Anaksimen ya da Anaksimenes (yun. Ἀναξιμένης, təq. e.ə. 585, Milet – təq. e.ə. 525 və ya təq. , Milet) — qədim yunan filosofu, Milet məktəbinin üçüncü nümayəndəsi, Anaksimandrın tələbəsi.
Anaksimenes | |
---|---|
Ἀναξιμένης | |
Doğum tarixi | təq. e.ə. 585 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | təq. e.ə. 525 və ya təq. |
Vəfat yeri | |
Dövr | Antik |
İstiqaməti | Sokrataqədərki fəlsəfə, Milet məktəbi |
Əsas maraqları | fəlsəfə |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Fəlsəfəsi
Anaksimen ”havanı” ilk ünsür saymış və hər şeyin ondan yaranmasını iddia etmişdir. Başqa şeylər isə havanın qatlaşması və seyrəkləşməsindən əmələ gəlmişdir. Onun iddiasına görə, hava seyrəkləşdikcə oda, qatlaşdıqca bərk maddə və mayelərə çevrilir. O həmçinin qeyd etmişdir ki, bunun nəticəsində hər şey müxtəlif formalar alır.
Anaksimenə görə hər şeyin başlanğıcı qeyri-məhdud havadır. Dünyada nə varsa, nə olubsa, gələcəkdə nə olacaqsa hətta tanrılar və ilahi şeylər də havadan yaranmışdır.
Fales kimi Anaksimenes də yeri yastı şəkildə təsəvvür edirdi. O qeyd edirdi ki, yer havada üzür, həm də o həyatverici rol oynayır. Ruhlar havanın nəfəsi və onun əsməsidir. Həm də hava ruhları səmada planetləri saxladığı kimi saxlayır. Anaksimenes planetlərin yerə yaxınlıq məsafəsini də düzgün təyin etmişdir. O deyirdi ki, yerə ən yaxın olan planet aydır, ondan sonra isə günəş gəlir. Ən uzaqda olanlar isə ulduzlardır
Mənbə
- Aydın Əlizadə. Antik fəlsəfə tarixi (PDF). 3 saylı Bakı Mətbəəsi ASC. 2016. s. 34. ISBN . 2016 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2016-08-16. ("Fəlsəfəsi" bölümü)
Ədəbiyyat
- Aydın Əlizadə. Antik fəlsəfə tarixi (PDF). 3 saylı Bakı Mətbəəsi ASC. 2016. s. 34. ISBN . 2016 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2016-08-16.
- Фрагменты ранних греческих философов, т. 1. — М.: Наука, 1989. — С. 129—135.
- Лосев А. Ф. История античной эстетики. Ранняя классика. — М.: Ладомир, 1994. — С. 312—317.
- Таннери П. Первые шаги древнегреческой науки. — СПб., 1902.
- Томсон Дж. Исследования по истории древнегреческого общества, т. 2. Первые философы. Пер. с англ. — М.: 1959. — С. 153—154.
- Трубецкой С. Н. Курс истории древней философии. — М.: Русский двор, 1997.
- Bicknell P. J. Anaximenes’ Astronomy // Acta Classica. — 1969. — Vol. 12. — P. 53-85.
- Graham D. W. Explaining the Cosmos: the Ionian Tradition of Scientific Philosophy. — Princeton, NJ: Princeton University Press, 2006.
- Graham D. W. A New Look at Anaximenes // History of Philosophy Quarterly. — 2003. — Vol. 20(1). — P. 1—20.
- White S. A. Milesian Measures: Time, Space, and Matter // In: P. Curd and D. Graham (Eds.), Oxford Handbook to Presocratic Philosophy. — Oxford: Oxford University Press, 2008. — P. 89—133.
Həmçinin bax
İstinadlar
- NNDB (ing.). 2002.
- https://ia802200.us.archive.org/11/items/jean-brun-books/Les%20pr%C3%A9socratiques%20by%20Jean%20Brun%20%28z-lib.org%29.pdf. S. 21.
- Guthrie, W.K.C. "The Milesians: Anaximenes."[ölü keçid] A History of Greek Philosophy. Cambridge: Cambridge University Press, 1962, pp. 124-126.
