Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Nazpərvər Xatun (1556, Valaxiya knyazlığı – 1595, Köhnə Saray, Konstantinopol, Osmanlı imperiyası) — 12-ci Osmanlı sultanı III Muradın xanımlarından biri.
| Nazpərvər Xatun | |
|---|---|
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 1556 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 1595 |
| Vəfat yeri | |
| Fəaliyyəti | qul[d] |
| Uşaqları | Şahzadə Mahmud Şahzadə Yusif Fəthiyə Sultan Şahzadə Əbdürrəhman |
Həyatı
Əslən rumın olan Nazpərvər Xatun 1556-cı ildə dünyaya gəldi. Atası Valaxiya knyazı V Mirka olub, əsl adı Dobra olaraq qeyd olunur. Atasının 1559-cu ildə ölümünün ardından uşaq yaşdakı qardaşı Valaxiya knyazı, anası isə onun naibəsi elan olundu. Buna baxmayaraq mərkəzi hakimiyyətə tabe olmaq istəməyən yerli boyarlarla qanlı mübarizənin ardından anası bütün övladlarını da alaraq 1570-ci ildə İstanbula qaçdı. Burada Osmanlı sultanı II Səlimə sığınan ailəsinin istəyilə 14 yaşlı Dobra Topqapı sarayındakı hərəmə alındı.
O əsnada Manisa sancaqbəyi olan oğlu Şahzadə Muradın hasəkisi Safiyə Sultana olan bağlılığından şikayətlənən və bu səbəblə, durmadan oğluna cariyələr təqdim edən Nurbanu Sultan tərəfindən himayə altına alınan Dobra dərhal təlim-tərbiyə edildi. İslam dinini qəbul edərək adı Nazpərvər olaraq dəyişdirildi. Ardından Nurbanu Sultanın istəyilə Manisa sarayına göndərildi. Nazpərvər Xatun ilk övladı olan Şahzadə Mahmudu 1572-ci ildə məhz Manisa sarayında dünyaya gətirdi.
13 dekabr 1574-cü ildə Sultan Səlimin vəfatının ardından böyük oğlu Şahzadə Murad taxta çıxmış, bir müddət sonra isə Manisa sarayındakı hərəmi İstanbula, Topqapı sarayına gətirilmişdir. Beləliklə, Nazpərvər Xatun da bu əsnada Topqapı sarayına gələnlər arasında idi. Qaynanası olan Validə Nurbanu Sultanla münasibətləri olduqca yaxşı olan Nazpərvər Xatun 1577-ci ildə Şahzadə Yusifi, 1579-cu ildə Fəthiyə Sultanı, 1585-ci ildə isə Şahzadə Əbdürrəhmanı dünyaya gətirdi. 1586-cı ildə öz adını daşıyan və günümüzə sadəcə bir qismi gəlib çatmış Nazpərvər Xatun məscidini inşa etdirdi.
15 yanvar 1595-ci ildə Sultan Muradın vəfatının ardından onun Safiyə Sultandan doğulan oğlu III Mehmed taxta çıxarıldı. Manisadan yola çıxan Sultan Mehmedin Topqapıya gəldiyi 27 yanvar günü Topqapı sarayında yaşayan 19 qardaşı boğularaq edam edildi. Bunların arasında isə Nazpərvər Xatunun oğulları Yusif və Əbdürrəhman da var idi. Bəzi mənbələrdə, Nazpərvər Xatunun o gecə övladlarıyla birlikdə saraydan qaçmağa cəhd etdiyi, ancaq ələ keçirilərək yenidən saraya gətirildiyi qeyd olunur. Oğullarının edamından sonra qızıyla birlikdə Köhnə saraya sürgün olunan Nazpərvər Xatun çox keçmədən burada vəfat etdi. Bəzi mənbələrdə, övladlarını saraydan qaçırmaq istədiyi üçün cəza olaraq Sultan Mehmed tərəfindən edam olunduğu da qeyd olunur.
Övladları
- Şahzadə Murad (d. 1568 - ö. 1580) — Sultan Səlim türbəsinə dəfn olunmuşdur.
- Şahzadə Yusif (d. 1577 - ö. 27 yanvar 1595) — Qardaşı Sultan Mehmedin əmriylə edam olunmuş, Sultan Murad türbəsinə dəfn edilmişdir.
- Fəthiyə Sultan (d. 1579 - ö. ?)
- Şahzadə Əbdürrəhman (d. 1585 - ö. 27 yanvar 1595) — Qardaşı Sultan Mehmedin əmriylə edam olunmuş, Sultan Murad türbəsinə dəfn edilmişdir.
Mənbə
- Sakaoğlu, Necdet (2008). Bu Mülkün Kadın Sultanları: Vâlide Sultanlar, Hâtunlar, Hasekiler, Kandınefendiler, Sultanefendiler. Oğlak Yayıncılık.
- Aynur, Hatice (1995). Saliha Sultan'ın düğününü anlatan surnâmeler, 1834: Kısım. İnceleme ve tenkitli metin. Harvard University
İstinadlar
- Uluçay, M. Çağatay (2011). Padişahların kadınları ve kızları. Ötüken.
