Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Şövqəfza Sultan (Osmanlı türkcəsi: شوقافزا سلطان) (d. 12 dekabr 1820 — ö. 17 sentyabr 1889) — 31-ci Osmanlı sultanı Əbdülməcidin xanımlarından biri və 33-cü Osmanlı sultanı V Muradın anası.
| Şövqəfza Sultan | |
|---|---|
| شوقافزا سلطان | |
 | |
| 30 may 1876 – 31 avqust 1876 | |
| Əvvəlki | Pərtəvniyal Sultan |
| Sonrakı | Rəhimə Pərəstu Sultan |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Poti, Şimali Qafqaz, Rusiya imperiyası |
| Vəfat tarixi | (68 yaşında) |
| Vəfat yeri | Çırağan sarayı |
| Dəfn yeri | Validə Turhan Sultan türbəsi, Yeni Məscid |
| Fəaliyyəti | Validə Sultan |
| Atası | Mehmed bəy Zaurum |
| Anası | Cəmilə xanım |
| Həyat yoldaşı | Əbdülməcid |
| Uşaqları | V Murad Aliyə Sultan |
| Ailəsi | Osmanlı xanədanı |
| Dini | Sünni, İslam |
Həyatı
Şövqəfza Sultan 1820-ci ildə, o illərdə Rusiya imperiyasına aid olan Poti şəhərində dünyaya gəlmişdir. Atası Mehmed bəy Zaurum, anası isə ubix əsilli Cəmilə xanımdır. Ailənin ondan başqa Fatma Laleru adlı bir qızı daha vardı. Ailə bölgədə baş verən siyasi hadisələr səbəbilə İstanbula köç etmiş, hər iki qızını da Sultan Mahmudun sarayına təslim etmişdir. Sarayda Sultan Mahmudun xanımlarından Nurtab Sultanın himayəsinə verilən bacılar mükəmməl saray təhsili aldılar.
14 yaşı olanda yeni taxta çıxmış Sultan Əbdülməcidin hərəminə alındı və 1 avqust 1839-cu ildə Topqapı sarayında cütlük evləndi. Bu evlilikdən 2 övladı dünyaya gəldi. Böyük övladı gələcəkdə taxta çıxan Murad Əfəndi, kiçik övladı isə 3 yaşında vəfat edən Aliyə Sultan idi. Hərəmdə ən yaxın rəfiqəsi isə Sultan Əbdülməcidin övladı olmayan xanımı Sərvətsəza xanım idi. Validə Bəzmialəm Sultanın vəfatından sonra hərəmin idarəsinə gətirilən Sərvətsəza xanım Murad Əfəndinin taxta çıxması üçün Şövqəfza Sultanla vəliəhd Əbdüləziz Əfəndi və anası Pərtəvniyal Sultana qarşı birləşdilər.
Bütün səylərinə baxmayaraq Sultan Əbdülməcidin vəfatından sonra taxta qardaşı Sultan Əbdüləziz çıxdı. Sultan Əbdüləziz səltənətində də müxalif qüvvələrə dəstək verən bu xanımların səyləri nəticəsində 1876-cı ilin mayında Sultan Əbdüləziz taxtdan endirildi. Elə həmin gecə Şövqəfza Sultan, ögey qızı Fatma Sultanın əri Nuri Paşayla birlikdə Dolmabağça sarayına girərək sabiq sultanın bütün sərvətinə əl qoydu və hərəmini saraydan qovdu. Ancaq oğlunun əqli zəifliyi baş verən hadisələrin ardından daha da ağırlaşmış, 3 aylıq səltənətin ardından V Murad taxtdan endirilmişdi.
Oğlu və oğlunun hərəmiylə birlikdə qalan ömrünü Çırağan sarayında keçirən Şövqəfza Sultan yenə də iqtidar mübarizəsindən əl çəkmədi. Oğlunu Çırağan sarayından qaçıraraq yenidən taxta çıxarmağı planlayan Çırağan hadisəsinin ortaqlarından biri idi. Buna baxmayaraq bu plan baş tutmamışdı. Araya müxtəlif adamlar salaraq Sultan Əbdülhəmiddən oğlunu azad etməsini istəsə də, alınmadı. Hətta deyilənlərə görə, V Muradın güclü tərəfdarlarından olan Sərvətsəza xanım Ramazan ayında bir gecə Sultan Əbdülhəmidi ziyarət edərək taxtı Murad Əfəndiyə geri qaytarmasını istəmiş, bundan qəzəblənən Sultan Əbdülhəmid Sərvətsəza xanımı Bəyoğlundakı sarayında zəhərləyərək öldürmüşdür.
1881-ci ildə qurulan Ulduz məhkəməsində Sultan Əbdüləzizin qətlində şəxsən itirak etdiyi dəqiqləşsə də, sabiq validə sultan olması səbəbilə məhkəmə prosesindən uzaq tutuldu. 1889-cu ildə boynunda çıxan şiş səbəbilə səhhəti pisləşdi. 3 aylıq xəstəliyin ardından 17 sentyabr 1889-cu ildə Çırağan sarayında vəfat etdi. Cənazəsi Yeni Məsciddəki Validə Turhan Sultan türbəsinə dəfn edildi.
