Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Miletli Eubulides (yun. Εὐβουλίδης, m. ö. IV yüzillik) — qədim yunan filosofu, Sokratın şagirdi, Meqara məktəbinin təmsilçisi.
| Evbulides | |
|---|---|
| q.yun. Εὑβουλίδης | |
 | |
| Doğum tarixi | e. ə. V əsr |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | e. ə. IV əsr |
| İstiqaməti | Meqara məktəbi |
| Əsas maraqları | fəlsəfə, paradoks, aporia |
Paradoksları
Evbulidesin fikrincə duyğularımız bizə ətrafımızda olan şeylər haqqında yanlış bilgi verir. İstənilən şeyin həqiqi mahiyyəti onun görkəmində deyil, mahiyyətindədir. Məqsəd də o mahiyyətləri qavramaqdır. Bu kimi iddiaları irəli sürməklə o, Eleyalı Zenonun yolunu getmiş, bir çox ziddiyyətləri (paradoksları) açıqlamış, onların vasitəsi ilə öz fikirlərini əsaslandırmağa çalışmışdır. Bu paradokslar haqqında xəbər verərək onlardan bəzilərinin başqa meqaraçı Diodorus Kronosa aid olduğunu qeyd etmişdir. Həmin paradoksların ən tanınmışları “Yalançı”, “Keçəl”, “Qalaq”, “Elektra” və “Buynuzlu” adlanır. Günümüzə qədər elmi ədəbiyyatda onların çözülməsi haqqında müxtəlif fikirlər irəli sürülür.
Yalançı
“Yalançı” (yun. Ψευδόμενον) adlı paradoksda “Mən yalan danışıram” iddiası araşdırılır. Bir tərəfdən bunu iddia edən kəs heç də yalan danışmır, həqiqəti deyir. Çünki, yalan danışdığını etiraf edir. Digər tərəfdən isə bu iddiada o adamın yalan danışdığı iddia edilirsə onda o yalandır. Beləliklə, danışan yalan deyirsə düz danışır. Düz danışırsa, yalan deyir.
Keçəl
Daha bir paradoks “Keçəl” adlanır. Burada Eubulides deyir ki, bir tükü itirən keçəl olmaz, ikincisini itirsə də olmaz. Bəs onda neçənci tükün tökülməsindən başlayaraq insanı keçəl saymaq olar?
Buna bənzər daha bir paradoks “Qalaq” adlanır. Bir ya iki taxıl dəni qalaq deyil. Bəs neçənci dəndən qalaq başlanır?
Elektra
Bir başqa paradoks “Elektra” adlanır. Elektra adlı qadının qarşısında örtük altında onun qardaşı durub. O, öz qardaşını tanıyır. Ancaq o, o örtüyün altında kimin olduğunu bilmir. Deməli, Elektra öz qardaşını eyni zamanda həm tanıyır, həm də tanımır.
Buynuzlu
“Buynuzlu” adlanan paradoks isə daha da çox sofizmə yaxınlaşır. Burada Eubulides iddia edir ki, insan bir şeyi itirməmişdirsə, deməli o şey onda var. Əgər o buynuzları itirməyibsə, deməli buynuzludur. Burada bir tərəfdən demək olar ki, olmayan şeyi itirmək olmaz, ancaq digər tərəfdən “məndə olmadığı şeyi heç vaxt itirə bilmərəm” də demək mümkündür.
Mənbə
- Aydın Əlizadə. Antik fəlsəfə tarixi (PDF). 3 saylı Bakı Mətbəəsi ASC. 2016. s. 112-114. ISBN . 2016 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2016-08-16.
Ədəbiyyat
- Aydın Əlizadə. Antik fəlsəfə tarixi (PDF). 3 saylı Bakı Mətbəəsi ASC. 2016. s. 112-114. ISBN . 2016 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2016-08-16.
