Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Xədicə Müəzzəz Sultan (v. 12 sentyabr 1687, Konstantinopol, Osmanlı imperiyası) — 18-ci Osmanlı sultanı Sultan İbrahimin xanımı və II Əhmədin anası. Oğlunun səltənətini görə bilmədiyi üçün Validə sultan ola bilməmişdir.
| Xədicə Müəzzəz Sultan | |
|---|---|
| osman. خدیجہ معزز سلطان | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Vəfat tarixi | 12 sentyabr 1687 |
| Vəfat yeri | |
| Fəaliyyəti | qul[d] |
| Uşaqları | |
| Ailəsi | Osmanlı xanədanı |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Həyatının ilk illəri və saraya necə alındığı bilinməsə də, Sultan İbrahimin taxta çıxdığı ilk günlərdə hərəminə alındığı ehtimal olunur. 1642-ci ilin yanvarında ilk övladı Ümmügülsüm Sultanı, 25 fevral 1643-cü ildə isə oğlu Şahzadə Əhmədin dünyaya gəlməsiylə Sultan İbrahimin üçüncü hasəkisi oldu. Bu dövrdə 1000 axca günlük məvacib alan Müəzzəz Sultan, bir çox tarixi mənbədə Sultan İbrahimin hərəmindəki ən gözəl qadın olduğu qeyd olunur.
8 avqust 1648-ci ildə Sultan İbrahimin taxtdan endirilərək öldürülməsinin ardından onun Turhan Sultandan doğulan oğlu IV Mehmed taxta çıxarıldı. Ancaq yeni sultan hələ 7 yaşında idi və Validə sultan olan Turhan Sultan taxt naibəsi olmaq üçün çox təcrübəsiz idi. Bu səbəblə dövlət adamları və saray əyanları yeni sultanın nənəsi Mahpeykər Kösəm Sultanın taxt naibəliyinə gətirilməsini istədilər. "Valide-yi kəbir" ünvanıyla hakimiyyəti yenidən ələ alan Mahpeykər Kösəm Sultanın istəyilə, Sultan İbrahimin bütün hərəmi Köhnə saraya göndərilsə də, Şahzadə Süleymanın anası Dilaşub Sultan və Şahzadə Əhmədin anası Müəzzəz Sultan Topqapı sarayında övladlarıyla birlikdə qaldılar.
Qaynanasının naibəliyi dönəmində Topqapıda nisbətən rahat həyat yaşayan Müəzzəz Sultan, sarayda cərəyan edən Kösəm-Turhan sürtüşməsində qaynanasını dəstəklədi. Ancaq Mahpeykər Kösəm Sultanın yaşadığı hərəm dairəsində boğularaq qətlə yetirilməsinin ardından (2 sentyabr 1651) Validə Turhan Sultanın istəyilə Şahzadə Süleyman və Şahzadə Əhməd sarayın Şimşirlik bölümünə həbs olundular. Anaları Dilaşub Sultan və Müəzzəz Sultan isə Köhnə saraya sürgün edildilər. 36 il boyunca Köhnə sarayda sürgün həyatı yaşayan Müəzzəz Sultan bu dövrdə oğlunu yalnız ildə iki dəfə - Ramazan və Qurban bayramları ərəfəsində görə bildi.
1687-ci ilin sentyabrında Bəyazid meydanında çıxan yanğın yaxınlıqdakı Köhnə saraya sıçramış, 5 saat boyunca davam edən yanğın nəticəsində bir çox saray mənsubu xidmətçilər tərəfindən xilas edildi. Bu yanğın nəticəsində ağır yaralanan Müəzzəz Sultan ertəsi gün - 12 sentyabr 1687-ci ildə vəfat etdi. Cənazəsi Üsküdar sarayına aparılaraq sarayın həyətinə dəfn olundu. Hal-hazırda məzar yeri məlum deyil. Bəzi mənbələrdə cənazəsinin Sultan Süleyman türbəsinə dəfn olunduğu qeyd edilsə də, bu məlumat yanlışdır.
Ölümünün ardından bütün əmlakı saray xəzinəsinə müsadirə edilən Müəzzəz Sultanın ziynət əşyaları isə bir neçə ay sonra taxta çıxan Sultan Süleyman tərəfindən xanımları Bəhzad, Süğlün və Şahsüvar xanımlara hədiyyə edildi. Ölümündən 4 il sonra taxta çıxan oğlu Sultan Əhməd isə ilk iş olaraq vaxtilə anasına məxsus olan bu ziynət əşyalarını yenidən müsadirə edərək saray xəzinəsinə müsadirə etdirmişdir.
Mənbə
- Thys-Şenocak, Lucienne (2006). Ottoman Women Builders: The Architectural Patronage of Hadice Turhan Sultan. Ashgate. p. 89.
- Akalin, Esin (October 11, 2016). Staging the Ottoman Turk: British Drama, 1656Ð1792. Columbia University Press. p. 225.
- Sakaoğlu, Necdet (2008). Bu Mülkün Kadın Sultanları: Vâlide Sultanlar, Hâtunlar, Hasekiler, Kandınefendiler, Sultanefendiler. Oğlak Yayıncılık.
İstinadlar
- Uluçay, M. Çağatay (2011). Padişahların kadınları ve kızları. Ötüken.
- Peirce, Leslie (1993). The Imperial Harem: Women and Sovereignty in the Ottoman Empire. Oxford University Press. p. 108.
