Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Fateh — İstanbul ilinin ilçəsi. Qurulduğu tarixi yarımada adlanan bölgəni tamamilə əhatə edən və bu gün İstanbulun mərkəzi hesab olunan ilçə. İlçə cənub-qərbdən Zeytunburnu, şimal-qərbdən Əyyubsultan ilçələri ilə, şimaldan Haliç, şərqdən İstanbul boğazı və cənubdan Mərmərə dənizi ilə əhatə olunmuşdur. 1928-ci ildən 2008-ci ilədək Əminönü ilçəsi ilə birlikdə İstanbulun tarixi yarımadadakı iki ilçəsindən biri olmuşdur. 2008-ci ildə Əminönü ilçəsinin ləğv edilərək Fateh ilçəsinə birləşdiriləsi ilə, yenidən bütün tarixi yarımadanı özündə birləşdirdi. 1562 ha sahəsi olan Fateh ilçəsi 57 məhəllədən ibarətdir.
| Fateh | |
|---|---|
 | |
| Ölkə | |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Sahəsi |
|
| Mərkəzin hündürlüyü | 24 m |
| Saat qurşağı | |
| Əhalisi | |
| Əhalisi |
|
| Digər | |
| fatih.gov.tr | |
| | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Adı
1463-cü ildə Konstantinopolun fəthinin onuncu ili münasibətilə Fateh Sultan Mehmed öz adını daşıyan bir külliyə inşa etdirmişdir. Çox keçmədən Fateh külliyəsinin ətrafında müsəlman məhəlləsi formalaşmağa başladı. Külliyənin adıyla anılmağa başlanan məhəllə sonralar böyüyərək ilçəyə çevrilmişdir.
Fateh ilçəsi şimal-qərbdən Əyyubsultan ilçəsi, şimaldan Haliç, cənubdan Mərmərə dənizi, cənub-qərbdən isə Zeytunburnu ilçələri ilə qonşudur. İlçənin sahəsi 1562 ha olub, dəniz səviyyəsindən yüksəkliyi təxminən 60 metrdir. Əkin ərazisi yoxdur. Tarixi yarımadada yerləşən İstanbulun yeddi təpəsi bu ilçənin sərhədləri daxilindədir. İlçənin sahil xətti isə 14 km-dir.
Əhalisi
Fatih ilçəsinin əhali inkişafı İstanbulun digər ilçələrindən fərqli olmuşdur. Qədim Əminönü ilçəsində 1960-cı illərdə başlayan əhalidəki geriləmə 1990-cı illərdə də qədim Fatih ilçəsindən başlayıb. Bu gün də ilçənin əhalisi azalır. Bunun başlıca səbəbləri inkişaf sahələrinin daralması, iqtisadi imkanları inkişaf edənlərin başqa ilçələrə köçməsi və əhəmiyyətli bölgələrin mənzil sahəsi olmaqdan çıxıb iş sahə xarakteri qazanmasıdır.
