Halogenlər (yun. ἁλός — duz və γένος — mənşə) — VII qrup elementləri (energetik səviyyələrini doldurmaq üçün 1 elektronları çatmayanlar). Halogenlər reaksiya zamanı daha çox elektron alırlar. Bu xassə daha çox flüora aiddir. Halogenlər təbiətdə sərbəst şəkildə tapılmır,yalnız birləşmə şəklində tapılırlar. Xlor ilk dəfə 1774-cü ildə xlorid turşusunun manqan oksidi ilə oksidləşməsindən alınmışdır. Flüor yalnız oksidləşdiricidir, onu duz məhlullarının elektrolizi yolu ilə almaq olar.
Flüor yalnız −1 və 0 oksidləşmə dərəcəsi göstərir.Yerdə qalan elementlər isə- xlor, brom, yod −1 — +7 aralağında oksidləşmə dərəcəsi göstərir. Qrup üzrə yuxarıdan aşağı getdikcə (F->Cl->Br->J sırası boyunca); elektromənfilik, oksidləşdiricilik, qeyri-metallıq xassəsi, aktivlik azalır. Atom radiusu, reduksiyaedicilik isə artır.
Flüor laboratoriyada alınmır. Yalnız sənayedə ərintinin elektrolizindən alınır. Flüor- qaz halındadır, açıq-sarı rənglidir. Xlor-qaz halındadır, sarımtıl-yaşıl rənglidir. Brom-maye halındadır, qırmızı-qonur rənglidir.
Yod- bərk haldadır, tünd-bənövşəyi rəngdədir.
Yod suda həll olmur. Etil spirtində həll olur. Spirtdə məhlulundan tibdə istifadə olunur. Halogenlər geniş yayılmışdır.
Qrup | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | ||
Dövr | ||||||||||||||||||||
1 | 1 H | 2 He | ||||||||||||||||||
2 | 3 Li | 4 Be | 5 B | 6 C | 7 N | 8 O | 9 F | 10 Ne | ||||||||||||
3 | 11 Na | 12 Mg | 13 Al | 14 Si | 15 P | 16 S | 17 Cl | 18 Ar | ||||||||||||
4 | 19 K | 20 Ca | 21 Sc | 22 Ti | 23 V | 24 Cr | 25 Mn | 26 Fe | 27 Co | 28 Ni | 29 Cu | 30 Zn | 31 Ga | 32 Ge | 33 As | 34 Se | 35 Br | 36 Kr | ||
5 | 37 Rb | 38 Sr | 39 Y | 40 Zr | 41 Nb | 42 Mo | 43 Tc | 44 Ru | 45 Rh | 46 Pd | 47 Ag | 48 Cd | 49 In | 50 Sn | 51 Sb | 52 Te | 53 I | 54 Xe | ||
6 | 55 Cs | 56 Ba | 57 La | 72 Hf | 73 Ta | 74 W | 75 Re | 76 Os | 77 Ir | 78 Pt | 79 Au | 80 Hg | 81 Tl | 82 Pb | 83 Bi | 84 Po | 85 At | 86 Rn | ||
7 | 87 Fr | 88 Ra | 89 Ac | 104 Rf | 105 Db | 106 Sg | 107 Bh | 108 Hs | 109 Mt | 110 Ds | 111 Rg | 112 Cn | 113 Nh | 114 Fl | 115 Mc | 116 Lv | 117 Ts | 118 Og | ||
58 Ce | 59 Pr | 60 Nd | 61 Pm | 62 Sm | 63 Eu | 64 Gd | 65 Tb | 66 Dy | 67 Ho | 68 Er | 69 Tm | 70 Yb | 71 Lu | |||||||
90 Th | 91 Pa | 92 U | 93 Np | 94 Pu | 95 Am | 96 Cm | 97 Bk | 98 Cf | 99 Es | 100 Fm | 101 Md | 102 No | 103 Lr |
Metallar | Metalloidlər | Qeyri-metallar | Təsirsiz qazlar | Lantanoidlər və Aktinoidlər |
Alınma yolları
