Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Hasəki Sultan (Osmanlı türkcəsi: حسکي سلطان) — Osmanlı padşahlarının kənizləri arasında övlad dünyaya gətirənlərin qazandığı status.
Hasəki sözü "padşahın gözdəsi" olaraq tərcümə edilir. Bu hasəkilər arasından ən güclüsü adətən ən böyük oğlan uşağının, yəni vəliəhdin anası olurdu. Bu səbəbdən uşaq dünyaya gətirməyən kənizlər hasəki adlanmırdı. Hasəkiliyə yüksələn kənizlərə kürk geyindirilir, qiymətli ziynət əşyaları hədiyyə edilirdi. Bundan sonrakı müddətdə xüsusi otaq, kəniz və xidmətçi ağalarla təmin edilirdilər. Padşah vəfat etdikdə qız uşağı olan hasəkilər dövlət aristokratiyasından bir nəfərlə evləndirilirdi. Oğlan anası olan hasəkilər isə Köhnə Saraya sürgün edilirdi. Qanuni Sultan Süleyman, I. Əhməd və I. İbrahimin hasəkiləri olan Hürrəm Sultan, Kösəm Sultan və Hüma Şah Sultan (Telli Hasəki) hasəkilər arasında ən məşhur olanlardır.
Osmanlı sultanlarının xanımlarının siyahısı
| Evli olduğu Osmanlı sultanı | Adı | Milliyəti | Haqqında |
|---|---|---|---|
 | Rəbia Bala Xatun | ||
| Malhun Xatun | |||
 | Nilufər Xatun | ||
 | Gülçiçək Xatun | ||
| Tamara Xatun | |||
 | Sultan Xatun | ||
| Dövlət Xatun | |||
| Olivera Despina Xatun | |||
| Hafsa Xatun | |||
| Fetrət dövrü | |||
 | Əminə Xatun | ||
 | Hüma Xatun | ||
| Xədicə Həlimə Xatun | |||
| Mara Xatun | |||
 | Əminə Gülbahar Xatun | ||
| Gülşah Xatun | |||
| Sitti-Mükrimə Xatun | |||
| Çiçək Xatun | |||
 | Nigar Xatun | ||
| Şirin Xatun | |||
| Gülruh Xatun | |||
| Bülbül Xatun | |||
| Hüsnüşah Xatun | |||
| Gülbahar Xatun | |||
 | Aişə Həfsə Sultan | ||
| Ayşə Xatun | |||
 | bilinmir | Haqqında yetərli məlumat yoxdur. Cariyə kökənli olub, Manisa sancaqbəyliyi dövründə Şahzadə Süleymana təqdim edildi. Şahzadə Mahmudun anası olduğu ehtimal olunur. Sultan Süleymanın taxta çıxmasıyla İstanbula gətirildi. Ancaq rəqiblərinin artması və oğlunun uşaq yaşlarında vəfat etməsi nəticəsində gözdən düşdü. Qalan həyatı ilə bağlı məlumat yoxdur. | |
| Gülfəm Xatun | bilinmir | Cariyə kökənli olub, Manisa sancaqbəyliyi dövründə Şahzadə Süleymana təqdim edildi. Burada yeganə övladı Şahzadə Muradı dünyaya gətirdi. Sultan Süleymanın taxta çıxmasıyla İstanbula gətirildi. Ancaq rəqiblərinin artması və oğlunun uşaq yaşlarında vəfat etməsi nəticəsində gözdən düşdü. Xürrəm Sultanın vəfatından sonra sarayda yenidən nüfuz qazansa da, bilinməyən bir səbəblə edam olundu. | |
| Mahidövran Sultan | bilinmir / çərkəz | Cariyə kökənli olub, Manisa sancaqbəyliyi dövründə Şahzadə Süleymana təqdim edildi. Burada yeganə övladı Şahzadə Mustafanı dünyaya gətirdi. Sultan Süleymanın taxta çıxmasıyla İstanbula gətirildi. Ancaq rəqiblərindən Xürrəm Sultanın nüfuz qazanmasıyla gözdən düşdü. Oğlunun Manisa və Amasya sancaqbəyliyində yanında oldu. Onun edamından sonra Bursaya sürgün edildi və qalan ömrünü burada yaşadı. | |
| Xürrəm Sultan | rus / ukraynalı | Cariyə kökənli olub, Sultan Süleymana səltənətinin ilk illərində təqdim edildi. Ard-arda Şahzadə Mehmed, Şahzadə Abdullah, Mihrimah Sultan, Şahzadə Səlim, Şahzadə Bəyazid və Şahzadə Cahangiri dünyaya gətirdi və qısa zamanda sarayda nüfuz qazandı. Saray ənənələrinə zidd olaraq, 1530-cu ilin iyulunda möhtəşəm bir mərasimlə nikahlandı. Sədrəzəm Parqalı İbrahim Paşa və Şahzadə Mustafanın edamında təqsirli görüldü. Oğlunun səltənətindən öncə vəfat etmiş, bu səbəblə Validə sultan ola bilməmişdir. | |
 | Nurbanu Sultan Baş hasəki Validə sultan | venesiyalı / italyan | Cariyə kökənli olub, Konya sancaqbəyliyi dövründə Şahzadə Səlimə təqdim edildi. Ard-arda Gövhərxan Sultanı, Əsməhan Sultanı, Şah Sultanı, Şahzadə Muradı və Fatma Sultanı dünyaya gətirdi. Onun Konya, Manisa və ikinci dəfə Konya sancaqbəyliyində yanında oldu. Ərinin taxta çıxmasıyla baş hasəki ünvanı aldı və hərəmin idarəsini ələ aldı. Ardından oğlu Sultan Murad taxta çıxdı və beləcə, Validə sultan oldu. Dövlət idarəsiylə yaxından məşğul oldu. Gəlini Safiyə Sultanla nüfuz mübarizəsi apardı. Oğlunun səltənətində vəfat etdi. |
| bilinmir | Cariyə kökənli olub, Manisa sancaqbəyliyi dövründə Şahzadə Səlimə təqdim edildi. Ertəsi il yeganə övladı Şahzadə Abdullahı dünyaya gətirdi. Ərinin taxta çıxmasıyla hasəki ünvanı alaraq İstanbula gətirildi. Baş hasəki Nurbanu Sultanla nüfuz mübarizəsi apardı. Bu saray intriqaları nəticəsində yeganə oğlu şübhəli şəkildə vəfat etdi. Oğlunun ölümünün ardından Trabzona sürgün olundu. Qalan həyatı ilə bağlı məlumat yoxdur. | ||
 | Safiyə Sultan Baş hasəki Validə sultan | ||
| Nazpərvər Xatun | |||
| Şəmsiruhsar Xatun | |||
 | Handan Sultan Baş hasəki Validə sultan | ||
| Həlimə Sultan Hasəki Validə sultan | |||
 | Mahpeykər Kösəm Sultan Hasəki Validə sultan | ||
| Mahfiruz Xədicə Sultan Baş hasəki Validə sultan | |||
 | Aqilə Xatun | ||
 | Aişə Hasəki Sultan | ||
 | Turhan Xədicə Sultan Baş hasəki Validə sultan | ||
| Saliha Dilaşub Sultan Hasəki Validə sultan | |||
| Xədicə Müəzzəz Sultan Hasəki Validə sultan | |||
| Hüma Şah Sultan | |||
 | Rabiyə Gülnuş Sultan Baş hasəki Validə sultan | ||
 | Xədicə Qadın Baş qadınəfəndi | ||
| Bəhzad Qadın | |||
| İvaz Qadın | |||
| Süğlün Qadın | |||
| Şahsüvar Qadın | |||
| Zeynəb Qadın | |||
 | Rabiyə Sultan Baş hasəki | ||
| Şahəstə xanım | |||
 | Saliha Sebkati Sultan Baş hasəki Validə sultan | ||
| Şahsüvar Sultan Hasəki Validə sultan | |||
 | Əminə Mehrişah Sultan | ||
| Rabiyə Şərmi Sultan | |||
| Xürrəm Qadınəfəndi | |||
 | Alicənab xanım | ||
| Mihrişah xanım | |||
| Ayşə xanım | |||
| Hatəm xanım | |||
| Verdinaz xanım | |||
| Xədicə Rami xanım | |||
| Təryal xanım | |||
| Həbibə xanım | |||
 | Leyla Qadınəfəndi | ||
| Zevki Qadınəfəndi | |||
| Fərxundə Əminə Qadınəfəndi | |||
 | Mehrişah Sultan Baş hasəki Validə sultan | ||
| Adilşah Sultan | |||
 | Fatma Şəbsəfa Sultan | ||
| Nükət-Səda Sultan | |||
| Nəqşidil Sultan Hasəki Validə sultan | |||
| Aişə Səniyəpərvər Sultan Hasəki Validə sultan | |||
 | Nafizər Qadınəfəndi | ||
| Hüsnümah Qadınəfəndi | |||
| Zibifər Qadınəfəndi | |||
| Afitab Qadınəfəndi | |||
| Rüfət Qadınəfəndi | |||
| Nurişəms Qadınəfəndi | |||
| Dimxoş Qadınəfəndi | |||
| Qönçənigar Qadınəfəndi | |||
| Məhbubə Qadınəfəndi | |||
| Tabısəfa Sultan | |||
| Nəfisə xanım | |||
| Məryəm xanım | |||
| Safizər xanım | |||
 | Şevkinur Qadınəfəndi | ||
| Dilpəzir Qadınəfəndi | |||
| Səyyarə Qadınəfəndi | |||
| Peykidil Sultan | |||
 | Nevfidan Pərtəvpiyalə Qadınəfəndi | ||
| Bəzmialəm Sultan Hasəki Validə sultan | |||
| Aşubican Qadınəfəndi | |||
| Hoşyar Sultan | |||
| Pərtəvniyal Sultan Hasəki Validə sultan | |||
 | Sərvətsəza Qadınəfəndi Baş qadınəfəndi | çərkəz | Validə Bəzmialəm Sultan tərəfindən saraya alınmışdır. 1837-ci ildə o illərdə hələ şahzadə olan Əbdülməcid Əfəndi ilə nikahlandı. Övladı olmamışdır. Ərinin taxta çıxmasıyla baş qadınəfəndi ünvanı aldı. Gülcamal xanımın vəfatının ardından onun övladları — Fatma Sultan, Rəfiyə Sultan və Şahzadə Rəşad Əfəndini himayəsinə aldı. Ərinin vəfatından sonra Kabataşdakı köşkə çəkildi və qalan ömrünü burada yaşadı. Sultan Əbdülhəmid tərəfindən zəhərlənərək öldürülməsiylə bağlı şayələr vardır. |
| Hoşyar Qadınəfəndi İkinci qadınəfəndi | gürcü | Validə Bəzmialəm Sultan tərəfindən saraya alınmışdır. 1839-cu ildə Topqapı sarayında Sultan Əbdülməcidlə nikahlandı və ikinci qadınəfəndi olaraq hərəmə daxil oldu. Ertəsi il padşahın ilk övladı Mevhibə Sultanı dünyaya gətirsə də, uşaq körpə yaşlarında vəfat etdi. Vərəm xəstəliyinə tutulub, gənc yaşda vəfat etdi. | |
| Şövqəfza Sultan İkinci qadınəfəndi Validə sultan | abxaz | Sultan Mahmudun xanımlarından Nurtab xanım tərəfindən yetişdirilmişdir. 1 avqust 1839-cu ildə Topqapı sarayında Sultan Əbdülməcidlə nikahlandı və üçüncü qadınəfəndi olaraq hərəmə daxil oldu. Ard-arda Şahzadə Murad Əfəndi və Aliyə Sultanı dünyaya gətirsə də, bunlardan kiçiyi körpə ikən vəfat etdi. Hoşyar xanımın vəfatıyla ikinci qadınəfəndiliyə yüksəldi. Ərinin ölümünün ardından taxta çıxan Sultan Əbdüləzizə qarşı müxalif qüvvələri dəstəklədi. Nəticədə Sultan Əbdüləzizin taxtdan endirilərək qətlə yetirilməsi və oğlu Murad Əfəndinin taxta çıxmasını təmin etdi. Beləcə, Validə sultan oldu. Ancaq 3 ay sonra əqli zəifliyi səbəbilə taxtdan endirilən oğlu Sultan Muradla birlikdə Çırağan sarayına həbs olundu. Əli Suavi hadisəsinin ardından saraydan çıxması tamamilə qadağan edildi və ölümünədək burada yaşadı. | |
