Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Sallustius (lat. Sallustius, IV yüzillik) — antik filosof, yeni-platonçuluğun Perqama məktəbinin tanınmış nümayəndələrindən biri, Yamblixin öyrəncisi. Onun kimliyi haqqında bilgi azdır. Məlumdur ki, o imperator Yulianın dostu olmuşdur. Ancaq, Sallustiusdan zamanımıza “Tanrılar və dünya haqqında” çox önəmli bir əsər gəlib çatmışdır. Burada yeni-platonçuluq təliminin ontoloji əsasları sistemli və anlaşıqlı şəkildə verilmişdir.
| Sallustius | |
|---|---|
| Doğum tarixi | IV əsr |
| Vəfat tarixi | IV əsr |
| Fəaliyyəti | filosof, yazıçı, Prefekt |
“Tanrılar və dünya haqqında”
Sallustiusa görə bütün şeylər kosmosdan yüksək qatlarda olanlara və kosmik varlıqlara bölünürlər. Kosmosdan yüksək qatlarda olan hər bir şeyin əvvəlində İlk başlanğıc durur; onu dərk etmək mümkün deyildir.
Kosmik tanrılar isə onikidir və üçlüklərə bölünürlər. Üçlüklərdən birincisi dünyanı yaradanlar (Zeus, Poseidon, Hefestos), ikincisi onu ruhlandıranlar (Demeter, Hera, Artemis), üçüncü ona düzən verənlər (Apollon, Afrodita, Hermes), dördüncüsü isə onu qoruyanlardırlar (Hestia, Afina, Ares). Digər tanrılar isə bunların xidmətində duranlardırlar.
Hava, günəş, ay və planetlər kimi Kosmik dairələr də onikidir və onların hər biri bu əsas tanrılarla bağlıdırlar. Bütün kainat tanrılar kimi əbədidir, onu heç kəs yaratmamışdır. Tanrılar imkandır, dünya isə o imkanın gerçəkləşməsidir. Deməli, dünya və tanrılar birlik təşkil edirlər.
Sallustiusa görə tanrılar ideal aləmdədir və onların məkanında şər yoxdur. Dünyada isə şər ona görə vardır ki, həmin ideal dünya burada tam olaraq əks olunmur, olunsa da onun işığı bu aləmə qismən çatır.
İnsan o tanrılara ibadət etməli, qurbanlar kəsməlidir ki, onlar onun ehtiyaclarını ödəsin. Tanrıların isə insanların ibadətlərinə ehtiyacı yoxdur. Onların razılığını qazanmaq üçün insan həm də xeyirli həyat sürməlidir. Bu kimi insanların ruhları ölümdən sonra məmnunluqla dolu həyat sürəcəkdir.
Sallustius əsatirlərin yorumlanması və anlaşılması probleminə də toxunmuşdur. Onun fikrincə eyni əsatiri ilahiyyat, təbiət, mənəviyyat, maddiyyat və bunların qarışığı baxımından yorumlamaq olar. Məsələn, bir əsatirə görə yunan tanrısı Kronos öz balalarını yemişdir. Bunu ilahiyyat baxımından izah edərkən bu olay Əqlin özünün özünə qayıtması deməkdir, çünki burada məcaz var və Kronos Əqlin təcəssümüdür. Həmin əsatiri təbiət (fiziki) baxımından izah etdikdə Kronosun öz balalarını yeməsi zamanın dünyada hər şeyi aşındırması kimi başa düşülməlidir. Əsatiri mənəvi baxımdan izah etdikdə isə Kronosun öz balalarını yeməsi onun mənəviyyatının özündə qalması deməkdir. Maddi yorumlara gəldikdə onu bilmək lazımdır ki, daşlar ya da heyvanlar kimi maddi şeylər tanrı deyillər, onlar hansısa tanrıları yalnız təcəssüm edə bilərlər.
Mənbə
Aydın Əlizadə. Antik fəlsəfə tarixi (PDF). 3 saylı Bakı Mətbəəsi ASC. 2016. s. 268-270. ISBN . 2016 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2016-08-16.
Ədəbiyyat
- Aydın Əlizadə. Antik fəlsəfə tarixi (PDF). 3 saylı Bakı Mətbəəsi ASC. 2016. s. 268-270. ISBN . 2016 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2016-08-16.
- Лосев А. Ф. История античной эстетики. Последние века. М.: Искусство. 1988. Кн. I. С. 331—358.
