Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bitum — karbohidrogenlərdən və onların oksigenli, kükürdlü, azotlu törəmələrindən ibarət qatrana oxşar təbii və ya süni mürəkkəb ümumi adı.
İki növə bölünür – süni və təbii. Bərk və özlü neft bitumları yer qabığında və əhəngdaşı laylarına hoparaq həmçinin çatları dolduraraq yataqlar əmələ gətirir. Bitum yataqları neftli, qazlı sahələrlə əlaqədardır. Süni (texniki bitum) əsasən, tərkibində asfalt–qatran maddələri çox olan ağır neft qalıqlarını (mazut, qudron və s.) 300 – 350 °C-də yüksək vakuumda distillə etməklə və neft emalı qalıqlarını (qudron və s.) 260 – 280 °C-də havanın oksigeni ilə oksidləşdirməklə alınır.
Bitum adətən yol inşaatında, plastik kütlə və s. hazırlanmasında işlədilir. Sənayedə işlədilən bitumun ümumi miqdarının 90%-i süni bitum növlərinin payına düşür.
Bitum
Bu məfhum müxtəlif məna daşısa da çox hallarda neft və onun törəmə məhsullarının adlandırılmasında istifadə olunur. Qədim zamanlarda bitum deyildikdə meftin bərk və qatı xəmirəbənzər foması başa düşülürdü. Bəzi hallarda isə malta və ya asfalt kimi də qəbul olunurdu. Bitum genezis baxımından həm yerin dərin qatlarında yuxarıda göstərilən formalarda, həm də yerin səthində «Bitumiaşma» məfhumunda təsvir olunan forma halında yaranır. Hal-hazırda bitum məfhumu ədəbiyyatlarda üç müxtəlif prinsipial anlayış halında ifadə olunur:
- Neft və naftenlərdən ibarət olmaqla genetik anlayışdır.
- Bütün təbii üzvi maddələrin məcmusu olub bitumoloji təcrübədə qəbul edilən yolla bitumlu süxurlardan həllediciləıiə alınan analitik anlayışıdır və asan həll olunma onların əsas xüsusiyyətləri hesab olunur.
- Təbii asfalt və neftayırmada neftdən alınan neft məhsulları olub texniki məqsədlər üçün istifadə edilən texniki anlayışdır.
Mənşəyindən asılı olmayaraq yalnız texniki məqsədlər üçün istifadə edilməsi onların səciyyəvi xüsusiyyətləri hesab olunur.
Bitumlaşma
yerlərində buruqyanı istismar meydançalarının və onlara yaxın olan torpaq sahələrinin səthinə aram-aram tökülən neft kütləsinin uzun çəkən dövr ərzində torpaqların səthində və havada olan toz hissəcikləri ilə zənginləşməsi prosesidir. Bu proses əlverişli hidrotermiki şəraitdə daha intensiv gedir. Ümumiyyətlə bitumlaşma quraq (susuz) şəraitdə baş verdikdə bitum əvvəlcə qatı xəmir, müəyyən müddətdən sonra isə bərkiyərək asfalt formasına keçir və beləliklə torpaqların səthində hava və su keçirməyən qat əmələ gətirir.
Bitumoid
Neft mədəni yerlərində neft məhsullarının torpaqların profilində (A+B qatlarında) toplanması ilə yaranan bitumlu torpaq qatıdır. Bitumoidin səciyyəvi xüsusiyyətlərindən biri onların üzvü mənşəli həlledicilərdə asan həll olunmasıdır.
Bitumlaşmış torpaqlar
Neft mədəni yerlərində istismar meydançalarında uzun çəkən dövr ərzində xam neftin torpaqlara hopması ilə onların səthində müəyyən qalınlığa malik asfalta bənzər örtüklə örtülmüş torpaqlardır. Bitumlaşma uzun çəkən dövr ərzində torpağın səthində axan neftin yer səthindəki dispers hissəciklərlə və havada olan aerozol kütləsinin qarşılıqlı absorbsiyası nəticəsində baş verir. Torpağın səthində onların qalınlığı 5-20 sm, hopan tərkibindən asılı olaraq 15-150, bəzən 200-250 sm, neftin miqdarı isə 25-45%-ə qədər olur.