- Fairbanks A. The First Philosophers of Greece. London, K. Paul, Trench, Trübner, 1898, p. 20.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Anaksimen ya da Anaksimenes yun Ἀna3imenhs teq e e 585 Milet teq e e 525 ve ya teq Milet qedim yunan filosofu Milet mektebinin ucuncu numayendesi Anaksimandrin telebesi AnaksimenesἈna3imenhsDogum tarixi teq e e 585Dogum yeri MiletVefat tarixi teq e e 525 ve ya teq Vefat yeri MiletDovr AntikIstiqameti Sokrataqederki felsefe Milet mektebiEsas maraqlari felsefe Vikianbarda elaqeli mediafayllarAntik felsefeYunan felsefeoncesi dovru e e VII yuzilliye qeder Orfizm Homer Hesiod Ferekid Yeddi yunan mudriki EpixarmQedim yunan felsefesi e e VII IV yuzillikler Milet mektebi Fales Anaksimandr Anaksimen Elea mektebi Ksenofan Parmenid Eleyali Zenon Melissus Musteqil filosoflar Heraklit Anaksaqor Empedokl Pifaqorcular Pifaqor Filolaus Hippas Arxitas Alkmeon Qedim yunan atomculari Levkipp Demokrit Sofistler Boyuk sofistler Protaqor Prodikus Qorqias Hippias Kicik sofistler Trasimaxus Likofron Kritius Alkidamas Klassik yunan felsefesi 1 Sokrat ve sokratcilar Kinikler Antisfen Diogen Bion Boristenes Kerkidas Kratet ve Hipparxia Kirenacilar Aristipp Hegesias Annikeris Teodorus Evhemerus Meqaracilar Evklides Stilpon Evbulides Diodorus Kronus Eretriyacilar Elidali Fedon Eretriyali Menedem 2 Platon ve erken platoncular Spevsippus Ksenokrates Polemon Krates Heraklides Eudoksus Arkesilaus 3 Aristotel ve erken peripatetikler Teofrastus Evdemus Straton Dikearxus Aristarxus Demetri AristoksenusEllinizm dovrunun felsefesi e e IV I yuzillikler Skeptisizm Pirron Enesidemus Aqrippa Epikurculuk Epikur Lukretius Peripatetizm Rodoslu Andronikus Platonizm Karneades Kliptomaxus Filon Larissali Stoaciliq Erken dovr Kitiyali Zenon Xrisippus Kleantes Orta dovr Panetius PosidoniusQedim Roma dovrunun felsefesi I V yuzillikler Skeptisizm Sekst Empirik Stoaciliq Seneka Epiktet Mark Avreli Siseron Peripatetizm Afrodisiali Aleksandr Orta platonizm Alkinous Apuleyus Qalen Plutarx Maksim Filon Selsus Teon Neoplatonizm Roma mektebi Ammonius Sakkas Plotin Porfirius Amelius Apameya mektebi Yamblix Sopater Perqama mektebi Sallustius Yulian Avqust Afina mektebi Afinali Plutarx Proklus Marinus Simplikius Damaskius Iskenderiyye mektebi Hierokles Hipatiya Ioann Filoponus Antik dini telimler Qnostisizm Hermetizm Mitraizm Neopifaqorculuq Apollonius Nikomaxus Numenius Moderatus Erken Xristian felsefesi Klement Origen Avqustin Avrelius Boesius Saxta Dionisius AreopagitFelsefesiAnaksimen havani ilk unsur saymis ve her seyin ondan yaranmasini iddia etmisdir Basqa seyler ise havanin qatlasmasi ve seyreklesmesinden emele gelmisdir Onun iddiasina gore hava seyreklesdikce oda qatlasdiqca berk madde ve mayelere cevrilir O hemcinin qeyd etmisdir ki bunun neticesinde her sey muxtelif formalar alir Anaksimene gore her seyin baslangici qeyri mehdud havadir Dunyada ne varsa ne olubsa gelecekde ne olacaqsa hetta tanrilar ve ilahi seyler de havadan yaranmisdir Fales kimi Anaksimenes de yeri yasti sekilde tesevvur edirdi O qeyd edirdi ki yer havada uzur hem de o heyatverici rol oynayir Ruhlar havanin nefesi ve onun esmesidir Hem de hava ruhlari semada planetleri saxladigi kimi saxlayir Anaksimenes planetlerin yere yaxinliq mesafesini de duzgun teyin etmisdir O deyirdi ki yere en yaxin olan planet aydir ondan sonra ise gunes gelir En uzaqda olanlar ise ulduzlardirMenbeAydin Elizade Antik felsefe tarixi PDF 3 sayli Baki Metbeesi ASC 2016 s 34 ISBN 5 89968 061 X 2016 tarixinde PDF Istifade tarixi 2016 08 16 Felsefesi bolumu EdebiyyatAydin Elizade Antik felsefe tarixi PDF 3 sayli Baki Metbeesi ASC 2016 s 34 ISBN 5 89968 061 X 2016 tarixinde PDF Istifade tarixi 2016 08 16 Fragmenty rannih grecheskih filosofov t 1 M Nauka 1989 S 129 135 Losev A F Istoriya antichnoj estetiki Rannyaya klassika M Ladomir 1994 S 312 317 Tanneri P Pervye shagi drevnegrecheskoj nauki SPb 1902 Tomson Dzh Issledovaniya po istorii drevnegrecheskogo obshestva t 2 Pervye filosofy Per s angl M 1959 S 153 154 Trubeckoj S N Kurs istorii drevnej filosofii M Russkij dvor 1997 Bicknell P J Anaximenes Astronomy Acta Classica 1969 Vol 12 P 53 85 Graham D W Explaining the Cosmos the Ionian Tradition of Scientific Philosophy Princeton NJ Princeton University Press 2006 Graham D W A New Look at Anaximenes History of Philosophy Quarterly 2003 Vol 20 1 P 1 20 White S A Milesian Measures Time Space and Matter In P Curd and D Graham Eds Oxford Handbook to Presocratic Philosophy Oxford Oxford University Press 2008 P 89 133 Hemcinin baxMilet mektebi AnaksimandrIstinadlarNNDB ing 2002 https ia802200 us archive org 11 items jean brun books Les 20pr C3 A9socratiques 20by 20Jean 20Brun 20 28z lib org 29 pdf S 21 Guthrie W K C The Milesians Anaximenes olu kecid A History of Greek Philosophy Cambridge Cambridge University Press 1962 pp 124 126 Fairbanks A The First Philosophers of Greece London K Paul Trench Trubner 1898 p 20