Övladları
- Murad Əfəndi
- Aliyə Sultan (d. 20 oktyabr 1842 — ö. 10 iyul 1845)
Mənbə
- Necdet Sakaoğlu, Bu Mülkün Kadın Sultanları, 4. Baskı, Sayfa: 421
- M. Çağatay Uluçay — Padişahların Kadınları ve Kızları, p. 141
- Açba, Harun (2007). "Bölüm 2: Sultan I. Abdülhamid Han Ailesi". Kadınefendiler: Son Dönem Osmanlı Padişah Eşleri (in Turkish) (1 ed.). Istanbul: Prolil Yayıncılık. p. 28
İstinadlar
- Açba, Harun. Kadın efendiler: 1839–1924 2021-08-24 at the Wayback Machine. — Profil, 2007. — С. 212. — 221 p. —
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sovqefza Sultan Osmanli turkcesi شوق افزا سلطان d 12 dekabr 1820 o 17 sentyabr 1889 31 ci Osmanli sultani Ebdulmecidin xanimlarindan biri ve 33 cu Osmanli sultani V Muradin anasi Sovqefza Sultanشوق افزا سلطانValide sultan30 may 1876 31 avqust 1876EvvelkiPertevniyal SultanSonrakiRehime Perestu SultanSexsi melumatlarDogum tarixi 12 dekabr 1820Dogum yeri Poti Simali Qafqaz Rusiya imperiyasiVefat tarixi 17 sentyabr 1889 68 yasinda Vefat yeri Ciragan sarayiDefn yeri Valide Turhan Sultan turbesi Yeni MescidFealiyyeti Valide SultanAtasi Mehmed bey ZaurumAnasi Cemile xanimHeyat yoldasi EbdulmecidUsaqlari V Murad Aliye SultanAilesi Osmanli xanedaniDini Sunni IslamHeyatiSovqefza Sultan 1820 ci ilde o illerde Rusiya imperiyasina aid olan Poti seherinde dunyaya gelmisdir Atasi Mehmed bey Zaurum anasi ise ubix esilli Cemile xanimdir Ailenin ondan basqa Fatma Laleru adli bir qizi daha vardi Aile bolgede bas veren siyasi hadiseler sebebile Istanbula koc etmis her iki qizini da Sultan Mahmudun sarayina teslim etmisdir Sarayda Sultan Mahmudun xanimlarindan Nurtab Sultanin himayesine verilen bacilar mukemmel saray tehsili aldilar 14 yasi olanda yeni taxta cixmis Sultan Ebdulmecidin heremine alindi ve 1 avqust 1839 cu ilde Topqapi sarayinda cutluk evlendi Bu evlilikden 2 ovladi dunyaya geldi Boyuk ovladi gelecekde taxta cixan Murad Efendi kicik ovladi ise 3 yasinda vefat eden Aliye Sultan idi Heremde en yaxin refiqesi ise Sultan Ebdulmecidin ovladi olmayan xanimi Servetseza xanim idi Valide Bezmialem Sultanin vefatindan sonra heremin idaresine getirilen Servetseza xanim Murad Efendinin taxta cixmasi ucun Sovqefza Sultanla veliehd Ebduleziz Efendi ve anasi Pertevniyal Sultana qarsi birlesdiler Butun seylerine baxmayaraq Sultan Ebdulmecidin vefatindan sonra taxta qardasi Sultan Ebduleziz cixdi Sultan Ebduleziz seltenetinde de muxalif quvvelere destek veren bu xanimlarin seyleri neticesinde 1876 ci ilin mayinda Sultan Ebduleziz taxtdan endirildi Ele hemin gece Sovqefza Sultan ogey qizi Fatma Sultanin eri Nuri Pasayla birlikde Dolmabagca sarayina girerek sabiq sultanin butun servetine el qoydu ve heremini saraydan qovdu Ancaq oglunun eqli zeifliyi bas veren hadiselerin ardindan daha da agirlasmis 3 ayliq seltenetin ardindan V Murad taxtdan endirilmisdi Oglu ve oglunun heremiyle birlikde qalan omrunu Ciragan sarayinda keciren Sovqefza Sultan yene de iqtidar mubarizesinden el cekmedi Oglunu Ciragan sarayindan qaciraraq yeniden taxta cixarmagi planlayan Ciragan hadisesinin ortaqlarindan biri idi Buna baxmayaraq bu plan bas tutmamisdi Araya muxtelif adamlar salaraq Sultan Ebdulhemidden oglunu azad etmesini istese de alinmadi Hetta deyilenlere gore V Muradin guclu terefdarlarindan olan Servetseza xanim Ramazan ayinda bir gece Sultan Ebdulhemidi ziyaret ederek taxti Murad Efendiye geri qaytarmasini istemis bundan qezeblenen Sultan Ebdulhemid Servetseza xanimi Beyoglundaki sarayinda zeherleyerek oldurmusdur 1881 ci ilde qurulan Ulduz mehkemesinde Sultan Ebdulezizin qetlinde sexsen itirak etdiyi deqiqlesse de sabiq valide sultan olmasi sebebile mehkeme prosesinden uzaq tutuldu 1889 cu ilde boynunda cixan sis sebebile sehheti pislesdi 3 ayliq xesteliyin ardindan 17 sentyabr 1889 cu ilde Ciragan sarayinda vefat etdi Cenazesi Yeni Mesciddeki Valide Turhan Sultan turbesine defn edildi OvladlariMurad Efendi Aliye Sultan d 20 oktyabr 1842 o 10 iyul 1845 MenbeNecdet Sakaoglu Bu Mulkun Kadin Sultanlari 4 Baski Sayfa 421 M Cagatay Ulucay Padisahlarin Kadinlari ve Kizlari p 141 Acba Harun 2007 Bolum 2 Sultan I Abdulhamid Han Ailesi Kadinefendiler Son Donem Osmanli Padisah Esleri in Turkish 1 ed Istanbul Prolil Yayincilik p 28IstinadlarAcba Harun Kadin efendiler 1839 1924 2021 08 24 at the Wayback Machine Profil 2007 S 212 221 p ISBN 978 9 759 96109 1