| Tirimüjgan Sultan Üçüncü Qadınəfəndi | çərkəz | 1840-cı ildə Sultan Əbdülməcidlə Bəylərbəyi sarayında nikahlandı və dördüncü qadınəfəndi olaraq hərəmə daxil oldu. Ard-arda Naimə Sultanı və Şahzadə Əbdülhəmid Əfəndini dünyaya gətirsə də, qızı körpə ikən vəfat etdi. Hoşyar xanımın vəfatıyla üçüncü qadınəfəndiliyə yüksəldi. Vərəm xəstəliyinə tutulub, gənc yaşda vəfat etdi. Oğlunun səltənətindən öncə vəfat etmiş, bu səbəblə Validə sultan ola bilməmişdir. | |
| Verdicanan Qadınəfəndi Üçüncü Qadınəfəndi | abxaz | Əsl adı Salehə olub, 17 dekabr 1840-cı ildə Sultan Əbdülməcidlə Çırağan sarayında nikahlandı və beşinci qadınəfəndi olaraq hərəmə daxil oldu. Ard-arda Münirə Sultan və Şahzadə Kəmaləddin Əfəndini dünyaya gətirdi. Hoşyar xanımın vəfatıyla dördüncü, Tirimüjgan xanımın vəfatıyla isə üçüncü qadınəfəndiliyə yüksəldi. Ləl-cəvahirə və göstərişə meyilli olduğu bilinir. Gülüstü xanımın vəfatının ardından onun övladları — Mədihə Sultan və Şahzadə Vahidəddin Əfəndini himayəsinə aldı. Ərinin vəfatından sonra çəkildi və qalan ömrünü burada yaşadı. | |
| Gülcamal Qadınəfəndi Dördüncü Qadınəfəndi | boşnak | 1840-cı ildə Topqapı sarayında Sultan Əbdülməcidlə nikahlandı və altıncı qadınəfəndi olaraq hərəmə daxil oldu. Ard-arda Fatma Sultanı, Rəfiyə Sultan və Şahzadə Rəşad Əfəndini dünyaya gətirdi. Hoşyar xanımın vəfatıyla beşinci, Tirimüjgan xanımın vəfatıyla isə dördüncü qadınəfəndiliyə yüksəldi. Ancaq çox keçmədən vərəm xəstəliyinə tutulub, gənc yaşda vəfat etdi. Ölümünün ardından övladları Sərvətsəza xanım tərəfindən böyüdüldü. Oğlunun səltənətindən öncə vəfat etmiş, bu səbəblə Validə sultan ola bilməmişdir. | |
| Zərrinmələk xanım Baş iqbal | abxaz | 1841-ci ildə Sultan Əbdülməcidlə Çırağan sarayında nikahlandı və baş iqbal olaraq hərəmə daxil oldu. Ertəsi il vərəm xəstəliyinə tutulub, gənc yaşda vəfat etdi. Övladı olmamışdır. | |
| Düzdidil xanım Baş iqbal | ubıx | 1842-ci ildə Sultan Əbdülməcidlə Çırağan sarayında nikahlandı və ikinci iqbal olaraq hərəmə daxil oldu. Zərrinmələk xanımın vəfatıyla baş iqballığa yüksəldi. Ertəsi il yeganə övladı Cəmilə Sultanı dünyaya gətirdi. Vərəm xəstəliyinə tutulub, gənc yaşda vəfat etdi. Ölümünün ardından qızı Pərəstu xanım tərəfindən böyüdüldü. | |
| Nəsrin xanım Baş iqbal | gürcü | Validə Bəzmialəm Sultan tərəfindən saraya alınmışdır. 1842-ci ildə Sultan Əbdülməcidlə nikahlandı və ikinci iqbal olaraq hərəmə daxil oldu. Ard-arda Şahzadə Ziyayəddin Əfəndini, Bəhicə Sultanı, əkiz Şahzadə Nizaməddin Əfəndi və Şahzadə Bahəddin Əfəndini dünyaya gətirsə də, bunlardan yalnız qızı yetkinlik yaşına çatdı. Düzdidil xanımın vəfatıyla baş iqballığa yüksəldi. Övladlarını ard-arda itirməsinin ardından səhhəti pisləşdi və gənc yaşda vəfat etdi. | |
Dördüncü Qadınəfəndi | ubıx | 1843-cü ildə Sultan Əbdülməcidlə Çırağan sarayında nikahlandı və yeddinci qadınəfəndi olaraq hərəmə daxil oldu. Övladı olmamışdır. Hoşyar xanımın vəfatıyla altıncı, Tirimüjgan xanımın vəfatıyla beşinci, Gülcamal xanımın vəfatıyla isə dördüncü qadınəfəndiliyə yüksəldi. Ərinin vəfatından sonra çəkildi və vərəm xəstəliyinə tutulub, gənc yaşda vəfat etdi. | |
| Ceylanyar xanım İkinci iqbal | ubıx | 1847-ci ildə Sultan Əbdülməcidlə nikahlandı və üçüncü iqbal olaraq hərəmə daxil oldu. Yeganə övladı Şahzadə Rüşdü Əfəndini dünyaya gətirsə də, uşaq körpə yaşlarında vəfat etdi. Nəsrin xanımın vəfatıyla baş iqballığa yüksəldi. Çox keçmədən vərəm xəstəliyinə tutulub, gənc yaşda vəfat etdi. | |
| Gülüstü Qadınəfəndi Beşinci Qadınəfəndi | abxaz | 1854-cü ilin avqustunda Topqapı sarayında Sultan Əbdülməcidlə nikahlandı və beşinci qadınəfəndi olaraq hərəmə daxil oldu. Ard-arda əkiz Zəkiyə Sultan və Fəhimə Sultanı, Mədihə Sultanı və Şahzadə Vahidəddin Əfəndini dünyaya gətirsə də, əkiz qızları körpə ikən vəfat etdi. Ərinin vəfatından sonra Fatehdəki köşkünə çəkildi və qısa müddət sonra burada vəfat etdi. Ölümünün ardından övladları Verdicanan xanım tərəfindən böyüdüldü. Oğlunun səltənətindən öncə vəfat etmiş, bu səbəblə Validə sultan ola bilməmişdir. | |
| Rəhimə Pərəstu Sultan Altıncı Qadınəfəndi Validə sultan | ubıx | Sultan Əbdülhəmidin qızlarından Əsma Sultan tərəfindən yetişdirildi. 20 yanvar 1856-cı ildə Sultan Əbdülməcidlə Çırağan sarayında nikahlandı və altıncı qadınəfəndi olaraq hərəmə daxil oldu. Övladı olmamışdır. Düzdidil xanımın vəfatının ardından onun qızı Cəmilə Sultanı, Tirimüjgan xanımın vəfatının ardından isə onun oğlu Şahzadə Əbdülhəmid Əfəndini himayəsinə aldı. Ərinin vəfatından sonra Maçkadakı köşkünə çəkildi. Ögey oğlu Sultan Əbdülhəmid taxta çıxdıqdan sonra onu Validə sultan elan etdi. Onun səltənətində özünə məxsus köşkdə vəfat etdi. | |
| Nükət-səza Qadınəfəndi | |||
| Mehtab Qadınəfəndi | |||
| Bəzmi Qadınəfəndi | |||
| Şayəstə Qadınəfəndi | |||
| Navəkmisal xanım | |||
 | Dürrünəv Qadınəfəndi Baş qadınəfəndi | abxaz | Əsl adı Mələk olub, 20 may 1856-cı ildə Dolmabağça sarayında o illərdə hələ şahzadə olan Əbdüləziz Əfəndi ilə nikahlandı. İlk övladı Şahzadə İzzəddin Əfəndini gizlicə dünyaya gətirdi. Ərinin taxta çıxmasıyla baş qadınəfəndi ünvanı aldı və ertəsi il qızı Salehə Sultanı dünyaya gətirdi. Taxtdan endirilən əri Sultan Əbdüləzizlə birlikdə həbs olundu. Ərinin burada qətlə yetirilməsinin ardından burada yaşamasına icazə verildi və ömrünün sonunadək burada yaşadı. |
| Ədadil Qadınəfəndi İkinci qadınəfəndi | abxaz | 1861-ci ildə yenicə taxta çıxan Sultan Əbdüləzizə Validə Pərtəvniyal Sultan tərəfindən hədiyyə edilərək nikahlanmış və ikinci qadınəfəndi ünvanı almışdır. Bu səbəblə Cülus Qadınəfəndi olaraq tanınır. Ard-arda Şahzadə Cəlaləddin Əfəndi və Əminə Sultanı dünyaya gətirsə də, bunlardan kiçiyi körpə ikən vəfat etdi. Bütün ailə üzvlərini İstanbula gətirtmişdir. Qardaşının ani ölümündən sonra səhhəti pisləşərək gənc yaşda vəfat etmişdir. | |
| Heyranıdil Qadınəfəndi İkinci qadınəfəndi | abxaz / çərkəz | 21 sentyabr 1865-ci ildə Dolmabağça sarayında Sultan Əbdüləzizlə nikahlandı və üçüncü qadınəfəndi olaraq hərəmə daxil oldu. Ard-arda Nazimə Sultan və Şahzadə Əbdülməcid Əfəndini dünyaya gətirdi. Ədadil xanımın vəfatıyla ikinci qadınəfəndiliyə yüksəldi. Taxtdan endirilən əri Sultan Əbdüləzizlə birlikdə həbs olundu. Ərinin burada qətlə yetirilməsinin ardından Ortaköydəki sahilsarayında yaşamasına icazə verildi və ömrünün sonunadək burada yaşadı. | |
| Neşərək Qadınəfəndi Üçüncü Qadınəfəndi | ubıx | Əsl adı Nəsrin olub, 1868-ci ildə Dolmabağça sarayında Sultan Əbdüləzizlə nikahlandı və dördüncü qadınəfəndi olaraq hərəmə daxil oldu. Ard-arda Şahzadə Şövkət Əfəndi və Əminə Sultanı dünyaya gətirdi. Ədadil xanımın vəfatıyla üçüncü qadınəfəndiliyə yüksəldi. Taxtdan endirilən əri Sultan Əbdüləzizlə birlikdə həbs olundu və bu hadisələr əsnasında ağır təhqirlərə məruz qaldı. Ərinin burada qətlə yetirilməsi və baş verən hadisələrin ardından səhhəti pisləşərək qısa zamanda vəfat etdi. | |
| Gövhəri Qadınəfəndi Dördüncü Qadınəfəndi | abxaz | Əsl adı Əminə olub, 1872-ci ildə Dolmabağça sarayında Sultan Əbdüləzizlə nikahlandı və beşinci qadınəfəndi olaraq hərəmə daxil oldu. Ard-arda Əsma Sultanı və Şahzadə Seyfəddin Əfəndini dünyaya gətirdi. Ədadil xanımın vəfatıyla dördüncü qadınəfəndiliyə yüksəldi. Taxtdan endirilən əri Sultan Əbdüləzizlə birlikdə həbs olundu və bu hadisələr əsnasında ağır təhqirlərə məruz qaldı. Ərinin burada qətlə yetirilməsinin ardından Ortaköydəki sahilsarayında yaşamasına icazə verildi və ömrünün sonunadək burada yaşadı. Gənc yaşda vəfat etmişdir. | |
 | Elaru Qadınəfəndi Baş qadınəfəndi | gürcü | Əsl adı Mevhibə olub, 2 yanvar 1857-ci ildə Dolmabağça sarayında o illərdə hələ şahzadə olan Murad Əfəndi ilə nikahlandı. Övladı olmasa da, ərinin taxta çıxmasıyla baş qadınəfəndi ünvanı aldı. 3 ay sonra əqli zəifliyi səbəbilə taxtdan endirilən Sultan Muradla birlikdə Çırağan sarayına həbs olundu. Ərinin ölümünün ardından Şişlidəki köşkünə çəkildi və qalan ömrünü burada yaşadı. |