| İl | Fateh ilçəsi üzrə | Əminönü ilçəsi üzrə | Ümumi |
|---|---|---|---|
| 1965 | 344.602 | 137.849 | 482.451 |
| 1970 | 417.662 | 136.997 | 554.659 |
| 1975 | 504.127 | 122.885 | 627.012 |
| 1980 | 474.578 | 93.324 | 567.902 |
| 1985 | 497.459 | 93.383 | 590.842 |
| 1990 | 462.464 | 83.444 | 545.908 |
| 2000 | 403.508 | 55.635 | 459143 |
| 2007 | 422.941 | 32.557 | 455.498 |
| 2008 | göstərici yoxdur | göstərici yoxdur | 443.955 |
| 2009 | göstərici yoxdur | göstərici yoxdur | 433.796 |
| 2010 | göstərici yoxdur | göstərici yoxdur | 431.147 |
| 2011 | göstərici yoxdur | göstərici yoxdur | 429.351 |
| 2012 | göstərici yoxdur | göstərici yoxdur | 428.857 |
| 2013 | göstərici yoxdur | göstərici yoxdur | 425.875 |
| 2014 | göstərici yoxdur | göstərici yoxdur | 419.266 |
| 2015 | göstərici yoxdur | göstərici yoxdur | 419.345 |
| 2016 | 417.285 | ||
Tarixi binalar
Mərmərə qazıntıları nəticəsində 8500 illik bir tarixə malik olduğu anlaşılan İstanbul şəhərinin ən qədim yaşayış məntəqələrindən biri olan Fateh ilçəsi, tarixi abidələr baxımından olduqca zəngindir. Tarixi yarımada Fateh, Roma İmperiyasının ən mühüm mərkəzlərindən biri olma xüsusiyyətinə sahib bir yer olmasının yanında 1058 il Bizans, 469 il isə Osmanlı İmperiyasına paytaxtlıq etmişdir. Bu xüsusiyyəti ona bu tarixi yarımadada üç mühüm mədəniyyətə aid çox mühüm əsərləri bir arada görməyə səbəb olub. Tarixi yarımada üzərində yer alan Roma, Bizans və Osmanlı dövrlərindən qalma əsərlərlə açıq hava muzeyini xatırladan ilçədir.
Aya Sofya
Aya Sofya məbədi – Türkiyənin İstanbul şəhərində yerləşən, əvvəl provoslav kilsəsi, daha sonra məscid, hal-hazırda isə muzey olan məbəd. Bizans dövrünə aid olan Aya Sofya Bizansın "qızıl əsrinin" simvoludur.
1935-ci ildən indiyə qədər muzey kimi fəaliyyət göstərən Aya Sofya Bizansa şahidlik edib, Osmanlı dövrünün möhtəşəm və tarixi abidələrindən biri olaraq il boyunca bütün ölkələrdən gələn turistlər tərəfindən ziyarət edilir. Zamana meydan oxuyan nəhəng ölçüdə, iqlim şərtləri, zələzələlər kimi təsirlərlə yaranan aşınmaların günümüzdə çox incə və ehtiyatlı halda aparılan bərpa işləri ilə aradan qaldırılmasına çalışılır.
Topqapı sarayı
Topqapı sarayı — Türkiyənin İstanbul şəhərində yerləşən və 400 il (1465–1856) Osmanlı sultanlarının iqamətgahı olmuş saray kompleksi.
Hökmdar iqamətgahı kimi saray təntənəli qəbullar və əyləncə məclislərinin keçirildiyi məkan olmuşdur. Hazırda muzey kimi fəaliyyət göstərən saray İstanbulun əsas turist məkanlarından biridir. Sarayda Məhəmməd peyğəmbərin əbası və qılıncı kimi müsəlmanlar üçün çox dəyərli olan müqəddəs relikviyalar qorunur. 1985-ci ildən "İstanbulun tarixi ərazisi"nin tərkibində UNESCOÜmumdünya irsi siyahısına daxil olan saray iv kriteriyası ilə "Osmanlı dövrü […] saraylarının ən yaxşı nümunələrindən biri" kimi təsvir edilir.
Saray kompleksi dörd həyət və çoxlu kiçik binalardan ibarətdir. Ən aktiv məskunlaşma dövründə 4.000 insanın yaşadığı saray uzun sahilboyu ərazini əhatə edirdi. Kompleksə məscidlər, xəstəxana, çörəkxanalar və başqa binalar da daxildir. Sarayın inşasına 1459-cu ildə Konstantinopolu işğal etmiş Sultan II Mehmedin əmri ilə başlanmışdır. Sultanların əvvəlki iqamətgahından fərqləndirilməsi üçün saray "Yeni Saray" adlandırılmışdır. Saray XIX əsrdən etibarən Topqapı adlandırılmağa başlamışdır. 1509-cu il zəlzələsi və 1665-ci il yanğınından sonra sarayda əsaslı bərpa işləri aparılmış və saray genişlədilmişdir.
