Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Tirimüjgan Sultan (Osmanlı türkcəsi: موغان سلطان) (d. 16 avqust 1822 - ö. 3 oktyabr 1853) — 31-ci Osmanlı sultanı Əbdülməcidin xanımlarından biri və 34-cü Osmanlı sultanı II Əbdülhəmidin anası.
| Tirimüjgan Sultan | |
|---|---|
| موغان سلطان | |
| Əvvəlki | Şevkəfza Sultan |
| Sonrakı | Rəhimə Pərəstu Sultan |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Şimali Qafqaz, Rusiya imperiyası |
| Vəfat tarixi | (31 yaşında) |
| Vəfat səbəbi | vərəm |
| Dəfn yeri | |
| Atası | Bəyxan bəy |
| Anası | Almas xanım |
| Həyat yoldaşı | Əbdülməcid |
| Uşaqları | Naimə Sultan II Əbdülhəmid Mehmed Abid Əfəndi |
| Ailəsi | Osmanlı xanədanı |
| Dini | Sünni (İslam) |
Həyatı
Tirimüjgan Sultan 1822-ci ildə Şimali Qafqazda Beyxan bəy və Almas xanımın qızı olaraq dünyaya gəlmişdir. Ailəsi əslən çərkəz olub, Şapsuqlar ailəsinə mənsubdu. Ancaq oğlu Sultan Əbdülhəmidin səltənətində anasının erməni əsilli olması barədə şayələr də yayılmışdı. Saraya necə alındığı bilinməsə də, sarayda mükəmməl tərbiyə almış və adı dəyişdirilək Tirimüjgan qoyulmuşdur.
Sultan Əbdülhəmidin qızı Ayşə Sultanın öz xatiratında yazdığına görə, nənəsinin uzun incə belli, yaşıl gözləri və tünd sarı rəngli uzun saçları vardı. Yenə Ayşə Sultanın xatiratında qeyd olunur ki, bir gün Sultan Əbdülhəmid saraydakı bir qrup xidmətçi qıza baxaraq "Bunlar da çərkəz əsillidir, bizim validəmiz kimi" demişdir.
Tirimüjgan Sultan Sultan Əbdülməcidlə taxta çıxdığı 1839-cu ildə Bəylərbəyi sarayında evləndi. Bu evlilikdən 1 qızı və 2 oğlu dünyaya gəlsə də, övladlarından ikisi uşaq yaşlarında vəfat etmişdi. İlk övladı olan Naimə Sultan 2 yaşı olanda çiçək xəstəliyindən, kiçik övladı Mehmed Abid Əfəndi isə 1 aylıq ikən bilinməyən səbəblə vəfat etmişdi. Həyatda qalan yeganə övladı Əbdülhəmid Əfəndi isə gələcəkdə taxta çıxmışdır.
Uzun müddət vərəmdən əziyyət çəkdikdən sonra Tirimüjgan Sultan 34 yaşında müalicə aldığı vəfat etdi. Həyatda qalan yeganə övladı Əbdülhəmid Əfəndi Sultan Əbdülməcidin digər xanımı Rahimə Piristü Sultanın himayəsinə verildi. Tirimüjgan Sultanın vəfatından 23 il sonra oğlu taxta çıxmış, onu böyüdən mənəvi anası Rahimə Sultan isə validə sultan ünvanı almışdır.
Vəfat edən Tirimüjgan Sultan Validə Turhan Sultan türbəsinə dəfn olundu. Gələcəkdə isə oğlu Sultan Əbdülhəmid 1887-ci ildə anasının xatirəsinə Rodosda məscid inşa etdirdi.
