Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Epikürçülük ya epikürizm — ellinizm dövrünün filosofu Epikür və onun ardıcıllarının təlimi.
Tarixi
M. ö. IV yüzilliyin sonu - yüzilliyin əvvəllərində Qədim Yunanıstanda Epikür "Epikür bağı" adlanan fəlsəfi məktəbin əsaslarını qoymuşdur ki, bu da gələcəkdə epikürçulük adlı fəlsəfi cərəyanın yaranmasına təkan vermişdi. Bu məktəb öz inkişafında üç mərhələ keçmişdir:
- Ellinizm dövrünün epikürçülüyü;
- Yunan-Roma epikürçülüyü m. ö. I-II əsrləri əhatə edir;
- Roma epikürçülüyü I-VI əsrlər Roma imperiyası dövrünü əhatə edir.
Birinci mərhələyə Epikürün və onun ən yaxın dostlarının - Lampasklı Metrodor və riyaziyyatçı Poliyenin və Mitilenli Ermarxın yaradıcılığı aiddir.
İkinci mərhələ Epikür məktəbinin nümayəndələri Filonid, Afinalı Appllodor, Sidonlu Zenon, Lakonlu Demetriusdur. İnduktiv məntiq məsələlərini işləyib hazırlamış Qadaralı Filodemusdur.
Üçüncü mərhələ əsasən Roma qulldarlıq cəmiyyəti ilə bağlıdır. Bu dövrdə Gay Amafini və İtaliyaya köçmüş Qadaralı Filodem (antik atomistika təlimini Romada yaymışdır) fəaliyyət göstərmişlər. Roma epikürçülüyünün çiçəklənmə dövrü Lukretsininin yaradıcılığı ilə bağlıdır.
Epikür məktəbində demokratizm hökm sürmüşdür. Məktəbin nümayəndələri içərisində qadınlar və hətta qullar da var idi. Burada başlıca tədris metodu söhbətlər və yazışmalar olmuşdur. Epikürün və onun ardıcıllarının təşkil etdikləri "axşam yığıncaqlarında" fəlsəfi və siyasi mövzuda söhbətlər aparılırdı. Epikür məktəbi m.ö. I əsrin axırlarında imperator Domisianus tərəfindən bağlanmışdı. Lakin eikürçülərin təlimi davam etmişdir. İmperator Markus Avrelius II yüzilliyin ikinci yarısında Epikür məktəbini bərpa etmişdi. Epikürçülüyun geniş yayılması onun təhrifinə də səbəb olmuşdur. Yuxarı təbəqələrin nümayəndələri epikürçülüyü qeyri-məhdud həzz almağa çağırış kimi başa düşürdülər. Şairlərdən Horatsius, Vergilius, Ovidius da epikürçülüyün təsiri altında olmuşlar. Lukian vulqarlaşdırılmış epikürçülüyə qarşı çıxmışdır.
Təlimin əsasları
Epikürçülüyə görə fəlsəfə insanı təbiət qanunlarını bilməməkdən irəli gələn və fövqəl təbii qüvvələrə inanmağa gətirib çıxaran qorxunu aradan götürməklə xoşbəxt etməlidir. Epikürçülük atomistik, xüsusilə etik prinsip kimi yayılmışdır. Epikürçüliyə görə həzz bütün canlıların təbii məqsədidir. Ən yüksək həzz dostluq və bilikdir. Bunların sayəsində həyəcan keçirməyən ruh və fərdi azadlıq, istər xarici aləm təsirlərindən, istərsə də ehtiraslardan asılı olmamaq vəziyyəti təmin edilir. Epikürçülük cəmiyyəti həzzə can atan, bir-birinə yamanlıq etməmək haqqında sazişə gələn ayrı-ayrı fərdlərin məcmusu hesab edir. Bu təlimin quldarlıq cəmiyyətinin ali təbəqələrini təmsil edən nümayəndələri onu hissi həzlərin təbliği kimi başa düşmüşlər. Xristiyan kilsəsi epikürçülüyü əxlaqi pozğunluqla eyniləşdirirdi. Yeni intibah dövrü isə onu atomistik təlim kimi dərk etmişdir. Bu özünü XVII-XVIII əsr materialist maarifçi fəlsəfədə də göstərməkdədir. Etik prinsip kimi epikürçülüyün ilk forması antik evdemonizmə yaxın idi. İntibah dövrü filosofları, fransız maarifçiləri onu hedonizm ruhunda şərh etmiş, hissi həzzləri başlıca sayan təlim kimi qiymətləndirmişlər.
