Beynəlxalq Hava Nəqliyyatı Assosiasiyası (ing. International Air Transport Association).
1945-ci ilin aprel ayında Havanada keçirilən 31 ölkənin 57 hava nəqliyyatı şirkətinin iştirak etdiyi Konfransda təsis olunmuşdur.
IATA hava nəqliyyatı sahəsində qeyri-hökumət təşkilatıdır. IATA-nın fikir və tövsiyələrini ICAO nəzərə alır və istifadə edir. IATA-nın üzvləri həqiqi (beynəlxalq hava daşımaları həyata keçirən istənilən kommersiya avia şirkətlər) və assosiasiya edilmiş (daxili hava daşımalarını həyata keçirən avia şirkətlər) üzvlərə bölünürlər.
IATA tarif və rüsumlara, sərnişinlərə ümumi xidmət standartlarına dair tövsiyələrin işlənib hazırlanması, daşıma sənədlərinin unifikasiyası və standartlaşdırılması kimi işlərlə məşğul olur. IATA-nın üzvü olan aviaşirkətlər arasında özünün xüsusi hesablama orqanı vasitəsilə maliyyə hesablamaları aparır.
IATA-nın idarəedici və işçi orqanları: Ümumi İclas, İcraiyyə Komitəsi, Daimi Komitələr, Katiblik, Daşımalar üzrə müvəqqəti regional konfranslar.
Mənzil-qərargahı Monrealda yerləşir.
MDB ölkələrinin bir çox iri avia şirkətləri IATA-nın üzvüdür. MDB-nin Dövlətlərarası Aviasiya Komitəsi, IATA ilə 1994-cü il 5 dekabr tarixli ikitərəfli sazişə əsasən əlaqələr yaratmışdır. Azərbaycan mart 1997-ci ildən etibarən IATA-nın üzvüdür.
Tarixi
IATA, 1919-cu ildə Niderlandın Haaqa şəhərində yaradılmış Beynəlxalq Hava Hərəkəti Assosiasiyasının (International Air Traffic Association) davamçısıdır. İlk əvvəllər IATA-nın işi texniki idi və sonradan o, həmin illərdə Çikaqo konvensiyasına refleksiya verilməsi və onun qəbul edilməsindən sonra beynəlxalq hökumət təşkilatı olaraq fəaliyyətə başlayan ICAO təşkilatına girişi təmin etdi. 1947-ci ildə keçirilən ilk Nəqliyyat Konfransı zamanı IATA-nın etirazsız olaraq 400 qərarı qəbul edildi. Aviasiya növbəti onilliklər boyunca sürətlə böyüdü və Beynəlxalq Hava Nəqliyyatı Assosiasiyasının (BHNA-nın) işi lazımi tərzdə genişləndi və 1978-ci ildə qiymət artımının baş verməsi səbəbilə Amerika Birləşmiş Ştatlarının dövlət nəzarətindən kənarlaşdırıldı.
IATA, böhranlar qarşısında strategik proqramların istifadəsi ilə “Aviasiya Sənayesinin Səsi” adı altında öz mövqeyini qorudu. Bütün bu faktiki təsirlərə baxmayaraq, IATA qanunverici hakimiyyət (güclər) olmadan fəaliyyət göstərən ticarət qrupudur.
Prioritetlər
- Təhlükəsizlik. Təhlükəsizlik IATA üçün nömrə bir prioritetdir. Təhlükəsizlik üçün əsas vasitə isə IOSA (IATA Əməliyyat Təhlükəsizliyi Auditi) və onun davamçısı böyüdülmüş IOSA-dır. IOSA bir neçə ölkədə dövlət səviyyəsində fəaliyyət göstərir. 2012-ci ildə aviasiya sahəsi özünün ən təhlükəsiz ilini elan etdi və bu ildə hər 5 milyon uçuşa 1 qəza düşürdü. 2014-cü ildə IATA özünün yeni xüsusi panelini yaratdı və bunun sayəsində o, uçuşları real vaxt ərzində izləməni təmin etdi. Lakin bu sistemə cavab olaraq isə 8 Mart 2014-cü ildə Malayziya Hava Yolları Uçuş 370 təyyarəsinin yoxa çıxması hadisəsi baş verdi.