- Süleymaniye Kanuni Sultan Süleyman Türbesi 2023-08-05 at the Wayback Machine - Turan Akıncı
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Xedice Muezzez Sultan v 12 sentyabr 1687 Konstantinopol Osmanli imperiyasi 18 ci Osmanli sultani Sultan Ibrahimin xanimi ve II Ehmedin anasi Oglunun seltenetini gore bilmediyi ucun Valide sultan ola bilmemisdir Xedice Muezzez Sultanosman خدیجہ معزز سلطانSexsi melumatlarVefat tarixi 12 sentyabr 1687 1687 09 12 Vefat yeri Konstantinopol Osmanli imperiyasiFealiyyeti qul d Usaqlari II Ehmed Ummugulsum Sultan Sultan Ibrahimin qizi Ailesi Osmanli xanedani Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiHeyatinin ilk illeri ve saraya nece alindigi bilinmese de Sultan Ibrahimin taxta cixdigi ilk gunlerde heremine alindigi ehtimal olunur 1642 ci ilin yanvarinda ilk ovladi Ummugulsum Sultani 25 fevral 1643 cu ilde ise oglu Sahzade Ehmedin dunyaya gelmesiyle Sultan Ibrahimin ucuncu hasekisi oldu Bu dovrde 1000 axca gunluk mevacib alan Muezzez Sultan bir cox tarixi menbede Sultan Ibrahimin heremindeki en gozel qadin oldugu qeyd olunur 8 avqust 1648 ci ilde Sultan Ibrahimin taxtdan endirilerek oldurulmesinin ardindan onun Turhan Sultandan dogulan oglu IV Mehmed taxta cixarildi Ancaq yeni sultan hele 7 yasinda idi ve Valide sultan olan Turhan Sultan taxt naibesi olmaq ucun cox tecrubesiz idi Bu sebeble dovlet adamlari ve saray eyanlari yeni sultanin nenesi Mahpeyker Kosem Sultanin taxt naibeliyine getirilmesini istediler Valide yi kebir unvaniyla hakimiyyeti yeniden ele alan Mahpeyker Kosem Sultanin isteyile Sultan Ibrahimin butun heremi Kohne saraya gonderilse de Sahzade Suleymanin anasi Dilasub Sultan ve Sahzade Ehmedin anasi Muezzez Sultan Topqapi sarayinda ovladlariyla birlikde qaldilar Qaynanasinin naibeliyi doneminde Topqapida nisbeten rahat heyat yasayan Muezzez Sultan sarayda cereyan eden Kosem Turhan surtusmesinde qaynanasini destekledi Ancaq Mahpeyker Kosem Sultanin yasadigi herem dairesinde bogularaq qetle yetirilmesinin ardindan 2 sentyabr 1651 Valide Turhan Sultanin isteyile Sahzade Suleyman ve Sahzade Ehmed sarayin Simsirlik bolumune hebs olundular Analari Dilasub Sultan ve Muezzez Sultan ise Kohne saraya surgun edildiler 36 il boyunca Kohne sarayda surgun heyati yasayan Muezzez Sultan bu dovrde oglunu yalniz ilde iki defe Ramazan ve Qurban bayramlari erefesinde gore bildi 1687 ci ilin sentyabrinda Beyazid meydaninda cixan yangin yaxinliqdaki Kohne saraya sicramis 5 saat boyunca davam eden yangin neticesinde bir cox saray mensubu xidmetciler terefinden xilas edildi Bu yangin neticesinde agir yaralanan Muezzez Sultan ertesi gun 12 sentyabr 1687 ci ilde vefat etdi Cenazesi Uskudar sarayina aparilaraq sarayin heyetine defn olundu Hal hazirda mezar yeri melum deyil Bezi menbelerde cenazesinin Sultan Suleyman turbesine defn olundugu qeyd edilse de bu melumat yanlisdir Olumunun ardindan butun emlaki saray xezinesine musadire edilen Muezzez Sultanin ziynet esyalari ise bir nece ay sonra taxta cixan Sultan Suleyman terefinden xanimlari Behzad Suglun ve Sahsuvar xanimlara hediyye edildi Olumunden 4 il sonra taxta cixan oglu Sultan Ehmed ise ilk is olaraq vaxtile anasina mexsus olan bu ziynet esyalarini yeniden musadire ederek saray xezinesine musadire etdirmisdir MenbeThys Senocak Lucienne 2006 Ottoman Women Builders The Architectural Patronage of Hadice Turhan Sultan Ashgate p 89 ISBN 978 0 754 63310 5 Akalin Esin October 11 2016 Staging the Ottoman Turk British Drama 1656D1792 Columbia University Press p 225 ISBN 978 3 838 26919 1 Sakaoglu Necdet 2008 Bu Mulkun Kadin Sultanlari Valide Sultanlar Hatunlar Hasekiler Kandinefendiler Sultanefendiler Oglak Yayincilik ISBN 978 6 051 71079 2IstinadlarUlucay M Cagatay 2011 Padisahlarin kadinlari ve kizlari Otuken ISBN 978 9 754 37840 5 Peirce Leslie 1993 The Imperial Harem Women and Sovereignty in the Ottoman Empire Oxford University Press p 108 ISBN 0 19 508677 5 Suleymaniye Kanuni Sultan Suleyman Turbesi 2023 08 05 at the Wayback Machine Turan AkinciHemcinin baxValide sultanlar