| Rəftaridil Qadınəfəndi İkinci qadınəfəndi | abadzex | Sultan Murad hələ şahzadə ikən 4 fevral 1859-cu ildə Dolmabağça sarayında onunla nikahlandı. Ard-arda Şahzadə Səlahəddin Əfəndi və Şahzadə Süleyman Əfəndini dünyaya gətirsə də, bunlardan kiçiyi körpə ikən vəfat etdi. Ərinin taxta çıxmasıyla ikinci qadınəfəndi ünvanı alsa da, 3 ay sonra əqli zəifliyi səbəbilə taxtdan endirilən Sultan Muradla birlikdə Çırağan sarayına həbs olundu. Ərinin ölümünün ardından oğlunun ailəsiylə birlikdə Ortaköydəki köşkünə çəkildi və qalan ömrünü burada yaşadı. 1934-cü ildə çıxan Soyad qanunu ilə Hatgil soyadını almışdır. | |
Üçüncü Qadınəfəndi | çərkəz | Əsl adı Safiyə olub, 5 fevral 1869-cu ildə Dolmabağça sarayında o illərdə hələ şahzadə olan Murad Əfəndi ilə nikahlandı. Ard-arda Xədicə Sultan və Şahzadə Seyfəddin Əfəndini dünyaya gətirsə də, bunlardan kiçiyi körpə ikən vəfat etdi. Saray ənənələrinə görə, vəliəhd şahzadənin yalnız 1 övladının olmasına icazə verilirdi. Murad Əfəndinin isə artıq bir oğlu dünyaya gəlmişdi. Bu səbəblə körpə qızıyla birlikdə Kadıköydəki bir köşkdə gizlicə yaşadı. Ərinin taxta çıxmasıyla üçüncü qadınəfəndi ünvanı alsa da, 3 ay sonra əqli zəifliyi səbəbilə taxtdan endirilən Sultan Muradla birlikdə Çırağan sarayına həbs olundu. Sultan Əbdülhəmidin icazəsiylə evləndirilən qızı Xədicə Sultanla birlikdə Çırağan sarayından ayrıldı və qızıyla yaşamağa davam etdi. Ancaq Osmanlı xilafətinin ləğvinin ardından sürgün edilən qızından ayrıldı və Ortaköydəki köşkünə çəkilərək qalan ömrünü burada yaşadı. Ömrünün son illərində əqli səhhəti pozuldu. | |
| Meylisərvət Qadınəfəndi Dördüncü Qadınəfəndi | çərkəz | Sultan Murad hələ şahzadə ikən 8 iyun 1874-cü ildə Dolmabağça sarayında onunla nikahlandı. Ertəsi il yeganə övladı Fəhimə Sultanı dünyaya gətirdi. Ərinin taxta çıxmasıyla dördüncü qadınəfəndi ünvanı alsa da, 3 ay sonra əqli zəifliyi səbəbilə taxtdan endirilən Sultan Muradla birlikdə Çırağan sarayına həbs olundu. Burada ərindən bir il öncə vəfat etdi. | |
| Rəzan Qadınəfəndi Baş iqbal | gürcü | Sultan Əbdülməcidin qızlarından Səniha Sultan tərəfindən yetişdirildi. Sultan Muradın taxtdan endirilərək həbs tutulduğu illərdə, 2 noyabr 1877-ci ildə Çırağan sarayında onunla nikahlandı və baş iqbal ünvanı aldı. Ard-arda Fatma Sultan və Aliyə Sultanı dünyaya gətirdi. Ərinin vəfatından sonra da Çırağan sarayında tutulsa da, Sultan Rəşad dövründə dövlət tərəfindən təsis edilən bir evə köçürüldü və qısa zaman sonra burada vəfat etdi. | |
| Gövhəriz xanım İkinci iqbal | ubıx | 1879-cu ildə Çırağan sarayında həbs tutulan Sultan Muradla evlənmişdir. Övladı olmamış, ögey övladlarına fransızca dərs vermişdir. Ərinin vəfatından sonra Bursaya göndərilmiş, daha sonra İstanbula qayıdaraq burada keçmiş saray xidmətkarlarından Hüsnü bəylə evlənmişdir. | |
| Nəvdür xanım Üçüncü iqbal | gürcü | 1880-ci ildə Çırağan sarayında həbs tutulan Sultan Muradla evlənmişdir. Övladı olmamışdır. Ərinin vəfatının ardından Bursaya göndərilmiş, daha sonra İstanbuldakı ögey qızı Xədicə Sultana sığınmışdır. | |
| Rəmsşinaz xanım Dördüncü iqbal | çərkəz | Əsl adı Fəhimə olub, 1880-ci illərdə Çırağan sarayında həbs tutulan Sultan Muradla evlənmişdir. Övladı olmamışdır. Ərinin vəfatından sonra Bursaya göndərilmiş, daha sonra İstanbula qayıtmışdır. | |
| Filiztən xanım Beşinci iqbal | abxaz | 1887-ci ildə Çırağan sarayında həbs tutulan Sultan Muradla evlənmişdir. Övladı olmamışdır. Ərinin vəfatının ardından Bursaya göndərilmiş, daha sonra İstanbuldakı ögey qızı Fatma Sultana sığınmışdır. | |
 | Nazikəda Qadınəfəndi Baş qadınəfəndi | abxaz | Sultan Əbdülməcidin qızlarından Cəmilə Sultan tərəfindən yetişdirildi. Bacısının icazəsini alan Sultan Əbdülhəmid hələ şahzadə ikən 1863-cü ildə onunla Dolmabağça sarayında nikahlandı. 5 il sonra yeganə övladı Ülviyyə Sultanı dünyaya gətirsə də, uşaq 7 yaşında ikən faciəvi şəkildə vəfat etdi. Ərinin taxta çıxmasıyla baş qadınəfəndi ünvanı aldı. Qalan ömrünü sarayda keçirdi. |
| Nurəfsun xanım İkinci qadınəfəndi | çərkəz | Sultan Əbdülməcidin xanımlarından Ulduz xanımın bacısı olub, onunla birlikdə saraya alınmışdır. 1868-ci ilin oktyabrında o əsnada şahzadə olan Əbdülhəmid Əfəndiylə Sultan Əbdüləzizdən gizli şəkildə nikahlanmışdır. Ərinin taxta çıxmasıyla İkinci qadınəfəndi ünvanı aldı. Kəskin qısqanclığı səbəbilə 3 il sonra — 26 iyun 1879-cu ildə boşandılar. Övladı olmamışdır. Dərhal saray xidmətçilərindən Esvapçı Saffet bəylə evləndirilsə də, əriylə ayrı-ayrı evlərdə yaşadı. Qalan ömrünü ona təsis olunan köşkdə keçirdi. | |
| Bədrifələk Qadınəfəndi Baş qadınəfəndi | çərkəz | Sultan Əbdülhəmid hələ şahzadə ikən 15 noyabr 1868-ci ildə onunla nikahlandı. Ard-arda Şahzadə Səlim Əfəndi, Zəkiyə Sultan və Şahzadə Nuri Əfəndini dünyaya gətirdi. Ərinin taxta çıxmasıyla Üçüncü qadınəfəndi ünvanı alsa da, Nurəfsun xanımın boşanmasından sonra İkinci qadınəfəndiliyə, Nazikəda xanımın vəfatıyla isə baş qadınəfəndiliyə yüksəldi. Ərinin taxtdan endirilməsindən sonra oğullarıyla birlikdə bir müddət qızı Zəkiyə Sultanın sarayında, daha sonra Beşiktaşdakı sahilsarayında yaşadı. Osmanlı xilafətinin ləğvinin ardından sürgün edilən övladlarından ayrıldı və burada yaşamağa davam etdi. | |
| Bidar Qadınəfəndi İkinci qadınəfəndi | kabardalı | Sultan Əbdülhəmid hələ şahzadə ikən 2 sentyabr 1875-ci ildə onunla nikahlandı. Ard-arda Naimə Sultan və Şahzadə Əbdülqadir Əfəndini dünyaya gətirdi. Ərinin taxta çıxmasıyla dördüncü qadınəfəndi ünvanı alsa da, Nurəfsun xanımın boşanmasından sonra üçüncü qadınəfəndiliyə, Nazikəda xanımın vəfatıyla isə ikinci qadınəfəndiliyə yüksəldi. Ərinin taxtdan endirilməsindən sonra qalan ömrünü Ərənköydəki köşkündə yaşadı. | |
| Dilpəsənd Qadınəfəndi Üçüncü Qadınəfəndi | gürcü | Haqqında çox az məlumat var. 10 aprel 1884-cü ildə Ulduz sarayında Sultan Əbdülhəmidlə nikahlandı və dördüncü qadınəfəndi olaraq hərəmə daxil oldu. Ertəsi il yeganə övladı olan Nailə Sultanı dünyaya gətirdi. Nazikəda xanımın vəfatıyla üçüncü qadınəfəndiliyə yüksəldi. Gənc yaşda vəfat etmişdir. | |
| Məzidə Qadınəfəndi Üçüncü Qadınəfəndi | abxaz | Sultan Vahidəddinin xanımlarından Nazikəda xanımın bibisi qızı olub, onunla birlikdə saraya alınmışdır. 2 fevral 1885-ci ildə Ulduz sarayında Sultan Əbdülhəmidlə nikahlandı və beşinci qadınəfəndi olaraq hərəmə daxil oldu. Ertəsi il yeganə övladı Şahzadə Burhanəddin Əfəndini dünyaya gətirdi. Nazikəda xanımın vəfatıyla dördüncü, Dilpəsənd xanımın vəfatıyla üçüncü qadınəfəndiliyə yüksəldi. Gənc yaşda vəfat etmişdir. | |
| Əmsalinur Qadınəfəndi Üçüncü Qadınəfəndi | abxaz | 20 noyabr 1885-ci ildə Ulduz sarayında Sultan Əbdülhəmidlə nikahlandı və altıncı qadınəfəndi olaraq hərəmə daxil oldu. Ertəsi il yeganə övladı Şadiyə Sultanı dünyaya gətirdi. Nazikəda xanımın vəfatıyla beşinci, Dilpəsənd xanımın vəfatıyla dördüncü, Məzidə xanımın vəfatıyla isə üçüncü qadınəfəndiliyə yüksəldi. Ərinin taxtdan endirilməsindən sonra qalan ömrünü Nişantaşındakı köşkündə yaşadı. 1934-cü ildə çıxan Soyad qanunu ilə Qaya soyadını almışdır. | |
| Müşfiqə Qadınəfəndi Dördüncü Qadınəfəndi | abxaz | Əsl adı Ayşə olub, 12 fevral 1886-cı ildə Ulduz sarayında Sultan Əbdülhəmidlə nikahlandı və yeddinci qadınəfəndi olaraq hərəmə daxil oldu. Ertəsi il yeganə övladı Aişə Sultanı dünyaya gətirdi. Nazikəda xanımın vəfatıyla altıncı, Dilpəsənd xanımın vəfatıyla beşinci, Məzidə xanımın vəfatıyla isə dördüncü qadınəfəndiliyə yüksəldi. Ərinin taxtdan endirilməsindən sonra onunla birlikdə Salonikiyə sürgün edildi. 1912-ci ilədək Salonikidə, ardından əriylə birlikdə Bəylərbəyi sarayında həbs tutuldu. Ərinin ölümündən sonra qızının yanında yaşadı. Osmanlı xilafətinin ləğvinin ardından sürgün edilən qızından ayrıldı və İstanbulda yaşamağa davam etdi. | |
