Bəzmi Qadınəfəndi və ya Bəzmiara Qadınəfəndi (1834, Çərkəzistan – 25 yanvar 1909, Konstantinopol) — 31-ci Osmanlı sultanı Sultan Əbdülməcidin xanımlarından biri.
Bəzmi Qadınəfəndi | |
---|---|
osman. بزمِ آرا خانم | |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 1834 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 25 yanvar 1909 |
Vəfat yeri | |
Fəaliyyəti | əsilzadə |
Həyat yoldaşları | Sultan Əbdülməcid (1849-1859) Tofiq Paşa (1859-1862) Uzun Əhməd bəy |
Uşaqları | Mukbilə Sultan Əminə Cavidan xanım |
Ailəsi | Osmanlı xanədanı |
Həyatı
Əslən çərkəz olan Bəzmi xanım Misir hakimi Kavalalı Mehmed Əli Paşanın oğlu İsmayıl Kamil Paşanın övladlıq aldığı qız uşaqlarından biri idi. Üstəlik, İsmayıl Kamil Paşa sədrəzəm Xəlil Həmid Paşanın nəvəsi Fatma Zəhra xanımla evli idi və bu səbəblə, uşaqlıq illərində mükəmməl saray təlim-tərbiyəsi almışdır. İsmayıl Kamil Paşanın vəfatından sonra 1822-ci ildə analığı Fatma Zəhra xanımla birlikdə İstanbula dönən Bəzmi xanım qısa zamanda gözəlliyi ilə paytaxtda məşhurlaşdı. Sultan Əbdülməcid Fatma Zəhra xanımı ziyarəti əsnasında gördüyü Bəzmi xanımı nigahına almaq istəsə də, onun bu təklifi ilk başda geri çevrildi. Ancaq çox keçmədən cütlük 1849-cu ildə nigahlandı və Bəzmi xanım altıncı qadınəfəndi ünvanı alaraq Sultan Əbdülməcidin Çırağan sarayındakı hərəminə daxil oldu.
![image](https://www.wikimedia.az-az.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraW1lZGlhLmF6LWF6Lm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTgxTHpVNUwwVnRhVzVsWDBOaGRtbGtZVzVmU0dGdUpVTTBKVUl4YlM1cWNHY3ZNakl3Y0hndFJXMXBibVZmUTJGMmFXUmhibDlJWVc0bFF6UWxRakZ0TG1wd1p3PT0uanBn.jpg)
22 fevral 1850-ci ildə ilk övladı Mukbilə Sultanı dünyaya gətirən Bəzmi Qadınəfəndi bu övladını bir neçə ay sonra körpə yaşlarında itirdi. Misir saraylarındakı sərbəst həyat tərzinə uyğunlaşan Bəzi Qadınəfəndi hərəmdəki qapalı həyata uyğunlaşa bilmədi. Sultan Əbdülməcidin digər xanımlarıyla münasibətləri pis idi və bu səbəblə qısa zaman sonra gözdən düşdü. Nəticədə 2 iyun 1859-cu ildə Sultan Əbdülməcid bu xanımı boşadı. Saray ənənəsinə görə, bir daha evlənməsi qadağan olan Bəzmi xanım qısa zaman sonra rəssam Tofiq Paşayla nigahlandı və bu nigahından Əminə Cavidan xanım adlı bir qızı dünyaya gəldi. Mülayim xarakterli Sultan Əbdülməcid buna göz yumsa da, onun vəfatının ardından 1861-ci ildə taxta çıxan qardaşı Sultan Əbdüləziz buna göz yummadı və cütlüyü Bursaya sürgün etdi.
Sürgündən xilas olmağın yolunu Bəzmi xanımdan boşanmaqda görən Tofiq Paşa qısa zaman sonra xanımını boşadı və İstanbula qayıtdı. Ancaq çox keçmədən 1866-cı ildə burada vəfat etdi. Bəzmi xanım isə Bursa Evkaf müdürü Uzun Əhməd bəylə nigahlanaraq İstanbula döndü. Ancaq ögey anasından qalan bütün mirasını xərcləyən Bəzmi xanım öncəki dəbədəbli həyatını yaşaya bilmədi və 25 yanvar 1909-cu ildə olduqca ağır şərtlərdə İstanbulda vəfat etdi.
Övladları
- Mukbilə Sultan (d. 22 fevral 1850, Çırağan sarayı, İstanbul - ö. 6 avqust 1850, Çırağan sarayı, İstanbul )
- Əminə Cavidan xanım (d. 28 oktyabr 1862, Bursa - ö. ?) — 1886-cı ildə ögey qardaşı Şahzadə Səlim Süleyman Əfəndiylə evlənsə də, bir il sonra boşandılar. Övladı olmadı. 2 fevral 1891-ci ildə Kavalalı ailəsinə mənsub Hüseyn bəylə, onun ölümündən sonra isə 1898-ci ildə Osman Paşayla evləndi.
Mənbə
- Sakaoğlu, Necdet (2008). Bu Mülkün Kadın Sultanları: Vâlide Sultanlar, Hâtunlar, Hasekiler, Kandınefendiler, Sultanefendiler. Oğlak Yayıncılık.
- Aynur, Hatice (1995). Saliha Sultan'ın düğününü anlatan surnâmeler, 1834: Kısım. İnceleme ve tenkitli metin. Harvard University
- Adra, Jamil (2005). Genealogy of the Imperial Ottoman Family 2005. p. 3
İstinadlar
- Uluçay, M. Çağatay (2011). Padişahların kadınları ve kızları. Ötüken.
- Peirce, Leslie (1993). The Imperial Harem: Women and Sovereignty in the Ottoman Empire. Oxford University Press. p. 108.