Sultan Əhməd məscidi
Sultan Əhməd məscidi — 1609–1616-cı illərdə sultan I Əhmədin əmrinə əsasən İstanbuldaki tarixi yarımadada Memar Sədəfkar Mehmet Ağanın rəhbərliyi ilə inşa etdirilib. Caminin interiyeri mavi, yaşıl və ağ rəngli İznik çiniləriylə bəzədildiyi və yarımqübbələrin, böyük qübbənin içi mavi tonlu qələm işləri ilə bəzədildiyi üçün Avropalılar məscidi "Mavi Cami (Blue Mosque)" adlandırır. 1934-cü ildən etibarən Ayasofiya camidən muzeyə çevrilir. O zamandan etibarən İstanbulun əsas məscidi Sultan Əhməd camisidir.
Sultan Əhməd Məscidi külliyyəsilə birlikdə İstanbuldaki ən böyük tikinti komplekslərindən biridir. Bu külliyyə bir cami, mədrəsələr, hünkar qəsri, arasta, dükanlar, hamam, çeşmə, səbillər, türbə, darüş-şəfa, sibyan məktəbi, imarətxana və kirayəlik otaqlardan təşkil olunub. Tikintilərin müəyyən qismi günümüzə qədər gəlib çatmamışdır.
Məscidlər
- Bəyazid məscid
- Bali Paşa məscidi
- Bodrum məscidi
- Fateh məscidi
- Fənari İsa məscidi
- Hasəki məscidi
- Hırka-i Şərif məscidi
- İskəndərpaşa məscidi
- Kiçik Aya Sofya məscidi
- Laləli məscidi
- Mihrimah Sultan məscidi
- Nuruosmaniyyə məscidi
- Pertevniyal Validə Sultan məscidi
- Sultan Əhməd məscidi
- Süleymaniyyə məscidi
- Şahzadə məscidi
- Yavuz Səlim məscidi
- Yeni məscid
- Zeyrək məscidi
Qalereya
-
![image]()
Aya İrini -
![image]()
Bozdoğan Məscidi -
![image]()
Yeni Məscid -
![image]()
Alman Bulağı -
![image]()
Misir Çarşısı -
![image]()
Bəyazıt Qülləso -
![image]()
Soyuqçeşmə küçəsi -
![image]()
Kariye Müzeyi -
![image]()
Süleymaniyyə Məscidi -
![image]()
İstanbul Liseyi -
![image]()
Bâb-ı Əli -
![image]()
Yerəbatan Sarnıncı -
![image]()
Türk və İslam əsərləri muzeyi -
![image]()
Dikilitaş -
![image]()
Səbətcilər Qəsri -
![image]()
Laləli Məscidi -
![image]()
Topqapı -
![image]()
Pərtəvniyal Validə Sultan Məscidi
İstinadlar
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Fateh Istanbul ilinin ilcesi Quruldugu tarixi yarimada adlanan bolgeni tamamile ehate eden ve bu gun Istanbulun merkezi hesab olunan ilce Ilce cenub qerbden Zeytunburnu simal qerbden Eyyubsultan ilceleri ile simaldan Halic serqden Istanbul bogazi ve cenubdan Mermere denizi ile ehate olunmusdur 1928 ci ilden 2008 ci iledek Eminonu ilcesi ile birlikde Istanbulun tarixi yarimadadaki iki ilcesinden biri olmusdur 2008 ci ilde Eminonu ilcesinin legv edilerek Fateh ilcesine birlesdirilesi ile yeniden butun tarixi yarimadani ozunde birlesdirdi 1562 ha sahesi olan Fateh ilcesi 57 mehelleden ibaretdir Fateh41 00 47 sm e 28 57 13 s u Olke TurkiyeTarixi ve cografiyasiSahesi 17 km Merkezin hundurluyu 24 mSaat qursagi UTC 03 00EhalisiEhalisi 436 539 nef 2018 Digerfatih gov trXeriteni goster gizle Fateh Vikianbarda elaqeli mediafayllarAdi1463 cu ilde Konstantinopolun fethinin onuncu ili munasibetile Fateh Sultan Mehmed oz adini dasiyan bir kulliye insa etdirmisdir Cox kecmeden Fateh kulliyesinin