| Sazkar xanım Baş iqbal | abxaz | 31 avqust 1890-cı ildə Ulduz sarayında Sultan Əbdülhəmidlə nikahlandı və baş iqbal olaraq hərəmə daxil oldu. Ertəsi il yeganə övladı Rəfiyə Sultanı dünyaya gətirdi. Ərinin taxtdan endirilməsindən sonra onunla birlikdə Salonikiyə sürgün edilsə də, sürgün həyatına yalnız bir il dözə bildi. Ertəsi il qızıyla birlikdə İstanbula qayıtdı və Peyvəstə xanımla birlikdə Şişlidə bir köşkdə yaşamağa başladı. Osmanlı xilafətinin ləğvinin ardından qızıyla birlikdə sürgün edildi və sürgündə ikən Dəməşqdə vəfat etdi. | |
| Peyvəstə Qadınəfəndi İkinci iqbal | abxaz | Əsl adı Rabiyə olub, 24 yanvar 1893-cü ildə Ulduz sarayında Sultan Əbdülhəmidlə nikahlandı və ikinci iqbal olaraq hərəmə daxil oldu. Ertəsi il yeganə övladı dünyaya gətirdi. Ərinin taxtdan endirilməsindən sonra onunla birlikdə Salonikiyə sürgün edilsə də, sürgün həyatına yalnız bir il dözə bildi. Ertəsi il oğluyla birlikdə İstanbula qayıtdı və Sazkar xanımla birlikdə Şişlidə bir köşkdə yaşamağa başladı. Osmanlı xilafətinin ləğvinin ardından oğluyla birlikdə sürgün edildi və sürgündə ikən Parisdə vəfat etdi. | |
| Fatma Pəsənd xanım Üçüncü iqbal | abxaz | Əsl adı Fatma Kadriyə olub, 20 iyul 1896-cı ildə Ulduz sarayında Sultan Əbdülhəmidlə nikahlandı və üçüncü iqbal olaraq hərəmə daxil oldu. Ertəsi il yeganə övladı Xədicə Sultanı dünyaya gətirsə də, uşaq körpə ikən vəfat etdi. Ərinin taxtdan endirilməsindən sonra onunla birlikdə Salonikiyə sürgün edilsə də, sürgün həyatına yalnız bir il dözə bildi. Ertəsi il İstanbula qayıtdı və ailəsiylə birlikdə Vaniköydəki köşkdə yaşamağa başladı. Qalan ömrünü burada yaşadı. | |
| Bəhicə Qadınəfəndi Dördüncü iqbal | abxaz | Əsl adı Behiyə olub, Sazkar xanımın əmisi qızıdır. İlk öncə Şahzadə Burhanəddin Əfəndiylə evləndirilmək istənilsə də, 10 may 1900-cü ildə Ulduz sarayında Sultan Əbdülhəmidlə nikahlandı və dördüncü iqbal olaraq hərəmə daxil oldu. Ertəsi il əkiz oğulları Bədrəddin Əfəndi və Nurəddin Əfəndini dünyaya gətirsə də, bunlardan biri 2 yaşında ikən vəfat etdi. Ərinin taxtdan endirilməsindən sonra İstanbulda qaldı. Osmanlı xilafətinin ləğvinin ardından oğluyla birlikdə Neapola sürgün edildi. Uzun müddət burada ağır şəraitdə yaşadıqdan sonra oğlunun vəfatıyla ağlını itirdi. Ailəsinin köməyilə İstanbula gətirildi və burada vəfat etdi. | |
| Naciyə Qadınəfəndi Beşinci Qadınəfəndi | abxaz | Əsl adı Zəliha olub, 4 noyabr 1904-cü ildə Ulduz sarayında Sultan Əbdülhəmidlə nikahlandı və beşinci iqbal olaraq hərəmə daxil oldu. Ard-arda Şahzadə Abid Əfəndi və Səmiyə Sultanı dünyaya gətirdi. Qızının doğumundan sonra, saray ənənələrinə zidd olaraq beşinci qadınəfəndiliyə yüksəldi. Ancaq ertəsi il qızı körpə ikən vəfat etdi. Ərinin taxtdan endirilməsindən sonra onunla birlikdə Salonikiyə sürgün edildi. 1912-ci ilədək Salonikidə, ardından əriylə birlikdə Bəylərbəyi sarayında həbs tutuldu. Ərinin ölümünün ardından Ərənköydəki köşkünə çəkidl və qalan ömrünü burada yaşadı. | |
 | Kamurəs Qadınəfəndi Baş qadınəfəndi | ubıx | Sultan Rəşad hələ şahzadə ikən 30 sentyabr 1872-ci ildə onunla Çırağan sarayında nikahlandı. Ertəsi il yeganə övladı Şahzadə Ziyayəddin Əfəndini dünyaya gətirdi. Ərinin taxta çıxmasıyla baş qadınəfəndi ünvanı aldı. Sarayda verilən rəsmi dövlət ziyafətlərində iştirak etmişdir. Sultan Rəşadın vəfatından sonra ögey oğlu Şahzadə Nəcməddin Əfəndinin Beşiktaş, Quruçeşmədəki sahil sarayında yaşadı və burada vəfat etdi. |
| Dürrüadən Qadınəfəndi İkinci qadınəfəndi | ubıx | Əsl adı Xədicə olub, 10 oktyabr 1876-cı ildə hələ şahzadə olan Rəşad Əfəndiylə nikahlandı və Çırağan sarayına alındı. 2 il sonra şikəst doğulan yeganə övladı Şahzadə Nəcməddin Əfəndini dünyaya gətirdi. Ərinin taxta çıxmasıyla İkinci qadınəfəndi ünvanı alsa da, o əsnada vərəm idi və bir neçə ay sonra vəfat etdi. | |
| Mihrəngiz Qadınəfəndi İkinci qadınəfəndi | ubıx | Əsl adı Fatma olub, 4 aprel 1887-ci ildə hələ şahzadə olan Rəşad Əfəndiylə nikahlandı. Ertəsi il yeganə övladı Şahzadə Hilmi Əfəndini dünyaya gətirdi. Ərinin taxta çıxmasıyla Üçüncü qadınəfəndi ünvanı alsa da, qısa müddət sonra Dürrüadən xanımın vəfatıyla İkinci qadınəfəndiliyə yüksəldi. Sultan Rəşadın vəfatından sonra oğluyla birlikdə Nişantaşındakı sarayda yaşamağa başladı. Osmanlı xilafətinin ləğvinin ardından oğluyla birlikdə sürgün olundu və qalan ömrünü İsgəndəriyyədə yaşadı. | |
| Nazpərvər xanım Üçüncü qadınəfəndi | abxaz | Əsl adı Əminə olub, Sultan Əbdüləzizin xanımlarından Dürrünəv xanımın bacısı qızıdır. Onun himayəsində böyüdü və xidmətində çalışdı. Sultan Əbdüləzizin devrilməsi və daha sonra qətlə yetirilməsi hadisələrinə şahidlik etdi. 1888-ci ildə hələ şahzadə olan Rəşad Əfəndiylə nikahlandı. Ertəsi il yeganə övladı Rəfiyə Sultanı dünyaya gətirsə də, uşaq körpə ikən vəfat etdi. Ərinin taxta çıxmasıyla Dördüncü qadınəfəndi ünvanı alsa da, qısa müddət sonra Dürrüadən xanımın vəfatıyla Üçüncü qadınəfəndiliyə yüksəldi. Sultan Rəşadın vəfatından sonra qalan ömrünü ailəsiylə yaşadı. | |
| Dilfirib xanım Baş iqbal | çərkəz | Haqqında çox az məlumat var. 1907-ci ildə Dolmabağça sarayında hələ şahzadə olan Rəşad Əfəndiylə nikahlandı. Bu nikahından övladı olmadı. Ərinin taxta çıxmasıyla baş iqbal ünvanı aldı. 1916-cı ildə mükafatlandırılmışdır. Sultan Rəşadın vəfatından sonra bir müddət Ulduz sarayında qaldı. Daha sonra 1925-ci ildə bir həkimlə evlənərək saraydan ayrıldı və bu nikahdan bir oğlu dünyaya gəldi. | |
 | Nazikəda Qadınəfəndi Baş qadınəfəndi | abxaz | Sultan Əbdülməcidin qızlarından Cəmilə Sultan tərəfindən yetişdirildi. Bir daha evlənməməsi şərtiylə, bacısının icazəsini alan Sultan Vahidəddin hələ şahzadə ikən 8 iyun 1885-ci ildə onunla Çırağan sarayında nikahlandı. Ard-arda dünyaya gətirdiyi 3 qız uşağının ardından səhhəti pisləşdi və bir daha övladının olmayacağı anlaşıldı. Bu səbəblə, Sultan Vahidəddinin yenidən evlənməsinə icazə verdi. Osmanlı səltənətinin ləğvindən sonra 2 il boyunca Fəriyə sarayında həbs olundu. Ardından 10 mart 1924-cü ildə sürgünə göndərildi. Öncə Sultan Vahidəddinlə birlikdə San-Remoda, onun ölümündən sonra qızı Ülviyə Sultanla birlikdə Fransada yaşadı. 1929-cu ildə qızıyla birlikdə Qahirəyə köçdü və ölümünədək burada yaşadı. |
| İnşirah xanım | ubıx | Əsl adı Səniyə olub, 8 iyul 1905-ci ildə hələ şahzadə olan Sultan Vahidəddinlə nikahlandı və Çəngəlköydəki Vahidəddin köşkünə alındı. Dürrüadən Qadınəfəndinin qardaşı qızıdır. Kəskin qısqanclığı səbəbilə 2 il sonra — 17 noyabr 1909-cu ildə boşandılar. Övladı olmamışdır. Osmanlı səltənətinin və xilafətinin ləğvindən sonra sürgün edilənlər siyahısında adı olmasa da, bilinməyən səbəblə o da ölkəni tərk etdi. Qahirədə yaşasa da, bir müddət sonra San-Remodakı keçmiş ərinin yanına getdi. Ancaq Sultan Vahidəddinin yavəri olan qardaşı Zəki bəyin müdaxiləsi ilə buradan qovuldu və yenidən Qahirəyə döndü. Çox keçmədən burada özünü Nil çayına ataraq intihar etdi. | |
| Müvəddət Qadınəfəndi İkinci qadınəfəndi | abxaz | Əsl adı Şadiyə olub, 24 aprel 1911-ci ildə Sultan Vahidəddinlə nikahlandı və Çəngəlköydəki Vahidəddin köşkünə alındı. Nəvvarə xanımın qohumudur. Sultan Vahidəddinin yeganə oğlu Ərtoğrul Əfəndini dünyaya gətirərək ikinci qadınəfəndi ünvanı aldı. Osmanlı səltənətinin ləğvindən sonra 2 il boyunca Fəriyə sarayında həbs olundu. Ardından 10 mart 1924-cü ildə sürgünə göndərildi. Öncə Sultan Vahidəddinlə birlikdə San-Remoda, onun ölümündən sonra ögey qızı Ülviyə Sultanla birlikdə Fransada yaşadı. 1929-cu ildə İsgəndəriyyəyə köçdü və burada 1932-ci ildə Eminpaşazadə Şakir bəylə nikahlandı. Ancaq 28 fevral 1936-cı ildə boşandı. 1948-ci ildə İstanbula qayıtdı və ertəsi il Türkiyə vətəndaşlığını alaraq Müvəddət Çiftçi adını aldı. | |
| Nəvvarə xanım Baş iqbal | abxaz | Əsl adı Ayşə olub, 20 iyun 1918-ci ildə Sultan Vahidəddinlə nikahlandı və baş iqbal olaraq Dolmabağça sarayına alındı. Müvəddət Qadınəfəndinin qohumudur. Osmanlı səltənətinin və xilafətinin ləğvindən sonra İstanbulda qalsa da, San-Remoda sürgündə olan Sultan Vahidəddinə yazdığı məktubla boşanmasını tələb etdi. Beləcə, 20 may 1924-cü ildə boşanaraq 2 il sonra tacir Mövlud Sönməzlərlə evləndi və adını Leyla Sönməzlər olaraq dəyişdirdi. Heç bir nikahından övladı olmamışdır. | |