- , N. (2001) Paradoxes: Their Roots, Range, and Resolution. Open Court Publishing.
- Seuren, P. A. M. (2005) Eubulides as a 20th-century semanticist. Language Sciences, 27(1), 75-95.
- Wheeler, S. C. (1983) Megarian Paradoxes as Eleatic Arguments, American Philosophical Quarterly, 20 (3), 287-295.
- // : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Eubulides Of Miletus // Encyclopædia Britannica (ing.).
- Diogenes Laertius. Lives and Opinions of Eminent Philosophers / Translated by C. D. Yonge. London: Georg Bell & Sons, 1915, s. 99.
- Samuel C. Wheeler. Megarian Paradoxes As Eleatic Arguments 2016-01-17 at the Wayback Machine // American Philosophical Quarterly Volume 20, Number 3, July 1983 / University of Illinois, pp. 287-295.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Miletli Eubulides yun Eὐboylidhs m o IV yuzillik qedim yunan filosofu Sokratin sagirdi Meqara mektebinin temsilcisi Evbulidesq yun EὑboylidhsDogum tarixi e e V esrDogum yeri MiletVefat tarixi e e IV esrIstiqameti Meqara mektebiEsas maraqlari felsefe paradoks aporiaAntik felsefeYunan felsefeoncesi dovru e e VII yuzilliye qeder Orfizm Homer Hesiod Ferekid Yeddi yunan mudriki EpixarmQedim yunan felsefesi e e VII IV yuzillikler Milet mektebi Fales Anaksimandr Anaksimen Elea mektebi Ksenofan Parmenid Eleyali Zenon Melissus Musteqil filosoflar Heraklit Anaksaqor Empedokl Pifaqorcular Pifaqor Filolaus Hippas Arxitas Alkmeon Qedim yunan atomculari Levkipp Demokrit Sofistler Boyuk sofistler Protaqor Prodikus Qorqias Hippias Kicik sofistler Trasimaxus Likofron Kritius Alkidamas Klassik yunan felsefesi 1 Sokrat ve sokratcilar Kinikler Antisfen Diogen Bion Boristenes Kerkidas Kratet ve Hipparxia Kirenacilar Aristipp Hegesias Annikeris Teodorus Evhemerus Meqaracilar Evklides Stilpon Evbulides Diodorus Kronus Eretriyacilar Elidali Fedon Eretriyali Menedem 2 Platon ve erken platoncular Spevsippus Ksenokrates Polemon Krates Heraklides Eudoksus Arkesilaus 3 Aristotel ve erken peripatetikler Teofrastus Evdemus Straton Dikearxus Aristarxus Demetri AristoksenusEllinizm dovrunun felsefesi e e IV I yuzillikler Skeptisizm Pirron Enesidemus Aqrippa Epikurculuk Epikur Lukretius Peripatetizm Rodoslu Andronikus Platonizm Karneades Kliptomaxus Filon Larissali Stoaciliq Erken dovr Kitiyali Zenon Xrisippus Kleantes Orta dovr Panetius PosidoniusQedim Roma dovrunun felsefesi I V yuzillikler Skeptisizm Sekst Empirik Stoaciliq Seneka Epiktet Mark Avreli Siseron Peripatetizm Afrodisiali Aleksandr Orta platonizm Alkinous Apuleyus Qalen Plutarx Maksim Filon Selsus Teon Neoplatonizm Roma mektebi Ammonius Sakkas Plotin Porfirius Amelius Apameya mektebi Yamblix Sopater Perqama mektebi Sallustius Yulian Avqust Afina mektebi Afinali Plutarx Proklus Marinus Simplikius Damaskius Iskenderiyye mektebi Hierokles Hipatiya Ioann Filoponus Antik dini telimler Qnostisizm Hermetizm Mitraizm Neopifaqorculuq Apollonius Nikomaxus Numenius Moderatus Erken Xristian felsefesi Klement Origen