etrafinda muselman mehellesi formalasmaga basladi Kulliyenin adiyla anilmaga baslanan mehelle sonralar boyuyerek ilceye cevrilmisdir Fateh ilcesi simal qerbden Eyyubsultan ilcesi simaldan Halic cenubdan Mermere denizi cenub qerbden ise Zeytunburnu ilceleri ile qonsudur Ilcenin sahesi 1562 ha olub deniz seviyyesinden yuksekliyi texminen 60 metrdir Ekin erazisi yoxdur Tarixi yarimadada yerlesen Istanbulun yeddi tepesi bu ilcenin serhedleri daxilindedir Ilcenin sahil xetti ise 14 km dir EhalisiFatih ilcesinin ehali inkisafi Istanbulun diger ilcelerinden ferqli olmusdur Qedim Eminonu ilcesinde 1960 ci illerde baslayan ehalideki gerileme 1990 ci illerde de qedim Fatih ilcesinden baslayib Bu gun de ilcenin ehalisi azalir Bunun baslica sebebleri inkisaf sahelerinin daralmasi iqtisadi imkanlari inkisaf edenlerin basqa ilcelere kocmesi ve ehemiyyetli bolgelerin menzil sahesi olmaqdan cixib is sahe xarakteri qazanmasidir Il Fateh ilcesi uzre Eminonu ilcesi uzre Umumi1965 344 602 137 849 482 4511970 417 662 136 997 554 6591975 504 127 122 885 627 0121980 474 578 93 324 567 9021985 497 459 93 383 590 8421990 462 464 83 444 545 9082000 403 508 55 635 4591432007 422 941 32 557 455 4982008 gosterici yoxdur gosterici yoxdur 443 9552009 gosterici yoxdur gosterici yoxdur 433 7962010 gosterici yoxdur gosterici yoxdur 431 1472011 gosterici yoxdur gosterici yoxdur 429 3512012 gosterici yoxdur gosterici yoxdur 428 8572013 gosterici yoxdur gosterici yoxdur 425 8752014 gosterici yoxdur gosterici yoxdur 419 2662015 gosterici yoxdur gosterici yoxdur 419 3452016 417 285 417 285Tarixi binalarMermere qazintilari neticesinde 8500 illik bir tarixe malik oldugu anlasilan Istanbul seherinin en qedim yasayis menteqelerinden biri olan Fateh ilcesi tarixi abideler baximindan olduqca zengindir Tarixi yarimada Fateh Roma Imperiyasinin en muhum merkezlerinden biri olma xususiyyetine sahib bir yer olmasinin yaninda 1058 il Bizans 469 il ise Osmanli Imperiyasina paytaxtliq etmisdir Bu xususiyyeti ona bu tarixi yarimadada uc muhum medeniyyete aid cox muhum eserleri bir arada gormeye sebeb olub Tarixi yarimada uzerinde yer alan Roma Bizans ve Osmanli dovrlerinden qalma eserlerle aciq hava muzeyini xatirladan ilcedir Aya Sofya Aya Sofyanin xaricden gorunusu Aya Sofya mebedi Turkiyenin Istanbul seherinde yerlesen evvel provoslav kilsesi daha sonra mescid hal hazirda ise muzey olan mebed Bizans dovrune aid olan Aya Sofya Bizansin qizil esrinin simvoludur 1935 ci ilden indiye qeder muzey kimi fealiyyet gosteren Aya Sofya Bizansa sahidlik edib Osmanli dovrunun mohtesem ve tarixi abidelerinden biri olaraq il boyunca butun olkelerden gelen turistler terefinden ziyaret edilir Zamana meydan oxuyan neheng olcude iqlim sertleri zelezeleler kimi tesirlerle yaranan asinmalarin gunumuzde cox ince ve ehtiyatli halda aparilan berpa isleri ile aradan qaldirilmasina calisilir Topqapi sarayi