- Mühafizə. Mühafizə məsələsi 2001-ci il sentyabrın 11-də baş vermiş hücumdan sonra daha da genişləndirildi və müxtəlif ölkələrin razılaşması ilə gələcəkdə sənayedə yeni “Buraxılış Məntəqəsi” anlayışının yaranmasına səbəb oldu. Bu yenilik isə risklərin qiymətləndirilməsinə və sərnişin fərqləndirməsinə (diferensiallaşmasına) əsaslanır.
- Biznes sadələşdirilməsi. 2004-cü ildə biznes sadələşdirilməsi anlayışı yaradılmışdır. Bu təşəbbüs sərnişin səyahəti üçün bir neçə kritik konsepsiyanı təqdim etmişdir, elektron bilet və bar daxil olmaqla minik talonunun kodlaşdırılması buna daxildir.
- Xidmətlər.
Beynəlxalq Hava Nəqliyyatı Assosiasiyası (BHNA) aviasiya üçün həlledici olan sahələr üzrə konsultasiya və təlim xidmətlərini təmin edir.
Səyahət Agentliyi Akkreditasiyası sadəcə səyahət mütəxəssisləri üçün uyğundur. Tam akkreditasiya (Akkreditasiya - səlahiyyətli orqan vasitəsi ilə konkret işləri yerinə yetirmək üçün uyğunluğun qiymətləndirilməsi orqanlarının səlahiyyətlərinin rəsmi tanınması prosedurudur) agentlərə IATA-nın üzvlüyündə olan havayollarının adından bilet satışına icazə verir.
Yük daşınması Agentliyi (Cargo Agency) də eyni proqramdır.
IATA həmçinin Hesabların Tərtibi və Tənzimlənməsi planlarını işə salır və bu hava yolları xərcini idarə edən maliyyə sistemi 300 milyard $-dır.
Və o bir neçə işgüzar intellektual nəşr və xidməti təmin edir.
Təlim, başlanğıc kursdan yüksək idarəetmə kursuna qədər bütünlüklə aviasiya aspektlərini əhatə edir.
Hazırda IATA-nın üzvləri sırasına 119 ölkədən 255 aviasiya şirkəti daxildir. IATA-nın əsas fəaliyyət istiqamətlərini uçuşların təhlükəsizliyi, normativ tələblərin, beynəlxalq rüsumların təyin olunması və treninqlərin keçirilməsi təşkil edir. Assosiasiyanın dünya üzrə 10 institutu var və bu təhsil ocaqlarında hər il minlərlə aviasiya mütəxəssisi yetişir.
IOSA
Uçuşların təhlükəsizliyi IATA üçün bir nömrəli prioritetdir. Uçuşların təhlükəsizliyinin təmin edilməsində əsas alət IATA Əməliyyat Təhlükəsizliyi Auditi (IATA Operational Safety Audit (IOSA) və onun sonrakı inkişaf etmiş versiyası Enhanced IOSA. Bir sıra ölkələr tərəfindən milli təhlükəsizlik tələbi olaraq IOSA yoxlaması həyata keçirilir. 2012-ci il aviasiya tarixində ən təhlükəsiz il olmuşdur. Qərb istehsalı olan təyyarələrdə aviasiya qəzalarının qlobal reytinqi 0,20 təşkil edib ki, bu da 5 milyon uçuşda 1 aviasiya qəzasına ekvivalentdir.
ISAGO
Yerüstü xidmət üçün analoji İOSA standartı mövcuddur — IATA-nın yerüstü xidmətin təhlükəsizliyi üzrə auditi (IATA Safety Audit for Ground Operations).