Tanınmış təmsilçiləri
Epikür
Epikürçülük ellinizm və Roma dövrlərində ən yayılmış fəlsəfi cərəyanlardan biri olmuşdur. Onun yaranması Epikürün (yun. Ἐπίκουρος, m. ö. təxminən 342 – 270) adı ilə bağlıdır. O, Samos adasında anadan olmuş və daha sonra Afinaya gedərək orada “Bağ” (yun. Κῆπος) adlanan öz fəlsəfi məktəbini yaratmışdır. Epikür bir çox kitabın müəllifi olmuş, ancaq onlardan zamanımıza yalnız bəzi fraqmentlər gəlib çatmışdır.
Epikür təliminin məqsədi insanlara xoşbəxtliyin əldə olunması və qorxu hissindən aşma yollarını göstərmək idi. Bunun üçün də o, əfsanələrə inanmamağa və təbiəti dərk etməyə çağırırdı. Beləliklə, Epikürün və onun ardıcıllarının fəlsəfəsi fizika, kanonika və etikadan (əxlaqdan) ibarət olmuşdur.
Lampsakuslu Metrodorus
Epikürün bir çox öyrənciləri olmuşdur. Onlardan biri Lampsakuslu Metrodorus (yun. Μητροδωρος, m. ö. 331 – ) idi. O, bir sıra zamanımıza çatmayan kitabların yazarı olmuşdur. Sisero yazırdı ki, Metrodor öz fəlsəfəsində cismani hissiyyatlara böyük önəm verirdi.
Militenalı Hermarxus
Epikürün daha bir öyrəncisi Militenalı Hermarxus (yun. Ἕρμαρχoς, m. ö. 325 – 250) olmuşdur. O, müəlliminin ölümündən sonra onun məktəbinə başçılıq etmiş və onun fikirlərini yaymışdır. Eyni zamanda, Hermarxus Aristotel və Platonun ardıcılları ilə də fəlsəfi polemikalar aparmışdır. Ancaq, onun da əsərləri zamanımıza gəlib çatmamışdır.
Qadaralı Filodemus
Epikürün təlimi m. ö. II yüzillikdən başlayaraq Roma imperiyasında yayılmışdır. Roma epikürçülüyünün ən görkəmli nümayəndələrindən biri Qadaralı Filodemus (yun. Φιλόδημος, m. ö. 110 – 40) idi. O, Afina epikürçü məktəbinin başçısı Sidonlu Zenonun öyrəncisi idi. M. ö. 80-ci ildə Filodemus İtaliyaya gedərək orada Neapol şəhərinin yaxınlığında yerləşən Herkulanumda epikürçü məktəbinin əsasını qoymuş və ona rəhbərlik etmişdir. İkiyüz ildən sonra Vezuvium vulkanının püskürməsi sonu Herkulanum Pompeya ilə birlikdə məhv olmuşdur.
Bizim zamanımızda aparılan arxeoloji qazıntılar nəticəsində orada Filodemusun bəzi əsərləri tapılmışdır. Onların arasında “İnduksiya haqqında” adlı bir kitab da var idi. Orada Filodemus stoaçıların bəzi fikirlərini təhlil etmişdir. Belə ki, stoaçılara görə induksiya yolu ilə gəlinən nəticə apriori dəlillərin əsasında çıxarıldığı zaman həqiqi olur. Filodemus isə burada ön plana görünən (zahirin) və görünməyənin (batinin) müqayisəsinə arxalanan analogiyanı önə çəkirdi. Məsələn, induktiv metodla belə qərara gəlmək olar ki, bəzi cisimlərin hərəkət etməsi üçün müəyyən şərtlər olmalıdır. Belədirsə, onda ümumiyyətlə bütün digər cisimlərin hərəkətinin də həmin şərtlərlə baş verdiyini iddia etmək mümkündür. Burada Filodemus hərəkətin mövcud olmasının zəruri şərti kimi boşluqların olmasını sübuta yetirirdi. Deməli, onun fikrincə hər bir nəticənin əsasında analogiyaya arxalanan düşüncə metodu durur. Əgər induksiyanın istinad etdiyi faktları və müşahidələri təkzib edən bir dəlil yoxdursa, deməli yürüdülən əqli nəticə düzgündür.