Topqapi sarayinin panoramik sekli Topqapi sarayi Turkiyenin Istanbul seherinde yerlesen ve 400 il 1465 1856 Osmanli sultanlarinin iqametgahi olmus saray kompleksi Hokmdar iqametgahi kimi saray tenteneli qebullar ve eylence meclislerinin kecirildiyi mekan olmusdur Hazirda muzey kimi fealiyyet gosteren saray Istanbulun esas turist mekanlarindan biridir Sarayda Mehemmed peygemberin ebasi ve qilinci kimi muselmanlar ucun cox deyerli olan muqeddes relikviyalar qorunur 1985 ci ilden Istanbulun tarixi erazisi nin terkibinde UNESCOUmumdunya irsi siyahisina daxil olan saray iv kriteriyasi ile Osmanli dovru saraylarinin en yaxsi numunelerinden biri kimi tesvir edilir Saray kompleksi dord heyet ve coxlu kicik binalardan ibaretdir En aktiv meskunlasma dovrunde 4 000 insanin yasadigi saray uzun sahilboyu erazini ehate edirdi Komplekse mescidler xestexana corekxanalar ve basqa binalar da daxildir Sarayin insasina 1459 cu ilde Konstantinopolu isgal etmis Sultan II Mehmedin emri ile baslanmisdir Sultanlarin evvelki iqametgahindan ferqlendirilmesi ucun saray Yeni Saray adlandirilmisdir Saray XIX esrden etibaren Topqapi adlandirilmaga baslamisdir 1509 cu il zelzelesi ve 1665 ci il yanginindan sonra sarayda esasli berpa isleri aparilmis ve saray genisledilmisdir Sultan Ehmed mescidi Sultan Ehmed mescidinden 2006 ci ilden goruntu Sultan Ehmed mescidi 1609 1616 ci illerde sultan I Ehmedin emrine esasen Istanbuldaki tarixi yarimadada Memar Sedefkar Mehmet Aganin rehberliyi ile insa etdirilib Caminin interiyeri mavi yasil ve ag rengli Iznik cinileriyle bezedildiyi ve yarimqubbelerin boyuk qubbenin ici mavi tonlu qelem isleri ile bezedildiyi ucun Avropalilar mescidi Mavi Cami Blue Mosque adlandirir 1934 cu ilden etibaren Ayasofiya camiden muzeye cevrilir O zamandan etibaren Istanbulun esas mescidi Sultan Ehmed camisidir Sultan Ehmed Mescidi kulliyyesile birlikde Istanbuldaki en boyuk tikinti komplekslerinden biridir Bu kulliyye bir cami medreseler hunkar qesri arasta dukanlar hamam cesme sebiller turbe darus sefa sibyan mektebi imaretxana ve kirayelik otaqlardan teskil olunub Tikintilerin mueyyen qismi gunumuze qeder gelib catmamisdir Mescidler Fateh ilcesinde yerlesen Beyazid Mescidi Beyazid mescid Bali Pasa mescidi Bodrum mescidi Fateh mescidi Fenari Isa mescidi Haseki mescidi Hirka i Serif mescidi Iskenderpasa mescidi Kicik Aya Sofya mescidi Laleli mescidi Mihrimah Sultan mescidi Nuruosmaniyye mescidi Pertevniyal Valide Sultan mescidi Sultan Ehmed mescidi Suleymaniyye mescidi Sahzade mescidi Yavuz Selim mescidi Yeni mescid Zeyrek mescidiQalereyaAya Irini Bozdogan Mescidi Yeni Mescid Alman Bulagi Misir Carsisi Beyazit Qulleso Soyuqcesme kucesi Kariye Muzeyi Suleymaniyye Mescidi Istanbul Liseyi Bab i Eli Yerebatan Sarninci Turk ve Islam eserleri muzeyi Dikilitas Sebetciler Qesri Laleli Mescidi Topqapi Pertevniyal Valide Sultan MescidiIstinadlar