Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
| ||||||
| Ümumi | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Ad, İşarə, Nömrə | radium, Ra, 88 | |||||
| Qrup, Dövr, Blok | 2, 7, s | |||||
| Xarici görünüşü |  | |||||
| Atom kütləsi | (226) q/mol | |||||
| Elektron formulu | [Rn] 7s2 | |||||
| Fiziki xassələr | ||||||
| Halı | ||||||
| Sıxlığı | (0 °C, 101.325 kPa) q/L | |||||
| Ərimə temperaturu | 700 °C (973 K, 1292 °F) | |||||
| Qaynama temperaturu | 1737 °C (2010 K, 3159 °F) | |||||
| Elektromənfiliyi | ||||||
| Oksidləşmə dərəcəsi | ||||||
| Spektr = | ||||||
| İonlaşma enerjisi | kCmol-1 | |||||
Radium (Ra) – Dmitri Mendeleyevin elementlərin dövri sistemində 88-ci element.Qələvi torpaq metallarından radium ən axırda kəşf edilmişdir, hələ Dmitri Mendeleyev onun üçün dövri sistemdə əvvəlcədən boş xana saxlamışdı. Radium 1898-ci ildə uran filizində tapıldı. Pyer və Mariya Kürilər bu mineralı tədqiq edərkən bəzi filiz nümunələrinin radioaktivliyinin onlardakı uranın miqdarına görə gözləniləndən böyük olduğunu müəyyən etdilər. Onlar belə nəticəyə gəldilər ki, uran filizinin tərkibində radioaktivliyi uranınkından yüksək olan yeni element vardır. Tezliklə onlar bu birləşməni ayıra bildilər. Radioaktiv parçalandığına görə elementi radium adlandırdılar. Kürilər təqribən bir ton uran filizini işləyərək, 0,1 q-a yaxın radium duzu aldılar. Radium metalı isə 1910 -cu ildə civə katodundan istifadə etməklə radium – xlorid məhlulunun elektrolizindən alındı. Radium gümüşü – ağ rəngli ağır, çətinəriyən metaldır (6,5x10-4 atm təzyiqə tər=0,63C0). Digər qələvi – torpaq metallar kimi o da sərbəst halda yüksək kimyəvi aktivliyə malikdir, su ilə şiddətli reaksiyaya daxil olaraq hidrogeni ayırır: Ra+2H2O=Ra(OH)2+H2. Bu zaman əmələ gələn radium – hidroksid qüvvətli əsasdır, suda yaxşı həll olur. Ona natrium – sulfat məhlulu ilə təsir etdikdə turşularda həll olmayan ağ rəngli radium – sulfat çöküntüsü əmələ gəlir: Ra(OH)2+Na2SO4=RaSO4+2NaOH. Təbiətdə radium 238 U-in radioaktiv parçalanmasından əmələ gəlir. Ona görə də təəcüblü deyil ki, onu uran filizlərindən əldə edirlər. 236 Ra izotopunun yarımparçalanma periodu 1600 ildir. Bu zaman radioaktiv radon qazı əmələ gəlir. Radium metalı təbiətdə olan ən radioaktiv maddə statusuna malikdir. İlk olaraq Mariya və Pyer Küri mineral uran filizindən radiumun alınmasına nail olmuşlar.Tonlarla filiz emal etdikdən sonra cəmi 0,1 qram radium ala bilmişlər və, onun insan dərisi ilə təmasda olduğunda, yanıq əmələ gətirməsini müəyyən etmişlər. Daha sonra Pyer Küri və onunla çalışan tibb mütəxəssisləri radiumun radioaktiv təsiri ilə şişlərin dağıtma qabiliyyətini aşkar etmişlər. “Küri terapiyası” həm kəşf edilmə zamanına görə, həm də əhəmiyyətinə görə xərçəng xəstəliyinin şua ilə ilk müalicə üsulu idi. “Qorxunc” mavi işıq saçan radium təbii enerji mənbəyi kimi, diş məcunun hazırlanmasından başlayaraq, saç bəsləmə maddələrinə qədər bir çox məhsulların tərkibinə daxil edilirdi. O, lüminissent tərkiblərin hazırlanmasında da geniş tətbiq olunurdu, saatları rəngləyən qadınlardan ibarət qrupun hamısı xərçəng və anemiya xəstəliyinə düşmədiyinə qədər. Qadınlar istifadə etdikləri fırçaları ağızlarında isladırdılar ki, fırça tükcüklərini birləşdirsinlər və bu zaman radioaktiv maddəni udmuş olurdular.