- Peirce, Leslie (1993). The Imperial Harem: Women and Sovereignty in the Ottoman Empire. Oxford University Press. p. 108.
- Nazperver Hatun Camii 2023-08-06 at the Wayback Machine. Eyüpsultan Belediyesi
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Nazperver Xatun 1556 Valaxiya knyazligi 1595 Kohne Saray Konstantinopol Osmanli imperiyasi 12 ci Osmanli sultani III Muradin xanimlarindan biri Nazperver XatunSexsi melumatlarDogum tarixi 1556Dogum yeri Valaxiya knyazligiVefat tarixi 1595Vefat yeri Kohne Saray Konstantinopol Osmanli imperiyasiFealiyyeti qul d Usaqlari Sahzade Mahmud Sahzade Yusif Fethiye Sultan Sahzade EbdurrehmanHeyatiEslen rumin olan Nazperver Xatun 1556 ci ilde dunyaya geldi Atasi Valaxiya knyazi V Mirka olub esl adi Dobra olaraq qeyd olunur Atasinin 1559 cu ilde olumunun ardindan usaq yasdaki qardasi Valaxiya knyazi anasi ise onun naibesi elan olundu Buna baxmayaraq merkezi hakimiyyete tabe olmaq istemeyen yerli boyarlarla qanli mubarizenin ardindan anasi butun ovladlarini da alaraq 1570 ci ilde Istanbula qacdi Burada Osmanli sultani II Selime siginan ailesinin isteyile 14 yasli Dobra Topqapi sarayindaki hereme alindi O esnada Manisa sancaqbeyi olan oglu Sahzade Muradin hasekisi Safiye Sultana olan bagliligindan sikayetlenen ve bu sebeble durmadan ogluna cariyeler teqdim eden Nurbanu Sultan terefinden himaye altina alinan Dobra derhal telim terbiye edildi Islam dinini qebul ederek adi Nazperver olaraq deyisdirildi Ardindan Nurbanu Sultanin isteyile Manisa sarayina gonderildi Nazperver Xatun ilk ovladi olan Sahzade Mahmudu 1572 ci ilde mehz Manisa sarayinda dunyaya getirdi 13 dekabr 1574 cu ilde Sultan Selimin vefatinin ardindan boyuk oglu Sahzade Murad taxta cixmis bir muddet sonra ise Manisa sarayindaki heremi Istanbula Topqapi sarayina getirilmisdir Belelikle Nazperver Xatun da bu esnada Topqapi sarayina gelenler arasinda idi Qaynanasi olan Valide Nurbanu Sultanla munasibetleri olduqca yaxsi olan Nazperver Xatun 1577 ci ilde Sahzade Yusifi 1579 cu ilde Fethiye Sultani 1585 ci ilde ise Sahzade Ebdurrehmani dunyaya getirdi 1586 ci ilde oz adini dasiyan ve gunumuze sadece bir qismi gelib catmis Nazperver Xatun mescidini insa etdirdi 15 yanvar 1595 ci ilde Sultan Muradin vefatinin ardindan onun Safiye Sultandan dogulan oglu III Mehmed taxta cixarildi Manisadan yola cixan Sultan Mehmedin Topqapiya geldiyi 27 yanvar gunu Topqapi sarayinda yasayan 19 qardasi bogularaq edam edildi Bunlarin arasinda ise Nazperver Xatunun ogullari Yusif ve Ebdurrehman da var idi Bezi menbelerde Nazperver Xatunun o gece ovladlariyla birlikde saraydan qacmaga cehd etdiyi ancaq ele kecirilerek yeniden saraya getirildiyi qeyd olunur Ogullarinin edamindan sonra qiziyla birlikde Kohne saraya surgun olunan Nazperver Xatun cox kecmeden burada vefat etdi Bezi menbelerde ovladlarini saraydan qacirmaq istediyi ucun ceza olaraq Sultan Mehmed terefinden edam olundugu da qeyd olunur OvladlariSahzade Murad d 1568 o 1580 Sultan Selim turbesine defn olunmusdur Sahzade Yusif d 1577 o 27 yanvar 1595 Qardasi Sultan Mehmedin emriyle edam olunmus Sultan Murad turbesine defn edilmisdir Fethiye Sultan d 1579 o Sahzade Ebdurrehman d 1585 o 27 yanvar 1595 Qardasi Sultan Mehmedin emriyle edam olunmus Sultan Murad turbesine defn edilmisdir MenbeSakaoglu Necdet 2008 Bu Mulkun Kadin Sultanlari Valide Sultanlar Hatunlar Hasekiler Kandinefendiler Sultanefendiler Oglak Yayincilik ISBN 978 6 051 71079 2 Aynur Hatice 1995 Saliha Sultan in dugununu anlatan surnameler 1834 Kisim Inceleme ve tenkitli metin Harvard UniversityIstinadlarUlucay M Cagatay 2011 Padisahlarin kadinlari ve kizlari Otuken ISBN 978 9 754 37840 5 Peirce Leslie 1993 The Imperial Harem Women and Sovereignty in the Ottoman Empire Oxford University Press p 108 ISBN 0 19 508677 5 Nazperver Hatun Camii 2023 08 06 at the Wayback Machine Eyupsultan Belediyesi