| Nəvzad xanım İkinci iqbal | türk | Əsl adı Nemət olub, 1 sentyabr 1921-ci ildə Sultan Vahidəddinlə nikahlandı və ikinci iqbal olaraq Ulduz sarayına alındı. İlk nikahından övladı olmamışdır. Osmanlı səltənətinin və xilafətinin ləğvindən sonra İstanbulda qalsa da, Sultan Vahidəddinin San-Remodan yazdığı məktubla onun yanına getdi. Sultan Vahidəddinin vəfatının ardından İstanbula döndü və 1928-ci ildə Ziya Səfəroğlu ilə evləndi. Bu nikahından Sidiqə Səlcuq adlı bir qızı, Şaban Mustafa adlı bir oğlu dünyaya gəldi. | |
| Osmanlı səltənəti ləğv edildi | |||
 | Şahsüvar Qadınəfəndi Baş qadınəfəndi | ubıx | 22 dekabr 1896-cı ildə hələ şahzadə olan Əbdülməcid Əfəndiylə nikahlandı və Çəngəlköydəki Vahidəddin köşkünə alındı. |
| Hayrunnisə Qadınəfəndi | |||
| Məhisti Qadınəfəndi | |||
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Haseki Sultan Osmanli turkcesi حسکي سلطان Osmanli padsahlarinin kenizleri arasinda ovlad dunyaya getirenlerin qazandigi status Haseki sozu padsahin gozdesi olaraq tercume edilir Bu hasekiler arasindan en guclusu adeten en boyuk oglan usaginin yeni veliehdin anasi olurdu Bu sebebden usaq dunyaya getirmeyen kenizler haseki adlanmirdi Hasekiliye yukselen kenizlere kurk geyindirilir qiymetli ziynet esyalari hediyye edilirdi Bundan sonraki muddetde xususi otaq keniz ve xidmetci agalarla temin edilirdiler Padsah vefat etdikde qiz usagi olan hasekiler dovlet aristokratiyasindan bir neferle evlendirilirdi Oglan anasi olan hasekiler ise Kohne Saraya surgun edilirdi Qanuni Sultan Suleyman I Ehmed ve I Ibrahimin hasekileri olan Hurrem Sultan Kosem Sultan ve Huma Sah Sultan Telli Haseki hasekiler arasinda en meshur olanlardir Osmanli sultanlarinin xanimlarinin siyahisiEvli oldugu Osmanli sultani Adi Milliyeti HaqqindaOsman Qazi Rebia Bala XatunMalhun XatunOrxan Qazi Nilufer XatunI Murad Gulcicek XatunTamara XatunI Beyazid Sultan XatunDovlet XatunOlivera Despina XatunHafsa XatunFetret dovruI Mehmed Emine XatunII Murad Huma XatunXedice Helime XatunMara XatunII Mehmed Emine Gulbahar XatunGulsah XatunSitti Mukrime XatunCicek XatunII Beyazid Nigar XatunSirin XatunGulruh XatunBulbul XatunHusnusah XatunGulbahar XatunI Selim Aise Hefse SultanAyse XatunI Suleyman bilinmir Haqqinda yeterli melumat yoxdur Cariye kokenli olub Manisa sancaqbeyliyi dovrunde Sahzade Suleymana teqdim edildi Sahzade Mahmudun anasi oldugu ehtimal olunur Sultan Suleymanin taxta cixmasiyla Istanbula getirildi Ancaq reqiblerinin artmasi ve oglunun usaq yaslarinda vefat etmesi neticesinde gozden dusdu Qalan heyati ile bagli melumat yoxdur Gulfem Xatun bilinmir Cariye kokenli olub Manisa sancaqbeyliyi dovrunde Sahzade Suleymana teqdim edildi Burada yegane ovladi Sahzade Muradi dunyaya getirdi Sultan Suleymanin taxta cixmasiyla Istanbula getirildi Ancaq reqiblerinin artmasi ve oglunun usaq yaslarinda vefat etmesi neticesinde gozden dusdu Xurrem Sultanin vefatindan sonra sarayda yeniden nufuz qazansa da bilinmeyen bir sebeble edam olundu Mahidovran Sultan bilinmir cerkez Cariye kokenli olub Manisa sancaqbeyliyi dovrunde Sahzade Suleymana teqdim edildi Burada yegane ovladi Sahzade Mustafani dunyaya getirdi Sultan Suleymanin taxta cixmasiyla Istanbula getirildi Ancaq reqiblerinden Xurrem Sultanin nufuz qazanmasiyla gozden dusdu Oglunun Manisa ve Amasya sancaqbeyliyinde yaninda oldu Onun edamindan sonra Bursaya surgun edildi ve qalan omrunu burada yasadi Xurrem Sultan rus ukraynali Cariye kokenli olub Sultan Suleymana seltenetinin ilk illerinde teqdim edildi Ard arda Sahzade Mehmed Sahzade Abdullah Mihrimah Sultan Sahzade Selim Sahzade Beyazid ve Sahzade Cahangiri dunyaya getirdi ve qisa zamanda sarayda nufuz qazandi Saray enenelerine zidd olaraq 1530 cu ilin iyulunda mohtesem bir merasimle nikahlandi Sedrezem Parqali Ibrahim Pasa ve Sahzade Mustafanin edaminda teqsirli goruldu Oglunun seltenetinden once vefat etmis bu sebeble Valide sultan ola bilmemisdir II Selim Nurbanu Sultan Bas haseki Valide sultan venesiyali italyan Cariye kokenli olub Konya sancaqbeyliyi dovrunde Sahzade Selime teqdim edildi Ard arda Govherxan Sultani Esmehan Sultani Sah Sultani Sahzade Muradi ve Fatma Sultani dunyaya getirdi Onun Konya Manisa ve ikinci defe Konya sancaqbeyliyinde yaninda oldu Erinin taxta cixmasiyla bas haseki unvani aldi ve heremin idaresini ele aldi Ardindan oglu Sultan Murad taxta cixdi ve belece Valide sultan oldu Dovlet idaresiyle yaxindan mesgul oldu Gelini Safiye Sultanla nufuz mubarizesi apardi Oglunun seltenetinde vefat etdi bilinmir Cariye kokenli olub Manisa sancaqbeyliyi dovrunde Sahzade Selime teqdim edildi Ertesi il yegane ovladi Sahzade Abdullahi dunyaya getirdi Erinin taxta cixmasiyla haseki unvani alaraq Istanbula getirildi Bas haseki Nurbanu Sultanla nufuz mubarizesi apardi Bu saray intriqalari neticesinde yegane oglu subheli sekilde vefat etdi Oglunun olumunun ardindan Trabzona surgun olundu Qalan heyati ile bagli melumat yoxdur III Murad Safiye Sultan Bas haseki Valide sultanNazperver XatunSemsiruhsar XatunIII Mehmed Handan Sultan Bas haseki Valide sultanHelime Sultan Haseki Valide sultanI Ehmed Mahpeyker Kosem Sultan Haseki Valide sultanMahfiruz Xedice Sultan Bas haseki Valide sultanII Osman Aqile XatunIV Murad Aise Haseki SultanSultan Ibrahim Turhan Xedice Sultan Bas haseki Valide sultanSaliha Dilasub Sultan Haseki Valide sultanXedice Muezzez Sultan Haseki Valide sultanHuma Sah SultanIV Mehmed Rabiye Gulnus Sultan Bas haseki Valide sultanII Suleyman Xedice Qadin Bas qadinefendiBehzad QadinIvaz QadinSuglun QadinSahsuvar QadinZeyneb QadinII Ehmed Rabiye Sultan Bas hasekiSaheste xanimII Mustafa Saliha Sebkati Sultan Bas haseki Valide sultanSahsuvar Sultan Haseki Valide sultanIII Ehmed Emine Mehrisah SultanRabiye Sermi SultanXurrem QadinefendiI Mahmud Alicenab xanimMihrisah xanimAyse xanimHatem xanimVerdinaz xanimXedice Rami xanimTeryal xanimHebibe xanimIII Osman Leyla QadinefendiZevki QadinefendiFerxunde Emine QadinefendiIII Mustafa Mehrisah Sultan Bas haseki Valide sultanAdilsah SultanI Ebdulhemid Fatma Sebsefa SultanNuket Seda SultanNeqsidil Sultan Haseki Valide sultanAise Seniyeperver Sultan Haseki Valide sultanIII Selim Nafizer QadinefendiHusnumah QadinefendiZibifer QadinefendiAfitab QadinefendiRufet QadinefendiNurisems QadinefendiDimxos QadinefendiQoncenigar QadinefendiMehbube QadinefendiTabisefa SultanNefise xanimMeryem xanimSafizer xanimIV Mustafa Sevkinur QadinefendiDilpezir QadinefendiSeyyare QadinefendiPeykidil SultanII Mahmud Nevfidan Pertevpiyale QadinefendiBezmialem Sultan Haseki Valide sultanAsubican QadinefendiHosyar SultanPertevniyal Sultan Haseki Valide sultanSultan Ebdulmecid Servetseza Qadinefendi Bas qadinefendi cerkez Valide Bezmialem Sultan terefinden saraya alinmisdir 1837 ci ilde o illerde hele sahzade olan Ebdulmecid Efendi ile nikahlandi Ovladi olmamisdir Erinin taxta cixmasiyla bas qadinefendi unvani aldi Gulcamal xanimin vefatinin ardindan onun ovladlari Fatma Sultan Refiye Sultan ve Sahzade Resad Efendini himayesine aldi Erinin vefatindan sonra Kabatasdaki koske cekildi ve qalan omrunu burada yasadi Sultan Ebdulhemid terefinden zeherlenerek oldurulmesiyle bagli sayeler vardir Hosyar Qadinefendi Ikinci qadinefendi gurcu Valide Bezmialem Sultan terefinden saraya alinmisdir 1839 cu ilde Topqapi sarayinda Sultan Ebdulmecidle nikahlandi ve ikinci qadinefendi olaraq hereme daxil oldu Ertesi il padsahin ilk ovladi Mevhibe Sultani dunyaya getirse de usaq korpe yaslarinda vefat etdi Verem xesteliyine tutulub genc yasda vefat etdi Sovqefza Sultan Ikinci qadinefendi Valide sultan abxaz Sultan Mahmudun xanimlarindan Nurtab xanim terefinden yetisdirilmisdir 1 avqust 1839 cu ilde Topqapi sarayinda Sultan Ebdulmecidle nikahlandi ve ucuncu qadinefendi olaraq hereme daxil oldu Ard arda Sahzade Murad Efendi ve Aliye Sultani dunyaya getirse de bunlardan kiciyi korpe iken vefat etdi Hosyar xanimin vefatiyla ikinci qadinefendiliye yukseldi Erinin olumunun ardindan taxta cixan Sultan Ebdulezize qarsi muxalif quvveleri destekledi Neticede Sultan Ebdulezizin taxtdan endirilerek