Titus Lukretius Karus
Roma epikürçülüyünün ən tanınmış təmsilçisi isə Titus Lukretius Karus (lat. Titus Lucretius Carus, m. ö. 99 – 55) olmuşdur. “Hər şeyin təbiəti haqqında” (lat. De rerum natura) adlı məşhur əsərində o bir çox fəlsəfi problemlərə toxunmuşdur, bunu edərkən Epikürün fəlsəfəsindən yararlanmışdır. Bu kitabda Lukretius ilk növbədə xalqın arasında yayılmış müxtəlif mövhumat və inanclara qarşı çıxış etmişdir. Onun fikrincə onlar insanlarda qorxu hissi yaradır. Azadlığı əldə etmək üçün isə bu qorxudan qurtarmaq . Bunun üçün təbiət olduğu kimi öyrənilib qavranılmalıdır. Mövhumatların əsasını isə din təşkil edir, insanları bədbəxtliklərə sürükləyir. Ona görə də, Lukretius dini tamamilə inkar edirdi.
Mənbələr
- Aydın Əlizadə. Antik fəlsəfə tarixi (PDF). 3 saylı Bakı Mətbəəsi ASC. 2016. s. 131-144. ISBN . 2016 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2016-08-16.("Tanınmış təmsilçiləri" fəsli)
- Асмус В.Ф. Античная философия, М., 1976
- Джохадзе Д.В. Оснавные этапы развития античной философии, М., 1977
Ədəbiyyat:
- Aydın Əlizadə. Antik fəlsəfə tarixi (PDF). 3 saylı Bakı Mətbəəsi ASC. 2016. s. 131-144. ISBN . 2016 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2016-08-16.
- Diogenes Laertius. Lives and Opinions of Eminent Philosophers / Translated by C. D. Yonge. London: Georg Bell & Sons, 1915.
- Marcus Tullius Cicero. On the Nature of the Gods / Translated by F. Brooks. London: Methuen, 1896.
- Асмус В.Ф. Античная философия. М.: Высшая школа, 1976.
- Джохадзе Д.В. Оснавные этапы развития античной философии, М., 1977
- Лосев А. Ф. История античной эстетики. Т. .: ACT; Харьков: Фолио, 2000.
- Лукреций. О природе вещей / Перевод Ф.Петровского. М.: Художественная литература, 1983.
- Маковельский А. О. Древнегреческие атомисты. Издательство АН Азербайджанской ССР, 1946.
- Шакир-Заде А. Р. Эпикур. М.: Соцэкгиз, 1963.
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- Übersicht aus "philolex"
- Epicureans on PhilPapers
- Epicurus.info - Epicurean Philosophy Online 2016-01-26 at the Wayback Machine
- Epicurus & Epicurean Philosophy
- The Epicurean Garden of Contentment
- Karl Marx's Notebooks on Epicurean Philosophy
- Marx's Doctoral Dissertation On the Difference between the Democritean and Epicurean Philosophy of Nature
İstinadlar
- Шакир-Заде А. Р. Эпикур 2022-07-09 at the Wayback Machine. М.: Соцэкгиз, 1963, s. 32.
- Diogenes Laertius. Lives and Opinions of Eminent Philosophers / Translated by C. D. Yonge. London: Georg Bell & Sons, 1915, s. 434.
- Marcus Tullius Cicero. On the Nature of the Gods 2021-06-12 at the Wayback Machine / Translated by F. Brooks. London: Methuen, 1896, s. 68-69.
- Шакир-Заде А. Р. Эпикур 2022-07-09 at the Wayback Machine. М.: Соцэкгиз, 1963, s. 136-137.
- Асмус В.Ф. Античная философия 2020-07-17 at the Wayback Machine. М.: Высшая школа, 1976, s. 445.