İATAnın üzvləri
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- iata.org — Beynəlxalq Hava Nəqliyyatı Assosiasiyasının rəsmi saytı
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Beynelxalq Hava Neqliyyati Assosiasiyasi ing International Air Transport Association 1945 ci ilin aprel ayinda Havanada kecirilen 31 olkenin 57 hava neqliyyati sirketinin istirak etdiyi Konfransda tesis olunmusdur IATA hava neqliyyati sahesinde qeyri hokumet teskilatidir IATA nin fikir ve tovsiyelerini ICAO nezere alir ve istifade edir IATA nin uzvleri heqiqi beynelxalq hava dasimalari heyata keciren istenilen kommersiya avia sirketler ve assosiasiya edilmis daxili hava dasimalarini heyata keciren avia sirketler uzvlere bolunurler IATA tarif ve rusumlara sernisinlere umumi xidmet standartlarina dair tovsiyelerin islenib hazirlanmasi dasima senedlerinin unifikasiyasi ve standartlasdirilmasi kimi islerle mesgul olur IATA nin uzvu olan aviasirketler arasinda ozunun xususi hesablama orqani vasitesile maliyye hesablamalari aparir IATA nin idareedici ve isci orqanlari Umumi Iclas Icraiyye Komitesi Daimi Komiteler Katiblik Dasimalar uzre muveqqeti regional konfranslar Menzil qerargahi Monrealda yerlesir MDB olkelerinin bir cox iri avia sirketleri IATA nin uzvudur MDB nin Dovletlerarasi Aviasiya Komitesi IATA ile 1994 cu il 5 dekabr tarixli ikiterefli sazise esasen elaqeler yaratmisdir Azerbaycan mart 1997 ci ilden etibaren IATA nin uzvudur TarixiIATA 1919 cu ilde Niderlandin Haaqa seherinde yaradilmis Beynelxalq Hava Hereketi Assosiasiyasinin International Air Traffic Association davamcisidir Ilk evveller IATA nin isi texniki idi ve sonradan o hemin illerde Cikaqo konvensiyasina refleksiya verilmesi ve onun qebul edilmesinden sonra beynelxalq hokumet teskilati olaraq fealiyyete baslayan ICAO teskilatina girisi temin etdi 1947 ci ilde kecirilen ilk Neqliyyat Konfransi zamani IATA nin etirazsiz olaraq 400 qerari qebul edildi Aviasiya novbeti onillikler boyunca suretle boyudu ve Beynelxalq Hava Neqliyyati Assosiasiyasinin BHNA nin isi lazimi terzde genislendi ve 1978 ci ilde qiymet artiminin bas vermesi sebebile Amerika Birlesmis Statlarinin dovlet nezaretinden kenarlasdirildi IATA bohranlar qarsisinda strategik proqramlarin istifadesi ile Aviasiya Senayesinin Sesi adi altinda oz movqeyini qorudu Butun bu faktiki tesirlere baxmayaraq IATA qanunverici hakimiyyet gucler olmadan fealiyyet gosteren ticaret qrupudur PrioritetlerTehlukesizlik Tehlukesizlik IATA ucun nomre bir prioritetdir Tehlukesizlik ucun esas vasite ise IOSA IATA Emeliyyat Tehlukesizliyi Auditi ve onun davamcisi boyudulmus IOSA dir IOSA bir nece olkede dovlet seviyyesinde fealiyyet gosterir 2012 ci ilde aviasiya sahesi ozunun en tehlukesiz ilini elan etdi ve bu ilde her 5 milyon ucusa 1 qeza dusurdu 2014 cu ilde IATA ozunun yeni xususi panelini yaratdi ve bunun sayesinde o ucuslari real vaxt erzinde izlemeni temin etdi Lakin bu sisteme cavab olaraq ise 8 Mart 2014 cu ilde Malayziya Hava Yollari Ucus 370 teyyaresinin yoxa cixmasi hadisesi bas verdi Muhafize Muhafize meselesi 2001 ci il sentyabrin 11 de bas vermis hucumdan sonra daha da genislendirildi ve muxtelif olkelerin razilasmasi ile gelecekde senayede yeni Buraxilis Menteqesi anlayisinin yaranmasina