qetle yetirilmesi ve oglu Murad Efendinin taxta cixmasini temin etdi Belece Valide sultan oldu Ancaq 3 ay sonra eqli zeifliyi sebebile taxtdan endirilen oglu Sultan Muradla birlikde Ciragan sarayina hebs olundu Eli Suavi hadisesinin ardindan saraydan cixmasi tamamile qadagan edildi ve olumunedek burada yasadi Tirimujgan Sultan Ucuncu Qadinefendi cerkez 1840 ci ilde Sultan Ebdulmecidle Beylerbeyi sarayinda nikahlandi ve dorduncu qadinefendi olaraq hereme daxil oldu Ard arda Naime Sultani ve Sahzade Ebdulhemid Efendini dunyaya getirse de qizi korpe iken vefat etdi Hosyar xanimin vefatiyla ucuncu qadinefendiliye yukseldi Verem xesteliyine tutulub genc yasda vefat etdi Oglunun seltenetinden once vefat etmis bu sebeble Valide sultan ola bilmemisdir Verdicanan Qadinefendi Ucuncu Qadinefendi abxaz Esl adi Salehe olub 17 dekabr 1840 ci ilde Sultan Ebdulmecidle Ciragan sarayinda nikahlandi ve besinci qadinefendi olaraq hereme daxil oldu Ard arda Munire Sultan ve Sahzade Kemaleddin Efendini dunyaya getirdi Hosyar xanimin vefatiyla dorduncu Tirimujgan xanimin vefatiyla ise ucuncu qadinefendiliye yukseldi Lel cevahire ve gosterise meyilli oldugu bilinir Gulustu xanimin vefatinin ardindan onun ovladlari Medihe Sultan ve Sahzade Vahideddin Efendini himayesine aldi Erinin vefatindan sonra cekildi ve qalan omrunu burada yasadi Gulcamal Qadinefendi Dorduncu Qadinefendi bosnak 1840 ci ilde Topqapi sarayinda Sultan Ebdulmecidle nikahlandi ve altinci qadinefendi olaraq hereme daxil oldu Ard arda Fatma Sultani Refiye Sultan ve Sahzade Resad Efendini dunyaya getirdi Hosyar xanimin vefatiyla besinci Tirimujgan xanimin vefatiyla ise dorduncu qadinefendiliye yukseldi Ancaq cox kecmeden verem xesteliyine tutulub genc yasda vefat etdi Olumunun ardindan ovladlari Servetseza xanim terefinden boyuduldu Oglunun seltenetinden once vefat etmis bu sebeble Valide sultan ola bilmemisdir Zerrinmelek xanim Bas iqbal abxaz 1841 ci ilde Sultan Ebdulmecidle Ciragan sarayinda nikahlandi ve bas iqbal olaraq hereme daxil oldu Ertesi il verem xesteliyine tutulub genc yasda vefat etdi Ovladi olmamisdir Duzdidil xanim Bas iqbal ubix 1842 ci ilde Sultan Ebdulmecidle Ciragan sarayinda nikahlandi ve ikinci iqbal olaraq hereme daxil oldu Zerrinmelek xanimin vefatiyla bas iqballiga yukseldi Ertesi il yegane ovladi Cemile Sultani dunyaya getirdi Verem xesteliyine tutulub genc yasda vefat etdi Olumunun ardindan qizi Perestu xanim terefinden boyuduldu Nesrin xanim Bas iqbal gurcu Valide Bezmialem Sultan terefinden saraya alinmisdir 1842 ci ilde Sultan Ebdulmecidle nikahlandi ve ikinci iqbal olaraq hereme daxil oldu Ard arda Sahzade Ziyayeddin Efendini Behice Sultani ekiz Sahzade Nizameddin Efendi ve Sahzade Baheddin Efendini dunyaya getirse de bunlardan yalniz qizi yetkinlik yasina catdi Duzdidil xanimin vefatiyla bas iqballiga yukseldi Ovladlarini ard arda itirmesinin ardindan sehheti pislesdi ve genc yasda vefat etdi Dorduncu Qadinefendi ubix 1843 cu ilde Sultan Ebdulmecidle Ciragan sarayinda nikahlandi ve yeddinci qadinefendi olaraq hereme daxil oldu Ovladi olmamisdir Hosyar xanimin vefatiyla altinci Tirimujgan xanimin vefatiyla besinci Gulcamal xanimin vefatiyla ise dorduncu qadinefendiliye yukseldi Erinin vefatindan sonra cekildi ve verem xesteliyine tutulub genc yasda vefat etdi Ceylanyar xanim Ikinci iqbal ubix 1847 ci ilde Sultan Ebdulmecidle nikahlandi ve ucuncu iqbal olaraq hereme daxil oldu Yegane ovladi Sahzade Rusdu Efendini dunyaya getirse de usaq korpe yaslarinda vefat etdi Nesrin xanimin vefatiyla bas iqballiga yukseldi Cox kecmeden verem xesteliyine tutulub genc yasda vefat etdi Gulustu Qadinefendi Besinci Qadinefendi abxaz 1854 cu ilin avqustunda Topqapi sarayinda Sultan Ebdulmecidle nikahlandi ve besinci qadinefendi olaraq hereme daxil oldu Ard arda ekiz Zekiye Sultan ve Fehime Sultani Medihe Sultani ve Sahzade Vahideddin Efendini dunyaya getirse de ekiz qizlari korpe iken vefat etdi Erinin vefatindan sonra Fatehdeki koskune cekildi ve qisa muddet sonra burada vefat etdi Olumunun ardindan ovladlari Verdicanan xanim terefinden boyuduldu Oglunun seltenetinden once vefat etmis bu sebeble Valide sultan ola bilmemisdir Rehime Perestu Sultan Altinci Qadinefendi Valide sultan ubix Sultan Ebdulhemidin qizlarindan Esma Sultan terefinden yetisdirildi 20 yanvar 1856 ci ilde Sultan Ebdulmecidle Ciragan sarayinda nikahlandi ve altinci qadinefendi olaraq hereme daxil oldu Ovladi olmamisdir Duzdidil xanimin vefatinin ardindan onun qizi Cemile Sultani Tirimujgan xanimin vefatinin ardindan ise onun oglu Sahzade Ebdulhemid Efendini himayesine aldi Erinin vefatindan sonra Mackadaki koskune cekildi Ogey oglu Sultan Ebdulhemid taxta cixdiqdan sonra onu Valide sultan elan etdi Onun seltenetinde ozune mexsus koskde vefat etdi Nuket seza QadinefendiMehtab QadinefendiBezmi QadinefendiSayeste QadinefendiNavekmisal xanimSultan Ebduleziz Durrunev Qadinefendi Bas qadinefendi abxaz Esl adi Melek olub 20 may 1856 ci ilde Dolmabagca sarayinda o illerde hele sahzade olan Ebduleziz Efendi ile nikahlandi Ilk ovladi Sahzade Izzeddin Efendini gizlice dunyaya getirdi Erinin taxta cixmasiyla bas qadinefendi unvani aldi ve ertesi il qizi Salehe Sultani dunyaya getirdi Taxtdan endirilen eri Sultan Ebdulezizle birlikde hebs olundu Erinin burada qetle yetirilmesinin ardindan burada yasamasina icaze verildi ve omrunun sonunadek burada yasadi Edadil Qadinefendi Ikinci qadinefendi abxaz 1861 ci ilde yenice taxta cixan Sultan Ebdulezize Valide Pertevniyal Sultan terefinden hediyye edilerek nikahlanmis ve ikinci qadinefendi unvani almisdir Bu sebeble Culus Qadinefendi olaraq taninir Ard arda Sahzade Celaleddin Efendi ve Emine Sultani dunyaya getirse de bunlardan kiciyi korpe iken vefat etdi Butun aile uzvlerini Istanbula getirtmisdir Qardasinin ani olumunden sonra sehheti pisleserek genc yasda vefat etmisdir Heyranidil Qadinefendi Ikinci qadinefendi abxaz cerkez 21 sentyabr 1865 ci ilde Dolmabagca sarayinda Sultan Ebdulezizle nikahlandi ve ucuncu qadinefendi olaraq hereme daxil oldu Ard arda Nazime Sultan ve Sahzade Ebdulmecid Efendini dunyaya getirdi Edadil xanimin vefatiyla ikinci qadinefendiliye yukseldi Taxtdan endirilen eri Sultan Ebdulezizle birlikde hebs olundu Erinin burada qetle yetirilmesinin ardindan Ortakoydeki sahilsarayinda yasamasina icaze verildi ve omrunun sonunadek burada yasadi Neserek Qadinefendi Ucuncu Qadinefendi ubix Esl adi Nesrin olub 1868 ci ilde Dolmabagca sarayinda Sultan Ebdulezizle nikahlandi ve dorduncu qadinefendi olaraq hereme daxil oldu Ard arda Sahzade Sovket Efendi ve Emine Sultani dunyaya getirdi Edadil xanimin vefatiyla ucuncu qadinefendiliye yukseldi Taxtdan endirilen eri Sultan Ebdulezizle birlikde hebs olundu ve bu hadiseler esnasinda agir tehqirlere meruz qaldi Erinin burada qetle yetirilmesi ve bas veren hadiselerin ardindan sehheti pisleserek qisa zamanda vefat etdi Govheri Qadinefendi Dorduncu Qadinefendi abxaz Esl adi Emine olub 1872 ci ilde Dolmabagca sarayinda Sultan Ebdulezizle nikahlandi ve besinci qadinefendi olaraq hereme daxil oldu Ard arda Esma Sultani ve Sahzade Seyfeddin Efendini dunyaya getirdi Edadil xanimin vefatiyla dorduncu qadinefendiliye yukseldi Taxtdan endirilen eri Sultan Ebdulezizle birlikde hebs olundu ve bu hadiseler esnasinda agir tehqirlere meruz qaldi Erinin burada qetle yetirilmesinin ardindan Ortakoydeki sahilsarayinda yasamasina icaze verildi ve omrunun sonunadek burada yasadi Genc yasda vefat etmisdir V Murad Elaru Qadinefendi Bas qadinefendi gurcu Esl adi Mevhibe olub 2 yanvar 1857 ci ilde Dolmabagca sarayinda o illerde hele sahzade olan Murad Efendi ile nikahlandi Ovladi olmasa da erinin taxta cixmasiyla bas qadinefendi unvani aldi 3 ay sonra eqli zeifliyi sebebile taxtdan endirilen Sultan Muradla birlikde Ciragan sarayina hebs olundu Erinin olumunun ardindan Sislideki koskune cekildi ve qalan omrunu burada yasadi Reftaridil Qadinefendi Ikinci qadinefendi abadzex Sultan Murad hele sahzade iken 4 fevral 1859 cu ilde Dolmabagca sarayinda