- . 1925 "On the Gods and the World," appended to Murray's Five Stages of Greek Religion, first published in 1912 asFour Stages of Greek Religion.
- Arthur Darby Nock (ed/trans.). 1926. Sallustius concerning the gods and the universe. Edited with prolegomena and translation.Available in various reprints, for example and .
- Gabriel Rochefort. 1960. Des dieux et du monde. Edition of the Greek text, with French translation and notes, in the Collection Budé.
- (ed/trans.). 1793. Sallust, On the gods and the world; and the Pythagoric sentences of Demophilus, translated from the Greek; and five hymns by Proclus, in the original Greek, with a poetical version. To which are added five hymns by the translator.Reprinted many times, for example .
Xarici bağlantılar
- Sallustius, On The Gods And The World
- Sallustius Page of The Encyclopedia of the Goddess Athena.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Sallust. On the Gods and the World. London: Printed for Edward Jeffrey, Pall Mall, 1793, pp. 24-27
- On the Gods and the World, pp. 28-31.
- On the Gods and the World, pp. 13-23.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sallustius lat Sallustius IV yuzillik antik filosof yeni platonculugun Perqama mektebinin taninmis numayendelerinden biri Yamblixin oyrencisi Onun kimliyi haqqinda bilgi azdir Melumdur ki o imperator Yulianin dostu olmusdur Ancaq Sallustiusdan zamanimiza Tanrilar ve dunya haqqinda cox onemli bir eser gelib catmisdir Burada yeni platonculuq teliminin ontoloji esaslari sistemli ve anlasiqli sekilde verilmisdir SallustiusDogum tarixi IV esrVefat tarixi IV esrFealiyyeti filosof yazici PrefektAntik felsefeYunan felsefeoncesi dovru e e VII yuzilliye qeder Orfizm Homer Hesiod Ferekid Yeddi yunan mudriki EpixarmQedim yunan felsefesi e e VII IV yuzillikler Milet mektebi Fales Anaksimandr Anaksimen Elea mektebi Ksenofan Parmenid Eleyali Zenon Melissus Musteqil filosoflar Heraklit Anaksaqor Empedokl Pifaqorcular Pifaqor Filolaus Hippas Arxitas Alkmeon Qedim yunan atomculari Levkipp Demokrit Sofistler Boyuk sofistler Protaqor Prodikus Qorqias Hippias Kicik sofistler Trasimaxus Likofron Kritius Alkidamas Klassik yunan felsefesi 1 Sokrat ve sokratcilar Kinikler Antisfen Diogen Bion Boristenes Kerkidas Kratet ve Hipparxia Kirenacilar Aristipp Hegesias Annikeris Teodorus Evhemerus Meqaracilar Evklides Stilpon Evbulides Diodorus Kronus Eretriyacilar Elidali Fedon Eretriyali Menedem 2 Platon ve erken platoncular Spevsippus Ksenokrates Polemon Krates Heraklides Eudoksus Arkesilaus 3 Aristotel ve erken peripatetikler Teofrastus Evdemus Straton Dikearxus Aristarxus Demetri AristoksenusEllinizm dovrunun felsefesi e e IV I yuzillikler Skeptisizm Pirron Enesidemus Aqrippa Epikurculuk Epikur Lukretius Peripatetizm Rodoslu Andronikus Platonizm Karneades Kliptomaxus Filon Larissali Stoaciliq Erken dovr Kitiyali Zenon Xrisippus Kleantes Orta dovr Panetius PosidoniusQedim Roma dovrunun felsefesi I V yuzillikler Skeptisizm Sekst Empirik Stoaciliq Seneka Epiktet Mark Avreli Siseron Peripatetizm Afrodisiali Aleksandr Orta platonizm Alkinous Apuleyus Qalen Plutarx Maksim Filon Selsus Teon Neoplatonizm Roma mektebi Ammonius Sakkas Plotin Porfirius Amelius Apameya mektebi Yamblix Sopater Perqama mektebi Sallustius Yulian Avqust Afina mektebi Afinali Plutarx Proklus Marinus Simplikius Damaskius Iskenderiyye mektebi Hierokles Hipatiya Ioann Filoponus Antik dini telimler Qnostisizm Hermetizm Mitraizm Neopifaqorculuq Apollonius Nikomaxus Numenius Moderatus Erken Xristian felsefesi Klement Origen Avqustin Avrelius Boesius Saxta Dionisius