Həmçinin baxın
Mənbə
- Açba, Harun (2007). "Bölüm 2: Sultan I. Abdülhamid Han Ailesi". Kadınefendiler: Son Dönem Osmanlı Padişah Eşleri (in Turkish) (1 ed.). Istanbul: Prolil Yayıncılık. p. 32
- Freely, John – Inside the Seraglio, Chapter 15: On the Shores of the Bosphorus, published 1999, Istanbul)
- John Freely (1 July 2001). Inside the Seraglio: private lives of the sultans in Istanbul
- Yavuz Bahadıroğlu, Resimli Osmanlı Tarihi, Nesil Yayınları (Ottoman History with Illustrations, Nesil Publications), 15th Ed., 2009, p. 505,
İstinadlar
- Açba, Harun. Kadın efendiler: 1839-1924 2021-08-24 at the Wayback Machine. — Profil, 2007. — С. 212. — 221 p. —
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Tirimujgan Sultan Osmanli turkcesi موغان سلطان d 16 avqust 1822 o 3 oktyabr 1853 31 ci Osmanli sultani Ebdulmecidin xanimlarindan biri ve 34 cu Osmanli sultani II Ebdulhemidin anasi Tirimujgan Sultanموغان سلطانValide SultanEvvelkiSevkefza SultanSonrakiRehime Perestu SultanSexsi melumatlarDogum tarixi 16 avqust 1822Dogum yeri Simali Qafqaz Rusiya imperiyasiVefat tarixi 3 oktyabr 1853 31 yasinda Vefat sebebi veremDefn yeri Yeni MescidAtasi Beyxan beyAnasi Almas xanimHeyat yoldasi EbdulmecidUsaqlari Naime Sultan II Ebdulhemid Mehmed Abid EfendiAilesi Osmanli xanedaniDini Sunni Islam HeyatiTirimujgan Sultan 1822 ci ilde Simali Qafqazda Beyxan bey ve Almas xanimin qizi olaraq dunyaya gelmisdir Ailesi eslen cerkez olub Sapsuqlar ailesine mensubdu Ancaq oglu Sultan Ebdulhemidin seltenetinde anasinin ermeni esilli olmasi barede sayeler de yayilmisdi Saraya nece alindigi bilinmese de sarayda mukemmel terbiye almis ve adi deyisdirilek Tirimujgan qoyulmusdur Tirimujgan Sultanin Beylerbeyi sarayindaki yataq otagi Sultan Ebdulhemidin qizi Ayse Sultanin oz xatiratinda yazdigina gore nenesinin uzun ince belli yasil gozleri ve tund sari rengli uzun saclari vardi Yene Ayse Sultanin xatiratinda qeyd olunur ki bir gun Sultan Ebdulhemid saraydaki bir qrup xidmetci qiza baxaraq Bunlar da cerkez esillidir bizim validemiz kimi demisdir Tirimujgan Sultan Sultan Ebdulmecidle taxta cixdigi 1839 cu ilde Beylerbeyi sarayinda evlendi Bu evlilikden 1 qizi ve 2 oglu dunyaya gelse de ovladlarindan ikisi usaq yaslarinda vefat etmisdi Ilk ovladi olan Naime Sultan 2 yasi olanda cicek xesteliyinden kicik ovladi Mehmed Abid Efendi ise 1 ayliq iken bilinmeyen sebeble vefat etmisdi Heyatda qalan yegane ovladi Ebdulhemid Efendi ise gelecekde taxta cixmisdir Uzun muddet veremden eziyyet cekdikden sonra Tirimujgan Sultan 34 yasinda mualice aldigi vefat etdi Heyatda qalan yegane ovladi Ebdulhemid Efendi Sultan Ebdulmecidin diger xanimi Rahime Piristu Sultanin himayesine verildi Tirimujgan Sultanin vefatindan 23 il sonra oglu taxta cixmis onu boyuden menevi anasi Rahime Sultan ise valide sultan unvani almisdir Vefat eden Tirimujgan Sultan Valide Turhan Sultan turbesine defn olundu Gelecekde ise oglu Sultan Ebdulhemid 1887 ci ilde anasinin xatiresine Rodosda mescid insa etdirdi Hemcinin baxinEbdulmecid II Ebdulhemid Valide Turhan Sultan turbesiMenbeAcba Harun 2007 Bolum 2 Sultan I Abdulhamid Han Ailesi Kadinefendiler Son Donem Osmanli Padisah Esleri in Turkish 1 ed Istanbul Prolil Yayincilik p 32 Freely John Inside the Seraglio Chapter 15 On the Shores of the Bosphorus published 1999 Istanbul John Freely 1 July 2001 Inside the Seraglio private lives of the sultans in Istanbul Yavuz Bahadiroglu Resimli Osmanli Tarihi Nesil Yayinlari Ottoman History with Illustrations Nesil Publications 15th Ed 2009 p 505 ISBN 978 975 269 299 2IstinadlarAcba Harun Kadin efendiler 1839 1924 2021 08 24 at the Wayback Machine Profil 2007 S 212 221 p ISBN 978 9 759 96109 1