onunla nikahlandi Ard arda Sahzade Selaheddin Efendi ve Sahzade Suleyman Efendini dunyaya getirse de bunlardan kiciyi korpe iken vefat etdi Erinin taxta cixmasiyla ikinci qadinefendi unvani alsa da 3 ay sonra eqli zeifliyi sebebile taxtdan endirilen Sultan Muradla birlikde Ciragan sarayina hebs olundu Erinin olumunun ardindan oglunun ailesiyle birlikde Ortakoydeki koskune cekildi ve qalan omrunu burada yasadi 1934 cu ilde cixan Soyad qanunu ile Hatgil soyadini almisdir Ucuncu Qadinefendi cerkez Esl adi Safiye olub 5 fevral 1869 cu ilde Dolmabagca sarayinda o illerde hele sahzade olan Murad Efendi ile nikahlandi Ard arda Xedice Sultan ve Sahzade Seyfeddin Efendini dunyaya getirse de bunlardan kiciyi korpe iken vefat etdi Saray enenelerine gore veliehd sahzadenin yalniz 1 ovladinin olmasina icaze verilirdi Murad Efendinin ise artiq bir oglu dunyaya gelmisdi Bu sebeble korpe qiziyla birlikde Kadikoydeki bir koskde gizlice yasadi Erinin taxta cixmasiyla ucuncu qadinefendi unvani alsa da 3 ay sonra eqli zeifliyi sebebile taxtdan endirilen Sultan Muradla birlikde Ciragan sarayina hebs olundu Sultan Ebdulhemidin icazesiyle evlendirilen qizi Xedice Sultanla birlikde Ciragan sarayindan ayrildi ve qiziyla yasamaga davam etdi Ancaq Osmanli xilafetinin legvinin ardindan surgun edilen qizindan ayrildi ve Ortakoydeki koskune cekilerek qalan omrunu burada yasadi Omrunun son illerinde eqli sehheti pozuldu Meyliservet Qadinefendi Dorduncu Qadinefendi cerkez Sultan Murad hele sahzade iken 8 iyun 1874 cu ilde Dolmabagca sarayinda onunla nikahlandi Ertesi il yegane ovladi Fehime Sultani dunyaya getirdi Erinin taxta cixmasiyla dorduncu qadinefendi unvani alsa da 3 ay sonra eqli zeifliyi sebebile taxtdan endirilen Sultan Muradla birlikde Ciragan sarayina hebs olundu Burada erinden bir il once vefat etdi Rezan Qadinefendi Bas iqbal gurcu Sultan Ebdulmecidin qizlarindan Seniha Sultan terefinden yetisdirildi Sultan Muradin taxtdan endirilerek hebs tutuldugu illerde 2 noyabr 1877 ci ilde Ciragan sarayinda onunla nikahlandi ve bas iqbal unvani aldi Ard arda Fatma Sultan ve Aliye Sultani dunyaya getirdi Erinin vefatindan sonra da Ciragan sarayinda tutulsa da Sultan Resad dovrunde dovlet terefinden tesis edilen bir eve kocuruldu ve qisa zaman sonra burada vefat etdi Govheriz xanim Ikinci iqbal ubix 1879 cu ilde Ciragan sarayinda hebs tutulan Sultan Muradla evlenmisdir Ovladi olmamis ogey ovladlarina fransizca ders vermisdir Erinin vefatindan sonra Bursaya gonderilmis daha sonra Istanbula qayidaraq burada kecmis saray xidmetkarlarindan Husnu beyle evlenmisdir Nevdur xanim Ucuncu iqbal gurcu 1880 ci ilde Ciragan sarayinda hebs tutulan Sultan Muradla evlenmisdir Ovladi olmamisdir Erinin vefatinin ardindan Bursaya gonderilmis daha sonra Istanbuldaki ogey qizi Xedice Sultana siginmisdir Remssinaz xanim Dorduncu iqbal cerkez Esl adi Fehime olub 1880 ci illerde Ciragan sarayinda hebs tutulan Sultan Muradla evlenmisdir Ovladi olmamisdir Erinin vefatindan sonra Bursaya gonderilmis daha sonra Istanbula qayitmisdir Filizten xanim Besinci iqbal abxaz 1887 ci ilde Ciragan sarayinda hebs tutulan Sultan Muradla evlenmisdir Ovladi olmamisdir Erinin vefatinin ardindan Bursaya gonderilmis daha sonra Istanbuldaki ogey qizi Fatma Sultana siginmisdir II Ebdulhemid Nazikeda Qadinefendi Bas qadinefendi abxaz Sultan Ebdulmecidin qizlarindan Cemile Sultan terefinden yetisdirildi Bacisinin icazesini alan Sultan Ebdulhemid hele sahzade iken 1863 cu ilde onunla Dolmabagca sarayinda nikahlandi 5 il sonra yegane ovladi Ulviyye Sultani dunyaya getirse de usaq 7 yasinda iken facievi sekilde vefat etdi Erinin taxta cixmasiyla bas qadinefendi unvani aldi Qalan omrunu sarayda kecirdi Nurefsun xanim Ikinci qadinefendi cerkez Sultan Ebdulmecidin xanimlarindan Ulduz xanimin bacisi olub onunla birlikde saraya alinmisdir 1868 ci ilin oktyabrinda o esnada sahzade olan Ebdulhemid Efendiyle Sultan Ebdulezizden gizli sekilde nikahlanmisdir Erinin taxta cixmasiyla Ikinci qadinefendi unvani aldi Keskin qisqancligi sebebile 3 il sonra 26 iyun 1879 cu ilde bosandilar Ovladi olmamisdir Derhal saray xidmetcilerinden Esvapci Saffet beyle evlendirilse de eriyle ayri ayri evlerde yasadi Qalan omrunu ona tesis olunan koskde kecirdi Bedrifelek Qadinefendi Bas qadinefendi cerkez Sultan Ebdulhemid hele sahzade iken 15 noyabr 1868 ci ilde onunla nikahlandi Ard arda Sahzade Selim Efendi Zekiye Sultan ve Sahzade Nuri Efendini dunyaya getirdi Erinin taxta cixmasiyla Ucuncu qadinefendi unvani alsa da Nurefsun xanimin bosanmasindan sonra Ikinci qadinefendiliye Nazikeda xanimin vefatiyla ise bas qadinefendiliye yukseldi Erinin taxtdan endirilmesinden sonra ogullariyla birlikde bir muddet qizi Zekiye Sultanin sarayinda daha sonra Besiktasdaki sahilsarayinda yasadi Osmanli xilafetinin legvinin ardindan surgun edilen ovladlarindan ayrildi ve burada yasamaga davam etdi Bidar Qadinefendi Ikinci qadinefendi kabardali Sultan Ebdulhemid hele sahzade iken 2 sentyabr 1875 ci ilde onunla nikahlandi Ard arda Naime Sultan ve Sahzade Ebdulqadir Efendini dunyaya getirdi Erinin taxta cixmasiyla dorduncu qadinefendi unvani alsa da Nurefsun xanimin bosanmasindan sonra ucuncu qadinefendiliye Nazikeda xanimin vefatiyla ise ikinci qadinefendiliye yukseldi Erinin taxtdan endirilmesinden sonra qalan omrunu Erenkoydeki koskunde yasadi Dilpesend Qadinefendi Ucuncu Qadinefendi gurcu Haqqinda cox az melumat var 10 aprel 1884 cu ilde Ulduz sarayinda Sultan Ebdulhemidle nikahlandi ve dorduncu qadinefendi olaraq hereme daxil oldu Ertesi il yegane ovladi olan Naile Sultani dunyaya getirdi Nazikeda xanimin vefatiyla ucuncu qadinefendiliye yukseldi Genc yasda vefat etmisdir Mezide Qadinefendi Ucuncu Qadinefendi abxaz Sultan Vahideddinin xanimlarindan Nazikeda xanimin bibisi qizi olub onunla birlikde saraya alinmisdir 2 fevral 1885 ci ilde Ulduz sarayinda Sultan Ebdulhemidle nikahlandi ve besinci qadinefendi olaraq hereme daxil oldu Ertesi il yegane ovladi Sahzade Burhaneddin Efendini dunyaya getirdi Nazikeda xanimin vefatiyla dorduncu Dilpesend xanimin vefatiyla ucuncu qadinefendiliye yukseldi Genc yasda vefat etmisdir Emsalinur Qadinefendi Ucuncu Qadinefendi abxaz 20 noyabr 1885 ci ilde Ulduz sarayinda Sultan Ebdulhemidle nikahlandi ve altinci qadinefendi olaraq hereme daxil oldu Ertesi il yegane ovladi Sadiye Sultani dunyaya getirdi Nazikeda xanimin vefatiyla besinci Dilpesend xanimin vefatiyla dorduncu Mezide xanimin vefatiyla ise ucuncu qadinefendiliye yukseldi Erinin taxtdan endirilmesinden sonra qalan omrunu Nisantasindaki koskunde yasadi 1934 cu ilde cixan Soyad qanunu ile Qaya soyadini almisdir Musfiqe Qadinefendi Dorduncu Qadinefendi abxaz Esl adi Ayse olub 12 fevral 1886 ci ilde Ulduz sarayinda Sultan Ebdulhemidle nikahlandi ve yeddinci qadinefendi olaraq hereme daxil oldu Ertesi il yegane ovladi Aise Sultani dunyaya getirdi Nazikeda xanimin vefatiyla altinci Dilpesend xanimin vefatiyla besinci Mezide xanimin vefatiyla ise dorduncu qadinefendiliye yukseldi Erinin taxtdan endirilmesinden sonra onunla birlikde Salonikiye surgun edildi 1912 ci iledek Salonikide ardindan eriyle birlikde Beylerbeyi sarayinda hebs tutuldu Erinin olumunden sonra qizinin yaninda yasadi Osmanli xilafetinin legvinin ardindan surgun edilen qizindan ayrildi ve Istanbulda yasamaga davam etdi Sazkar xanim Bas iqbal abxaz 31 avqust 1890 ci ilde Ulduz sarayinda Sultan Ebdulhemidle nikahlandi ve bas iqbal olaraq hereme daxil oldu Ertesi il yegane ovladi Refiye Sultani dunyaya getirdi Erinin taxtdan endirilmesinden sonra onunla birlikde Salonikiye surgun edilse de surgun heyatina yalniz bir il doze bildi Ertesi il qiziyla birlikde Istanbula qayitdi ve Peyveste xanimla birlikde Sislide bir koskde yasamaga basladi Osmanli xilafetinin legvinin ardindan qiziyla birlikde surgun edildi ve surgunde iken Demesqde vefat etdi Peyveste Qadinefendi Ikinci iqbal abxaz Esl adi Rabiye olub 24 yanvar 1893 cu ilde Ulduz sarayinda Sultan Ebdulhemidle nikahlandi ve ikinci iqbal olaraq hereme daxil