Areopagit Tanrilar ve dunya haqqinda Sallustiusa gore butun seyler kosmosdan yuksek qatlarda olanlara ve kosmik varliqlara bolunurler Kosmosdan yuksek qatlarda olan her bir seyin evvelinde Ilk baslangic durur onu derk etmek mumkun deyildir Kosmik tanrilar ise onikidir ve ucluklere bolunurler Ucluklerden birincisi dunyani yaradanlar Zeus Poseidon Hefestos ikincisi onu ruhlandiranlar Demeter Hera Artemis ucuncu ona duzen verenler Apollon Afrodita Hermes dorduncusu ise onu qoruyanlardirlar Hestia Afina Ares Diger tanrilar ise bunlarin xidmetinde duranlardirlar Hava gunes ay ve planetler kimi Kosmik daireler de onikidir ve onlarin her biri bu esas tanrilarla baglidirlar Butun kainat tanrilar kimi ebedidir onu hec kes yaratmamisdir Tanrilar imkandir dunya ise o imkanin gerceklesmesidir Demeli dunya ve tanrilar birlik teskil edirler Sallustiusa gore tanrilar ideal alemdedir ve onlarin mekaninda ser yoxdur Dunyada ise ser ona gore vardir ki hemin ideal dunya burada tam olaraq eks olunmur olunsa da onun isigi bu aleme qismen catir Insan o tanrilara ibadet etmeli qurbanlar kesmelidir ki onlar onun ehtiyaclarini odesin Tanrilarin ise insanlarin ibadetlerine ehtiyaci yoxdur Onlarin raziligini qazanmaq ucun insan hem de xeyirli heyat surmelidir Bu kimi insanlarin ruhlari olumden sonra memnunluqla dolu heyat surecekdir Sallustius esatirlerin yorumlanmasi ve anlasilmasi problemine de toxunmusdur Onun fikrince eyni esatiri ilahiyyat tebiet meneviyyat maddiyyat ve bunlarin qarisigi baximindan yorumlamaq olar Meselen bir esatire gore yunan tanrisi Kronos oz balalarini yemisdir Bunu ilahiyyat baximindan izah ederken bu olay Eqlin ozunun ozune qayitmasi demekdir cunki burada mecaz var ve Kronos Eqlin tecessumudur Hemin esatiri tebiet fiziki baximindan izah etdikde Kronosun oz balalarini yemesi zamanin dunyada her seyi asindirmasi kimi basa dusulmelidir Esatiri menevi baximdan izah etdikde ise Kronosun oz balalarini yemesi onun meneviyyatinin ozunde qalmasi demekdir Maddi yorumlara geldikde onu bilmek lazimdir ki daslar ya da heyvanlar kimi maddi seyler tanri deyiller onlar hansisa tanrilari yalniz tecessum ede bilerler MenbeAydin Elizade Antik felsefe tarixi PDF 3 sayli Baki Metbeesi ASC 2016 s 268 270 ISBN 5 89968 061 X 2016 tarixinde PDF Istifade tarixi 2016 08 16 EdebiyyatAydin Elizade Antik felsefe tarixi PDF 3 sayli Baki Metbeesi ASC 2016 s 268 270 ISBN 5 89968 061 X 2016 tarixinde PDF Istifade tarixi 2016 08 16 Losev A F Istoriya antichnoj estetiki Poslednie veka M Iskusstvo 1988 Kn I S 331 358 1925 On the Gods and the World appended to Murray s Five Stages of Greek Religion first published in 1912 asFour Stages of Greek Religion Arthur Darby Nock ed trans 1926 Sallustius concerning the gods and the universe Edited with prolegomena and translation Available in various reprints for example ISBN 0 89005 550 5 and ISBN 3 487 01413 0 Gabriel Rochefort 1960 Des dieux et du monde Edition of the Greek text with French translation and notes in the Collection Bude ed trans 1793 Sallust On the gods and the world and the Pythagoric sentences of Demophilus translated from the Greek and five hymns by Proclus in the original Greek with a poetical version To which are added five hymns by the translator Reprinted many times for example ISBN 0 7661 6735 6 Xarici baglantilarSallustius On The Gods And The World Sallustius Page of The Encyclopedia of the Goddess Athena Hemcinin baxNeoplatonizmIstinadlarSallust On the Gods and the World London Printed for Edward Jeffrey Pall Mall 1793 pp 24 27 On the Gods and the World pp 28 31 On the Gods and the World pp 13 23