- Лукреций. О природе вещей 2022-07-09 at the Wayback Machine / Перевод Ф.Петровского. М.: Художественная литература, 1983, s. 60-61.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Epikurculuk ya epikurizm ellinizm dovrunun filosofu Epikur ve onun ardicillarinin telimi Antik felsefeYunan felsefeoncesi dovru e e VII yuzilliye qeder Orfizm Homer Hesiod Ferekid Yeddi yunan mudriki EpixarmQedim yunan felsefesi e e VII IV yuzillikler Milet mektebi Fales Anaksimandr Anaksimen Elea mektebi Ksenofan Parmenid Eleyali Zenon Melissus Musteqil filosoflar Heraklit Anaksaqor Empedokl Pifaqorcular Pifaqor Filolaus Hippas Arxitas Alkmeon Qedim yunan atomculari Levkipp Demokrit Sofistler Boyuk sofistler Protaqor Prodikus Qorqias Hippias Kicik sofistler Trasimaxus Likofron Kritius Alkidamas Klassik yunan felsefesi 1 Sokrat ve sokratcilar Kinikler Antisfen Diogen Bion Boristenes Kerkidas Kratet ve Hipparxia Kirenacilar Aristipp Hegesias Annikeris Teodorus Evhemerus Meqaracilar Evklides Stilpon Evbulides Diodorus Kronus Eretriyacilar Elidali Fedon Eretriyali Menedem 2 Platon ve erken platoncular Spevsippus Ksenokrates Polemon Krates Heraklides Eudoksus Arkesilaus 3 Aristotel ve erken peripatetikler Teofrastus Evdemus Straton Dikearxus Aristarxus Demetri AristoksenusEllinizm dovrunun felsefesi e e IV I yuzillikler Skeptisizm Pirron Enesidemus Aqrippa Epikurculuk Epikur Lukretius Peripatetizm Rodoslu Andronikus Platonizm Karneades Kliptomaxus Filon Larissali Stoaciliq Erken dovr Kitiyali Zenon Xrisippus Kleantes Orta dovr Panetius PosidoniusQedim Roma dovrunun felsefesi I V yuzillikler Skeptisizm Sekst Empirik Stoaciliq Seneka Epiktet Mark Avreli Siseron Peripatetizm Afrodisiali Aleksandr Orta platonizm Alkinous Apuleyus Qalen Plutarx Maksim Filon Selsus Teon Neoplatonizm Roma mektebi Ammonius Sakkas Plotin Porfirius Amelius Apameya mektebi Yamblix Sopater Perqama mektebi Sallustius Yulian Avqust Afina mektebi Afinali Plutarx Proklus Marinus Simplikius Damaskius Iskenderiyye mektebi Hierokles Hipatiya Ioann Filoponus Antik dini telimler Qnostisizm Hermetizm Mitraizm Neopifaqorculuq Apollonius Nikomaxus Numenius Moderatus Erken Xristian felsefesi Klement Origen Avqustin Avrelius Boesius Saxta Dionisius AreopagitTarixiM o IV yuzilliyin sonu yuzilliyin evvellerinde Qedim Yunanistanda Epikur Epikur bagi adlanan felsefi mektebin esaslarini qoymusdur ki bu da gelecekde epikurculuk adli felsefi cereyanin yaranmasina tekan vermisdi Bu mekteb oz inkisafinda uc merhele kecmisdir Ellinizm dovrunun epikurculuyu Yunan Roma epikurculuyu m o I II esrleri ehate edir Roma epikurculuyu I VI esrler Roma imperiyasi dovrunu ehate edir Birinci merheleye Epikurun ve onun en yaxin dostlarinin Lampaskli Metrodor ve riyaziyyatci Poliyenin ve Mitilenli Ermarxin yaradiciligi aiddir Ikinci merhele Epikur mektebinin numayendeleri Filonid Afinali Appllodor Sidonlu Zenon Lakonlu Demetriusdur Induktiv mentiq meselelerini isleyib hazirlamis Qadarali Filodemusdur Ucuncu merhele esasen Roma qulldarliq cemiyyeti ile baglidir Bu dovrde Gay Amafini ve Italiyaya kocmus Qadarali Filodem antik atomistika telimini Romada yaymisdir fealiyyet gostermisler Roma epikurculuyunun ciceklenme dovru Lukretsininin yaradiciligi ile baglidir Epikur mektebinde demokratizm hokm surmusdur Mektebin numayendeleri icerisinde qadinlar ve hetta qullar da var idi Burada baslica tedris metodu sohbetler ve yazismalar olmusdur Epikurun ve onun ardicillarinin teskil etdikleri axsam yigincaqlarinda felsefi ve siyasi movzuda sohbetler aparilirdi Epikur mektebi m o I esrin axirlarinda imperator Domisianus terefinden baglanmisdi Lakin