sebeb oldu Bu yenilik ise risklerin qiymetlendirilmesine ve sernisin ferqlendirmesine diferensiallasmasina esaslanir Biznes sadelesdirilmesi 2004 cu ilde biznes sadelesdirilmesi anlayisi yaradilmisdir Bu tesebbus sernisin seyaheti ucun bir nece kritik konsepsiyani teqdim etmisdir elektron bilet ve bar daxil olmaqla minik talonunun kodlasdirilmasi buna daxildir Xidmetler Beynelxalq Hava Neqliyyati Assosiasiyasi BHNA aviasiya ucun helledici olan saheler uzre konsultasiya ve telim xidmetlerini temin edir Seyahet Agentliyi Akkreditasiyasi sadece seyahet mutexessisleri ucun uygundur Tam akkreditasiya Akkreditasiya selahiyyetli orqan vasitesi ile konkret isleri yerine yetirmek ucun uygunlugun qiymetlendirilmesi orqanlarinin selahiyyetlerinin resmi taninmasi prosedurudur agentlere IATA nin uzvluyunde olan havayollarinin adindan bilet satisina icaze verir Yuk dasinmasi Agentliyi Cargo Agency de eyni proqramdir IATA hemcinin Hesablarin Tertibi ve Tenzimlenmesi planlarini ise salir ve bu hava yollari xercini idare eden maliyye sistemi 300 milyard dir Ve o bir nece isguzar intellektual nesr ve xidmeti temin edir Telim baslangic kursdan yuksek idareetme kursuna qeder butunlukle aviasiya aspektlerini ehate edir Hazirda IATA nin uzvleri sirasina 119 olkeden 255 aviasiya sirketi daxildir IATA nin esas fealiyyet istiqametlerini ucuslarin tehlukesizliyi normativ teleblerin beynelxalq rusumlarin teyin olunmasi ve treninqlerin kecirilmesi teskil edir Assosiasiyanin dunya uzre 10 institutu var ve bu tehsil ocaqlarinda her il minlerle aviasiya mutexessisi yetisir IOSAUcuslarin tehlukesizliyi IATA ucun bir nomreli prioritetdir Ucuslarin tehlukesizliyinin temin edilmesinde esas alet IATA Emeliyyat Tehlukesizliyi Auditi IATA Operational Safety Audit IOSA ve onun sonraki inkisaf etmis versiyasi Enhanced IOSA Bir sira olkeler terefinden milli tehlukesizlik telebi olaraq IOSA yoxlamasi heyata kecirilir 2012 ci il aviasiya tarixinde en tehlukesiz il olmusdur Qerb istehsali olan teyyarelerde aviasiya qezalarinin qlobal reytinqi 0 20 teskil edib ki bu da 5 milyon ucusda 1 aviasiya qezasina ekvivalentdir ISAGOYerustu xidmet ucun analoji IOSA standarti movcuddur IATA nin yerustu xidmetin tehlukesizliyi uzre auditi IATA Safety Audit for Ground Operations IATAnin uzvleriAviasirket Olke1 JP Sloveniya2 A3 Yunanistan3 EI Irlandiya4 NG Nigeriya5 P5 Kolumbiya6 SU Rusiya7 AR Argentina8 2K Ekvador9 AM Meksika10 8U Liviya11 ZI Fransa12 AH Elcezair13 G9 BEE14 KC Qazaxistan15 UU Avstraliya16 BT Latviya17 BP Botsvana18 2J Burkina Faso19 SM Misir20 TY Yeni Kaledoniya21 AC Kanada22 CA CXR23 XK Fransa24 UX Ispaniya25 Air France AF Fransa26 AI Hindistan27 IG Italiya28 JS Simali Koreya29 NX Makao30 MD Madaqaskar31 KM Malta32 MK Mavriki33 9U Moldova34 SW Namibiya35 NZ Yeni Zelandiya36 PX Papua Yeni Qvineya37 YW Ispaniya38 Air Serbia JU Serbiya39 HM Seysel adalari40 VT Fransa Polineziyasi41 TN Fransa Polineziyasi42 TS Kanada43 RU Rusiya44 SB Yeni Kaledoniya45 4Z Cenubi Afrika Respublikasi46 AS ABS47 AZ Italiya48 NH Yaponiya49 4W Nigeriya50 UJ Misir51 AA ABS52 W3 Nigeriya53 IZ Israil54 OZ Cenubi Koreya55 5Y ABS56 KK Turkiye57 AU Argentina58 OS Avstriya59 AV Kolumbiya60 O6 Braziliya61 AZAL J2 Azerbaycan62 AD Braziliya63 UP Baham adalari64 PG