Mənbə
- http://kimyanioyren.blogspot.com/p/maraql-kimya.html 2015-12-02 at the Wayback Machine
- Redaktor: 30 saniyə kimya haqqında. Moskva: “Ripol klassik”, 2014
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
88 fransium radium aktiniumBa Ra dovri cedvelUmumiAd Isare Nomre radium Ra 88Qrup Dovr Blok 2 7 sXarici gorunusuAtom kutlesi 226 q molElektron formulu Rn 7s2Fiziki xasselerHaliSixligi 0 C 101 325 kPa q LErime temperaturu 700 C 973 K 1292 F Qaynama temperaturu 1737 C 2010 K 3159 F ElektromenfiliyiOksidlesme derecesiSpektr Ionlasma enerjisi kCmol 1 Radium Ra Dmitri Mendeleyevin elementlerin dovri sisteminde 88 ci element Qelevi torpaq metallarindan radium en axirda kesf edilmisdir hele Dmitri Mendeleyev onun ucun dovri sistemde evvelceden bos xana saxlamisdi Radium 1898 ci ilde uran filizinde tapildi Pyer ve Mariya Kuriler bu minerali tedqiq ederken bezi filiz numunelerinin radioaktivliyinin onlardaki uranin miqdarina gore gozlenilenden boyuk oldugunu mueyyen etdiler Onlar bele neticeye geldiler ki uran filizinin terkibinde radioaktivliyi uraninkindan yuksek olan yeni element vardir Tezlikle onlar bu birlesmeni ayira bildiler Radioaktiv parcalandigina gore elementi radium adlandirdilar Kuriler teqriben bir ton uran filizini isleyerek 0 1 q a yaxin radium duzu aldilar Radium metali ise 1910 cu ilde cive katodundan istifade etmekle radium xlorid mehlulunun elektrolizinden alindi Radium gumusu ag rengli agir cetineriyen metaldir 6 5x10 4 atm tezyiqe ter 0 63C0 Diger qelevi torpaq metallar kimi o da serbest halda yuksek kimyevi aktivliye malikdir su ile siddetli reaksiyaya daxil olaraq hidrogeni ayirir Ra 2H2O Ra OH 2 H2 Bu zaman emele gelen radium hidroksid quvvetli esasdir suda yaxsi hell olur Ona natrium sulfat mehlulu ile tesir etdikde tursularda hell olmayan ag rengli radium sulfat cokuntusu emele gelir Ra OH 2 Na2SO4 RaSO4 2NaOH Tebietde radium 238 U in radioaktiv parcalanmasindan emele gelir Ona gore de teecublu deyil ki onu uran filizlerinden elde edirler 236 Ra izotopunun yarimparcalanma periodu 1600 ildir Bu zaman radioaktiv radon qazi emele gelir Radium metali tebietde olan en radioaktiv madde statusuna malikdir Ilk olaraq Mariya ve Pyer Kuri mineral uran filizinden radiumun alinmasina nail olmuslar Tonlarla filiz emal etdikden sonra cemi 0 1 qram radium ala bilmisler ve onun insan derisi ile temasda oldugunda yaniq emele getirmesini mueyyen etmisler Daha sonra Pyer Kuri ve onunla calisan tibb mutexessisleri radiumun radioaktiv tesiri ile sislerin dagitma qabiliyyetini askar etmisler Kuri terapiyasi hem kesf edilme zamanina gore hem de ehemiyyetine gore xerceng xesteliyinin sua ile ilk mualice usulu idi Qorxunc mavi isiq sacan radium tebii enerji menbeyi kimi dis mecunun hazirlanmasindan baslayaraq sac besleme maddelerine qeder bir cox mehsullarin terkibine daxil edilirdi O luminissent terkiblerin hazirlanmasinda da genis tetbiq olunurdu saatlari rengleyen qadinlardan ibaret qrupun hamisi xerceng ve anemiya xesteliyine dusmediyine qeder Qadinlar istifade etdikleri fircalari agizlarinda isladirdilar ki firca tukcuklerini birlesdirsinler ve bu zaman radioaktiv maddeni udmus olurdular Vikianbarda Radium ile elaqeli mediafayllar var Menbehttp kimyanioyren blogspot com p maraql kimya html 2015 12 02 at the Wayback MachineRedaktor 30 saniye kimya haqqinda Moskva Ripol klassik 2014