- Açba, Harun. Kadın efendiler: 1839–1924 2021-08-24 at the Wayback Machine. — Profil, 2007. — С. 212. — 221 p. —
- Adra, Jamil (2005). Genealogy of the Imperial Ottoman Family 2005
- Burak, Ertuğrul (November 8, 2011). Cariyeler Saltanatı. artcivic.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bezmi Qadinefendi ve ya Bezmiara Qadinefendi 1834 Cerkezistan 25 yanvar 1909 Konstantinopol 31 ci Osmanli sultani Sultan Ebdulmecidin xanimlarindan biri Bezmi Qadinefendiosman بزم آرا خانمSexsi melumatlarDogum tarixi 1834Dogum yeri CerkezistanVefat tarixi 25 yanvar 1909 1909 01 25 Vefat yeri Konstantinopol Osmanli imperiyasiFealiyyeti esilzadeHeyat yoldaslari Sultan Ebdulmecid 1849 1859 Tofiq Pasa 1859 1862 Uzun Ehmed beyUsaqlari Mukbile Sultan Emine Cavidan xanimAilesi Osmanli xanedaniHeyatiEslen cerkez olan Bezmi xanim Misir hakimi Kavalali Mehmed Eli Pasanin oglu Ismayil Kamil Pasanin ovladliq aldigi qiz usaqlarindan biri idi Ustelik Ismayil Kamil Pasa sedrezem Xelil Hemid Pasanin nevesi Fatma Zehra xanimla evli idi ve bu sebeble usaqliq illerinde mukemmel saray telim terbiyesi almisdir Ismayil Kamil Pasanin vefatindan sonra 1822 ci ilde analigi Fatma Zehra xanimla birlikde Istanbula donen Bezmi xanim qisa zamanda gozelliyi ile paytaxtda meshurlasdi Sultan Ebdulmecid Fatma Zehra xanimi ziyareti esnasinda gorduyu Bezmi xanimi nigahina almaq istese de onun bu teklifi ilk basda geri cevrildi Ancaq cox kecmeden cutluk 1849 cu ilde nigahlandi ve Bezmi xanim altinci qadinefendi unvani alaraq Sultan Ebdulmecidin Ciragan sarayindaki heremine daxil oldu Ikinci evliliyinden dunyaya gelen qizi Emine Cavidan xanim 22 fevral 1850 ci ilde ilk ovladi Mukbile Sultani dunyaya getiren Bezmi Qadinefendi bu ovladini bir nece ay sonra korpe yaslarinda itirdi Misir saraylarindaki serbest heyat terzine uygunlasan Bezi Qadinefendi heremdeki qapali heyata uygunlasa bilmedi Sultan Ebdulmecidin diger xanimlariyla munasibetleri pis idi ve bu sebeble qisa zaman sonra gozden dusdu Neticede 2 iyun 1859 cu ilde Sultan Ebdulmecid bu xanimi bosadi Saray enenesine gore bir daha evlenmesi qadagan olan Bezmi xanim qisa zaman sonra ressam Tofiq Pasayla nigahlandi ve bu nigahindan Emine Cavidan xanim adli bir qizi dunyaya geldi Mulayim xarakterli Sultan Ebdulmecid buna goz yumsa da onun vefatinin ardindan 1861 ci ilde taxta cixan qardasi Sultan Ebduleziz buna goz yummadi ve cutluyu Bursaya surgun etdi Surgunden xilas olmagin yolunu Bezmi xanimdan bosanmaqda goren Tofiq Pasa qisa zaman sonra xanimini bosadi ve Istanbula qayitdi Ancaq cox kecmeden 1866 ci ilde burada vefat etdi Bezmi xanim ise Bursa Evkaf muduru Uzun Ehmed beyle nigahlanaraq Istanbula dondu Ancaq ogey anasindan qalan butun mirasini xercleyen Bezmi xanim onceki debedebli heyatini yasaya bilmedi ve 25 yanvar 1909 cu ilde olduqca agir sertlerde Istanbulda vefat etdi OvladlariMukbile Sultan d 22 fevral 1850 Ciragan sarayi Istanbul o 6 avqust 1850 Ciragan sarayi Istanbul Emine Cavidan xanim d 28 oktyabr 1862 Bursa o 1886 ci ilde ogey qardasi Sahzade Selim Suleyman Efendiyle evlense de bir il sonra bosandilar Ovladi olmadi 2 fevral 1891 ci ilde Kavalali ailesine mensub Huseyn beyle onun olumunden sonra ise 1898 ci ilde Osman Pasayla evlendi MenbeSakaoglu Necdet 2008 Bu Mulkun Kadin Sultanlari Valide Sultanlar Hatunlar Hasekiler Kandinefendiler Sultanefendiler Oglak Yayincilik ISBN 978 6 051 71079 2 Aynur Hatice 1995 Saliha Sultan in dugununu anlatan surnameler 1834 Kisim Inceleme ve tenkitli metin Harvard University Adra Jamil 2005 Genealogy of the Imperial Ottoman Family 2005 p 3IstinadlarUlucay M Cagatay 2011 Padisahlarin kadinlari ve kizlari Otuken ISBN 978 9 754 37840 5 Peirce Leslie 1993 The Imperial Harem Women and Sovereignty in the Ottoman Empire Oxford University Press p 108 ISBN 0 19 508677 5 Acba Harun Kadin efendiler 1839 1924 2021 08 24 at the Wayback Machine Profil 2007 S 212 221 p ISBN 978 9 759 96109 1 Adra Jamil 2005 Genealogy of the Imperial Ottoman Family 2005 Burak Ertugrul November 8 2011 Cariyeler Saltanati artcivic ISBN 978 6 054 33716 3