Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Atom kütləsi - bir atomun kütləsi olub, atom kütlə vahidi (a.k.v.) ilə müəyyən olunur. Hal-hazırda atom kütlə vahidi ən geniş yayılmış izotop olan karbonun neytral atomunun kütləsinin 1/12-i qəbul edilir. Buna görə də, bu izotopun atom kütləsi təyinata görə düz 12 a.k.v.-nə bərabərdir. İzotopun atom kütləsi ilə onun kütlə ədədi arasındakı fərqə izafi kütlə deyilir. Bu fərq həm müsbət, həm də mənfi ola bilər. Onun yaranma səbəbi nüvə ilə proton və neytronlar arasında əlaqə enerjisinin qeyri xətti olmasında, həmçinin proton və neytronun kütlələri arasındak fərqdədir.
Karbon atomunun etalon seçilməsinin əsas səbəbi onun 12C izotopunun 98,9% təşkil etməsidir ki, bu isə demək olar ki, götürülmüş nümunədə bütün Karbon atomlarının eyni sayda nuklonlardan təşkil olunması deməkdir.
Kimyəvi elementin atom kütləsi (eləcə də "orta atom kütləsi", "standart atom kütləsi") verilmiş kimyəvi elementin təbiətdə mövcud olan bütün izotoplarının, onların yerdə və atmosferdə yayılma xarakterini nəzərə alaraq orta məxrəcə gətirilmiş kütləsidir. Mendeleyev cədvəlindədə bu kütlələr göstərilmişdir.
Kimyəvi elementin nisbi atom kütləsi, onun təbii izotoplarının orta atom kütləsinin a.k.v-yə olan nisbəti ilə müəyyən olunur. Odur ki, dövri sistem cədvəlində bir çox elementlər kəsr ədədli kütləyə malikdirlər. Məsələn, Cl -un nisbi atom kütləsi 35,453-dür. Bu isə onun təbiətdə 77,35 % 35Cl və 22,65% 37Cl izotopu şəklində yayılması ilə əlaqədardır. A.k.v. ilə ifadə olunmuş nisbi atom kütləsi elementin bir atomunun kütləsinə bərabərdir. Maddə bir neçə eyni, yaxud müxtəlif növ atomlardan təşkil olunduğu üçün onun molekulunun kütləsi müvafiq olaraq bu atomların kütlələri cəmindən ibarətdir. Maddə molekulunun a.k.v ilə ifadə olunan kütləsinə nisbi molekul kütləsi deyilir. Nisbi molekul kütləsi Mr maddənin molekul kütləsinin karbon atomunun kütləsinin 1/12-nə olan nisbətidir.
Mənbələr
- Rəşad Həsənov. Kimya dərsliyi. Bakı, 2010.
- Ələmdar Əlbəndov. Ümumi kimya. Bakı 2011.
- Theodore L. Brown/H. Eugene LeMay/Bruce E. Bursten, Chemie: Studieren kompakt, 10., aktualisierte Auflage, München 2011, S. 51.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Atom kutlesi bir atomun kutlesi olub atom kutle vahidi a k v ile mueyyen olunur Hal hazirda atom kutle vahidi en genis yayilmis izotop olan karbonun neytral atomunun kutlesinin 1 12 i qebul edilir Buna gore de bu izotopun atom kutlesi teyinata gore duz 12 a k v ne beraberdir Izotopun atom kutlesi ile onun kutle ededi arasindaki ferqe izafi kutle deyilir Bu ferq hem musbet hem de menfi ola biler Onun yaranma sebebi nuve ile proton ve neytronlar arasinda elaqe enerjisinin qeyri xetti olmasinda hemcinin proton ve neytronun kutleleri arasindak ferqdedir Karbon atomunun etalon secilmesinin esas sebebi onun 12C izotopunun 98 9 teskil etmesidir ki bu ise demek olar ki goturulmus numunede butun Karbon atomlarinin eyni sayda nuklonlardan teskil olunmasi demekdir Kimyevi elementin atom kutlesi elece de orta atom kutlesi standart atom kutlesi verilmis kimyevi elementin tebietde movcud olan butun izotoplarinin onlarin yerde ve atmosferde yayilma xarakterini nezere alaraq orta mexrece getirilmis kutlesidir Mendeleyev cedvelindede bu kutleler gosterilmisdir Kimyevi elementin nisbi atom kutlesi onun tebii izotoplarinin orta atom kutlesinin a k v ye olan nisbeti ile mueyyen olunur Odur ki dovri sistem cedvelinde bir cox elementler kesr ededli kutleye malikdirler Meselen Cl un nisbi atom kutlesi 35 453 dur Bu ise onun tebietde 77 35 35Cl ve 22 65 37Cl izotopu seklinde yayilmasi ile elaqedardir A k v ile ifade olunmus nisbi atom kutlesi elementin bir atomunun kutlesine beraberdir Madde bir nece eyni yaxud muxtelif nov atomlardan teskil olundugu ucun onun molekulunun kutlesi muvafiq olaraq bu atomlarin kutleleri ceminden ibaretdir Madde molekulunun a k v ile ifade olunan kutlesine nisbi molekul kutlesi deyilir Nisbi molekul kutlesi Mr maddenin molekul kutlesinin karbon atomunun kutlesinin 1 12 ne olan nisbetidir MenbelerResad Hesenov Kimya dersliyi Baki 2010 Elemdar Elbendov Umumi kimya Baki 2011 Theodore L Brown H Eugene LeMay Bruce E Bursten Chemie Studieren kompakt 10 aktualisierte Auflage Munchen 2011 S 51