eikurculerin telimi davam etmisdir Imperator Markus Avrelius II yuzilliyin ikinci yarisinda Epikur mektebini berpa etmisdi Epikurculuyun genis yayilmasi onun tehrifine de sebeb olmusdur Yuxari tebeqelerin numayendeleri epikurculuyu qeyri mehdud hezz almaga cagiris kimi basa dusurduler Sairlerden Horatsius Vergilius Ovidius da epikurculuyun tesiri altinda olmuslar Lukian vulqarlasdirilmis epikurculuye qarsi cixmisdir Telimin esaslariEpikurculuye gore felsefe insani tebiet qanunlarini bilmemekden ireli gelen ve fovqel tebii quvvelere inanmaga getirib cixaran qorxunu aradan goturmekle xosbext etmelidir Epikurculuk atomistik xususile etik prinsip kimi yayilmisdir Epikurculiye gore hezz butun canlilarin tebii meqsedidir En yuksek hezz dostluq ve bilikdir Bunlarin sayesinde heyecan kecirmeyen ruh ve ferdi azadliq ister xarici alem tesirlerinden isterse de ehtiraslardan asili olmamaq veziyyeti temin edilir Epikurculuk cemiyyeti hezze can atan bir birine yamanliq etmemek haqqinda sazise gelen ayri ayri ferdlerin mecmusu hesab edir Bu telimin quldarliq cemiyyetinin ali tebeqelerini temsil eden numayendeleri onu hissi hezlerin tebligi kimi basa dusmusler Xristiyan kilsesi epikurculuyu exlaqi pozgunluqla eynilesdirirdi Yeni intibah dovru ise onu atomistik telim kimi derk etmisdir Bu ozunu XVII XVIII esr materialist maarifci felsefede de gostermekdedir Etik prinsip kimi epikurculuyun ilk formasi antik evdemonizme yaxin idi Intibah dovru filosoflari fransiz maarifcileri onu hedonizm ruhunda serh etmis hissi hezzleri baslica sayan telim kimi qiymetlendirmisler Taninmis temsilcileriEpikur Esas meqale Epikur Epikurculuk ellinizm ve Roma dovrlerinde en yayilmis felsefi cereyanlardan biri olmusdur Onun yaranmasi Epikurun yun Ἐpikoyros m o texminen 342 270 adi ile baglidir O Samos adasinda anadan olmus ve daha sonra Afinaya gederek orada Bag yun Kῆpos adlanan oz felsefi mektebini yaratmisdir Epikur bir cox kitabin muellifi olmus ancaq onlardan zamanimiza yalniz bezi fraqmentler gelib catmisdir Epikur teliminin meqsedi insanlara xosbextliyin elde olunmasi ve qorxu hissinden asma yollarini gostermek idi Bunun ucun de o efsanelere inanmamaga ve tebieti derk etmeye cagirirdi Belelikle Epikurun ve onun ardicillarinin felsefesi fizika kanonika ve etikadan exlaqdan ibaret olmusdur Lampsakuslu Metrodorus Epikurun bir cox oyrencileri olmusdur Onlardan biri Lampsakuslu Metrodorus yun Mhtrodwros m o 331 idi O bir sira zamanimiza catmayan kitablarin yazari olmusdur Sisero yazirdi ki Metrodor oz felsefesinde cismani hissiyyatlara boyuk onem verirdi Militenali Hermarxus Epikurun daha bir oyrencisi Militenali Hermarxus yun Ἕrmarxos m o 325 250 olmusdur O muelliminin olumunden sonra onun mektebine basciliq etmis ve onun fikirlerini yaymisdir Eyni zamanda Hermarxus Aristotel ve Platonun ardicillari ile de felsefi polemikalar aparmisdir Ancaq onun da eserleri zamanimiza gelib catmamisdir Qadarali Filodemus Epikurun telimi m o II yuzillikden baslayaraq Roma imperiyasinda yayilmisdir Roma epikurculuyunun en gorkemli numayendelerinden biri Qadarali Filodemus yun Filodhmos m o 110 40 idi O Afina epikurcu mektebinin bascisi Sidonlu Zenonun oyrencisi idi M o 80 ci ilde Filodemus Italiyaya gederek orada Neapol seherinin yaxinliginda yerlesen Herkulanumda epikurcu mektebinin esasini qoymus ve ona rehberlik etmisdir Ikiyuz ilden sonra Vezuvium vulkaninin puskurmesi sonu Herkulanum Pompeya ile birlikde mehv olmusdur Bizim zamanimizda aparilan arxeoloji qazintilar neticesinde orada Filodemusun bezi eserleri tapilmisdir Onlarin arasinda Induksiya haqqinda adli bir kitab da var idi Orada Filodemus stoacilarin