden basqa zirincin terkibinde besbenzili zoxinolin toremeleri alkoloidler de oksiakantin ve berbamin tapilmisdir Zirincin koklerinde 1 5 e qeder berberin alkaloidi vardir Qabiqlarinda 0 4 0 5 berberin 1 5 asi maddesi 1 2 qatran 38 6 mq C vitamini olur Yarpaqlarinda 0 18 0 2 berberin alkoloidi 2 1 2 55 pirokatexin tebietli asi madde 5 2 qatran 2 78 uzvi tursular alma limon tursulari 58 2 101 mq C vitamini mueyyen edilmisdir Meyvelerinde uzvi tursular seker pektin maddeleri karotinoidler vardir Novleri Azerbaycanin derman bitkileri Amur zirinci Berberis amurensis Rupr Asiya zirinci Berberis asiatica Roxb Muxtelifayaq zirinc Berberis heteropoda Schrenk Berberis sphaerocarpa Kar et Kir Tamkenarli zirinc Berberis integerrima Bunge Sikkevari zirinc Berberis nummularia Bunge Uzunsov zirinc Berberis oblonga Regel Schneid Puare zirinci Berberis poiretii Schneid Berberis orthobotrys Bien ex Aitch Sibir zirinci Berberis sibirica Pall Girdemeyve zirinc Berberis sphaerocarpa Kar et Kir Adi zirinc Berberis vulgaris L Vollic zirinci Berberis wallichiana DC Diger novleri Berberis beauverdiana Berberis bicolor Berberis candidula Berberis chillacochensis Berberis darwinii Berberis dryandriphylla Berberis farinosa Berberis heterophylla Berberis hirtellipes Berberis hyperythra Berberis iteophylla Berberis jamesonii Berberis johannis Berberis julianae Berberis laidivo Berberis lechleriana Berberis microphylla Berberis negeriana Berberis nilghiriensis Berberis papillosa Berberis pavoniana Berberis pectinata Berberis pindilicensis Berberis reicheana Berberis saxorum Berberis schwerinii Berberis silvicola Berberis simonsii Berberis taronensis Berberis thunbergii Berberis verruculosa Berberis woomungensis Berberis xanthophlaeaAzerbaycanda yayilmasiZirinc Azerbaycainin ekser rayonlarinda ovaliqdan baslayaraq orta dag qursagina qeder yayilmisdir Bu bitkiye daha cox meseliklerde mese aciqliqlarinda cay vadinlerinde kolluqlarda rast gelinir Azerbaycanda yabani halda 3 nov zirinc var Onlardan adi zirincden tebabetde istifade edilir IstifadesiDerman meqsedile zirincin yarpaqlarindan koklerinden govde ve budaqlarinin qabiqlarindan meyvelerinden istifade olunur Yarpaqlari bitki cicekleyen dovrde koklerini payizda qabiqlari yazin ilk ayinda meyveleri ise tam yetisende sentyabr oktyabr aylarinda toplayib aciq quru havada qurudur ve quru havasi deyisilen binalarda saxlayirlar Meyvelerini xususi quruducuda ve ya pec uzerinde qurudurlar Elmi tebabetde zirincin yarpaqlarindan 1 10 nisbetinde sulu demleme 1 5 nisbetinde tinktura ve 1 1 nisbetinde duru spirtli ekstrakt formada daxili qanaxmalarda usaqliq qanaxmalarinda qankesici derman kimi isledilir Spirtli covherinden tinkturasindan sidik kisesinin ve qaraciyerin iltihabinda isledilir Zirincin koklerinden alinan berberin alkoloidinden sulfat duzu seklinde Berberinum sulfas tablet formada preparat hazirlanir ve ondan od yollarinin xesteliklerine qarsi od qovucu derman kimi isledilir Bu meqsedle her tabletde 0 005 q berberin olan berberin sulfat preparatindan gunde 3 defe her defede 1 tablet 10 gun muddetinde qebul edilir Zirinc yarpagindan od qovucu cayin terkibinde de verilir Od qovucu cayin terkibi beledir 1 hisse quru zirinc yarpagi 4 hisse solmazcicek quru cicek 3 hisse meniant yarpagi uc yarpaq 2 hisse nane yarpagi 1 hisse kesnis meyvesi Gosterilenleri bir birile qarisdirib kobud porosok halina salandan sonra bu qarisiqdan 1 xorek