Xarici keçid
- Yeni bitum qurğusunun tikintisi ilə əlaqədar müqavilə imzalanılıb
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bitum karbohidrogenlerden ve onlarin oksigenli kukurdlu azotlu toremelerinden ibaret qatrana oxsar tebii ve ya suni murekkeb umumi adi Iki nove bolunur suni ve tebii Berk ve ozlu neft bitumlari yer qabiginda ve ehengdasi laylarina hoparaq hemcinin catlari dolduraraq yataqlar emele getirir Bitum yataqlari neftli qazli sahelerle elaqedardir Suni texniki bitum esasen terkibinde asfalt qatran maddeleri cox olan agir neft qaliqlarini mazut qudron ve s 300 350 C de yuksek vakuumda distille etmekle ve neft emali qaliqlarini qudron ve s 260 280 C de havanin oksigeni ile oksidlesdirmekle alinir Bitum adeten yol insaatinda plastik kutle ve s hazirlanmasinda isledilir Senayede isledilen bitumun umumi miqdarinin 90 i suni bitum novlerinin payina dusur BitumBu mefhum muxtelif mena dasisa da cox hallarda neft ve onun toreme mehsullarinin adlandirilmasinda istifade olunur Qedim zamanlarda bitum deyildikde meftin berk ve qati xemirebenzer fomasi basa dusulurdu Bezi hallarda ise malta ve ya asfalt kimi de qebul olunurdu Bitum genezis baximindan hem yerin derin qatlarinda yuxarida gosterilen formalarda hem de yerin sethinde Bitumiasma mefhumunda tesvir olunan forma halinda yaranir Hal hazirda bitum mefhumu edebiyyatlarda uc muxtelif prinsipial anlayis halinda ifade olunur Neft ve naftenlerden ibaret olmaqla genetik anlayisdir Butun tebii uzvi maddelerin mecmusu olub bitumoloji tecrubede qebul edilen yolla bitumlu suxurlardan helledicileiie alinan analitik anlayisidir ve asan hell olunma onlarin esas xususiyyetleri hesab olunur Tebii asfalt ve neftayirmada neftden alinan neft mehsullari olub texniki meqsedler ucun istifade edilen texniki anlayisdir Menseyinden asili olmayaraq yalniz texniki meqsedler ucun istifade edilmesi onlarin seciyyevi xususiyyetleri hesab olunur Bitumlasmayerlerinde buruqyani istismar meydancalarinin ve onlara yaxin olan torpaq sahelerinin sethine aram aram tokulen neft kutlesinin uzun ceken dovr erzinde torpaqlarin sethinde ve havada olan toz hissecikleri ile zenginlesmesi prosesidir Bu proses elverisli hidrotermiki seraitde daha intensiv gedir Umumiyyetle bitumlasma quraq susuz seraitde bas verdikde bitum evvelce qati xemir mueyyen muddetden sonra ise berkiyerek asfalt formasina kecir ve belelikle torpaqlarin sethinde hava ve su kecirmeyen qat emele getirir BitumoidNeft medeni yerlerinde neft mehsullarinin torpaqlarin profilinde A B qatlarinda toplanmasi ile yaranan bitumlu torpaq qatidir Bitumoidin seciyyevi xususiyyetlerinden biri onlarin uzvu menseli helledicilerde asan hell olunmasidir Bitumlasmis torpaqlarNeft medeni yerlerinde istismar meydancalarinda uzun ceken dovr erzinde xam neftin torpaqlara hopmasi ile onlarin sethinde mueyyen qalinliga malik asfalta benzer ortukle ortulmus torpaqlardir Bitumlasma uzun ceken dovr erzinde torpagin sethinde axan neftin yer sethindeki dispers hisseciklerle ve havada olan aerozol kutlesinin qarsiliqli absorbsiyasi neticesinde bas verir Torpagin sethinde onlarin qalinligi 5 20 sm hopan terkibinden asili olaraq 15 150 bezen 200 250 sm neftin miqdari ise 25 45 e qeder olur Xarici kecidYeni bitum qurgusunun tikintisi ile elaqedar muqavile imzalanilib ol