bezi fikirlerini tehlil etmisdir Bele ki stoacilara gore induksiya yolu ile gelinen netice apriori delillerin esasinda cixarildigi zaman heqiqi olur Filodemus ise burada on plana gorunen zahirin ve gorunmeyenin batinin muqayisesine arxalanan analogiyani one cekirdi Meselen induktiv metodla bele qerara gelmek olar ki bezi cisimlerin hereket etmesi ucun mueyyen sertler olmalidir Beledirse onda umumiyyetle butun diger cisimlerin hereketinin de hemin sertlerle bas verdiyini iddia etmek mumkundur Burada Filodemus hereketin movcud olmasinin zeruri serti kimi bosluqlarin olmasini subuta yetirirdi Demeli onun fikrince her bir neticenin esasinda analogiyaya arxalanan dusunce metodu durur Eger induksiyanin istinad etdiyi faktlari ve musahideleri tekzib eden bir delil yoxdursa demeli yurudulen eqli netice duzgundur Titus Lukretius Karus Esas meqale Lukretius Roma epikurculuyunun en taninmis temsilcisi ise Titus Lukretius Karus lat Titus Lucretius Carus m o 99 55 olmusdur Her seyin tebieti haqqinda lat De rerum natura adli meshur eserinde o bir cox felsefi problemlere toxunmusdur bunu ederken Epikurun felsefesinden yararlanmisdir Bu kitabda Lukretius ilk novbede xalqin arasinda yayilmis muxtelif movhumat ve inanclara qarsi cixis etmisdir Onun fikrince onlar insanlarda qorxu hissi yaradir Azadligi elde etmek ucun ise bu qorxudan qurtarmaq Bunun ucun tebiet oldugu kimi oyrenilib qavranilmalidir Movhumatlarin esasini ise din teskil edir insanlari bedbextliklere surukleyir Ona gore de Lukretius dini tamamile inkar edirdi MenbelerAydin Elizade Antik felsefe tarixi PDF 3 sayli Baki Metbeesi ASC 2016 s 131 144 ISBN 5 89968 061 X 2016 tarixinde PDF Istifade tarixi 2016 08 16 Taninmis temsilcileri fesli Asmus V F Antichnaya filosofiya M 1976 Dzhohadze D V Osnavnye etapy razvitiya antichnoj filosofii M 1977Edebiyyat Aydin Elizade Antik felsefe tarixi PDF 3 sayli Baki Metbeesi ASC 2016 s 131 144 ISBN 5 89968 061 X 2016 tarixinde PDF Istifade tarixi 2016 08 16 Diogenes Laertius Lives and Opinions of Eminent Philosophers Translated by C D Yonge London Georg Bell amp Sons 1915 Marcus Tullius Cicero On the Nature of the Gods Translated by F Brooks London Methuen 1896 Asmus V F Antichnaya filosofiya M Vysshaya shkola 1976 Dzhohadze D V Osnavnye etapy razvitiya antichnoj filosofii M 1977 Losev A F Istoriya antichnoj estetiki T ACT Harkov Folio 2000 Lukrecij O prirode veshej Perevod F Petrovskogo M Hudozhestvennaya literatura 1983 Makovelskij A O Drevnegrecheskie atomisty Izdatelstvo AN Azerbajdzhanskoj SSR 1946 Shakir Zade A R Epikur M Socekgiz 1963 Hemcinin baxEpikur Lukretius Karpe diemXarici kecidlerUbersicht aus philolex Epicureans on PhilPapers Epicurus info Epicurean Philosophy Online 2016 01 26 at the Wayback Machine Epicurus amp Epicurean Philosophy The Epicurean Garden of Contentment Karl Marx s Notebooks on Epicurean Philosophy Marx s Doctoral Dissertation On the Difference between the Democritean and Epicurean Philosophy of NatureIstinadlarShakir Zade A R Epikur 2022 07 09 at the Wayback Machine M Socekgiz 1963 s 32 Diogenes Laertius Lives and Opinions of Eminent Philosophers Translated by C D Yonge London Georg Bell amp Sons 1915 s 434 Marcus Tullius Cicero On the Nature of the Gods 2021 06 12 at the Wayback Machine Translated by F Brooks London Methuen 1896 s 68 69 Shakir Zade A R Epikur 2022 07 09 at the Wayback Machine M Socekgiz 1963 s 136 137 Asmus V F Antichnaya filosofiya 2020 07 17 at the Wayback Machine M Vysshaya shkola 1976 s 445 Lukrecij O prirode veshej 2022 07 09 at the Wayback Machine Perevod F Petrovskogo M Hudozhestvennaya literatura 1983 s 60 61