qasigi 1 stekan qaynar suda 10 deqiqe demleyir soyuyana kimi sakit yerde saxlanilir Sonra suzub gunde 3 defe her defe yarim stekan yemekden 15 20 deqiqe evvel icirler Berberin alkoloidinden leysmaniozun mualicesinde isledilir Zirincin meyveleri de cox faydalidir Meyveleri C vitamini ile cox zengindir C vitamininden basqa terkibinde limon ve alma tursulari piroqallol tebietli asi maddeler flavonoidler pektin ve sekerli maddeler ve s vardir Xalq tebabetinde zirinc meyvelerinden hem teze teze derilmis hem de qurudulmus halda sinqa raxit qanazligi isitme malyariya elece de mede bagirsaq xesteliklerinde cox qedimden murebbe serbet firni hazirlanir Quru meyvelerden ise cay kimi demleyib istifade edirler Zirincin meyvelerinden yeyinti senayesinde de muxtelif murebbe kompot ve s memulat hazirlanib isledilir Zirincin mualicevi xususiyyetleriZirinc orqanizme guclu tesir eden mualicevi xususiyyetlere malikdir Onun terkibi karbohidratlar makro ve mikro elementler K E vitaminleri 11 nov alkoloid limon ve alma tursusu tanin ve qatran maddesi ile zengindir Qedim Misirde ondan qani temizlemek Cin hekimleri bir cox xesteliklerin mualicesi slavyan tebibleri ise bitkinin kok ve qabigindan hazirlanan covherden soyuqdeyme ve qanaxmalar zamani istifade edibler Onun meyve kok ve govdesi vasitesile yun ve deri memulatlari sari renge boyanirdi NKPI AZ tibbi menbelere istinadla xeber verir ki zirinc meyvelerinin siresi qizdirmasalici mikrob eleyhine ve qankesici tesir gosterir Tikanli ve yarpagini token kol bitkisi olan zirincin qirmizi rengli xirda meyvelerinin turs dadina ve faydali xususiyyetlerine gore bezen simal limonu da adlandirirlar Zirinc gobelek eleyhine tesire malikdir ve qocalmani lengidir Zirinc kokunun demlemesi goz xestelikleri zamani islatma kimi tetbiq edilir Bundan basqa zirincin meyvesi ve ondan alinan covher mede bagirsaq sistemi ve agciyer xestelikleri zamani qebul edilir Ikinci dereceli sekerli diabet xestelerine her gun zirinc qebul etmek meslehet gorulur cunki onun qanda insulin ve sekerin normalasdirmaq xususiyyeti var Zirinc qanda xolestrolun miqdarini da azaldir Hekimler aktiv heyat terzi yasayaraq ozunu gun erzinde yorgun ve halsiz hiss edenlere zirinc cayi icmeyi meslehet gorurler Lakin onun qebulu zamani diqqetli olmaq lazimdir Zirinc ezelelerin aktivliyini artirir ve ona gore de hamilelik zamani zirinc ve onun yarpaqlarindan hazirlanan demlemeleri qebul etmek meslehet gorulmur Sakitlesdirici preparatlar qebul eden zaman hemin demlemelerden istifade etmek olmaz Bu dermanin sedativliyinin artmasina sebeb ola biler ve xestelerde bas gicellenme urek bulanma qicolma burun qanamalari musahide oluna biler Tibde zirincin spirtli cixarisi hepatitlerin od dasi xesteliyinin mualicesinde ve usaqliq qanaxmasinin qarsisini almaq meqsedile tetbiq olunur Ev seraitinde hemin covheri hazirlamaq cox asandir Bunun ucun 20 qram zirinc yarpagi 100 qram 70 faizli spirtde 15 gun muddetinde isti ve quru yerde saxlanilir Alinan tund sari rengli covherin tursmeze dadi olur Onun qebulu en cox fibroma zamani ve abortdan sonra bas veren qanaxmalarda semereli vasite sayilir IstinadlarLinney K Genera plantarum eorumque characteres naturales secundum numerum figuram situm amp proportionem omnium fructificationis partium 5 Stokholm 1754 S 153 doi 10 5962 BHL TITLE 746 Linnaeus C Species Plantarum lat Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas 1753 C 1 S 330 Hemcinin bax