oldu Ertesi il yegane ovladi dunyaya getirdi Erinin taxtdan endirilmesinden sonra onunla birlikde Salonikiye surgun edilse de surgun heyatina yalniz bir il doze bildi Ertesi il ogluyla birlikde Istanbula qayitdi ve Sazkar xanimla birlikde Sislide bir koskde yasamaga basladi Osmanli xilafetinin legvinin ardindan ogluyla birlikde surgun edildi ve surgunde iken Parisde vefat etdi Fatma Pesend xanim Ucuncu iqbal abxaz Esl adi Fatma Kadriye olub 20 iyul 1896 ci ilde Ulduz sarayinda Sultan Ebdulhemidle nikahlandi ve ucuncu iqbal olaraq hereme daxil oldu Ertesi il yegane ovladi Xedice Sultani dunyaya getirse de usaq korpe iken vefat etdi Erinin taxtdan endirilmesinden sonra onunla birlikde Salonikiye surgun edilse de surgun heyatina yalniz bir il doze bildi Ertesi il Istanbula qayitdi ve ailesiyle birlikde Vanikoydeki koskde yasamaga basladi Qalan omrunu burada yasadi Behice Qadinefendi Dorduncu iqbal abxaz Esl adi Behiye olub Sazkar xanimin emisi qizidir Ilk once Sahzade Burhaneddin Efendiyle evlendirilmek istenilse de 10 may 1900 cu ilde Ulduz sarayinda Sultan Ebdulhemidle nikahlandi ve dorduncu iqbal olaraq hereme daxil oldu Ertesi il ekiz ogullari Bedreddin Efendi ve Nureddin Efendini dunyaya getirse de bunlardan biri 2 yasinda iken vefat etdi Erinin taxtdan endirilmesinden sonra Istanbulda qaldi Osmanli xilafetinin legvinin ardindan ogluyla birlikde Neapola surgun edildi Uzun muddet burada agir seraitde yasadiqdan sonra oglunun vefatiyla aglini itirdi Ailesinin komeyile Istanbula getirildi ve burada vefat etdi Naciye Qadinefendi Besinci Qadinefendi abxaz Esl adi Zeliha olub 4 noyabr 1904 cu ilde Ulduz sarayinda Sultan Ebdulhemidle nikahlandi ve besinci iqbal olaraq hereme daxil oldu Ard arda Sahzade Abid Efendi ve Semiye Sultani dunyaya getirdi Qizinin dogumundan sonra saray enenelerine zidd olaraq besinci qadinefendiliye yukseldi Ancaq ertesi il qizi korpe iken vefat etdi Erinin taxtdan endirilmesinden sonra onunla birlikde Salonikiye surgun edildi 1912 ci iledek Salonikide ardindan eriyle birlikde Beylerbeyi sarayinda hebs tutuldu Erinin olumunun ardindan Erenkoydeki koskune cekidl ve qalan omrunu burada yasadi V Mehmed Resad Kamures Qadinefendi Bas qadinefendi ubix Sultan Resad hele sahzade iken 30 sentyabr 1872 ci ilde onunla Ciragan sarayinda nikahlandi Ertesi il yegane ovladi Sahzade Ziyayeddin Efendini dunyaya getirdi Erinin taxta cixmasiyla bas qadinefendi unvani aldi Sarayda verilen resmi dovlet ziyafetlerinde istirak etmisdir Sultan Resadin vefatindan sonra ogey oglu Sahzade Necmeddin Efendinin Besiktas Qurucesmedeki sahil sarayinda yasadi ve burada vefat etdi Durruaden Qadinefendi Ikinci qadinefendi ubix Esl adi Xedice olub 10 oktyabr 1876 ci ilde hele sahzade olan Resad Efendiyle nikahlandi ve Ciragan sarayina alindi 2 il sonra sikest dogulan yegane ovladi Sahzade Necmeddin Efendini dunyaya getirdi Erinin taxta cixmasiyla Ikinci qadinefendi unvani alsa da o esnada verem idi ve bir nece ay sonra vefat etdi Mihrengiz Qadinefendi Ikinci qadinefendi ubix Esl adi Fatma olub 4 aprel 1887 ci ilde hele sahzade olan Resad Efendiyle nikahlandi Ertesi il yegane ovladi Sahzade Hilmi Efendini dunyaya getirdi Erinin taxta cixmasiyla Ucuncu qadinefendi unvani alsa da qisa muddet sonra Durruaden xanimin vefatiyla Ikinci qadinefendiliye yukseldi Sultan Resadin vefatindan sonra ogluyla birlikde Nisantasindaki sarayda yasamaga basladi Osmanli xilafetinin legvinin ardindan ogluyla birlikde surgun olundu ve qalan omrunu Isgenderiyyede yasadi Nazperver xanim Ucuncu qadinefendi abxaz Esl adi Emine olub Sultan Ebdulezizin xanimlarindan Durrunev xanimin bacisi qizidir Onun himayesinde boyudu ve xidmetinde calisdi Sultan Ebdulezizin devrilmesi ve daha sonra qetle yetirilmesi hadiselerine sahidlik etdi 1888 ci ilde hele sahzade olan Resad Efendiyle nikahlandi Ertesi il yegane ovladi Refiye Sultani dunyaya getirse de usaq korpe iken vefat etdi Erinin taxta cixmasiyla Dorduncu qadinefendi unvani alsa da qisa muddet sonra Durruaden xanimin vefatiyla Ucuncu qadinefendiliye yukseldi Sultan Resadin vefatindan sonra qalan omrunu ailesiyle yasadi Dilfirib xanim Bas iqbal cerkez Haqqinda cox az melumat var 1907 ci ilde Dolmabagca sarayinda hele sahzade olan Resad Efendiyle nikahlandi Bu nikahindan ovladi olmadi Erinin taxta cixmasiyla bas iqbal unvani aldi 1916 ci ilde Mecidiyye ordeniyle mukafatlandirilmisdir Sultan Resadin vefatindan sonra bir muddet Ulduz sarayinda qaldi Daha sonra 1925 ci ilde bir hekimle evlenerek saraydan ayrildi ve bu nikahdan bir oglu dunyaya geldi VI Mehmed Vahideddin Nazikeda Qadinefendi Bas qadinefendi abxaz Sultan Ebdulmecidin qizlarindan Cemile Sultan terefinden yetisdirildi Bir daha evlenmemesi sertiyle bacisinin icazesini alan Sultan Vahideddin hele sahzade iken 8 iyun 1885 ci ilde onunla Ciragan sarayinda nikahlandi Ard arda dunyaya getirdiyi 3 qiz usaginin ardindan sehheti pislesdi ve bir daha ovladinin olmayacagi anlasildi Bu sebeble Sultan Vahideddinin yeniden evlenmesine icaze verdi Osmanli seltenetinin legvinden sonra 2 il boyunca Feriye sarayinda hebs olundu Ardindan 10 mart 1924 cu ilde surgune gonderildi Once Sultan Vahideddinle birlikde San Remoda onun olumunden sonra qizi Ulviye Sultanla birlikde Fransada yasadi 1929 cu ilde qiziyla birlikde Qahireye kocdu ve olumunedek burada yasadi Insirah xanim ubix Esl adi Seniye olub 8 iyul 1905 ci ilde hele sahzade olan Sultan Vahideddinle nikahlandi ve Cengelkoydeki Vahideddin koskune alindi Durruaden Qadinefendinin qardasi qizidir Keskin qisqancligi sebebile 2 il sonra 17 noyabr 1909 cu ilde bosandilar Ovladi olmamisdir Osmanli seltenetinin ve xilafetinin legvinden sonra surgun edilenler siyahisinda adi olmasa da bilinmeyen sebeble o da olkeni terk etdi Qahirede yasasa da bir muddet sonra San Remodaki kecmis erinin yanina getdi Ancaq Sultan Vahideddinin yaveri olan qardasi Zeki beyin mudaxilesi ile buradan qovuldu ve yeniden Qahireye dondu Cox kecmeden burada ozunu Nil cayina ataraq intihar etdi Muveddet Qadinefendi Ikinci qadinefendi abxaz Esl adi Sadiye olub 24 aprel 1911 ci ilde Sultan Vahideddinle nikahlandi ve Cengelkoydeki Vahideddin koskune alindi Nevvare xanimin qohumudur Sultan Vahideddinin yegane oglu Ertogrul Efendini dunyaya getirerek ikinci qadinefendi unvani aldi Osmanli seltenetinin legvinden sonra 2 il boyunca Feriye sarayinda hebs olundu Ardindan 10 mart 1924 cu ilde surgune gonderildi Once Sultan Vahideddinle birlikde San Remoda onun olumunden sonra ogey qizi Ulviye Sultanla birlikde Fransada yasadi 1929 cu ilde Isgenderiyyeye kocdu ve burada 1932 ci ilde Eminpasazade Sakir beyle nikahlandi Ancaq 28 fevral 1936 ci ilde bosandi 1948 ci ilde Istanbula qayitdi ve ertesi il Turkiye vetendasligini alaraq Muveddet Ciftci adini aldi Nevvare xanim Bas iqbal abxaz Esl adi Ayse olub 20 iyun 1918 ci ilde Sultan Vahideddinle nikahlandi ve bas iqbal olaraq Dolmabagca sarayina alindi Muveddet Qadinefendinin qohumudur Osmanli seltenetinin ve xilafetinin legvinden sonra Istanbulda qalsa da San Remoda surgunde olan Sultan Vahideddine yazdigi mektubla bosanmasini teleb etdi Belece 20 may 1924 cu ilde bosanaraq 2 il sonra tacir Movlud Sonmezlerle evlendi ve adini Leyla Sonmezler olaraq deyisdirdi Hec bir nikahindan ovladi olmamisdir Nevzad xanim Ikinci iqbal turk Esl adi Nemet olub 1 sentyabr 1921 ci ilde Sultan Vahideddinle nikahlandi ve ikinci iqbal olaraq Ulduz sarayina alindi Ilk nikahindan ovladi olmamisdir Osmanli seltenetinin ve xilafetinin legvinden sonra Istanbulda qalsa da Sultan Vahideddinin San Remodan yazdigi mektubla onun yanina getdi Sultan Vahideddinin vefatinin ardindan Istanbula dondu ve 1928 ci ilde Ziya Seferoglu ile evlendi Bu nikahindan Sidiqe Selcuq adli bir qizi Saban Mustafa adli bir oglu dunyaya geldi Osmanli selteneti legv edildiXelife Ebdulmecid Efendi Sahsuvar Qadinefendi Bas qadinefendi ubix 22 dekabr 1896 ci ilde hele sahzade olan Ebdulmecid Efendiyle nikahlandi ve Cengelkoydeki Vahideddin koskune alindi Hayrunnise QadinefendiMehisti Qadinefendi