Tailand65 B2 Belarus66 8H Bolqaristan67 BG Banqlades68 NT Ispaniya69 0V Ruminiya70 BV Italiya71 BM Boyuk Britaniya72 OB Boliviya73 TF Isvec74 BA Boyuk Britaniya75 SN Belcika76 Bulgaria Air FB Bolqaristan77 5C Israil78 QC Kamerun79 JD CXR80 W8 Kanada81 CV Luksemburq82 BW Trinidad ve Tobaqo83 V3 Ruminiya84 CX Honkonq85 CI CXR86 CK CXR87 MU CXR88 CF CXR89 CZ CXR90 WX Irlandiya91 MN Cenubi Afrika Respublikasi92 DE Almaniya93 CM Panama94 XC Turkiye95 SS Fransa96 OU Xorvatiya97 CU Kuba98 Czech Airlines OK Cexiya99 Delta Air Lines DL ABS100 D0 Boyuk Britaniya101 ES Behreyn102 Z6 Ukrayna103 KA Honkonq104 MS Misir105 LY Israil106 EK BEE107 ET Efiopiya108 Etihad Airways EY BEE109 YU Portuqaliya110 QY Almaniya111 EW Almaniya112 BR CXR113 FX ABS114 FJ Fici115 AY Finlandiya116 BE Boyuk Britaniya117 FZ BEE118 FT Misir119 FH Turkiye120 GA Indoneziya121 Georgian Airways A9 Gurcustan122 ST Almaniya123 GF Behreyn124 HR Almaniya125 HU CXR126 HA ABS127 5K Portuqaliya128 HX Honkonq129 UO Honkonq130 IB Ispaniya131 FI Islandiya132 7i Kurasao133 4O Meksika134 IR Iran135 EP Iran136 6H Israil137 JL Yaponiya138 J9 Kuveyt139 9W Hindistan140 S2 Hindistan141 B6 ABS142 R5 Iordaniya143 5N Rusiya144 HO CXR145 KQ Keniya146 Y9 Iran147 KLM KL Niderland148 KE Cenubi Koreya149 KU Kuveyt150 LR Kosta Rika151 TM Mozambik152 LA Cili153 QV Laos154 JJ Braziliya155 4M Argentina156 M3 Braziliya157 UC Cili158 M7 Meksika159 4S Kolumbiya160 XL Ekvador161 PZ Paraqvay162 LP Peru163 LI Antiqua ve Barbuda164 GJ CXR165 LO Polsa166 8L CXR167 Lufthansa LH Almaniya168 LH Almaniya169 CL Almaniya170 LG Luksemburq171 W5 Iran172 MH Malayziya173 AE CXR174 MP Niderland175 L6 Mavritaniya176 ME Livan177 OM Monqolustan178 M4 Italiya179 Montenegro Airlines YM Monteneqro180 8M Myanma181 NE Misir182 2N Isvec183 NP Misir184 KZ Yaponiya185 N4 Rusiya186 BJ Tunis187 BK CXR188 OA Yunanistan189 WY Oman190 8Q Turkiye191 Nigeriya192 PK Pakistan193 PC Turkiye194 NI Portuqaliya195 PR Filippin196 PW Tanzaniya197 PV Isvecre198 QF Avstraliya199 Qatar Airways QR Qeter200 FV Rusiya201 AT Merakes202 BI Bruney203 RJ Iordaniya204 WB Ruanda205 S7 Rusiya206 SAA SA Cenubi Afrika Respublikasi207 FA Cenubi Afrika Respublikasi208 4Q Efqanistan209 SK Isvec210 SP Portuqaliya211 S4 Portuqaliya212 SV Seudiyye Erebistani213 S3 Venesuela214 SC CXR215 FM CXR216 ZH CXR217 SQ Sinqapur218 SQ Sinqapur219 3U CXR220 Silk Way West Airlines ZP Azerbaycan221 MI Sinqapur222 H2 Cili223 XZ Cenubi Afrika Respublikasi224 UL Sri Lanka225 XQ Turkiye226 PY Surinam227 LX Isvecre228 RB Suriya229 DT Anqola230 TA Salvador231 T0 Peru232 VR Kabo Verde233 EQ Ekvador234 TP Portuqaliya235 TAROM RO Ruminiya236 SF Elcezair237 TG Tailand238 SL Tailand239 GS CXR240 3V Belcika241 GE CXR242 X3 Almaniya243 TU Tunis244 Turkish Airlines TK Turkiye245 TW Cenubi Koreya246 PS Ukrayna247 United Airlines UA ABS248 5X ABS249 U6 Rusiya250 UT Rusiya251 HY Ozbekistan252 VietJet Air VJ Vyetnam253 Vietnam Airlines VN Vyetnam254 VS Boyuk Britaniya255 VA Avstraliya256 Y4 Meksika257 VI Rusiya258 G3 Braziliya259 VY Ispaniya260 EB Ispaniya261 WS Kanada262 WI Portuqaliya263 WF Norvec264 MF CXR265 IY Yemen266 TJ TacikistanHemcinin baxBeynelxalq Mulki Aviasiya TeskilatiXarici kecidleriata org Beynelxalq Hava Neqliyyati Assosiasiyasinin resmi sayti