Avqustin Avrelius Boesius Saxta Dionisius AreopagitParadokslariEvbulidesin fikrince duygularimiz bize etrafimizda olan seyler haqqinda yanlis bilgi verir Istenilen seyin heqiqi mahiyyeti onun gorkeminde deyil mahiyyetindedir Meqsed de o mahiyyetleri qavramaqdir Bu kimi iddialari ireli surmekle o Eleyali Zenonun yolunu getmis bir cox ziddiyyetleri paradokslari aciqlamis onlarin vasitesi ile oz fikirlerini esaslandirmaga calismisdir Bu paradokslar haqqinda xeber vererek onlardan bezilerinin basqa meqaraci Diodorus Kronosa aid oldugunu qeyd etmisdir Hemin paradokslarin en taninmislari Yalanci Kecel Qalaq Elektra ve Buynuzlu adlanir Gunumuze qeder elmi edebiyyatda onlarin cozulmesi haqqinda muxtelif fikirler ireli surulur Yalanci Yalanci yun PSeydomenon adli paradoksda Men yalan danisiram iddiasi arasdirilir Bir terefden bunu iddia eden kes hec de yalan danismir heqiqeti deyir Cunki yalan danisdigini etiraf edir Diger terefden ise bu iddiada o adamin yalan danisdigi iddia edilirse onda o yalandir Belelikle danisan yalan deyirse duz danisir Duz danisirsa yalan deyir Kecel Daha bir paradoks Kecel adlanir Burada Eubulides deyir ki bir tuku itiren kecel olmaz ikincisini itirse de olmaz Bes onda necenci tukun tokulmesinden baslayaraq insani kecel saymaq olar Buna benzer daha bir paradoks Qalaq adlanir Bir ya iki taxil deni qalaq deyil Bes necenci denden qalaq baslanir Elektra Bir basqa paradoks Elektra adlanir Elektra adli qadinin qarsisinda ortuk altinda onun qardasi durub O oz qardasini taniyir Ancaq o o ortuyun altinda kimin oldugunu bilmir Demeli Elektra oz qardasini eyni zamanda hem taniyir hem de tanimir Buynuzlu Buynuzlu adlanan paradoks ise daha da cox sofizme yaxinlasir Burada Eubulides iddia edir ki insan bir seyi itirmemisdirse demeli o sey onda var Eger o buynuzlari itirmeyibse demeli buynuzludur Burada bir terefden demek olar ki olmayan seyi itirmek olmaz ancaq diger terefden mende olmadigi seyi hec vaxt itire bilmerem de demek mumkundur MenbeAydin Elizade Antik felsefe tarixi PDF 3 sayli Baki Metbeesi ASC 2016 s 112 114 ISBN 5 89968 061 X 2016 tarixinde PDF Istifade tarixi 2016 08 16 EdebiyyatAydin Elizade Antik felsefe tarixi PDF 3 sayli Baki Metbeesi ASC 2016 s 112 114 ISBN 5 89968 061 X 2016 tarixinde PDF Istifade tarixi 2016 08 16 N 2001 Paradoxes Their Roots Range and Resolution Open Court Publishing Seuren P A M 2005 Eubulides as a 20th century semanticist Language Sciences 27 1 75 95 Wheeler S C 1983 Megarian Paradoxes as Eleatic Arguments American Philosophical Quarterly 20 3 287 295 v 86 t 82 t i 4 dop SPb 1890 1907 Hemcinin baxMeqara mektebiIstinadlarEubulides Of Miletus Encyclopaedia Britannica ing Diogenes Laertius Lives and Opinions of Eminent Philosophers Translated by C D Yonge London Georg Bell amp Sons 1915 s 99 Samuel C Wheeler Megarian Paradoxes As Eleatic Arguments 2016 01 17 at the Wayback Machine American Philosophical Quarterly Volume 20 Number 3 July 1983 University of Illinois pp 287 295