Flüor duzalarının ərintisinin, xlor isə duzlarının həm ərintisindən, həm də suda məhlulunun elektrolizi ilə alınır. Brom yenə(və) yodu almaq üçün onların duzlarını xlorla reaksiyaya salırlar.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Halogenler yun ἁlos duz ve genos mense VII qrup elementleri energetik seviyyelerini doldurmaq ucun 1 elektronlari catmayanlar Halogenler reaksiya zamani daha cox elektron alirlar Bu xasse daha cox fluora aiddir Halogenler tebietde serbest sekilde tapilmir yalniz birlesme seklinde tapilirlar Xlor ilk defe 1774 cu ilde xlorid tursusunun manqan oksidi ile oksidlesmesinden alinmisdir Fluor yalniz oksidlesdiricidir onu duz mehlullarinin elektrolizi yolu ile almaq olar Fluor yalniz 1 ve 0 oksidlesme derecesi gosterir Yerde qalan elementler ise xlor brom yod 1 7 aralaginda oksidlesme derecesi gosterir Qrup uzre yuxaridan asagi getdikce F gt Cl gt Br gt J sirasi boyunca elektromenfilik oksidlesdiricilik qeyri metalliq xassesi aktivlik azalir Atom radiusu reduksiyaedicilik ise artir Fluor laboratoriyada alinmir Yalniz senayede erintinin elektrolizinden alinir Fluor qaz halindadir aciq sari renglidir Xlor qaz halindadir sarimtil yasil renglidir Brom maye halindadir qirmizi qonur renglidir Yod berk haldadir tund benovseyi rengdedir Yod suda hell olmur Etil spirtinde hell olur Spirtde mehlulundan tibde istifade olunur Halogenler genis yayilmisdir Qrup 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18Dovr1 1 H 2 He2 3 Li 4 Be 5 B 6 C 7 N 8 O 9 F 10 Ne3 11 Na 12 Mg 13 Al 14 Si 15 P 16 S 17 Cl 18 Ar4 19 K 20 Ca 21 Sc 22 Ti 23 V 24 Cr 25 Mn 26 Fe 27 Co 28 Ni 29 Cu 30 Zn 31 Ga 32 Ge 33 As 34 Se 35 Br 36 Kr5 37 Rb 38 Sr 39 Y 40 Zr 41 Nb 42 Mo 43 Tc 44 Ru 45 Rh 46 Pd 47 Ag 48 Cd 49 In 50 Sn 51 Sb 52 Te 53 I 54 Xe6 55 Cs 56 Ba 57 La 72 Hf 73 Ta 74 W 75 Re 76 Os 77 Ir 78 Pt 79 Au 80 Hg 81 Tl 82 Pb 83 Bi 84 Po 85 At 86 Rn7 87 Fr 88 Ra 89 Ac 104 Rf 105 Db 106 Sg 107 Bh 108 Hs 109 Mt 110 Ds 111 Rg 112 Cn 113 Nh 114 Fl 115 Mc 116 Lv 117 Ts 118 Og58 Ce 59 Pr 60 Nd 61 Pm 62 Sm 63 Eu 64 Gd 65 Tb 66 Dy 67 Ho 68 Er 69 Tm 70 Yb 71 Lu90 Th 91 Pa 92 U 93 Np 94 Pu 95 Am 96 Cm 97 Bk 98 Cf 99 Es 100 Fm 101 Md 102 No 103 LrAcar Metallar Metalloidler Qeyri metallar Tesirsiz qazlar Lantanoidler ve AktinoidlerAlinma yollariFluor duzalarinin erintisinin xlor ise duzlarinin hem erintisinden hem de suda mehlulunun elektrolizi ile alinir Brom yene ve yodu almaq ucun onlarin duzlarini xlorla reaksiyaya salirlar