Qarapaça, köpgər (lat. Rupicapra rupicapra) ,(Artiodactyla) dəstəsindən bir məməli növü.
- Status. Sayı azdır. Növün arealı kiçilmişdir.
- Yayılması. Hazırda Azərbaycanda qarapaça Böyük Qafqazın cənub və şərq yamaclarında, İsmayıllı, İlisu və Zaqatala qoruqlarında yayılmışdır. Kiçik Qafqazda artıq bu heyvanlara təsadüf edilmir.
Qarapaça | ||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||||
XƏTA: parent və rang parametrlərini doldurmaq lazımdır. ???: Qarapaça | ||||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||||
|
Yaşayış yeri. Qarapaçalar dağlıq-meşəlik heyvanı olub, dəniz səviyyəsindən 1000 m-dən 3000 m-ə qədər hündürlüyü olan meşəli, qayalı dağlarda yaşayırlar.
- Sayı. Ümumi sayı 600-800 fərd təşkil edir.
- Çoxalması. Qarapaçalar 3 yaşında cinsi yetişkənliyə çatırlar. Cütləşmə noyabrın ortalarından dekabrın əvvəllərinə qədər davam edir. Erkəklər öz ətrafına 3-7 dişi toplayır. Boğazlıq dövrü altı aya qədərdir. Aprelin axırlarından mayın sonuna qədər 1, bəzən 2 bala verirlər.
- Rəqibi, düşməni, xəstəliyi. Əsas qida rəqibləri – ev heyvanları və vəhşi dırnaqlı heyvanlardır, düşməni – vaşaq, canavar və ayıdır.
- Sayının dəyişilmə səbəbləri. Azərbaycanda qarapaçanın sayının dəyişilməsinin əsas səbəbi bilavasitə insanlar tərəfindən ovlanması və onların yaşayış yerinin yay otlaqlarına çevrilməsidir.
- Qorunması üçün zəruri tədbirlər. Növün yayıldığı əraziləri qoruq elan etmək. Bilavasitə təkcə heyvanları deyil, həm də yaşayış yerlərini mühafizə etmək, biotexniki tədbirlər keçirmək, qanunsuz ova qarşı mübarizəni gücləndirmək.
Növləri
- Rupicapra rupicapra:
- R. r. tatrica : Slovakiya ,Polşa
- R. r. balcanica : Albaniya, Bosniya və Herseqovina, Bolqarıstan, Xorvatiya, şimali Yunanıstan, Makedoniya Respublikası , Serbiya, Monteneqro və Sloveniya
- R. r. carpatica : Rumıniya
- R. r. cartusiana : Fransa
- R. r. rupicapra : Avstriya ,Fransa, Almaniya, İtaliya, İsveçrə, Slovakiya
- R. r. asiatica : Türkiyə
- R. r. caucasica: Azərbaycan, Gürcüstan, Rusiya
- R. r. ornata : İtaliya
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qarapaca kopger lat Rupicapra rupicapra Artiodactyla destesinden bir memeli novu Status Sayi azdir Novun areali kicilmisdir Yayilmasi Hazirda Azerbaycanda qarapaca Boyuk Qafqazin cenub ve serq yamaclarinda Ismayilli Ilisu ve Zaqatala qoruqlarinda yayilmisdir Kicik Qafqazda artiq bu heyvanlara tesaduf edilmir QarapacaElmi tesnifatXETA parent ve rang parametrlerini doldurmaq lazimdir QarapacaBeynelxalq elmi adiRupicapra rupicapra L 1758Sekil axtarisiITIS 625159NCBI 34869EOL 331073FW 149673 Yasayis yeri Qarapacalar dagliq meselik heyvani olub deniz seviyyesinden 1000 m den 3000 m e qeder hundurluyu olan meseli qayali daglarda yasayirlar Sayi Umumi sayi 600 800 ferd teskil edir Coxalmasi Qarapacalar 3 yasinda cinsi yetiskenliye catirlar Cutlesme noyabrin ortalarindan dekabrin evvellerine qeder davam edir Erkekler oz etrafina 3 7 disi toplayir Bogazliq dovru alti aya qederdir Aprelin axirlarindan mayin sonuna qeder 1 bezen 2 bala verirler Reqibi dusmeni xesteliyi Esas qida reqibleri ev heyvanlari ve vehsi dirnaqli heyvanlardir dusmeni vasaq canavar ve ayidir Sayinin deyisilme sebebleri Azerbaycanda qarapacanin sayinin deyisilmesinin esas sebebi bilavasite insanlar terefinden ovlanmasi ve onlarin yasayis yerinin yay otlaqlarina cevrilmesidir Qorunmasi ucun zeruri tedbirler Novun yayildigi erazileri qoruq elan etmek Bilavasite tekce heyvanlari deyil hem de yasayis yerlerini muhafize etmek biotexniki tedbirler kecirmek qanunsuz ova qarsi mubarizeni guclendirmek NovleriRupicapra rupicapra R r tatrica Slovakiya Polsa R r balcanica Albaniya Bosniya ve Herseqovina Bolqaristan Xorvatiya simali Yunanistan Makedoniya Respublikasi Serbiya Monteneqro ve Sloveniya R r carpatica Ruminiya R r cartusiana Fransa R r rupicapra Avstriya Fransa Almaniya Italiya Isvecre Slovakiya R r asiatica Turkiye R r caucasica Azerbaycan Gurcustan Rusiya R r ornata ItaliyaXarici kecidlerhttp azerimammals aznet org azerimammals Ungulate Az htm http www mct gov az az animal 2262 163Integrated Taxonomic Information System ing 2004 Mammal Species of the World ing A Taxonomic and Geographic Reference D E Wilson D M Reeder 3 Baltimore JHU Press 2005 35 2142 p ISBN 978 0 8018 8221 0