Şəmsi Ruhsar Xatun (osman. شمسى روحار هاتون) (v. ən geci 1613, Konstantinopol) — Osmanlı imperiyasının 12. padşahı və 91. İslam xəlifəsi III Muradın hasəkilərindən biri.
Şəmsi Ruhsar Xatun | |
---|---|
شمسى روحار هاتون | |
Şəxsi məlumatlar | |
Vəfat tarixi | |
Vəfat yeri | |
Fəaliyyəti | qul[d] |
Həyat yoldaşı | III Murad |
Uşağı | Ruqiyə Sultan |
Həyatı
Şəmsi Ruhsar Xatunun əsli haqqında dəqiq məlumat yoxdur. Bəzi mənbələrə görə yunan, bəzilərinə görə isə Qafqaz əsilli zadəgan ailəsinə mənsubdur. Hərəmxana dəftərlərində Hātun binti Abd-ül-Gaffar (yəni, Əbdül Qaffaq qızı) olaraq qeyd olunur. Erkən yaşda hərəmxanaya alınaraq III Murada təqdim olunmuş, ardından onun ən sevimli hasəkilərindən biri olmuşdur. Çox keçmədən yeganə qızı Ruqiyə Sultanı dünyaya gətirmişdir.
Saray ənənələrinə görə, yalnız şahzadə anaları hasəki hesab olunurdu. Bu səbəbdən tarixi mənbələrdə və saray dəftərlərində Şəmsi Ruhsar Sultan yox, Xatun rütbəsilə anılır.
1595-ci ildə III Muradın vəfatı, ardından onun Safiyə Sultandan doğulan digər oğlu III Mehmedin taxta çıxması ilə mərhum padşahın bütün hərəmxanası Köhnə Saraya köçürülmüş, ancaq Şəmsi Ruhsar Xatun və qızı sarayda qalmışdır. Bunun səbəbi kimi onun hasəki sultan olmaması və dövlət işləri ilə maraqlanmaması olaraq göstərilir. Bu illərdə xeyriyyə işləri ilə məşğul olan Şəmsi Ruhsar Xatunun Mədinə şəhərindəki Quran oxuyucularına vəqf etdiyi bir külliyyəsinin olduğu bilinir.
Şəmsi Ruhsar Xatun haqqındakı son məlumat isə 1613-cü ildəki ölümü ilə bağlıdır.
"…Merhum Hazret-i Murad Han tabe serahu evlâd-ı emcadından Rukiye Sultan Hazretlarinin valide-î macideleri olub bundan akdem takdir-î rabbanî birle veda-î âlem-î fânî eden merhum ve mebrure sahibetü'l-hayrat ve'l hasenet ve rağibatü's-sadaqat ve'l-meberrat Şemsiruhsar Hatun ibn Abdülgaffar nam müteveffiyenin…"
İstinadlar
- M. Çağatay Uluçay (2011). Padişahların kadınları ve kızları. Ötüken. ISBN 978-9-754-37840–5. p.74
- Sakaoğlu, 2008, p. 213
- . 2012-06-28 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-11-03.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Semsi Ruhsar Xatun osman شمسى روحار هاتون v en geci 1613 Konstantinopol Osmanli imperiyasinin 12 padsahi ve 91 Islam xelifesi III Muradin hasekilerinden biri Semsi Ruhsar Xatunشمسى روحار هاتونSexsi melumatlarVefat tarixi 1613Vefat yeri Konstantinopol Osmanli imperiyasiFealiyyeti qul d Heyat yoldasi III MuradUsagi Ruqiye SultanHeyatiSemsi Ruhsar Xatunun esli haqqinda deqiq melumat yoxdur Bezi menbelere gore yunan bezilerine gore ise Qafqaz esilli zadegan ailesine mensubdur Heremxana defterlerinde Hatun binti Abd ul Gaffar yeni Ebdul Qaffaq qizi olaraq qeyd olunur Erken yasda heremxanaya alinaraq III Murada teqdim olunmus ardindan onun en sevimli hasekilerinden biri olmusdur Cox kecmeden yegane qizi Ruqiye Sultani dunyaya getirmisdir Saray enenelerine gore yalniz sahzade analari haseki hesab olunurdu Bu sebebden tarixi menbelerde ve saray defterlerinde Semsi Ruhsar Sultan yox Xatun rutbesile anilir 1595 ci ilde III Muradin vefati ardindan onun Safiye Sultandan dogulan diger oglu III Mehmedin taxta cixmasi ile merhum padsahin butun heremxanasi Kohne Saraya kocurulmus ancaq Semsi Ruhsar Xatun ve qizi sarayda qalmisdir Bunun sebebi kimi onun haseki sultan olmamasi ve dovlet isleri ile maraqlanmamasi olaraq gosterilir Bu illerde xeyriyye isleri ile mesgul olan Semsi Ruhsar Xatunun Medine seherindeki Quran oxuyucularina veqf etdiyi bir kulliyyesinin oldugu bilinir Semsi Ruhsar Xatun haqqindaki son melumat ise 1613 cu ildeki olumu ile baglidir Merhum Hazret i Murad Han tabe serahu evlad i emcadindan Rukiye Sultan Hazretlarinin valide i macideleri olub bundan akdem takdir i rabbani birle veda i alem i fani eden merhum ve mebrure sahibetu l hayrat ve l hasenet ve ragibatu s sadaqat ve l meberrat Semsiruhsar Hatun ibn Abdulgaffar nam muteveffiyenin IstinadlarM Cagatay Ulucay 2011 Padisahlarin kadinlari ve kizlari Otuken ISBN 978 9 754 37840 5 p 74 Sakaoglu 2008 p 213 2012 06 28 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2017 11 03